Tworzenie stron internetowych

Błażowa
Rynek
Herb Błażowej
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	rzeszowski
Gmina	Błażowa gmina miejsko-wiejska
Aglomeracja	rzeszowska
Data założenia	XV wiek
Prawa miejskie	1770
Burmistrz	Jerzy Kocój
Powierzchnia	4,23 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	2176[1] 514,4 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 17
Kod pocztowy	36-030
Tablice rejestracyjne	RZE
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Błażowa
Położenie na mapie Polski Błażowa
49°53′00″N 22°05′58″E/49,883333 22,099444
TERC (TERYT)	1816024
SIMC	0974280
Urząd miejski pl. Jana Pawła II 1 36-030 Błażowa
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa

Błażowa – miasto w Polsce, w województwie podkarpackim, w powiecie rzeszowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Błażowa, na Pogórzu Dynowskim, nad potokiem Ryjak (dopływ Strugu). Lokalny ośrodek handlowo-usługowy i drobnego przemysłu. Jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św Marcina oraz dekanatu Błażowa.

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. rzeszowskiego.

31 grudnia 2004 r. miasto miało 2111 mieszkańców.

Historia[edytuj]

Początki osady nie są znane – pierwsza wzmianka o Błażowej pochodzi z 1429 roku i zawarta jest w dokumencie dotyczącym lokalizacji pobliskiej wsi Kąkolówka, wydanym w Dynowie przez Piotra Lunaka Kmitę. Nazwa Błażowa (dawniej Błażejowa) wywodzi się od Błaża (Błażeja)^[2], zapewne imienia zasadźcy lub pierwszego jej właściciela. Wcześniej jeszcze znana jako Złotowieniec – według legendy miał taką nazwę nadać król Władysław II Jagiełło gdy przejeżdżał obok osady i spostrzegł, że naokoło rosną złociste łany zboża.

Mikołaj Rzeszowski herbu Doliwa, żyjący w XVI wieku, był właścicielem Błażowej i Rzeszowa. W 1596 r. powstała fundacja stypendialna utworzona przez księdza Tomasza Raskowicza z Pyzdr – proboszcza z Błażowej dla miejscowej młodzieży. W 1624 r. i w 1672 r. najazdy Tatarów spowodowały zniszczenie Błażowej.

Prawa miejskie Błażowa otrzymała w 1770 roku – była wtedy własnością prywatną. W latach 1772-1918 miasto znajdowało się w zaborze austriackim.

Na przełomie XIX i XX wieku nastąpił w mieście rozkwit ruchu spółdzielczego. W okresie międzywojennym miały miejsce strajki chłopskie, a w okresie okupacji niemieckiej miasto było ośrodkiem ruchu oporu. Działał tu ksiądz Michał Pilipiec ps. „Ski” (1912 – 8 grudnia 1944) – kapelan AK, m.in. Obwodu Rzeszów. Związany pracą z Futomą i Błażową^[3]. Powołana tu została Placówka AK Błażowa z Dynowem, na czele której stanął krypt. „Buk” – Stanisław Jakubczyk ps. „Chrobry”, Podobwód Rzeszów-Południe AK.

Dużą część ludności Błażowej stanowili Żydzi. Początki żydowskiego osadnictwa sięgają XVIII w. W latach dwudziestych XX w. stanowili ok. 18% ludności miasta. W czasie drugiej wojny światowej w Błażowej funkcjonowało getto, zlikwidowane 26 czerwca 1942. Większość błażowskich Żydów została przesiedlona do getta w Rzeszowie, a następnie zamordowana.

4 grudnia 1944 r. do miejscowości tej przyjechali funkcjonariusze UB z Rzeszowa i przeprowadzili aresztowania wśród mieszkańców, głównie żołnierzy AK. Wśród aresztowanych, obok ks. Michała Pilipca, znaleźli się Dominik Sobczyk ps. Trop (sekretarz gminy zbiorowej Błażowa), Stanisław Rybka ps. Szpak (plutonowy, dowódca drużyny I Plutonu AK Błażowa), Józef Bator ps. Żyto (żołnierz AK) oraz szereg innych osób.

Demografia[edytuj]

• Piramida wieku mieszkańców Błażowej w 2014 roku^[1].

