Tworzenie stron internetowych

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Oborniki Śląskie
Widok od strony pd. na ulice: Łąkową, II Armii Wojska Polskiego i Gierymskiego
Herb Obornik Śląskich Flaga Obornik Śląskich
Dewiza: Tu mi się podoba!
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	trzebnicki
Gmina	Oborniki Śląskie gmina miejsko-wiejska
Data założenia	XIII w.
Prawa miejskie	1945
Burmistrz	Arkadiusz Poprawa
Powierzchnia	14,46 km²
Wysokość	139 – 239[potrzebny przypis] m n.p.m.
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	9 118[1] 630,6 os./km²
Strefa numeracyjna	+48 71
Kod pocztowy	55-120
Tablice rejestracyjne	DTR
Położenie na mapie powiatu trzebnickiego Oborniki Śląskie
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Oborniki Śląskie
Położenie na mapie Polski Oborniki Śląskie
51°17′55″N 16°54′06″E/51,298611 16,901667
TERC (TERYT)	5020320014
Urząd miejski ul. Trzebnicka 1 55-120 Oborniki Śląskie
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa

Oborniki Śląskie (niem. Obernigk, Bad Obernigk) – miasto w północno-wschodniej części województwa dolnośląskiego, w powiecie trzebnickim. Położone jest na skrzyżowaniu dróg wojewódzkich nr 340 i nr 342, 23 km od centrum Wrocławia i 10 km od Trzebnicy. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Oborniki Śląskie.

Historycznie leży na Dolnym Śląsku. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. wrocławskiego.

31 marca 2011 miasto liczyło 8826 mieszkańców^[2].

Treść tego artykułu może nie być zgodna z zasadami neutralnego punktu widzenia. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Miasto Oborniki Śląskie położone jest na trasie kolejowej Wrocław-Poznań. Willowa, niegdyś uzdrowiskowa, malowniczo usytuowana na południowych stokach "Gór Kocich" (Wał Trzebnicki) miejscowość do dziś posiada charakter rozległego parku. To zacisze zwane przed laty "zielonymi płucami Wrocławia" do dziś przyciąga ludzi swoim spokojem, charakteryzującym polskie miasteczka, powiązanym z wysoko rozwiniętym zapleczem handlowo-usługowym i komunikacyjnym. Między innymi autobusy, minibusy i pociągi zapewniają komfort poruszania się po gminie i dojazd do Wrocławia.

Nazwa[edytuj]

Według niemieckiego językoznawcy Heinricha Adamy nazwa miejscowości pochodzi od polskiej nazwy określającej budynek gospodarczy dla bydła - obory^[3] co pozwala przypuszczać, że mieszkańcy zajmowali się hodowlą bydła. Wywód ten uznano za oficjalną etymologię nazwy. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu jako najstarszą zanotowaną nazwę miejscowości wymienia Obora podając jej znaczenie Gehöft, Viehhof czyli po polsku "zagroda", "obora"^[3].

W księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w polskiej formie Obora^[4][5].

Wzmianki te potwierdza również legenda o księżnej, która lubiła się kąpać w krowim mleku, a jej tabor znalazł tu wydajną łąkę dla mlekodajnych krów.^[6]

Polską nazwę miejscowości w formie Obornik w książce "Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej" wydanej w Głogówku w 1847 wymienił śląski pisarz Józef Lompa^[7]. Niemcy zgermanizowali nazwę na Obernigk^[3], a później na Bad Obernigk w wyniku czego utraciła ona swoje pierwotne znaczenie.

Istnieją także dwie inne teorie językoznawcze wywodzące pochodzenie nazwy od położenia. Histork niemiecki Hugo Banke w swojej pracy Geschichte der evangelischen Kirchengemeinde Obernigk podał inny źródłosłów wywodząc nazwę od zlepka słów "O bor", wywodzonych od słowa bór i mających wskazanie na charakter położenia osady i wskazania innych podań na temat zbierackiego charakteru utrzymania mieszkańców^[8] oraz słów "nicka" mających wskazywać na geograficzne położenie w niecce^[9]. Inna mało popularna teoria przywołuje źródłosłowie niemieckie wskazującego na położenie wśród wzgórz – Ober (górny), co zostało uznane za mało prawdopodobne.

Na przestrzeni wieków miejscowość nosiła następujące nazwy: Obora, Obornik, Obirnig, Obernig, Obernigk, Oborniki, Oborniki Śląskie. Pominięto tutaj okres podziału na Oborniki Dolne i Górne.

Obecna nazwa została administracyjnie zatwierdzona 7 maja 1946^[10].

Historia miasta[edytuj]

Pierwsze ślady działalności człowieka na terenach dzisiejszych Obornik Śląskich i najbliższej okolicy pochodzą z mezolitu i neolitu (cmentarzysko kurhanowe i ciałopalne kultury przedłużyckiej z epoki brązu).

