Tworzenie stron internetowych

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Ostrów Mazowiecka
Ratusz
Herb Ostrowi Mazowieckiej Flaga Ostrowi Mazowieckiej
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	ostrowski
Gmina	gmina miejska
Prawa miejskie	1434
Burmistrz	Jerzy Bauer
Powierzchnia	22,09 km²
Wysokość	110 m n.p.m.
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	22 741[1] 1 021,1 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 29
Kod pocztowy	07-300, 07-302
Tablice rejestracyjne	WOR
Położenie na mapie powiatu ostrowskiego Ostrów Mazowiecka
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Ostrów Mazowiecka
Położenie na mapie Polski Ostrów Mazowiecka
52°48′03″N 21°53′46″E/52,800833 21,896111
TERC (TERYT)	1416011
SIMC	0966330
Urząd miejski ul. 3 Maja 66 07-300 Ostrów Mazowiecka
Multimedia w Wikimedia Commons
Wiadomości w Wikinews
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa

Ostrów Mazowiecka – miasto w województwie mazowieckim, siedziba powiatu ostrowskiego oraz gminy wiejskiej Ostrów Mazowiecka. Do 7 grudnia 1926 miasto nosiło nazwę Ostrów^[2].

Ostrów była miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego w województwie mazowieckim^[3]. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa ostrołęckiego.

Według danych z 30 czerwca 2016 roku miasto liczyło 22 741 mieszkańców^[1].

Położenie[edytuj]

Miasto leży w północno-wschodniej części województwa mazowieckiego, na skrzyżowaniu drogi krajowej nr 8, która w przyszłości ma stać się częścią trasy ekspresowej Via Baltica, oraz kilku dróg lokalnych. Położona jest w ważnym węźle dróg o znaczeniu międzynarodowym, krajowym i regionalnym, ponieważ leży na szlaku handlowym w kierunku przejścia granicznego Ogrodniki. Węzeł ten tworzą drogi przynależne do krajowego, wojewódzkiego i powiatowego układu komunikacyjnego.

Struktura powierzchni[edytuj]

Według danych z roku 2002^[4] Ostrów Mazowiecka ma obszar 22,09 km², w tym:

• użytki rolne: 41%
• użytki leśne: 19%

Miasto stanowi 1,8% powierzchni powiatu. W strukturze obszarowej powierzchni miasta liczącej 2209 ha, wyróżniamy:

• 397 ha: tereny zabudowy miejskiej (zabudowa niska i wysoka)
• 10 ha: tereny zabudowy przemysłowej
• pozostały obszar w skład którego wchodzą użytki zielone, rolne, lasy oraz tereny zdegradowane (zamknięta nasycalnia podkładów kolejowych)

Historia[edytuj]

Nadanie praw miejskich wsi Ostrów Mazowiecka przez Bolesława IV, księcia mazowieckiego, w 1434 r. (dokument przechowywany w AGAD)

 Osobny artykuł: Historia Ostrowi Mazowieckiej.

Okręg grodowy[edytuj]

Podczas gdy Mazowszanie zakładali znaczne grody na wschodnich rubieżach swojego terytorium, prosperujące Klukowicze, Brześć nad Bugiem, etc., Ostrowii jeszcze nie było; założono ją późno – w wieku XIV i było to na tzw. surowym korzeniu, a nie w miejscu wcześniejszego osadnictwa^[5]. Ten stan to wynik położenia okolic Ostrowi na „płonącym pograniczu”, w obszarze wieleset lat penetrowanym, rabowanym przez Jaćwingów i Litwinów, którzy to wielokrotnie pustoszyli północ i wschód Mazowsza.

Za panowania Ziemowita III, w 1377 na zjeździe możnych mazowieckich w Sochaczewie, powołano do istnienia kasztelanię ostrowską – została częścią nowo tworzonej ziemi nurskiej.

Obszar tej ziemi^[6] ustalono na ok. 3500 km², a jej terytorium oddano w zarząd trzem Komesom grodowym:

• ostrowskiemu 500 km².
• kamienieckiemu 2000 km²
• nurskiemu 1000 km²,

Ustalenia z Sochaczewa, są pierwszym dokumentem kodyfikującym prawa dla Księstwa Mazowieckiego, w tym ustalające podział administracyjny kraju na kasztelanie.

