Tworzenie stron internetowych

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: inne znaczenia tej nazwy.

Rejowiec
Pałac Ossolińskich (Urząd Miasta)
Herb Rejowca
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	chełmski
Gmina	Rejowiec gmina miejsko-wiejska
Prawa miejskie	1547-1870 1 stycznia 2017
Burmistrz	Tadeusz Górski
Powierzchnia	6,5 km²
Populacja (2008) • liczba ludności	2114
Strefa numeracyjna	(+48) 82
Kod pocztowy	22-360
Tablice rejestracyjne	LCH
Położenie na mapie powiatu chełmskiego Rejowiec
Położenie na mapie województwa lubelskiego Rejowiec
Położenie na mapie Polski Rejowiec
51°05′40″N 23°16′59″E/51,094444 23,283056
TERC (TERYT)	0603154
SIMC	0105667
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Kościół neogotycki

Rejowiec – miasto w Polsce, położone w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Rejowiec.

Od 1547 do 12 stycznia 1870 r. Rejowiec był miastem^[1]; odzyskał status miasta 1 stycznia 2017 roku^[2].

Obok miejscowości przepływa niewielka rzeka Rejka, dopływ Wieprza.

Historia[edytuj]

Wieś Sawczyn wraz z częścią dóbr Kobyle, Rybie oraz Siennica, jako posag Zofii Kościeniówny trafił w ręce Mikołaja Reja (prawdopodobnie w 1542). W roku 1547 Mikołaj Rej uzyskał od króla Zygmunta I Starego przywilej lokacyjny i prawo używania nazwy Rejowiec (od nazwiska założyciela miasta). Miasto otrzymało też prawo organizowania dwóch jarmarków. Dla założyciela miasta sprzedaż parcel żydowskim osadnikom stanowiła ważne źródło dochodu. Z inicjatywy Reja powstał tu również silny ośrodek kalwinizmu. Miejscowy zbór kalwiński przetrwał do 1700. Być może w Rejowcu zmarł Mikołaj Rej, który został pochowany w ufundowanym przez siebie zborze kalwińskim w Oksie^[3][4][5]. W rękach spadkobierców Mikołaja Reja Rejowiec pozostawał do końca XVII wieku. Potem właścicielami miejscowości byli m.in. hetman Wacław Rzewuski, Boreccy, Studzińscy, Ossolińscy, Woronieccy.

Józef Kajetan Ossoliński – jako właściciel Rejowca wybudował tu w 1796 cerkiew unicką pw. św. Michała Archanioła i pałac dla swej córki Konstancji przyszłej dziedziczki Rejowca. W I. połowie XIX w. Ossolińscy odnowili w stylu klasycystycznym swój pałac. W XIX w. za sprawą Józefa Budnego – właściciela miasta, w Rejowcu zaczął rozwijać się przemysł. Powstała cukrownia i gorzelnia (istniejące do dziś) oraz młyny. Z inicjatywy Budnego w latach 1906–1907 zbudowano kościół w stylu neogotyckim pw. św. Jozafata. W XIX wieku liczba ludności szybko wzrastała w związku z rozwojem przemysłu: w 1810 448 mieszkańców, a w 1886 – 1710 osób (w tym roku powstała gmina Rejowiec).

Rejowiec utracił prawa miejskie w ramach represji caratu po upadku powstania styczniowego. W 1921 miejscowość liczyła 2596 mieszkańców. W okresie II wojny światowej hitlerowcy utworzyli w Rejowcu getto dla Żydów miejscowych, a także czeskich, węgierskich i niemieckich. W 1943 getto zlikwidowano, a jego mieszkańców wywieziono do obozu koncentracyjnego na Majdanku. W czasie wojny w okolicach Rejowca działał silny ruchu oporu. Po wojnie Rejowiec zamieszkiwało 1400 osób. Ten znaczny spadek liczby ludności był skutkiem wymordowania przez Niemców ludności żydowskiej.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie chełmskim. Od 1 stycznia 2006 wchodzi w skład powiatu chełmskiego (przedtem krasnostawskiego).

W 2016 r. w Rejowcu odbyły się konsultacje w sprawie przywrócenia praw miejskich, w których wzięło udział 69,41% uprawnionych (3755 osób z 5410) a spośród których 89,8% opowiedziało się za nadaniem statusu miasta^[6].

Miejscowość jest siedzibą gminy Rejowiec. Osada znajduje się w odległości 14 km na zachód od Chełma i 5 km na płd.-wsch. od Rejowca Fabrycznego.

