Tworzenie stron internetowych

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: Błaszki (ujednoznacznienie).

Błaszki
Fragment Placu Niepodległości w Błaszkach
Herb Błaszek
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Powiat	sieradzki
Gmina	Błaszki gmina miejsko-wiejska
Data założenia	XV wiek
Prawa miejskie	1772
Burmistrz	Karol Rajewski
Powierzchnia	1,62 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	2 213[1] 1 366,0 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 43
Kod pocztowy	98-235
Tablice rejestracyjne	ESI
Położenie na mapie województwa łódzkiego Błaszki
Położenie na mapie Polski Błaszki
51°39′07″N 18°26′00″E/51,651944 18,433333
TERC (TERYT)	1014024
SIMC	0976267
Urząd miejski pl. Niepodległości 13 98-235 Błaszki
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa

Błaszki (niem. Schwarzau) – miasto w Polsce, w województwie łódzkim, w powiecie sieradzkim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Błaszki. Przez miasto przepływa rzeka Trojanówka. Błaszki leżały w średniowieczu w ziemi sieradzkiej.

Według danych z 31 grudnia 2008 r. miasto liczyło 2132 mieszkańców^[2].

Położenie[edytuj]

Błaszki leżą w zachodniej części województwa łódzkiego w powiecie sieradzkim nad Trojanówką. Miasto leży blisko granicy z województwem wielkopolskim.

Historia[edytuj]

Ta sekcja od 2009-10 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł. (Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające). Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tej sekcji. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Najstarszy dokument opisujący Błaszki pochodzi z 1437 roku i dotyczy przyznania beneficjum błaszkowskiego przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Wincentego Kota plebanowi Potworowskiemu. Pierwsza wzmianka z 1386 r. dotyczy plebana z Blascowicz i świadczy o istnieniu tutaj parafii. Fundatorami kościoła byli Błaszkowscy.

Pomnik Bohaterów

Formalnym usankcjonowaniem Błaszek jako miejscowości o charakterze targowym było nadanie przez króla Jana Kazimierza 1 marca 1652 przywileju na targi niedzielne. W 1729 r. Błaszki zwane są po raz pierwszy miastem, stanowiły wówczas własność Lipskich h. Grabie i szczyciły się rozwojem rzemiosła, głównie sukiennictwa i garbarstwa. Dalsze ożywienie gospodarcze nastąpiło w czasach Królestwa Polskiego, kiedy powstał kalisko-mazowiecki okręg przemysłowy; rozwijało się głównie tkactwo i szewstwo, obok rzemiosła rozwijał się handel, a o jego roli w mieście świadczy wielki rynek, dziś podzielony na dwa place. Miasto prywatne Królestwa Kongresowego, położone było w 1827 roku w powiecie warckim, obwodzie kaliskim województwa kaliskiego^[3].

Przed II wojną światową Błaszki liczyły 5700 mieszkańców, z czego prawie 50% stanowili Żydzi, wymordowani później przez Niemców^{[potrzebny przypis]}. W Błaszkach istniały przed wybuchem wojny dwa cmentarze żydowskie. Zarówno starszy, jak i nowszy zostały zniszczone podczas wojny. Po wojnie starszy został zajęty pod pole orne, zaś nowszy pod zabudowę przemysłową. Podczas II wojny światowej administracja niemiecka zmieniła nazwę miasta na Schwarzau.

Po wojnie rozwinął się tu przemysł skórzany i usługi dla rolnictwa.W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa sieradzkiego, wcześniej do województwa poznańskiego i powiatu kaliskiego.

Ludność w XIX wieku[edytuj]

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich Tom I podaje: „W 1827 r. było tu 91 dm. i 1361 mieszkańców. W 1859 roku było 2,854 mk., 178 dm. W 1876 roku było tu 3760m.” Biorąc pod uwagę te dane, stwierdza się, iż od roku 1827 do 1876 liczba ludności Błaszek zwiększyła się trzykrotnie. Przyczyną była napływająca do miasta ludność żydowska, a także eksplozja demograficzna wśród Żydów. Tempo przyrostu liczby ludności było wielkie biorąc pod uwagę, że w 1939 roku liczba ludności wynosiła ok. 5500. W tym połowa z niej stanowiła ludność żydowska.

Nazwa miasta[edytuj]

Pochodzenie nazwy „Błaszki” trudno określić. Jedni wyprowadzają ją od nazwy „Błażek”, inni od formy „Błażkowice” (z 1386). Natomiast od 1415 r. jest notowana nazwa „Blaschki”.

