Tworzenie stron internetowych

	Biały Bór
	Biały Bór
	Herb Białego Boru
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	szczecinecki
Gmina	Biały Bór; gmina miejsko-wiejska
Data założenia	XIII wiek
Prawa miejskie	1382
Burmistrz	Paweł Mikołajewski
Powierzchnia	12,82 km²
Populacja (30.06.2016); • liczba ludności; • gęstość	; 2 207; 172,2 os./km²
Strefa numeracyjna;	(+48) 94
Kod pocztowy	78-425
Tablice rejestracyjne	ZSZ
	Położenie na mapie powiatu szczecineckiego Biały Bór
	Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Biały Bór
	Położenie na mapie Polski Biały Bór
	53°53′55″N 16°50′16″E/53,898611 16,837778
TERC; (TERYT)	3215034
SIMC	0949767
	Urząd miejski ul. Żymierskiego 10; 78-425 Biały Bór
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Hasło w Wikisłowniku
	Strona internetowa

Ten artykuł dotyczy miasta w województwie zachodniopomorskim. Zobacz też: inne miejsca o tej nazwie.

Biały Bór (staropl. "Białobork", niem. Baldenburg - dawniej (de) Ball de Olde, ukr. Білий Бір) – miasto w północnej Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w powiecie szczecineckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Biały Bór.

Położone jest w dolinie rzeki Białej, na przesmyku między jeziorami Bielsko i Ławiczka. Prawa miejskie uzyskał w 1382, w czasie II wojny światowej został znacznie zniszczony.

Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 2219 mieszkańców^[2].

W miejscowości działało Stado Ogierów Biały Bór. Od 1994 r. jako Zakład Treningowy Skarbu Państwa Biały Bór^[3], potem ponownie jako SO. W 2003 r. weszło w skład Stada Ogierów w Sierakowie Wielkopolskim Sp. z o.o., a w 2007 r. przeszło w skład Stadniny Koni w Dobrzyniewie Sp. z o.o.. Od ok. 2011 r. stadnina jest dzierżawiona przez firmę prywatną.

Położenie[edytuj]

Położone na Pojezierzu Drawskim w okolicach jezior: Bielsko (o pow. 268 ha i głębokości do 23 m), Cieszęcino (o pow. 102 ha i głębokości 50 m), wzdłuż których rozciąga się park krajobrazowy wraz z jeziorami Łobez (zajmuje obszar o pow. 48,7 ha) i Jezioro Ławiczka (pow. 6,6 ha). Leżą one w dorzeczu Gwdy i Noteci, a ich wody spływają rzeką Białą do Czernicy. Okolice jezior pokryte są lasami mieszanymi oraz borami.

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. koszalińskiego.

Według danych z 1 stycznia 2010 r. powierzchnia gminy wynosiła 12,82 km²^[4].

Osiedla mieszkaniowe miasta: Dalkowo, Kamienna, Linowo.

Komunikacja[edytuj]

Poczekalnia kolejowa Biały Bór

Biały Bór leży na przecięciu dróg krajowych: nr 25 z nr 20. Połączenia do miasta obsługuje pięciu przewoźników autobusowych wywodzących się z b. PKS:

PPKS Bytów
PKS SŁUPSK S.A.
PKS Człuchów
PKS Koszalin
PKS Szczecinek
PKS Jelenia Góra (sezonowo)

Przez miasto biegnie linia kolejowa Piła Główna – Ustka, z przystankiem Biały Bór.

Gmina zasłynęła w 2011 r. z sieci fotoradarów o zagęszczeniu nieproporcjonalnym do swojego obszaru i zaludnienia^[5].

Historia[edytuj]

1283 – książę gdański Mściwoj II ufundował tu parafię podległą arcybiskupstwu gnieźnieńskiemu
1309 – pod panowaniem Krzyżaków
1382 – lokacja miasta
1395 – potwierdzenie praw miejskich chełmińskich przez Wielkiego Mistrza Zakonu Konrada Zöllnera von Rotenstein
1408 – probostwo otrzymało wieś od wielkiego mistrza Ulricha von Jungingen
1466-1772 – miejscowość należała do Prus Królewskich w Koronie Polskiej
1623-1638 starostą był Andrzej Łaszewski, a następnie do 1648 jego żona Helena
1649-1654 - starostą Białego Boru (Białoborku) był Mikołaj Trzebuchowski, syn Samuela^[6] i Elżbiety Kretkowskiej. Mikołaj Trzebuchowski wraz z żoną Teresą Łaszewską 14 lipca 1654 roku scedowali starostwo Franciszkowi Wejherowi^[7]
1654-1671 - starostą był Franciszek Wejher
1671-1672 - starostą był Joachim Ernest Krokowski
1672-1672 - starostą Dorota Krokowska, córka poprzednika
1673-1768 - starostwo w rękach Wejherów
1768-1772 - starostą był Henryk Goltz
od 1772 – miasto pod zaborem pruskim
1875 – nowy kościół katolicki, należący do parafii Eikfirn, obsługiwał 56 wiernych
1878 – uzyskanie połączenia kolejowego
1939 – 2292 mieszkańców
1945 – miasteczko, silnie ufortyfikowane, stanowiło część umocnień Wału Pomorskiego i zostało zniszczone w 80%, zaś ludność je opuściła
1950 – 775 mieszkańców
1957 – 1315 mieszkańców

