Tworzenie stron internetowych

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: inne miejscowości o tej nazwie.

Łochów
Dwór w Łochowie
Herb Łochowa Flaga Łochowa
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	węgrowski
Gmina	Łochów gmina miejsko-wiejska
Data założenia	1378
Prawa miejskie	1 stycznia 1969
Burmistrz	Robert Gołaszewski
Powierzchnia	13[1] km²
Wysokość	103 m n.p.m.
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	6 842[2] 511,0 os./km²
Strefa numeracyjna	+48 25
Kod pocztowy	07-130
Tablice rejestracyjne	WWE
Położenie na mapie powiatu węgrowskiego Łochów
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Łochów
Położenie na mapie Polski Łochów
52°31′50″N 21°41′10″E/52,530556 21,686111
TERC (TERYT)	1433054
SIMC	0975492
Urząd miejski al. Pokoju 75 07-130 Łochów
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa

Łochów – miasto w województwie mazowieckim, w powiecie węgrowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Łochów. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa siedleckiego.

W 2011 miasto liczyło 6761 mieszkańców.

Położenie[edytuj]

Łochów położony jest na Mazowszu, w Dolinie Dolnego Bugu nad rzeką Liwiec. Sąsiaduje z dużym kompleksem leśnym – Lasami Łochowskimi.

Historia[edytuj]

Powstanie Łochowa[edytuj]

Łochów znany był od czasów średniowiecza. Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z XIV wieku. Początkowo była to osada książęca na skraju Puszczy Kamienieckiej o nazwie Łochowiecz, z której władcy Mazowsza wybierali się na polowania do pobliskich nadbużańskich lasów.

Wieś szlachecka[edytuj]

Łochów został lokowany na prawie chełmińskim jako wieś w 1378 przez księcia mazowieckiego, Siemowita III i nadany na własność Wawrzyńcowi Pieńce. Na przełomie XIV i XV wieku właścicielem dóbr łochowskich został bliski współpracownik księcia mazowieckiego Janusza I Starszego Wawrzyniec z Targowego. Był on członkiem rodu Kuszabów herbu Kuszaba, który w XVI wieku przyjął nazwisko Łochowscy. Rodzina ta była w posiadaniu wsi do XVII wieku.

W 1488 staraniem właścicieli we wsi, nazywanej wówczas Łochowo, erygowano parafię. Nie istniała ona jednak długo, gdyż w połowie XVI wieku placówka ta została przeniesiona do miejscowości Kamionna.

W XVIII wieku Łochowo przeszło na własność rodziny Kuszlów. Pod koniec XVIII wieku było krótko współwłasnością rodów Hryniewiczów i Zielińskich.

Okres zaborów[edytuj]

Od 1795 Łochowo znajdowało się w zaborze austriackim. W latach 1809–1815 w Księstwie Warszawskim, a od 1815 w Królestwie Polskim.

W 1800 część dóbr łochowskich należącą do Ignacego Zielińskiego nabyła rodzina Hornowskich herbu Korczak. W 1848 na licytacji cały majątek łochowski kupił Józef Hornowski.

6 listopada 1858 Józef Hornowski sprzedał cześć swoich gruntów pod budowę Kolei Warszawsko-Petersburskiej. Otwarcie linii kolejowej w 1862 spowodowało rozwój miejscowości. W 1868 została oddana do użytku stacja osobowo-towarowa Łochów. Od razu przydzielono jej ważną rolę, co widoczne było w rodzaju i wielkości zabudowy. Wzniesiono murowany dworzec, co było osobliwe na istniejącym tu w XIX wieku bezludziu. Wybudowano obszerną parowozownię, drewnianą wieżę ciśnień oraz pompownię nad Liwcem. Przy stacji mieszkało wiele rodzin obsługujących dworzec, parowozownię i tory. Dla nich został zbudowany dom wielorodzinny oraz budynki gospodarcze: obora, komórki, piwnice. W pobliżu stacji zaczęły się pojawiać też budynki niezwiązane z infrastrukturą kolejową oraz domy prywatne. W pobliżu Łochowa w 1873 roku została otwarta fabryka podkładów kolejowych w Baczkach.