Ludzie związani z Błaszkami[edytuj]

• Józef Lipski (1772-1817), generał, przywódca powstania wielkopolskiego 1806 roku w Kaliskiem
• Herman Solnik (1869-1943), żydowski pisarz, poeta i publicysta
• Marcin Kaczmarek – piłkarz Widzew Łódź
• Mariusz Stępiński - piłkarz FC Nantes
• Dawid Bartnicki(1878-1941), dowódca 3 Brygady Konnej w czasie I WŚ, honorowy obywatel zarówno Błaszek jak i Żelisławia.

Demografia[edytuj]

• Piramida wieku mieszkańców Błaszek w 2014 roku ^[1].

Zabytki[edytuj]

Kościół par. pw. św. Anny

Dworzec PKP Błaszki,z pocz. XXw, widok od frontu , gm. Błaszki, pow.sieradzki.JPG

Łaźnia miejska

• kościół św. Anny, murowany, późnobarokowy, wzniesiony w latach 1779–1789 z fundacji Lipskich, w kościele nagrobek gen. Józefa Lipskiego, przywódcy insurekcji kościuszkowskiej w Sieradzkiem i powstania wielkopolskiego 1806 roku w Kaliskiem;
• kilka domów mieszczańskich z przełomu XVIII/XIX w. przy dawnym rynku;
• Dom Społeczny Towarzystwa Spółdzielczego „Błaszkowianka”, murowany, wzniesiony w latach 1916–1917 według projektu Sylwestra Pajzderskiego; obecnie dom mieszkalny;
• dworzec Kolei Warszawsko-Kaliskiej w pobliskich Maciszewicach, murowany, ok. 1905;
• cmentarz rzymskokatolicki parafii św. Anny, na cmentarzu m.in.
  • kaplica grobowa Poraj-Biernackich i Błeszczyńskich herbu Suchekomnaty;
  • żeliwny nagrobek Stefana Walewskiego;
  • grób Macieja Piaszczyńskiego (l. 45 – zginął 23 VIII 1863), powstańca styczniowego z oddziału ppor. Bąkowskiego, który poległ pod Równą koło Błaszek;
  • grobowiec Żelisławskich herbu Pilawa, w nim prochy ucznia gimnazjum Wacława Pilawy Żelisławskiego (lat 18), ułana 2 pułku poległego w wojnie z bolszewikami w dniu 4 VIII 1920 w Nowej Wsi pod Ostołęką. Na tym samym grobowcu tablica epitafijna brata Wacława, generała brygady Kazimierza Pilawa-Żelisławskiego, zamordowanego w Katyniu i kapitana Witolda Pilawa-Żelisławskiego, który zginął w 1943 w Oranienburgu.

Na cmentarzu w Błaszkach spoczęli lub zostali upamiętnieni symbolicznie także: Zygumnt Pilawa – Żelisławskii (lat 46 – zm. 1911 we wsi Adamki) – obywatel ziemski; Jerzy Bratek – Kozłowski „Kastor” (ur. 1923 w majątku Kociołki – zginął 6 maja 1944 w czasie akcji „Stamm” w Warszawie) – podchorąży II plutonu Szarych Szeregów; Tadeusz Kochanowski (lat 64 – zm. 1897) – właściciel dóbr Żelisław Marcyanna ze Swinarskich Kochanowska (lat 58 – zm. 1897) – żona Tadeusza; Józef Węgierski (1852 – 1950) – właściciel dóbr Brończyn i Kornelia z Mniewskich Węgierska (1903 – 1963).

Według rejestru zabytków NID^[4] na listę zabytków wpisane są obiekty:

• kościół parafialny pw. św. Anny, 1770, nr rej.: 415/A z 3.06.1954
• dom społeczny „Błaszkowianka”, XIX/XX w., nr rej.: 13 z 24.08.1977 oraz 285/A z 24.10.1994
• łaźnia miejska, pocz. XX w., nr rej.: 12 z 24.08.1977oraz 286/A z 24.10.1994
• dworzec PKP, pocz. XX w., nr rej.: 355 z 5.01.1988

Gospodarka[edytuj]

W mieście znajduje się drobny przemysł obuwniczy, meblarski, ceramiczny i spożywczy.

Na terenie miasta i gminy znajdują się gospodarstwa szklarniowe.

Transport[edytuj]

 Zobacz też: Błaszki (stacja kolejowa).

W mieście krzyżują się drogi krajowe i wojewódzkie:

• droga krajowa nr 12: kierunek Łęknica – Kalisz – Błaszki – Lublin – Dorohusk
• droga wojewódzka nr 449: kierunek Grabów nad Prosną
• droga wojewódzka nr 710: kierunek Warta-Łódź

W odległości 5 km od miasta przebiega linia kolejowa nr 14 Łódź Kaliska-Forst

Kultura[edytuj]

Animatorem życia kulturalnego w mieście jest Centrum Kultury w Błaszkach. Skupia ono wiele zespołów i grup artystycznych m.in. Zespół Tańca Nowoczesnego „Authentic”, Miejska Orkiestra Dęta. CK organizuje zajęcia teatralne i muzyczne, a także zajęcia z zakresu tańca. Istnieje pracownia muzyczna, plastyczna, czy nowocześnie wyposażona pracownia komputerowa. W mieście istnieje także Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy, która posiada w swych zasobach największe dzieła literatury polskiej i światowej oraz udostępnia liczne czasopisma i książki w czytelni.