Dzięki opiece pana ziemi nurskiej Janusza Starszego Ostrowia (jeszcze wtedy wieś) rozwijała się szybko^[7] stając się na tle ówczesnego wschodniego Mazowsza znaczącą osadą. W takich warunkach Książę wybrał leżącą blisko centrum Ziemi nurskiej i komunikacyjnej arterii Bugu, Ostrów na siedzibę Komesa. Kasztelan na grodzie w Ostrowi kierował administracją gospodarczą (ściąganiem danin/podatków), obroną, pełnił funkcje sądownicze na podległym sobie terenie; podlegali mu też: chorąży, wojski, sędzia grodowy, włodarz.

Kasztelański okres historii miasta ma swoje odbicie w herbie miejskim, Ostrew jest bowiem nieodłącznym elementem fortyfikowania drewnianych grodów typowych dla terenów lesistych.

Miasto[edytuj]

Nieistniejąca Cerkiew św. Mikołaja (1910)

Prawa miejskie oparte o wzór chełmiński nadał w 1434 r. Bolesław IV. Jednocześnie zwolnił on nowo kreowanych mieszczan z podatków na 12 lat^[8]. Książęta posiadali w Ostrowi dwór-rezydencję^[9] użytkowali go kolejno Janusz I^[10] i Bolesław IV. Od roku 1461 pojawiła się w Ostrowi szkoła realizująca program Trivium^[11].

W 1514 r. od Anny mazowieckiej miasto otrzymało przywilej na 4 jarmarki rocznie i 1 targ tygodniowo. Dzięki korzystnemu położeniu przy szlakach handlowych mądrej polityce książęcej, zabezpieczeniu od najazdów litewskich w latach 20. XVI stulecia miasto osiągnęło liczbę 3000 mieszkańców^[12]; po licznych wojnach ponownie taką liczbę mieszkańców Ostrowia posiadała dopiero w schyłku I połowy XIX stulecia^[13]. Dla porównania, w 1510 r. stołeczna Warszawa ze wszystkimi przedmieściami wraz z Pragą była zamieszkana przez ok. 4700 osób, więc innymi słowy w podobnym czasie ludność miasta Ostrowii równa była 64% populacji stolicy państwa mazowieckiego.

Rok 1526 to inkorporacja kasztelanii ostrowskiej do Królestwa Polskiego. W XVI–XVIII wieku starostwo grodowe, zniszczone w XVII wieku, kiedy to osiedlają się tu pierwsi Żydzi.

W czasach zaboru rosyjskiego mieszkańcy miasta i okolic brali udział we wszystkich powstaniach narodowych, często płacąc za to cenę np. zsyłki na Sybir. W 1926 zatwierdzono nazwę miasta Ostrów Mazowiecka. Miasto zostało zniszczone w 60% w trakcie II wojny światowej. W latach 1867–1975 i od 1999 siedziba powiatu.

Demografia[edytuj]

Obwodnica Ostrowi Mazowieckiej widziana z węzła „Łomża”

Dane z 30 czerwca 2004^[14]:

Podział liczbowy mieszkańców miasta, w odniesieniu do zabudowy przez nich zamieszkiwanej wygląda następująco:

• 16 300 mieszkańców – zabudowa jednorodzinna
• 5821 mieszkańców – zabudowa wysoka
• 1164 mieszkańców – zabudowa niska

Piramida wieku mieszkańców Ostrowi Mazowieckiej w 2014 roku^[1].

Architektura[edytuj]

Pomnik Żołnierzy i Partyzantów w Ostrowi Mazowieckiej (proj. Karol Tchorek)

Zabytki[edytuj]

Lista zabytków chronionych prawem (rejestrowanych) w mieście:

• kościół Wniebowzięcia NMP z 2 poł. XIX wieku;
• kaplica drewniana z 1830 r.;
• cmentarz rzymskokatolicki przy ul. Lubiejewskiej;
• park z XIX wieku;
• ratusz neobarokowy z 1927 r. przy ul. 3 Maja;
• jatki (hala targowa) z 1902–1903, przy ul. Pocztowej;
• dom z 1903 r. przy ul. Dubois 26;
• szkoła 1926 przy ul. Kościuszki 11;
• poczta, ob. przychodnia z 1910 r. przy ul. Kościuszki 10;
• Bank Ludowy z 1926 r. przy ul. 3 Maja 33;
• „Dom Popa”, ob. PKO z 1900 r. przy ul. 3 Maja 57;
• dom, ob. przychodnia rejonowa ZOZ z 1913 r. przy ul. 3 Maja 67;
• mur kościelny i cmentarny (kamienie murowe pochodzą z grzebaliska pogańskiego Żale, znajdującego się w okolicach Podborza);
• Dwór Rodzinny Niewęgłowskich przy ul. Mazowieckiej 44.