Początki Obornik datuje się na ok. 1300 r., kiedy to najprawdopodobniej powstała wieś na prawie magdeburskim. Pierwsza pisemna wzmianka o Obornikach Śląskich pochodzi z roku 1305, dotyczy ona nałożenia na wieś Obora dziesięciny dla biskupa wrocławskiego. Na początku XIV w. wieś spod władzy biskupiej przeszła w skład włości księcia oleśnickiego Konrada I.

Przez 200 lat Oborniki należały do rodziny Schaubertów. Gdy odkryto źródła słabej szczawy żelazistej Karol Wolfgang Schaubert w 1835 roku rozpoczął budowę nowoczesnego uzdrowiska w północno-zachodniej części wsi. Wykorzystywało ono położenie (las Sittenwald), malowniczy krajobraz, wody, łagodny klimat. Odtąd Oborniki zaczęły przekształcać się w miejsce wypoczynku i uzdrowisko. Oborniki często jeszcze nazywane są "zielonymi płucami Wrocławia".

Najbardziej znaną postacią, która mieszkała i była związana z Obornikami był urodzony w 1798 roku we Wrocławiu Karl von Holtei, poeta romantyczny, pisarz i aktor. Pisał o nich w swych wierszach i pismach. Jego imieniem nazwano Liceum Ogólnokształcące w Obornikach Śląskich. Na niewielkim wzgórzu znajduje się kamień-pomnik jemu poświęcony. Wzgórze to jest częścią "Góry Holtei'a" zwanej też "Belwederem" (217 m n.p.m.) (punkt widokowy, stalowy krzyż, pozostałości kurhanu z epoki brązu) i położone jest nieopodal kolejnego najwyższego wzniesienia w mieście noszącego nazwę "Grzybek" (202 m n.p.m.) nadaną mu z powodu lokalizacji w ponad 100-ha parku krajobrazowo-wypoczynkowym "Grzybek". W parku znajduje się Polana siedmiu dębów, największy dąb ma obwód 4,9m.

Do rozwoju uzdrowiska przyczyniło się zakładanie nowych sanatoriów:

• w 1880 r. zakład dla "chorych na nerwy i cierpiących na melancholię".
• w latach 1906-1913 zbudowano w parku sanatorium Friedrichshohe (byłe sanatorium Szarotka przy ul. Prusickiej)
• położone w lesie sanatorium dla pacjentów z chorobami płuc Sanatorium "Leśne" (przy ul. Dunikowskiego),
• sanatoria dla chorych na cukrzycę i z dolegliwościami układu krążenia,
• przed wojną pijalnia oraz na terenie sanatorium "Leśnego" – ZOO.

Oborniki Śląskie (dworzec kolejowy)

W 1945 miejscowość została włączona do Polski. Jednocześnie otrzymała prawa miejskie, zaś jej urzędową nazwę ustalono na Oborniki Śląskie, dla odróżnienia od Obornik pod Poznaniem. Dotychczasową ludność miasta wysiedlono do Niemiec.

W 2005 r. Oborniki Śląskie obchodziły 60 lat od nadania praw miejskich i 700 lat od momentu powstania miejscowości.

Stacja Oborniki Śląskie na linii kolejowej E 59: Świnoujście-Szczecin-Poznań-Wrocław-Chałupki, stanowiącej element Transeuropejskiej Sieci Transportowej (TEN).

Demografia[edytuj]

Piramida wieku mieszkańców Obornik Śląskich w 2014 roku ^[1].

Zabytki[edytuj]

Kościół parafialny pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa

Medalion na pomniku

Pomnik w parku z okazji 700. powstania miejscowości i 60. lecia nadania praw miejskich

Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są^[11]:

• kościół par. pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, neogotycki, z l. 1898-1911, według projektu architekta Alexisa Langera
• kościół ewangelicki, ob. rzym-kat. par. pw. św. Tadeusza Judy i św. Antoniego Padewskiego z 1906 r.; według projektu architektów Richarda Gaze i Alfreda Böttchera, ul. Trzebnicka 35
• zespół sanatoryjny, zabudowa dawnego uzdrowiska, z XIX wieku, ul. Parkowa:
  • sanatorium, ob. zakład opiekuńczy, ul. Parkowa 4, z l. 1905-10
  • sanatorium, ob. zakład opiekuńczy, ul. Parkowa 6, z 1870 r.
  • dom opieki, ob. szkoła, ul. Parkowa 8, z 1870 r.
  • dom zdrojowy, ob. dom mieszkalny, ul. Parkowa 14, z 1835 r.
  • sanatorium, ob. dom mieszkalny, ul. Parkowa 16, z 1835 r., 1870 r.
  • park zdrojowy, z l. 1835-1910
• willa z ogrodem, ul. Dworcowa 21, z XIX/XX w.

inne zabytki:

• dworzec kolejowy z XIX wieku, przebudowany, kategoria C
• dom Panien Śląskich – ul. Trzebnicka, neobarokowa willa z dachem mansardowym, gdzie do roku 1950 przebywały siostry boromeuszki z Trzebnicy, opiekujące się chorymi w obornickich sanatoriach
• poczta (Kaiserliches Postamt)
• "zamek" z XIX wieku, dawniej pałac rodu Schaubertów neogotycki w stylu angielskim, architekt: Wilhelm Grapow (projektant wrocławskiego dworca kolejowego). Po wojnie pałacyk przejęty przez PGR i zmodernizowany, z części historycznej zachowała się właściwie tylko oktagonalna wieża. Usytuowany jest przy ulicy Podzamcze.
• zabytkowy cmentarz niemiecki
• grobowce starej części cmentarza parafialnego

zabytki nieistniejące:

• stary kościół ewangelicki stał tu do 1912 r.