Na terenie miasta działa 44 Błaszkowska Drużyna Harcerska „Parasol” im. pchor Jerzego-Bratek Kozłowskiego ps. "Kastor" działająca przy Szkole Podstawowej im. Stanisława Staszica. Zrzesza około 40 harcerzy i harcerek w wieku od 12 do 17 roku życia z terenu gminy i miasta.

Oświata[edytuj]

W Błaszkach dzieci i młodzież mogą się kształcić w zakresie przedszkolnym, podstawowym, gimnazjalnym i średnim. W mieście istnieje Przedszkole Samorządowe, Szkoła Podstawowa im. Stanisława Staszica, oraz Publiczne Gimnazjum im. gen. Józefa Lipskiego i Liceum Ogólnokształcące im. Wojska Polskiego w Błaszkach.

Sport[edytuj]

W mieście działa Klub Sportowy Piast Błaszki, istnieją sale gimnastyczne oraz stadion sportowy.

W klubie grali:

• Marcin Kaczmarek (Widzew Łódź)
• Mariusz Gostyński (Warta Sieradz)
• Arek Maciejewski (KKS Kalisz)
• Łukasz Kaczmarek (Korona Kielce II /Hetman Zamość)
• Mariusz Stępiński (FC Nantes)

Wspólnoty wyznaniowe[edytuj]

• Parafia św. Anny w Błaszkach
• Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy^[5].

Zobacz też[edytuj]

• Nowy cmentarz żydowski w Błaszkach
• Stary cmentarz żydowski w Błaszkach
• Synagoga w Błaszkach

Przypisy

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Błaszki w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. I: Aa – Dereneczna. Warszawa, 1880. (1880)
• Błaszki w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo. Warszawa, 1900. (1900)
• Historia Żydów w Błaszkach na portalu Wirtualny Sztetl

p • d • e Gmina Błaszki Siedziba gminy Błaszki Sołectwa Adamki • Borysławice • Brończyn • Brudzew • Bukowina • Chabierów • Chociszew • Chrzanowice • Cienia • Domaniew • Garbów • Golków • Gorzałów • Gruszczyce • Grzymaczew • Gzików • Jasionna • Kalinowa • Kamienna-Kolonia • Kamienna-Wieś • Kije Pęczek • Kobylniki • Kociołki • Kołdów • Korzenica • Kwasków • Lubanów • Łubna-Jakusy • Łubna-Jarosłaj • Maciszewice • Morawki • Mroczki Małe • Nacesławice • Niedoń • Orzeżyn • Romanów • Równa • Sarny • Sędzimirowice • Skalmierz • Smaszków • Stok Nowy • Stok Polski • Sudoły • Suliszewice • Tuwalczew • Włocin-Kolonia • Włocin-Wieś • Wojków • Woleń • Wójcice • Wrząca • Zawady • Żelisław • Żelisław-Kolonia Miejscowości niesołeckie Brzozowiec • Kąśnie • Kokoszki • Kopacz • Kostrzewice • Kwasków (kolonia) • Marianów • Pęczek • Wilczkowice • Zaborów

p • d • e Miasta województwa łódzkiego Miasta powiatowe Bełchatów • Brzeziny • Kutno • Łask • Łęczyca • Łowicz • Łódź • Opoczno • Pabianice • Pajęczno • Piotrków Trybunalski • Poddębice • Radomsko • Rawa Mazowiecka • Sieradz • Skierniewice • Tomaszów Mazowiecki • Wieluń • Wieruszów • Zduńska Wola • Zgierz Miasta gminne Aleksandrów Łódzki • Biała Rawska • Błaszki • Drzewica • Działoszyn • Głowno • Kamieńsk • Koluszki • Konstantynów Łódzki • Krośniewice • Ozorków • Przedbórz • Rzgów • Stryków • Sulejów • Szadek • Tuszyn • Uniejów • Warta • Wolbórz • Zelów • Złoczew • Żychlin

p • d • e Powiat sieradzki Miasta Błaszki • Sieradz • Warta • Złoczew Gminy miejskie Sieradz Gminy miejsko-wiejskie Błaszki • Warta • Złoczew Gminy wiejskie Brąszewice • Brzeźnio • Burzenin • Goszczanów • Klonowa • Sieradz • Wróblew