Gospodarka[edytuj]

Ostatnie kilkanaście lat, mimo upadku lub ograniczenia działalności największych zakładów z okresu socjalistycznego, to w rozwoju gospodarczym miasta w miarę pomyślny okres. W mieście zarejestrowanych jest ponad 2700 podmiotów gospodarczych, czyli na 100 mieszkańców jest ponad 11 przedsiębiorstw. W większości są to małe, prężne zakłady produkcyjne i usługowe. Działają w branżach transportu krajowego i międzynarodowego, handlu, przemyśle budowlanym, rolno-spożywczym, elektronicznym, mechanicznym i przetwórstwie drzewnym. Jest również kilkanaście większych przedsiębiorstw.^{[potrzebny przypis]}

Największe z nich to: Forte (produkcja mebli), Ostrowia sp. z o.o. (mleczarnia), Alpla (opakowana plastikowe), Krüger (produkcja spożywcza), Canexpol (akcesoria dla rolnictwa), Rolstal (artykuły metalowe), Emma (produkcja spożywcza), Miwex (produkcja spożywcza), NP Pharma (produkcja farmaceutyczna), Schneider (części do naczep i kontenerów), Zurad (elektronika, foto-radary), Genderka (producent styropianu), Prefabet (produkcja betonu), Kama (szwalnia-mundury).

Kultura[edytuj]

Tę sekcję należy dopracować: → poprawić styl – powinien być encyklopedyczny. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tej sekcji. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Działalność kulturalną od 1973 r. prowadzi Miejski Dom Kultury, patronujący kilkunastu klubom i zespołom tanecznym, muzycznym, teatralnym i plastycznym. MDK jest także organizatorem spektakli teatralnych, koncertów estradowych, wystaw i odczytów. MDK prowadzi także jedyne w mieście kino „Ostrovia”, które po likwidacji odrębnej sali kinowej (przy ulicy Batorego) wyświetla filmy w sali widowiskowej domu kultury.

Dużą rolę w kulturze odgrywa również Młodzieżowa Orkiestra Dęta OSP, która działa od ponad stu lat, gdzie kapelmistrzem zostaje się z pokolenia na pokolenie. Ma bardzo wielu członków, w przeróżnym wieku. Orkiestra związana jest z OSP, co wiąże się z występowaniem na wszystkich wydarzeniach strażackich z całego powiatu. Zajmuje się oprawą Mszy Świętych, Parad, Przemarszy podczas wielu wydarzeń; działa na akcjach społecznych i charytatywnych, uroczystościach miast i powiatów, koncertach z inicjatywy miasta, takich jak: Wielka Orkiestra Świątecznej pomocy, Festiwale Orkiestr Dętych, Festyny, Dni Miasta. Orkiestra prowadzi lekcje za darmo, oferuje zarabianie pieniędzy nawet dla najmłodszych oraz bezpłatne wakacje w ramach festiwalu. Ma w swojej ofercie instrumenty dęte oraz nie pobiera opłat za ich wypożyczenie.

Niezależną, społeczną inicjatywą jest Scena Kotłownia. Prezentowane są na niej amatorskie i profesjonalne spektakle teatralne, z udziałem znanych artystów z całej Polski. Szczególnie aktywna jest grupa teatralna, skupiająca miejską młodzież. Scena Kotłownia ma stały repertuar i oferuje spektakle teatralne, kabarety, recitale, koncerty, spotkania z poezją i inne. Działają tu również zespoły muzyczne Newton i Grass Dillers. Scenę Kotłownia oraz Społeczną Szkołę Muzyczną I Stopnia w Ostrowi Mazowieckiej powołało do życia Ostrowskie Towarzystwo Inicjatyw Kulturalno-Oświatowych OTIKO.

Miejska Biblioteka Publiczna posiadała w 2007 roku 92 783 woluminy oraz 5761 zarejestrowanych czytelników. W roku 2007 wypożyczono 100 465 książek, a z zasobów czytelni skorzystano 37 562 razy.

Media[edytuj]

Prasę lokalną reprezentują Telewizja aMazing Ostrów Mazowiecka (dawniej Teletop Ostrów), Tygodnik Ostrołęcki (wydanie ostrowskie), Rozmaitości (bezpłatny dwutygodnik), Extra TV Ostrów Mazowiecka (bezpłatny dwutygodnik) oraz Informacje z życia miasta (bezpłatny biuletyn informacyjny Urzędu Miasta).

