Tworzenie stron internetowych

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: Kosów Lacki (ujednoznacznienie).

Kosów Lacki
Herb Kosowa Lackiego
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	sokołowski
Gmina	Kosów Lacki gmina miejsko-wiejska
Data założenia	XIII wiek
Prawa miejskie	1723–1869, odz. 1 stycznia 2000
Burmistrz	Jan Słomiak
Powierzchnia	11,57 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	2154[1] 186,2 os./km²
Kod pocztowy	08-330
Tablice rejestracyjne	WSK
Położenie na mapie powiatu sokołowskiego Kosów Lacki
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Kosów Lacki
Położenie na mapie Polski Kosów Lacki
52°35′44″N 22°08′48″E/52,595556 22,146667
TERC (TERYT)	1429054
SIMC	0676128
Urząd miejski ul. Kolejowa 2 08-330 Kosów Lacki
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa

Kosów Lacki – miasto we wschodniej Polsce, w województwie mazowieckim, w powiecie sokołowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Kosów Lacki. Położone nad Kosówką, dopływem Bugu.

Według danych z 31 grudnia 2016 miasto miało 2154 mieszkańców.

Dane ogólne[edytuj]

Ośrodek usługowy regionu rolniczego, przetwórstwo rolno-spożywcze, w tym duża mleczarnia. Węzeł dróg lokalnych i przystanek kolejowy na nieczynnej linii kolejowej Siedlce – Ostrołęka.

Historia[edytuj]

Kapliczka przydrożna z XVIII wieku

Tron Łaski

Wieś nadana w 1417 roku kanonikowi kolegiaty pułtuskiej Marcinowi Ciołkowi przez wielkiego księcia litewskiego Witolda. Do początków XIX wieku znajdowała się w rękach rodzin: Kossowskich (Ciołków), którzy wzięli nazwisko od miejscowości, Nowińskich i Kuszlów, stając się ośrodkiem dużego majątku, w skład którego wchodziły okoliczne miejscowości. Parafia została prawdopodobnie erygowana w 1425 roku (ponownie w 1587). W okresie potopu szwedzkiego pod miejscowością miała miejsce potyczka wojsk Pawła Sapiehy z silnym oddziałem szwedzkim i hetmana Janusza Radziwiłła (w mieście znajdują się zbiorowe mogiły poległych w tej bitwie). W 1657 roku miejscowość została doszczętnie zniszczona przez pożar. W 1723 roku Kosów wzmiankowany był jako miasto. W 1726 roku otrzymał przywilej na jarmarki. W 1759 roku miejscowość nawiedził ponownie duży pożar. W 1778 roku podkomorzy drohicki Franciszek Marceli Kossowski lokował Kosów jako miasto na mocy przywileju otrzymanego od króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, zezwalającego na organizowanie w miejscowości dwóch targów tygodniowo i czterech jarmarków rocznie. Pomimo prób ożywienia miasteczko nie rozwinęło się. W 1866 roku utraciło prawa miejskie.

We wrześniu 1939 miejscowość została początkowo zajęta przez Armię Czerwoną. Następnie wkroczyły wojska hitlerowskie. Ze względu na przewagę wśród mieszkańców ludności żydowskiej, Kosów został uznany za tzw. Judenstadt (miasto żydowskie) czyli w całości miał charakter getta. W 1941 osiedlono tu Żydów z Kalisza. W dniach od 22–25 września 1942 Niemcy dokonali deportacji ludności żydowskiej do oddalonego o 10 km obozu zagłady w Treblince. Z miejscowości wywieziono ok. 1 200 Żydów, kilkudziesięciu zamordowano na miejscu. Kilka osób przechowali polscy sąsiedzi, w tym rodzina Kołkowskich^[2], wyróżniona tytułem Sprawiedliwi wśród Narodów Świata^[3].

W 1964 roku na plebanii w Kosowie Lackim odkryto obraz Ekstaza świętego Franciszka, hiszpańskiego malarza El Greca z XVI wieku^[4]. Odkrycia dokonały pracownice Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Izabella Galicka i Hanna Sygietyńska, sporządzające inwentaryzację zabytków^[5]. Jedyny w Polsce obraz hiszpańskiego artysty znajduje się w Muzeum Diecezjalnym w Siedlcach.

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa siedleckiego.

1 stycznia 2000 r. Kosów odzyskał prawa miejskie.

Nazwa pochodzi od ptaka. Przydomek Lacki od Lachów, w odróżnieniu od położonego za Kosówką Kosowa Ruskiego, zamieszkanego przez Rusinów.

Demografia[edytuj]

• Piramida wieku mieszkańców Kosowa Lackiego w 2014 roku^[1].

Zabytki[edytuj]

• Kościół parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny zbudowany w 1907 roku według projektu Józefa Piusa Dziekońskiego w miejscu kościoła drewnianego. Znaczna część wyposażenia pochodzi z poprzednich kościołów.
• Kapliczka przydrożna z XVIII wieku w formie sklepionej niszy w murze otaczającym pozostałości parku podworskiego. W środku figura św. Jana Nepomucena.
• Kapliczka przydrożna z pierwszej połowy XIX wieku. Czworoboczna, murowana, tynkowana, kryta dwuspadowym daszkiem. W środku ludowa figura Chrystusa Frasobliwego.
• Barokowo-ludowa rzeźba Trójcy Świętej w postaci Tronu Łaski, znajdująca się w dwudziestowiecznej kapliczce murowanej.

Obiekty turystyczne[edytuj]

• neogotycki kościół parafialny Narodzenia NMP
• bożnica żydowska
• drewniane budynki mieszkalne
• pozostałości parku dworskiego
• kopiec poświęcony powstańcom 1863 i II wojny światowej
• pomnik poświęcony Józefowi Piłsudskiemu
• pomnik ku czci żołnierzy WP i ofiar terroru
• rzeka Bug i Nadbużański Park Krajobrazowy
• rezerwat leśny Bojarski Grąd
• teren b. niemieckiego obozu zagłady Treblinka

Zobacz też[edytuj]

• Cmentarz żydowski w Kosowie Lackim

Przypisy

Bibliografia[edytuj]

• Katalog zabytków sztuki w Polsce. Tom X – województwo warszawskie, Zeszyt 25- powiat sokołowski pod redakcją Izabelli Galickiej i Hanny Sygietyńskiej, IS PAN, Warszawa 1965
• Kosów Lacki. Studia i materiały z dziejów miejscowości. Red. Artur Ziontek przy współpracy Moniki Samuel. Siedlce 2011.

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Miasto Kosów Lacki.
• Kossów w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. IV: Kęs – Kutno. Warszawa, 1883.

p • d • e Powiat sokołowski Miasta Kosów Lacki • Sokołów Podlaski Gminy miejskie Sokołów Podlaski Gminy miejsko-wiejskie Kosów Lacki Gminy wiejskie Bielany • Ceranów • Jabłonna Lacka • Repki • Sabnie • Sokołów Podlaski • Sterdyń