Tworzenie stron internetowych

Szczerców
Herb Szczercowa
Zabytkowy kościół św. Barbary na cmentarzu
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Powiat	bełchatowski
Gmina	Szczerców
Sołectwo	Szczerców
Liczba ludności (2011)	2998[1]
Strefa numeracyjna	(+48) 44
Kod pocztowy	97-420
Tablice rejestracyjne	EBE
SIMC	0553489
Położenie na mapie województwa łódzkiego Szczerców
Położenie na mapie Polski Szczerców
51°19′52″N 19°06′50″E/51,331111 19,113889
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa miejscowości

Szczerców – dawne miasto, obecnie wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie bełchatowskim, w gminie Szczerców, nad rzeką Widawką niedaleko drogi krajowej nr 74, w odległości 20 km na zachód od Bełchatowa. Przez miejscowość przebiegają drogi wojewódzkie 480 , 483.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.

Był miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego^[2] w tenucie szczercowskiej w powiecie sieradzkim województwa sieradzkiego w końcu XVI wieku^[3].

Miejscowość jest siedzibą gminy Szczerców.

Na terenie gminy mieści się Odkrywka Szczerców Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów, okres eksploatacji węgla brunatnego przewidziany jest w chwili obecnej na lata od 2009 do 2038 r.

W Szczercowie znajduje się klub sportowy Astoria.

Toponimia[edytuj]

Szczerców należy do nazwań dzierżawczych, pochodzi do nazwy osobowej Szczyrzec (od staropolski szczyry - szczery)^[4], właściciela bądź założyciela osady. Pierwsza wzmianka w prawdopodobnie zniekształconej formie Sczersow z roku 1332, pochodzi z dokumentów watykańskich. Natomiast w akcie fundacyjnym miejscowego kościoła widnieje zapis antiqa vila Sczyercow (1362). Od XVI wieku wzmiankowany jest Stari Sczircow. Forma zapisu Szcz-e-rców powstała w okresie późniejszym, jako naturalne przekształcenie -yr-, w -er- zgodnie z ewolucją tej grupy nazw ^[5]. Nazwisko Szczyrzec jest znane z dokumentów historycznych - Stasconis Sczirczonis(1405).

Historia[edytuj]

Pierwsze wzmianki o Szczercowie pochodzą z roku 1332. Początków osadnictwa należy szukać na terenie Wsi Szczercowskiej. Prawdopodobnie znajdowała się tam kuźnica przy której skupiało się osadnictwo. Kuźnica położona była w lasach królewskich przy ujściu rzeki Pilsi do Widawki. W dniu 8 maja 1367 Kazimierz Wielki wystawił dokument fundacyjny szczercowskiej parafii. Dokument spisał podkanclerzy Janko z Czarnkowa. Król nadał kościołowi dziesięciny. Z placów miejskich ksiądz otrzymywał opłatę w wysokości 1 grosza, kościelny natomiast 0,5 grosza. Ksiądz mógł też założyć jedną lub 2 jatki rzeźnicze oraz stawiać jazy na rzece Widawce. Otrzymywał również 3 łany ziemi uprawnej i 4 łąki, a także prawo do pobierania ceł na traktach: krakowskim i wrocławskim (pół grosza od każdego wozu i 2 denary od bydlęcia. Wcześniej Szczerców należał do parafii w Restarzewie, a do XIII wieku do parafii w Widawie. Prawdopodobną datą nadania praw miejskich dla Szczercowa jest rok 1364, niewykluczone jednak, że nastąpiło to nieco wcześniej. Nadanie to potwierdził w 1511 roku Zygmunt I. Potwierdzili je i rozszerzyli Zygmunt August w 1548 i 1564, Stefan Batory 1578, Władysław IV 1633, Jan III Sobieski 1680, August III 1754 i Stanisław August Poniatowski 1765. W 1870 Szczerców utracił prawa miejskie tak jak wiele innych miast w zaborze rosyjskim, co było spowodowane udziałem mieszczaństwa w powstaniu styczniowym.

II wojna światowa[edytuj]

Oddziały Wehrmachtu wkroczyły do miejscowości 3 września 1939 roku podpalając zabudowania gospodarcze i mieszkalne w wyniku czego wieś spłonęła w 80%. Żołnierze niemieccy zabili kilkunastu mieszkańców wsi wrzucając granaty do mieszkań i strzelając do napotkanych osób^[6].