Miasto w Internecie, oprócz oficjalnej strony Urzędu Miasta, reprezentuje Ostrowski Portal Internetowy, stworzony i prowadzony przez młodych ludzi. Ostrowski Portal Internetowy jest portalem społeczności, gdzie można znaleźć najświeższe informacje z terenu miasta, jak i powiatu ostrowskiego.

Od niedawna istnieje również serwis internetowy informator miasta i powiatu ostrowskiego www.ostrowmaz24.pl, w którym można przeczytać o bieżących wydarzeniach.

Miejska telewizja kablowa TeleTop Ostrów, będąca częścią ogólnokrajowej sieci Multimedia, powstała na początku lat 90. i jako trzecia w kraju otrzymała koncesję na nadawanie programu lokalnego. Program lokalny nadawany jest dla Ostrowi oraz Wyszkowa. Od 2010 roku telewizja działa pod nazwą aMazing Ostrów Mazowiecka.

Oświata[edytuj]

Szkoły podstawowe[edytuj]

• Szkoła Podstawowa nr 1 im. Tadeusza Kościuszki
• Szkoła Podstawowa nr 2 im. Jana Pawła II
• Szkoła Podstawowa nr 3 im. Janusza Korczaka
• Szkoła Podstawowa nr 4 im. 18 Pułku Artylerii Lekkiej
• Społeczna Szkoła Muzyczna I stopnia

Szkoły gimnazjalne[edytuj]

• Gimnazjum Publiczne nr 1
• Gimnazjum Publiczne nr 2
• Gimnazjum Publiczne nr 3
• Gimnazjum Publiczne nr 4

Zespoły Szkół Publicznych (podstawowa i gimnazjum)[edytuj]

• Zespół Szkół Publicznych nr 1 im. Papieża Jana Pawła II (Szkoła Podstawowa nr 2 i Gimnazjum Publiczne nr 2)
• Zespół Szkół Publicznych nr 2 (Szkoła Podstawowa nr 4 i Gimnazjum Publiczne nr 4)
• Zespół Szkół Publicznych nr 3 (Szkoła Podstawowa nr 3 i Gimnazjum Publiczne nr 3)

Szkoły ponadgimnazjalne[edytuj]

Liceum Ogólnokształcące w Ostrowi Mazowieckiej projektu Mariana Straszaka

• Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika
• Zespół Szkół nr 1 im. rtm. Witolda Pileckiego
• Zespół Szkół nr 2 im. Powstańców Styczniowych
• Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Starym Lubiejewie

Do końca XX wieku w mieście funkcjonowało tylko jedno Liceum Ogólnokształcące, jednak zapotrzebowanie na taki profil szkoły skłonił dyrekcję ZS 1 i ZS 2 do wprowadzenia profili ogólnych do swoich placówek, i nazwanie ich Liceami.

• Szkoła Podchorążych Piechoty w II RP

Turystyka[edytuj]

Ostrów Mazowiecka to leżące wśród lasów Puszczy Białej przy trasie turystycznej na Mazury atrakcyjne miasto o bogatej historii, tradycji i niepowtarzalnym charakterze. Odwiedzający miasto natrafiają na liczne ślady przeszłości, czego wyraz znaleźć można w zabytkach i miejscach pamięci.

Trasa rowerowa im. Wojciecha Bogumiła Jastrzębowskiego[edytuj]

7 października 2005 r. odbyło się uroczyste otwarcie trasy rowerowej im. Wojciecha Bogumiła Jastrzębowskiego, powstałej dzięki współpracy Gminy Ostrów Mazowiecka, Miasta i Gminy Brok, Miasta Ostrów Mazowiecka oraz nadleśnictwa Ostrów Mazowiecka.

