Tworzenie stron internetowych

Ten artykuł należy dopracować: od 2010-07 → dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł, → usunąć pustosłowie. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Sękowa
Kościół filialny św. Filipa i św. Jakuba (XVI w.)
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	gorlicki
Gmina	Sękowa
Sołectwo	Sękowa
Strefa numeracyjna	(+48) 18
Kod pocztowy	38-307
Tablice rejestracyjne	KGR
SIMC	0465029
Położenie na mapie województwa małopolskiego Sękowa
Położenie na mapie Polski Sękowa
49°36′43″N 21°12′27″E/49,611944 21,207500
Multimedia w Wikimedia Commons

Cmentarz wojenny nr 80

Sękowa – wieś w Polsce położona nad rzeką Sękówką, dopływem Ropy. Wieś znajduje się w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim i jest siedzibą gminy Sękowa.

Integralne części miejscowości: Ćwiercie, Górki, Kawiory, Koźlenice, Męcianki, Podole, Postronie, Puste Pole, Za Kościołem^[1]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego. Przez Sękową przebiega droga wojewódzka nr 977.

W miejscowości ma swoją siedzibę parafia św. Józefa Oblubieńca NMP, należąca do dekanatu Gorlice, diecezji rzeszowskiej.

Wieś królewska starostwa bieckiego w powiecie bieckim województwa krakowskiego w końcu XVI wieku^[2].

Historia[edytuj]

Aktem wydanym 22 lutego 1363 r. Kazimierz Wielki zezwolił Niemcowi imieniem Nikiel założyć wieś na surowym korzeniu w tzw. Sękowym Lesie. Jednocześnie uposażył parafię katolicką jednym łanem ziemi. Osadnicy pochodzili zapewne z terenów podgórskich. Do II wojny Sękowa była najdalej na południe wysuniętą wsią polską w dorzeczu Sękówki.

Wieś była jednym z najstarszych ośrodków wydobycia ropy naftowej. W 1790 r. na pograniczu Sękowej i Siar istniały studnie ropne, dzierżawione i eksploatowane przez chłopów pańszczyźnianych od właściciela pól, Jana Wybranowskiego. W 1854 r. udział w kopalniach miał Ignacy Łukasiewicz. W 1873 r. miejscowe wyroby ropopochodne prezentowane były na Wystawie Powszechnej w Wiedniu. W 1875 r. eksploatację prowadziło tu już 9 firm zatrudniających łącznie 250 pracowników, jednak roczne wydobycie wynosiło jedynie ok. 350 ton. Kopalnie te z różną wydajnością działały do II wojny światowej.

W XIX w. wieś znana też była jako ośrodek tkactwa. W 1889 r. liczyła 165 gospodarstw i 1051 mieszkańców.

Wieś wiele ucierpiała w czasie I wojny światowej. Od stycznia do początku maja 1915 r. znajdowała się na linii frontu (jako tzw. ziemia niczyja). Rosjanie zajmowali wzgórza po wschodniej stronie doliny Sękówki: Zagórz (507 m) i Wierszek (582 m). Oddziały austro-niemieckie miały pozycje na stokach pasma Oboczy (627 m). Rano 2 maja 1915 r. – pierwszego dnia „bitwy gorlickiej” - oddziały 11 Bawarskiej Dywizji Piechoty zaatakowały Rosjan (3 Armia gen. Radko Dimitriewa). Zaciekłe walki, w wyniku których Niemcy zajęli pierwszą linię Rosjan, trwały do wieczora, przy ogromnych stratach obu stron. Pozostały po nich w Sękowej 2 cmentarze wojenne (w całej dolinie Sękówki - 7 cmentarzy).

Sękowa została w 2003 roku wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO, jako Drewniane kościoły południowej Małopolski - Binarowa, Blizne, Dębno, Haczów, Lipnica Murowana, Sękowa^[3]. Podstawą wpisu były kryteria III (nieść unikalne lub co najmniej wyjątkowe świadectwo tradycji kulturowej lub cywilizacji wciąż żywej bądź już nieistniejącej) i IV (być wybitnym przykładem typu budowli, zespołu architektonicznego, zespołu obiektów techniki lub krajobrazu, który ilustruje znaczący(e) etap(y) w historii ludzkości). Miejscowość zrzeszona jest w Lidze Polskich Miast i Miejsc UNESCO.

Zabytki[edytuj]

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[4]

• kościół parafialny pw. św. Józefa Oblubieńca z 1885;
  • cmentarz kościelny;
• kościół filialny pw. św. Jakuba i św. Filipa;
  • cmentarz kościelny;
• kapliczka z połowy XIX;
• cmentarz wojenny nr 68 z I wojny światowej;
• cmentarz wojenny nr 76 z I wojny światowej;
• cmentarz wojenny nr 79 z I wojny światowej;
• cmentarz wojenny nr 80 z I wojny światowej.

Kościół św. Filipa i św. Jakuba[edytuj]

Kościół św. Filipa i św. Jakuba

 Osobny artykuł: Kościół św. Filipa i św. Jakuba w Sękowej.