W 1871 pożar strawił znaczną część zabudowy wsi położonej nad rzeką. W wyniku tego zdarzenia osadnictwo w miejscowości zaczęło się rozwijać głównie w pobliżu torów kolejowych. W 1882 w związku z rusyfikacją nazw polskich w Królestwie Polskim urzędowo Łochowo otrzymało nazwę Łochów.

W 1878 Józef Hornowski przepisał majątek Łochowo swojemu powinowatemu, Medardowi Stanisławowi Downarowiczowi herbu Przyjaciel, który w 1882 odsprzedał go właścicielowi Jadowa Zdzisławowi Zamoyskiemu. Zamoyscy byli w posiadaniu dóbr łochowskich do 1919.

Okres międzywojenny[edytuj]

Grób senatora Eryka Łodzia Kurnatowskiego na Starych Powązkach w Warszawie

W 1919 majątek Łochów jako posag Izabelli Zamoyskiej przeszedł na własność rodziny Kurnatowskich herbu Łodzia.

Nowy właściciel dóbr łochowskich Eryk Kurnatowski był znanym w II Rzeczypospolitej pasjonatem koni. W 1931 założył on w Łochowie stadninę, która w latach 1935–1939 była notowana na pierwszym miejscu wśród wszystkich stajni w Polsce. Największymi sukcesami hodowli było pięciokrotne zdobycie Wielkiej Warszawskiej oraz prawie wszystkich nagród imiennych w na torze wyścigów konnych w Warszawie.

Sukcesy Eryka Kurnatowskiego w hippice nie przekładały się jednak na umiejętność rozsądnego gospodarowania. Właściciel Łochowa znany był bowiem z wystawnego i hulaszczego życia, które znacznie zubożyło posiadany przez niego majątek i spowodowało, że w latach 30. XX w. był on zmuszony sprzedać część swoich dóbr.

10 września 1939 na stacji kolejowej w Łochowie został zbombardowany polski pociąg pancerny „Generał Sosnkowski”. Pod koniec września 1939 Łochów odwiedził Adolf Hitler, który wizytował w tym czasie jednostki Wehrmachtu biorące udział w walkach o Warszawę.

Kampania wrześniowa zakończyła istnienie w Łochowie stadniny. Po wkroczeniu wojsk niemieckich konie należące do rodziny Kurnatowskich zostały skonfiskowane i wywiezione do Mariendorfu w Brandenburgii.

Łochów po II wojnie światowej[edytuj]

W 1944 dobra łochowskie zostały znacjonalizowane, a następnie rozparcelowane. Rozpoczęto odbudowę infrastruktury kolejowej, która uległa prawie całkowitemu zniszczeniu w sierpniu 1944.

W latach 50. XX w. rozpoczął się dynamiczny rozwój miejscowości. Związane to było przede wszystkim z odbudową Warszawy, w której potrzebowano rąk do pracy. Zjawiskiem powszechnym w Łochowie, który do 1945 miał charakter wybitnie rolniczy, stali się w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej chłopo-robotnicy, którzy łączyli pracę na roli z dojazdami do fabryk i zakładów w stolicy Polski.

Miasto[edytuj]

Szybki rozwój Łochowa od lat 50. XX w. i gwałtowne przekształcanie się wsi w osadę o charakterze miejskim stworzył perspektywę utworzenia powiatu z siedzibą w Łochowie. Projekt jednak upadł ze względów politycznych na rzecz rozwoju powiatów wyszkowskiego i węgrowskiego.

Nie zatrzymano jednak dalszego rozwoju miejscowości. 17 grudnia 1968 Łochów otrzymał prawa miejskie^[3]. Do miasta włączono osady Wymysły i Baczki Fabryczne. Zaczęto budować i wytyczać nowe ulice. Zaczęły powstawać nowe domy prywatne, głównie parterowe, ceglane. W latach 70. XX w. rozbudowano zakłady pracy w Baczkach i Ostrówku. W latach 1974–1977 wybudowano w mieście kościół i ustanowiono przy nim siedzibę przeniesionej w 1976 z Budzisk parafii Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny.