Rozpoczyna się ona przy stawie miejskim w Ostrowi Mazowieckiej, dalej prowadzi wzdłuż ulicy Warszawskiej, przy kapliczce upamiętniającej ostrowskich powstańców styczniowych i skręca w ulicę 63 Roku. Jadąc ul. 63 Roku wyjeżdżamy z Ostrowi i dojeżdżamy do Starej Grabownicy. Przy wyjeździe ze Starej Grabownicy usytuowane jest miejsce postoju wyposażone w stół, ławki, kosze na śmieci i tablice informacyjne. Dalej trasa prowadzi przez las do Nowej Grabownicy, przy wyjeździe ze wsi przejeżdżamy koło Leśniczówki Antonowo. Dalej jedziemy przez sosnowe lasy będące pozostałością po prastarej Puszczy Białej. Jadąc oznaczoną trasą docieramy do kolejnego miejsca postoju, usytuowanego przy skrzyżowaniu naszej ścieżki rowerowej z „Drogą Antonowską”. W okolicy Łysych Gór znajduje się kolejne miejsce postoju. Dalej trasa prowadzi wśród pól w okolice ruin Zamku Biskupów Płockich w Broku, kończąc swój bieg na brokowskiej nadbużańskiej plaży. Przy wyjeździe na drogę wojewódzką z Małkini do Broku należy zachować szczególną ostrożność.

Lądowisko[edytuj]

Około 10 km na północny zachód od miasta znajduje się lądowisko Ostrów Mazowiecka-Grądy.

Religia[edytuj]

Na terenie miasta działalność religijną prowadzą następujące kościoły i związki wyznaniowe:

• Kościół Rzymskokatolicki
  • Dekanat Ostrów Mazowiecka – Chrystusa Dobrego Pasterza
    • Parafia Chrystusa Dobrego Pasterza w Ostrowi Mazowieckiej
  • Dekanat Ostrów Mazowiecka – Wniebowzięcia NMP
    • Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Ostrowi Mazowieckiej
    • Parafia Opatrzności Bożej w Ostrowi Mazowieckiej
• Kościół Adwentystów Dnia Siódmego (placówka)
• Świadkowie Jehowy

Sport i rekreacja[edytuj]

Mieszkańcy miasta i władze lokalne przyszłość miasta wiążą z rozwojem sportu i turystyki. Dlatego w ostatnich latach znaczną część budżetu wydatkowano na budowę i modernizację infrastruktury sportowej.

Podstawową instytucją prowadzącą na terenie miasta działalność sportowo-rekreacyjną jest Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji, mający swoją siedzibę w nowoczesnym Wielofunkcyjnym Pawilonie Sportowym przy ul. Warchalskiego 3, a od września 2009 również w nowoczesnym Centrum Kultury i Rekreacji „Za stawem” przy ul. Trębickiego 10. Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji administruje szeregiem obiektów sportowych. Są wśród nich: dwa wielofunkcyjne pawilony sportowe, basen kryty, kręgielnia, korty tenisowe, Ogródek Jordanowski, stadion sportowy.

Z MOSiR-em współpracują takie kluby jak: Ludowy Klub Sportowy „Ostrowianka”, Ostrowski Klub Karate Kyokushin, Academia Gorila Ostrów Mazowiecka, eMAZet FightClub, UOLKA Uczniowski Ostrowski Ludowy Klub Atletyczny, Wędkarski Ostrowski Klub Spławikowy Wodnik, Klub sportowy PUKS Orka Ostrów Mazowiecka (pływacki uczniowski klub sportowy Orka), Ostrowski Klub Koszykówki „Sokół”, Klub Sportowy „Ostrovia” Ostrów Maz., Pszczyńska Szkoła Sztuk Walki.

Współpraca międzynarodowa[edytuj]

Miasta i gminy partnerskie^[15]:

• Brembate di Sopra
• Riazań
• Zasław

Zobacz też[edytuj]

• Stary cmentarz żydowski w Ostrowi Mazowieckiej
• Nowy cmentarz żydowski w Ostrowi Mazowieckiej
• Cerkiew św. Mikołaja Cudotwórcy w Ostrowi Mazowieckiej
• Obwodnica Ostrowi Mazowieckiej
• Ostrów Mazowiecka (stacja kolejowa)
• Ostrów Mazowiecka Miasto

Przypisy

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Strona internetowa miasta
• Strona internetowa Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji
• Strona internetowa Ogródka Jordanowskiego
• Zdjęcia panoramiczne Ogródka Jordanowskiego
• Ostrów, właściwie Ostrowie w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. VII: Netrebka – Perepiat. Warszawa, 1886.

p • d • e Powiat ostrowski Miasta Brok • Ostrów Mazowiecka Gminy miejskie Ostrów Mazowiecka Gminy miejsko-wiejskie Brok Gminy wiejskie Andrzejewo • Boguty-Pianki • Małkinia Górna • Nur • Ostrów Mazowiecka • Stary Lubotyń • Szulborze Wielkie • Wąsewo • Zaręby Kościelne