Kościół pw. św. Filipa i św. Jakuba – wzniesiony na początku XVI wieku (~1520 r.), należy do zabytków drewnianych Polski oraz świata - ze względu na wpis na Listę UNESCO. Ponadto znajduje się również na szlaku architektury drewnianej województwa małopolskiego. Jednonawowy z trójbocznie zamkniętym prezbiterium, konstrukcji zrębowej. Ściany z ręcznie ciosanych, modrzewiowych bali pokryte są w całości gontem. Węższe prezbiterium i szerszą nawę nakrywa wspólny stromy dach jednokalenicowy o więźbie storczykowej. Wieża niska, nakryta kopulastym hełmem z latarnią oraz wieżyczkę na sygnaturkę dobudowano w XVIII wieku. Wyposażenie wnętrza dosyć ubogie, ponieważ kościół został poważnie zdewastowany podczas działań wojennych I wojny światowej, kiedy żołnierze austriaccy urządzili we wnętrzu stajnię dla koni, a pokrycie rozbierali na opał. W następnych latach był kilkakrotnie remontowany i restaurowany, a w latach 1981–1983 przeprowadzono jego kompleksową konserwację. We wnętrzu na uwagę zasługują:

• późnorenesansowy, polichromowany ołtarz główny z XVII wieku,
• niewielkie fragmenty polichromii z XIX wieku,
• ołtarze boczne wzorowane na renesansowych (współczesne, II połowa XX wieku).

Kościół św. Józefa[edytuj]

Neogotycki kościół katolicki pw. św. Józefa w Sękowej

Neogotycki, murowany kościół parafii pw. św. Józefa Oblubieńca NMP ufundowany i całkowicie wyposażony przez Józefę Szymonowiczową ówczesną właścicielkę wsi w 1885, konsekrowany 12 października 1886 roku przez biskupa przemyskiego Łukasza Sołeckiego.

Nad ostrym łukiem zakończonym portalem napis:Z Daru Twego Panie Składa Ofiarę Józefa Szymonowicowa. Ponad nim kolista tarcza zegara. Dach przyozdobiony sterczynami w formie pinakli. Okna przyozdobione maswerkiem. Wewnątrz ładne wyposażenie. Uwagę zwraca obraz na ścianie prezbiterium autorstwa Wygrzewalskiego, przedstawiający Matkę Bożą wśród miejscowego ludu. Kościół był remontowany po zniszczeniach, jakich doznał w czasie I i II wojny światowej. Prace renowacyjne ołtarza i polichromii trwały 4 lata, zostały ukończone w 2008 roku. 6 września 2008 r. ks. bp. Edward Białogłowski poświęcił polichromie i obraz Jezusa Miłosiernego (w ołtarzu bocznym).

Stowarzyszenie Gminne Koło Gospodyń Wiejskich w Sękowej[edytuj]

Od 15 października 2005 roku działa Stowarzyszenie Gminne Koło Gospodyń Wiejskich w Sękowej. W pierwszym zebraniu założycielskim uczestniczyło 40 pań z Sękowej, Ropicy Górnej i Siar. Stowarzyszenie gościło na wielu imprezach, największą z nich była AGROpromocja w Nawojowej w 2006 roku. Sękowskie Panie nawiązały kontakty z KGW z całego województwa. KGW jest honorowane wyjazdami np. do Brukseli (wyjazd studyjny). Stowarzyszenie promuje lokalne tradycje Pogórzan jak i Łemków. Przewodniczącą i główną założycielką tej organizacji jest Grażyna Janik.

Uczniowski Klub Sportowy „Maraton” Sękowa[edytuj]

9 listopada 1998, w 40 rocznicę działalności Szkolnego Klubu Sportowego z inicjatywy nauczyciela i trenera lekkiej atletyki Aleksandra Gucwy, przy Szkole Podstawowej w Sękowej założono UKS „MARATON”, który został wpisany do rejestru stowarzyszeń kultury fizycznej i ich związków Wydziału Turystyki i Kultury Urzędu Wojewódzkiego w Nowym Sączu w dniu 07.12.1998 r. pod numerem 422 i jest pierwszym UKS utworzonym na terenie gminy Sękowa. UKS bierze udział w realizacji ogólnokrajowego programu „Sport Wszystkich Dzieci”. Przedstawiciel UKS Wojciech Stankowski zdobył medale w sprincie na Mistrzostwach Polskich Młodzików. W nowej sali gimnastycznej odbywają się powiatowe i międzynarodowe zawody w halowym konkursie skoku wzwyż.

Na pierwszym zebraniu założycielskim wybrano zarząd i komisje rewizyjną, prezesem klubu został wybrany nauczyciel wychowania fizycznego Aleksander Gucwa a jego zastępcą Władysław Tokarz – dyrektor Szkoły Podstawowej w Sękowej.

Kiwon w Sękowej

Szlaki turystyczne[edytuj]

• od szosy Gorlice – Wapienne do cmentarza nr 78 (szlak cmentarny)
• od szosy Gorlice – Wapienne do cmentarza nr 79 (szlak cmentarny)
• od szosy Gorlice – Konieczna do cmentarza nr 80 (szlak cmentarny)

Karpacko-galicyjski Szlak Naftowy.[edytuj]

Przez wieś biegnie Karpacko-Galicyjski Szlak Naftowy. Szlak jest jedną z głównych atrakcji turystycznych regionu, a jego celem jest ukazanie reliktów przemysłu naftowego.^[5]

Przypisy

Bibliografia[edytuj]

• Krukar Wojciech, Kryciński Stanisław, Luboński Paweł, Olszański Tadeusz A. i in.: Beskid Niski. Przewodnik, wyd. II poprawione i aktualizowane, Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, Pruszków 2002, ​ISBN 83-85557-98-9​;

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Sękowa 3 w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. X: Rukszenice – Sochacze. Warszawa, 1889.
• Urząd Gminy Sękowa
• Strona Gminnej Biblioteki Publicznej w Sękowej

p • d • e Gmina Sękowa Siedziba gminy: Sękowa Sołectwa Bartne • Bodaki • Krzywa • Małastów • Męcina Mała • Męcina Wielka • Owczary • Ropica Górna • Sękowa • Siary • Wapienne Miejscowości niesołeckie Banica • Długie • Czarne • Jasionka • Lipna • Nieznajowa • Pętna • Radocyna • Wołowiec