W 1982 otwarto bezpośrednie, zelektryfikowane połączenie kolejowe z Łochowa do Warszawy. Zaczęły powstawać nowe osiedla mieszkaniowe.

23 lipca 2007 gmina Łochów została laureatem rankingu samorządów gazety „Rzeczpospolita” w kategorii Najlepsza Gmina Miejska.

Demografia[edytuj]

• Piramida wieku mieszkańców Łochowa w 2014 roku^[2].
  

Zabytki[edytuj]

Budynki[edytuj]

Wozownia w zespole dworskim

Kuchnia w zespole dworskim

• pałac neorenesansowy

Rezydencja dawnych właścicieli dóbr ziemskich w Łochowie. Pierwszy parterowy budynek z gankiem zbudowano w latach 1820–1830 dla rodziny Hornowskich. Dla rodziny Downarowiczów w latach 1875–1876 do pałacu dobudowano dwa piętrowe ryzality i żeliwną kolumnadę według projektu Bolesława Podczaszyńskiego. Kolejnym właścicielem był Andrzej Zamoyski, którego córka Elżbieta wniosła w 1913 majątek z pałacem mężowi Erykowi Kurnatowskiemu. Po nacjonalizacji majątku ziemskiego w 1944 pałac został przeznaczony na mieszkania komunalne. W latach 90. XX w. zdewastowany obiekt miasto wystawiło na sprzedaż. Po remoncie przeprowadzonym w latach 2005–2008 w budynkach pałacowych obecnie mieści się hotel i centrum konferencyjno-wypoczynkowe.

• budynek poczty

Dawny budynek poczty konnej z XIX wieku.

• parowozownia

Dawna parowozownia wzniesiona w 1868. Po II wojnie światowej budynek został przebudowany na dworzec kolejowy. Wpisany do rejestru zabytków pod nr rej.: A-886 z 7.12.2009 r.^[4]

• przepompownia

Budynek z XIX wieku wchodzący w skład dawnego kompleksu infrastruktury stacji kolejowej w Łochowie.

• dom drewniany

Pierwotnie dom letniskowy wybudowany przed II wojną światową w Urlach. W okresie okupacji przeniesiony na obecne miejsce. Służył jako kantyna dla żołnierzy niemieckich. Po wojnie mieścił się w nim Urząd Gminy. Obecnie budynek przeznaczony jest na cele usługowe.

• czworaki i budynki gospodarcze

Pozostałości po przedwojennych folwarkach Stefanin i Łochów, m.in. zespół budynków gorzelni i browaru oraz dawny młyn Gotowickiej.

• fabryka w Łochowie Fabrycznym

Kompleks zabudowań Fabryki Maszyn Rolniczych i Odlewni Żeliwa z przełomu XIX i XX wieku w Baczkach Fabrycznych, w której skład wchodzą: dom fabrykanta, stróżówka, kantor, wielorodzinne domy robotników i obsługi technicznej fabryki, szkoła, spichlerz, kuźnia i odlewnia.

Pomniki[edytuj]

• rzeźba św. Jana Nepomucena

Kamienna figura na czworobocznym murowanym i otynkowanym słupie z pierwszej połowy XIX wieku.

• rzeźba Matki Boskiej

Kamienna figura w parku przypałacowym na dawnej wysepce wśród stawów rybnych z pierwszej połowy XIX wieku.

• pomnik na cmentarzu katolickim

Symboliczny grób odsłonięty w 1982 z wygrawerowanym napisem Ku czci i pamięci poległych 1939–1945.

• pomnik Jana Pawła II na placu kościelnym

Symboliczny pomnik upamiętniający Jana Pawła II.