Edukacja i opieka[edytuj]

Szkoła Podstawowa nr 3

• Przedszkole (ul. Sikorskiego)
• Żłobko-przedszkole (ul. Wrocławska)
• Szkoła Podstawowa nr 2
• Szkoła Podstawowa nr 3
• Gimnazjum imienia Polskich Laureatów Nagrody Nobla
• Liceum Ogólnokształcące
• Zaoczne Liceum Ogólnokształcące
• Zespół Szkół Zawodowych
• Zespół Ekonomiczno-Administracyjny Szkół
• Dom Dziecka
• Domy Pomocy Społecznej i Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej
• Ośrodki Szkolenia Kierowców i Nauki Jazdy
• "Salonik Czterech Muz"
• Obornicki Ośrodek Kultury
• Biblioteka Miejska i Biblioteka Pedagogiczna
• Niepubliczna Szkoła Muzyczna (ul. Kownackiego)

Wspólnoty wyznaniowe[edytuj]

Poewangelicki kościół św. Judy Tadeusza i św. Antoniego Padewskiego

• Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Obornikach Śląskich
• Parafia św. Judy Tadeusza i św. Antoniego Padewskiego w Obornikach Śląskich
• Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy z Salą Królestwa^[12]

Współpraca międzynarodowa[edytuj]

Miasta i gminy partnerskie:

• Rehau (Niemcy)
• Emden (Niemcy) – miasto szkoły zaprzyjaźnionej z LO im. K. Holteia
• Goslar (Niemcy)
• Haps (Holandia)
• Hayange (Francja)
• Boticino (Włochy)
• Husiatyn (Ukraina)

Zobacz też[edytuj]

• Miasta w Polsce
• Powiat trzebnicki
• Siemianice
• Wilczyn

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Strona internetowa miasta Oborniki Śląskie
• Strona Biuletynu Informacji Publicznej miasta
• Obernigk Górny i Dolny w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. VII: Netrebka – Perepiat. Warszawa, 1886.

Przypisy

p • d • e Gmina Oborniki Śląskie Siedziba: Oborniki Śląskie Miasta Oborniki Śląskie Wsie Bagno • Borkowice • Golędzinów • Jary • Kotowice • Kowale • Kuraszków • Lubnów • Morzęcin Mały • Morzęcin Wielki • Niziny • Nowosielce • Osola • Osolin wraz z przysiółkiem Brzezno Małe • Paniowice • Pęgów • Piekary • Przecławice • Raków • Rościsławice • Siemianice • Uraz • Wielka Lipa • Wilczyn • Zajączków

p • d • e Miasta województwa dolnośląskiego Bardo • Bielawa • Bierutów • Bogatynia • Boguszów-Gorce • Bolesławiec • Bolków • Brzeg Dolny • Bystrzyca Kłodzka • Chocianów • Chojnów • Duszniki-Zdrój • Dzierżoniów • Głogów • Głuszyca • Góra • Gryfów Śląski • Jawor • Jaworzyna Śląska • Jedlina-Zdrój • Jelcz-Laskowice • Jelenia Góra • Kamienna Góra • Karpacz • Kąty Wrocławskie • Kłodzko • Kowary • Kudowa-Zdrój • Lądek-Zdrój • Legnica • Leśna • Lubań • Lubawka • Lubin • Lubomierz • Lwówek Śląski • Mieroszów • Międzybórz • Międzylesie • Milicz • Mirsk • Niemcza • Nowa Ruda • Nowogrodziec • Oborniki Śląskie • Oleśnica • Olszyna • Oława • Piechowice • Pieńsk • Pieszyce • Piława Górna • Polanica-Zdrój • Polkowice • Prochowice • Prusice • Przemków • Radków • Siechnice • Sobótka • Stronie Śląskie • Strzegom • Strzelin • Syców • Szczawno-Zdrój • Szczytna • Szklarska Poręba • Ścinawa • Środa Śląska • Świdnica • Świebodzice • Świeradów-Zdrój • Świerzawa • Trzebnica • Twardogóra • Wałbrzych • Wąsosz • Węgliniec • Wiązów • Wleń • Wojcieszów • Wołów • Wrocław • Zawidów • Ząbkowice Śląskie • Zgorzelec • Ziębice • Złotoryja • Złoty Stok • Żarów • Żmigród Portal:Województwo dolnośląskie • Wikiprojekt:Dolny Śląsk

p • d • e Powiat trzebnicki Miasta Oborniki Śląskie • Prusice • Trzebnica • Żmigród Gminy miejsko-wiejskie Oborniki Śląskie • Prusice • Trzebnica • Żmigród Gminy wiejskie Wisznia Mała • Zawonia