W Białym Borze w latach 60. XX w. kręcono film pt. Pan Wołodyjowski.

Na polskiej mapie wojskowej z 1936 r. przy oznaczeniu miasta podano polski egzonim Białybór^[8]. Nazwę Biały Bór ustalono urzędowo w 1946 r.^[9]

Ukraińska ludność[edytuj]

Po Drugiej wojnie światowej do zniszczonego miasta w ramach akcji Wisła przesiedlono wiele ukraińskich rodzin. Dziś Biały Bór jest jednym z największych ośrodków Ukraińców w Polsce. W mieście działa 3-stopniowy Zespół Szkoł Ukraińskich im. Tarasa Szewczenki (podstawowa, gimnazjum, liceum), greckokatolicka Cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogarodzicy, wybudowana w latach 1992 - 1997 według projektu J.Nowosielskiego przy udziale B.Kotarby.

Przyroda i turystyka[edytuj]

Miasto położone jest w niewielkiej dolinie, otoczone lasami. Obiekty historyczne^[10]:

Znak powitalny na granicy miejscowości

Cerkiew greckokatolicka Narodzenia NMP

kościół neogotycki św. Michała Archanioła z 1878 r. z późnobarokowym ołtarzem
Cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogarodzicy według projektu i z dekoracją malarską J. Nowosielskiego, 23 września 2007 r. podniesiona do rangi sanktuarium
pomnik Tarasa Szewczenki
neogotycki budynek d. sądu grodzkiego (dziś niemal w ruinie, należy do właściciela prywatnego)^[11]
pozostałość po młynie wodnym
stadnina ogierów stylizowana na dawny dwór szlachecki, z torem jeździeckim
bunkry Wału Pomorskiego
park
Cmentarz żydowski w Białym Borze

Zabytki[edytuj]

dawny budynek Sądu przy ul. Sądowej 9 (obecnie szkoła)
Kościół parafialny p.w. św. Michała Archanioła
stajnie przy ul. Dworcowej 22
Ratusz przy ul. Żymierskiego 10
dworzec PKP, ul. Kolejowa
szkoła, ul. Brzeźnicka 10
budynek, ul. Bobolicka 4
narożny dom przy skrzyżowaniu dróg do Szczecinka i Bobolic - parter tego budynku to ryglujący to skrzyżowanie niemiecki dwusektorowy schron bojowy z lat 1939-1945

Żwirownia[edytuj]

W okolicach miasta znajduje się jedno z najwyższych wzniesień w regionie. Jest to sztuczne wzniesienie powstałe z wydobywania żwiru. Góra ma wysokość ok. 250 m. Przy dobrej pogodzie można zobaczyć z niej oddalony o 30 km Szczecinek.^{[potrzebny przypis]}

Oświata[edytuj]

Pomnik Tarasa Szewczenki przy Zespole Szkół Ogólnokształcących im. Tarasa Szweczenki

Na terenie miasta działa kilka placówek oświatowych:

Zespół Szkół nr 1
Szkoła Podstawowa nr 2 (mniejszości ukraińskiej)
Gimnazjum nr 2 (mniejszości ukraińskiej)
Zespół Szkół im. Oskara Langego
Liceum Ogólnokształcące nr 1 (mniejszości ukraińskiej)
Technikum hodowli koni

Demografia[edytuj]

Piramida wieku mieszkańców Białego Boru w 2014 roku^[1].

Dawny Sąd, obecnie szkoła

Sport[edytuj]

W mieście działa:

klub piłkarski Lider
klub piłkarski Hubertus
klub kajakarski Hubertus
klub jeździecki Hubertus przy stadninie koni

W mieście organizowane są mistrzostwa Polski w WKKW.

