Tworzenie stron internetowych

Gorzanów
Zamek w Gorzanowie
Rodzaj miejscowości	wieś
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	kłodzki
Gmina	Bystrzyca Kłodzka
Wysokość	310-325[1] m n.p.m.
Liczba ludności (III 2011)	941[2]
Strefa numeracyjna	74
Kod pocztowy	57-521
Tablice rejestracyjne	DKL
SIMC	0851330
Położenie na mapie gminy Bystrzyca Kłodzka Gorzanów
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego Gorzanów
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Gorzanów
Położenie na mapie Polski Gorzanów
50°21′07″N 16°37′56″E/50,351944 16,632222
Multimedia w Wikimedia Commons

Dwór Muszyn w Gorzanowie

Dwór Raczyn w Gorzanowie

Wiejski Ośrodek Kultury w Gorzanowie

Kościół św. Marii Magdaleny w Gorzanowie

Gorzanów (niem. Grafenort^[3]) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Bystrzyca Kłodzka.

Położenie[edytuj]

Gorzanów to bardzo duża wieś leżąca nad Nysą Kłodzką, w Rowie Górnej Nysy, na pograniczu Wysoczyzny Łomnicy i Obniżenia Bystrzycy Kłodzkiej, u stóp Krowiarek, na wysokości około 310-325 m n.p.m.^[1]

Podział administracyjny[edytuj]

W latach 1945-1954 siedziba gminy Gorzanów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.

Historia[edytuj]

Początki Gorzanowa sięgają XII wieku, kiedy istniał tu gród obronny^[4]. Na początku XIV wieku powstał tu zamek królewski, który został zniszczony w roku 1470 na skutek walk mieszczan wrocławskich z królem czeskim Jerzym z Podiebradów^[4]. W XIV wieku były tu: szkoła, parafia, piekarnia, młyn wodny i kuźnica^[4]. W czasie wojny trzydziestoletniej obu protestanckim właścicielom wsi skonfiskowano majątki, kilka lat później Gorzanów kupił hrabia von Annaberg^[4]. Trzydzieści lat później wieś kupił Jan von Herberstein, którego rodzina posiadała Gorzanów aż do XX wieku^[4]. Wiek XIX to okres dynamicznego rozwoju gospodarczego, kulturalnego i turystycznego wsi^[4]. W Gorzanowie działały wtedy: szkoła, młyny wodne, tartaki i browar^[4]. Na udostępnionym do zwiedzania zamku istniał zawodowy teatr, a we wsi była lokalna sekcja Kłodzkiego Towarzystwa Górskiego^[4].

Zabytki[edytuj]

Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są obiekty:

• zespół zamkowy, z 1570 r., przebudowany w latach 1653-1657^[5] i w XIX w.:
  • zamek w Gorzanowie – monumentalny, renesansowy zespół zamkowy z XVI-XVII wieku
  • ściana kurtynowa południowa
  • ściana kurtynowa północna
  • ściana kurtynowa zachodnia
  • park
  • zabudowania gospodarcze
  • oficyna mieszkalno-gospodarcza
  • oficyna, ul. Podzamcze 7/8
  • oficyna-browar, ul. Podzamcze 12
• zespół kościoła parafialnego:
  • kościół parafialny pw. św. Marii Magdaleny, zabytkowy. Pierwsze wzmianki o grodzie warownym i kościele pochodzą z II połowy XIV wieku. Do roku 1546 współwłaścicielami Gorzanowa były rodziny Raczynów i Muszynów. W roku 1657, za sprawą rodziny ówczesnego właściciela wsi, hrabiego Jana Fryderyka Herbersteina, na miejscu spalonego kościoła wzniesiono nowy, w stylu renesansowym, zaprojektowany przez Lorenza Nicelliego i Andrei Carovego; ze starego kościoła zachowano gotyckie prezbiterium. W roku 1658 bp von Hornau konsekrował nową świątynię, która była jeszcze przebudowywana w XVIII wieku w stylu barokowym. Kościół jest orientowany, jednonawowy, posiada wieżę a ołtarz główny, datowany w przybliżeniu na 1770 r., został prawdopodobnie wykonany przez Michała Ignacego Klahra^[6].
  • kaplica pw. Pana Jezusa, z XVIII w.
  • kaplica cmentarna "Memento mori", z XVIII w.
  • kaplica pw. św. Barbary, z XVIII w.
  • ogrodzenie z bramami
• kaplica odpustowa pw. św. Antoniego Padewskiego zbudowana w pierwszej połowie XVIII w. na Górze Dębowej
• dwór Muszyn, przy ul. Bystrzyckiej 8 z 1571 roku, przebudowany w 1821 roku
• dwór Raczyn, ul. Polna, z 1573 roku, przebudowany w XX w.
• dom przy ul. Bystrzyckiej 1 z połowy XVIII w., przebudowany w XIX wieku
• dom przy ul. Kłodzkiej 1, z XIX w.^[7].

Filia Groß-Rosen[edytuj]

W miejscowości znajdowała się filia obozu koncentracyjnego Groß-Rosen^[8]. Trzymani tu więźniowie pracowali w okolicznych zakładach przemysłowych i gospodarstwach rolnych^[4].

Szlaki turystyczne[edytuj]

W Gorzanowie rozpoczyna się szlak turystyczny prowadzący przez Hutę i Schronisko PTTK „Jagodna”, do Bystrzycy Kłodzkiej^[1].

Przypisy[edytuj]

Bibliografia[edytuj]

• Marek Staffa (redakcja): Słownik geografii turystycznej Sudetów, T. 15 Kotlina Kłodzka i Rów Górnej Nysy, I-BiS, Wrocław 1994, ​ISBN 83-85773-06-1​
• Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak: Ziemia Kłodzka, Oficyna Wydawnicza "Rewasz", Pruszków 2010, ​ISBN 978-83-89188-95-3​

p • d • e Gmina Bystrzyca Kłodzka Siedziba gminy: Bystrzyca Kłodzka Miasta Bystrzyca Kłodzka Wsie Biała Woda • Długopole Dolne • Długopole-Zdrój • Gorzanów • Huta • Idzików • Kamienna • Lasówka • Marcinków • Marianówka • Mielnik • Międzygórze • Młoty • Mostowice • Nowa Bystrzyca • Nowa Łomnica • Nowy Waliszów • Paszków • Piaskowice • Piotrowice • Pławnica • Pokrzywno • Poniatów • Ponikwa • Poręba • Spalona • Stara Bystrzyca • Stara Łomnica • Starkówek • Stary Waliszów • Szczawina • Szklarka • Szklary • Topolice • Wilkanów • Wójtowice • Wyszki • Zabłocie • Zalesie kolonie Stara Bystrzyca (kolonia) • Stara Łomnica (kolonia) Osady Góra Igliczna Części miasta Bystrzyca-Kolonia • Niedźwiedna Części wsi Muszyn • Mszaniec • Rudawa • Szczepków