Osiedla[edytuj]

• Centrum
• Osiedle Laskowska
• Osiedle Leśna
• Osiedle Węgrowska
• Sadyba
• Stary Łochów
• Łochów Fabryczny
• Zatorze
• Wymysły

Kluby sportowe[edytuj]

• ŁKS Łochów
• KS Liwia Łochów
• ULKS Olimpia Łochów

Obiekty Sportowe[edytuj]

• Stadion piłkarski: obecnie stadion klubu ŁKS Łochów
• Hala widowiskowo-sportowa przy Liceum Ogólnokształcącym im. Marii Sadzewiczowej
• Hala sportowa przy Szkole Podstawowej nr 3 im. Marii Konopnickiej
• Boisko piłkarskie: obecnie boisko klubu Liwia Łochów
• Kompleksy rekreacyjno-sportowe Orlik 2012 przy ulicy 1 Maja

Placówki edukacyjne[edytuj]

• Szkoła Podstawowa nr 1 im. Baonu Nadbużańskiego AK w Łochowie
• Szkoła Podstawowa nr 3 im. Marii Konopnickiej w Łochowie
• Publiczne Gimnazjum w Łochowie
• Samorządowe Przedszkole w Łochowie
• Liceum Ogólnokształcące im. Marii Sadzewiczowej w Łochowie^[5]

Prasa[edytuj]

• Gazeta Łochowska^[6]
• Kurier W^[7]
• Tygodnik Siedlecki

Zieleń miejska[edytuj]

• Park Dębinka

Imprezy kulturalne[edytuj]

• Dzień Strażaka
• Rajd Norwidowski
• Anioły w Łochowie
• Piknik Strażacki
• Dni Łochowa
• Jerzyki
• Dzień Niepodległości
• Jesień Poezji Łochowskiej

Przemysł[edytuj]

W Łochowie znajduje się Piekarnia „ROBSON” o bardzo dużej powierzchni oraz hala produkcyjna firmy STYROPMIN.

Bankowość[edytuj]

• Bank Spółdzielczy w Łochowie
• SKOK Stefczyka
• Agencja Banku PKO BP SA
• Partner Banku BPH S.A
• Bank Pocztowy
• Placówka Banku Pekao S.A

Religia[edytuj]

Drewniany kościół Miłosierdzia Bożego

Łochów jest siedzibą dekanatu łochowskiego w diecezji drohiczyńskiej. Miasto posiada parafię rzymskokatolicką (pw. Niepokalanego Serca NMP). Znajdują się tu też 2 kaplice: koło pałacu w Łochowie i w Łochowie Fabrycznym (należy do parafii Kamionna). Na terenie miasta znajduje się jeden cmentarz parafialny. W Łochowie znajduje się również nowo wybudowana Sala Królestwa na zebrania dla dwóch miejscowych zborów Świadków Jehowy^[8]. Jest również protestancka ewangeliczna mniejszość wyznaniowa.

Transport[edytuj]

 Zobacz też: Łochów (stacja kolejowa).

Stacja kolejowa Łochów podczas modernizacji (2016)

Łochów stanowi węzeł komunikacyjny. Przez miasto przebiega linia kolejowa ze stacją kolejową o znaczeniu państwowym:

6 Zielonka – Kuźnica Białostocka

W mieście krzyżują się drogi krajowe:

50 Ostrów Mazowiecka – Ciechanów

62 Siemiatycze – Strzelno

Osoby związane z Łochowem[edytuj]

• Szymon Kobyliński – rysownik, karykaturzysta i satyryk,
• Medard Downarowicz – polityk, minister skarbu w rządzie Ignacego Daszyńskiego,
• Marian Dzięcioł – polski samorządowiec, burmistrz Łochowa w latach 1992 – 2015
• Cyprian Kamil Norwid – poeta.

Przypisy

Bibliografia[edytuj]

• Stanisław Sęczyk. Dzieje Łochowa i okolic.
• Kamila Szczepańska, Agata Pionnier. Zagospodarowanie turystyczne doliny rzeki Liwiec na odcinku od Starowoli do Strachowa. Część II. Środowisko kulturowe. Wołomin 2006.

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Gmina Miejska Łochów
• Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miejskiego w Łochowie
• Łochów (2) w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. V: Kutowa Wola – Malczyce. Warszawa, 1884.

p • d • e Powiat węgrowski Miasta Łochów • Węgrów Gminy miejskie Węgrów Gminy miejsko-wiejskie Łochów Gminy wiejskie Grębków • Korytnica • Liw • Miedzna • Sadowne • Stoczek • Wierzbno