Obiekty sportowe:

hala przy Zespole Szkół nr 1
2 stadniny koni
stadion miejski
kompleks boisk "Orlik 2012"

Administracja[edytuj]

Remiza Ochotniczej Straży Pożarnej

Miasto jest siedzibą gminy miejsko-wiejskiej. W Radzie Miejskiej w Białym Borze zasiada 15 radnych. Organem wykonawczym jest burmistrz. Siedzibą władz jest Urząd Miejski przy ul. Żymierskiego.

Burmistrzowie Białego Boru:

Franciszek Lech Kwaśniewski (PSL) (2002-2012)
Paweł Stanisław Mikołajewski (2013 r.)

Biały Bór należy do Związku Miast Polskich.

Mieszkańcy Białego Boru wybierają posłów z okręgu wyborczego nr 40, senatora z okręgu wyborczego nr 100, a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu wyborczego nr 13.

Wspólnoty wyznaniowe[edytuj]

Kościół w centrum miejscowości

Osoby z Białego Boru[edytuj]

W latach 1967-2008 w Białym Borze mieszkał podporucznik Józef Mioduszewski, urodzony w 1922 r., zmarł w 2008 r. Ułan, bojownik Armii Krajowej, uczestnik akcji "Burza" w powstaniu warszawskim, odznaczony za zasługi w walce przeciw Armii Czerwonej m.in. Orderem Odrodzenia Polski "Polonia Restituta" klasy kawalerskiej, dwoma Krzyżami Walecznych. Miłośnik koni – w latach 1972-1981 był kierownikiem stada ogierów w Białym Borze. Pośmiertnie uhonorowany tytułem Bohatera Łomianek przez Radę Miejską i Burmistrza Łomianek.

Przypisy

↑ ^a^b http://www.polskawliczbach.pl/Bialy_Bor, w oparciu o dane GUS.
↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2010 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2011-06-10. ISSN 1734-6118.
↑ Internetowy System Aktów Prawnych Dz.U. 1994 nr 83 poz. 383
↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.
↑ MIEJSCA KONTROLI RUCHU DROGOWEGO - Miasto i Gmina Biały Bór
↑ Jerzy Antoni Kostka, Kostkowie herbu Dąbrowa . Wyd. Z.P. POLIMER Koszalin 2010, ISBN 978-83-89976-40-6 , s. 255
↑ Paweł Czaplewski ks., Senatorowie świeccy, podskarbiowie i starostowie publiczni 1454-1772. Rocznik Towarzystwa Naukowego w Toruniu XXVI-XXVIII (1919-1921), Toruń 1921, s. 52
↑ Arkusz 43 Bydgoszcz. Mapa operacyjna 1:300 000. Wojskowy Instytut Geograficzny, Warszawa: 1936.
↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. (M.P. z 1946 r. Nr 142, poz. 262)
↑ W rejestrze zabytków nie ma ani jednego zabytku wypisanego dla Białego Boru
↑ Biały Bór, sąd grodzki i zabytki.
↑ Dane według raportów wyszukiwarki zborów (www.jw.org) z 5 czerwca 2014.

Linki zewnętrzne[edytuj]

Historia Żydów w Białym Borze na portalu Wirtualny Sztetl
Baldenburg w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. I: Aa – Dereneczna. Warszawa, 1880.

[populacja2016-1] ttp://www.polskawliczbach.pl/Bialy_Bor, w oparciu o dane GUS.

[Ludno.C5.9B.C4.872010-12-2] Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2010 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2011-06-10. ISSN 1734-6118.

[3] Internetowy System Aktów Prawnych Dz.U. 1994 nr 83 poz. 383

[4] Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.

[5] MIEJSCA KONTROLI RUCHU DROGOWEGO - Miasto i Gmina Biały Bór

[6] Jerzy Antoni Kostka, Kostkowie herbu Dąbrowa . Wyd. Z.P. POLIMER Koszalin 2010, ISBN 978-83-89976-40-6 , s. 255

[7] Paweł Czaplewski ks., Senatorowie świeccy, podskarbiowie i starostowie publiczni 1454-1772. Rocznik Towarzystwa Naukowego w Toruniu XXVI-XXVIII (1919-1921), Toruń 1921, s. 52

[8] Arkusz 43 Bydgoszcz. Mapa operacyjna 1:300 000. Wojskowy Instytut Geograficzny, Warszawa: 1936.

[9] Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. (M.P. z 1946 r. Nr 142, poz. 262)

[10] W rejestrze zabytków nie ma ani jednego zabytku wypisanego dla Białego Boru

[czyste30-11] Biały Bór, sąd grodzki i zabytki.

[12] Dane według raportów wyszukiwarki zborów (www.jw.org) z 5 czerwca 2014.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]