Zabytki[edytuj]

• Pałac Ossolińskich (I połowa XIX w., klasycystyczno-eklektyczny)
• Cmentarz żydowski
• Klasycystyczna cerkiew unicka (obecnie Kościół św. Michała Archanioła) z dzwonnicą, z końca XVIII w.
• Neogotycki kościół pw. św. Jozafata z lat 1906–1907
• Zespół pałacowo-parkowy w Rejowcu – pałac klasycystyczny, wybudowany w 2 ćw. XIX w., najprawdopodobniej rozbudowany w partii skrzydeł bocznych na przeł. XIX – XX w. Pełnił rolę rezydencji możnych rodów szlacheckich i arystokratycznych, m.in. Ks. Woronieckich, hr. Łubieńskich, w ostatnim okresie (do 1944) należał do Budnych – przedstawicieli nowej burżuazji przemysłowej. W bezpośrednim otoczeniu pałacu znajduje się XIX w. park angielski, przekształcony w XX w., silnie zredukowany po II wojnie światowej. W skład zespołu wchodzą obecnie: pałac, oficyna pałacowa, zapewne z XVIII w., przekształcona w XIX i XX w. oraz czworak wzniesiony równocześnie z pałacem. Położony jest na niewielkiej wyniosłości terenu, oddzielony od osady rozległymi łąkami. Budynek pałacu to wolno stojący, składający się z korpusu głównego i dwóch, skośnie przylegających do niego skrzydeł bocznych, murowany z cegły, otynkowany. Korpus główny zwrócony jest frontem na płn.-wsch. Założony na rzucie zbliżonym do kwadratu, dwukondygnacyjny, nie podpiwniczony, z czworoboczną jednokondygnacyjną wieżą ustawioną centralnie. Na osi od frontu korpusu portyk i trójboczny ryzalit od południa. Wnętrze dwutraktowe i trójdzielne w parterze, z hallem i ośmioboczną salą na osi północ – południe. Piętro na planie krzyża równoramiennego, którego ramię południowe zwiększone jest o głębokość trójbocznego ryzalitu. Skrzydła boczne, biegnące w kierunku płd.-wsch. i płd.-zach. położone są na rzucie nieregularnym, utworzonym przez dwa przylegające do siebie prostokąty, nierównej długości. Narożnik płd.-zach. skrzydła zachodniego zakończony jest półkoliście, w skrzydle wschodnim natomiast, wrażenie półkolistości osiągnięte jest przez kolumnadę, która w narożniku płd.-wsch. przechodzi półkoliście do głębokości traktu tylnego. Oba skrzydła flankowane są wieżyczkami o przekroju koła. W układzie przestrzenno-kompozycyjnym parku zachowano „istniejącą osiowość założenia z płd.- zachodu na płn.- wschód”. Od strony płn.-wsch. znajdował się główny dziedziniec pałacowy z okrągłym lub owalnym gazonem pośrodku. Aleja dojazdowa prowadziła od wsch. przez neogotycką bramę wjazdową, bezpośrednio na teren dziedzińca. Zespół pałacowy zaliczany jest do III grupy zabytków architektury.

Religia[edytuj]

• Parafia św. Jozafata Kuncewicza w Rejowcu
• Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy, Sala Królestwa^[7]

Szlaki turystyczne[edytuj]

Pieszy szlak turystyczny: – Szlak Ariański

Rowerowy szlak turystyczny: Szlak Mikołaja Reja

Galeria[edytuj]

• 

  Pomnik Mikołaja Reja w Rejowcu

• 

  Urząd Gminy (Pałac Zaleskich)

• 

  Klasycystyczna dawna cerkiew unicka z końca XVIII w.

• 

  Dzwonnica klasycystyczna

• 

  OSP

• 

  Stary Urząd Gminy

Przypisy

Bibliografia[edytuj]

• Iwona Burdzanowska, Na początek Rejowiec i Wojsławice w: dodatek lubelski GW z dnia 17-18 lipca 2010

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Gmina Rejowiec
• Pałac w Rejowcu
• Rejowiec (1) w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. IX: Pożajście – Ruksz. Warszawa, 1888.
• Ryszard Szczygieł, Początki miasta REJOWCA

p • d • e Miasta województwa lubelskiego Miasta powiatowe Miasta powiatów grodzkich Biała Podlaska • Chełm • Lublin • Zamość Miasta powiatów ziemskich Biłgoraj • Hrubieszów • Janów Lubelski • Krasnystaw • Kraśnik • Lubartów • Łęczna • Łuków • Opole Lubelskie • Parczew • Puławy • Radzyń Podlaski • Ryki • Świdnik • Tomaszów Lubelski • Włodawa Miasta gminne Annopol • Bełżyce • Bychawa • Dęblin • Frampol • Józefów • Kazimierz Dolny • Kock • Krasnobród • Lubycza Królewska • Łaszczów • Międzyrzec Podlaski • Modliborzyce • Nałęczów • Ostrów Lubelski • Piaski • Poniatowa • Rejowiec • Rejowiec Fabryczny • Siedliszcze • Stoczek Łukowski • Szczebrzeszyn • Tarnogród • Terespol • Tyszowce • Urzędów • Zwierzyniec

p • d • e Gmina Rejowiec Miasto Rejowiec Miejscowości sołeckie Adamów • Aleksandria Krzywowolska • Aleksandria Niedziałowska • Bańkowszczyzna • Bieniów • Czechów Kąt • Elżbiecin • Hruszów • Kobyle • Leonów • Marynin • Marysin • Niedziałowice Drugie • Niedziałowice Pierwsze • Niemirów • Rybie • Siedliszczki • Stary Majdan • Wereszcze Duże • Wereszcze Małe • Wólka Rejowiecka • Zagrody • Zawadówka • Zyngierówka