Legenda o powstaniu Szczercowa[edytuj]

Ta sekcja od 2007-09 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać (wiarygodne) źródła, najlepiej w formie dokładnych przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tej sekcji. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Według legendy w roku 1176 książę Kazimierz Sprawiedliwy udał się do puszczy na łowy, gdzie odłączył się od orszaku i zabłądził. Gdy męczyło go pragnienie jego giermek udał się na poszukiwanie wody. Po pewnym czasie napotkał chatę. Po wejściu do środka zobaczył w niej pięciu obdartych chłopców klęczących przy garnku stojącym na wygasłym palenisku i powtarzających: „będziemy rzepę jeść”. Gdy giermek podniósł pokrywkę zobaczył, że w garnku są kamienie. Obok dzieci klęczała ich matka i modliła się słowami „Ojcze nasz” do momentu „chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj” i zaczynała modlitwę od początku. Gdy giermek powrócił wraz z księciem, wdali się w rozmowę z kobietą. Okazało się, że jest ona wdową i nie ma za co wyżywić dzieci. Włożyła więc kamienie do garnka i modliła się o cud. Ponieważ modliła się szczerze, Bóg zesłał wybawienie właśnie w osobie księcia. Książę zabrał ze sobą dzieci najpierw do Sandomierza, potem do Krakowa. Chłopcy dorośli na jego dworze i powrócili w swe rodzinne strony. Dwu z nich założyło kuźnicę i wytapiało żelazo, trzeci został borowym u książąt sieradzkich. Z czasem wokół kuźnicy zaczęli osiedlać się ludzie i powstała kaplica. Legendę miał znać Kazimierz Wielki, dlatego lokując osadę nazwał ją Szczercowem na pamiątkę szczerej modlitwy. Legenda ta nie ma żadnego potwierdzenia i nie wiadomo kiedy się zrodziła.

Zabytki[edytuj]

kościół parafialny p.w. Narodzenia N.M.P.

Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa^[7] na listę zabytków wpisane są obiekty:

• kaplica pw. Świętej Trójcy przy kościele par. pw. Narodzenia NMP, 1686, (nr rej.: 520-III-21 z 27.02.1950)
• drewniana kaplica cmentarna pw. św. Barbary , (nr rej.: 440 z 25.07.1967)

Na uwagę zasługują też:

• neoromański kościół parafialny Narodzenia NMP z początku XX w.
• Cmentarz żydowski w Szczercowie (pozostałości).
• ruiny drewnianego młyna wodnego z XIX w.
• aleja brzóz przy drodze do Lubca (blisko 500 drzew, w tym 3 brzozy o czarnej korze)^[8]

Przypisy

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Szczerców w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola. Warszawa, 1890.
• historia szczercowskich Żydów

p • d • e Gmina Szczerców Siedziba gminy: Szczerców Sołectwa Borowa • Brzezie • Chabielice • Dubie • Grudna • Janówka • Kieruzele • Leśniaki Chabielskie • Kuźnica Lubiecka • Lubiec • Magdalenów • Niwy • Osiny • Podklucze • Podżar • Polowa-Kościuszki • Rudzisko • Stanisławów Drugi • Stanisławów Pierwszy • Szczercowska Wieś • Szczerców • Tatar • Zbyszek Miejscowości niesołeckie Bednarze • Chabielice-Kolonia • Drzyzdówki • Dzbanki • Firlej • Józefina • Kolonia Szczercowska • Kozłówki • Krzyżówki • Lubośnia • Marcelów • Nowy Świat • Osiny-Kolonia • Piecówka • Piecówka (kolonia) • Puszcza • Sadykierz • Sarnówka • Szubienice • Trakt Puszczański • Zagadki • Załuże • Żabczanka Miejscowości wysiedlone przez KWB Bełchatów obecnie teren odkrywki Szczerców. Grabek • Komórew • Młynki • Parchliny

p • d • e Powiat bełchatowski Miasta Bełchatów • Zelów Gminy miejskie Bełchatów Gminy miejsko-wiejskie Zelów Gminy wiejskie Bełchatów • Drużbice • Kleszczów • Kluki • Rusiec • Szczerców