Zabytki[edytuj]

Neogotycki kościół pod wezwaniem św. Marcina

• dwór, pierwotnie klasycystyczny, z przełomu XVIII i XIX wieku;
• neogotycki kościół parafialny pod wezwaniem św. Marcina z końca XIX wieku;
• kaplica cmentarna w Błażowej wzniesiona w 1904 roku;
• ratusz wybudowany w 1900 roku;
• cmentarz żydowski pochodzący z XVIII w.

Ludzie związani z Błażową[edytuj]

 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Błażową.

• ks. prof. Adam Draski (ok. 1582-1648) – teolog, pedagog, bibliofil, profesor i dziekan wydziału teologicznego UJ. Urodzony w rodzinie chłopskiej w Błażowej.
• ks. Tomasz Raskowicz z Pyzdr – proboszcz w Błażowej, założyciel przed 1596 r. fundacji dla biednych żaków i fundacji szpitalnych oraz hojny darczyńca UJ. Od 1604 r. przełożony szpitala Św. Ducha w Krośnie, a w 1612 r. dziekan w Dynowie.
• Sługa Boża Anna Jenke (1921-1976), ur. w Błażowej – dyrektor Liceum Plastycznego w Jarosławiu, polonistka, autorka książki „Dzienniczki i rozważania” oraz Programu Wychowawczego. Jej imieniem nazwano wiele szkół i stowarzyszeń.
• Rabin Cwi Elimelech Szapiro – znany wśród chasydów na całym świecie jako Bluzhover Rebbe (rabin z Błażowej); jego następcą był Izrael Szapiro (Israel Spira), który przeżył wojnę i wyjechał do USA. W Londynie działa dobroczynna fundacja żydowska The Bluzhov Charitable Trust.
• Sługa Boży ks. Bronisław Markiewicz – w latach 1877-1882 proboszcz w Błażowej, który zapisał tu do Bractwa Wstrzemięźliwości 600 osób i wysłał najzdolniejszego tkacza, Marcina Brzęka, na studia do Czech. Brzęk po powrocie założył Szkołę Tkacką w Błażowej.
• Leon Cag (1912-1986), ur. w Błażowej – dowódca plutonu z Placówki AK Błażowa w Obwodzie AK Rzeszów. Od IX 1944 dowódca Placówki AK Dynów, od V 1944 dowódca plutonu z tej placówki, nauczyciel, ppor. rez. piech. WP, 1936, ppor. rez. AK, działacz WiN ps. „Nieznański”„Wilk”, więzień polityczny PRL; w 1947 r. skazany na karę śmierci. Kierownik Rady WiN Brzozów – Rejon „Centrum” – Rzeszów. Okręg Rzeszów WiN.
• prof. Jan Gabriel Grochmalicki (1883-1936), ur. w Błażowej – polski zoolog, w latach 1926-1928 rektor Uniwersytetu Poznańskiego.
• por. Józef Lutak – pierwszy dowódca Placówki ZWZ w Błażowej.
• Tadeusz Okoń (1872-1957) – urodzony w Błażowej malarz portrecista, pedagog.
• Ks. Michał Pilipiec – kapelan AK.
• Zdzisław Skrzyński (1846-1927) – właściciel dóbr Błażowa na przełomie XIX/XX wieku.
• Janusz Ślączka – żużlowiec, obecnie trener.
• ks. Andrzej Osikowicz (1900-1943) – wikariusz (1923-1925) oraz administrator (1925-1926) parafii Błażowa, Sprawiedliwy wśrod Narodów Świata

Sport[edytuj]

W Błażowej działa klub piłkarski Błażowianka Błażowa, założony w 1923 roku^[4]. W sezonie 2008-2009 klub grał w klasie okręgowej. W 2011 został także założony klub piłki koszykowej SSK Błażowa grający w III Lidze Koszykarzy.

Zobacz też[edytuj]

• Most w ciągu ulicy Pułaskiego w Błażowej
• Spółdzielnia Telekomunikacyjna OST
• Stara synagoga w Błażowej
• Nowa synagoga w Błażowej
• Najnowsza synagoga w Błażowej

Przypisy

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Błażowa w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. I: Aa – Dereneczna. Warszawa, 1880.
• Strona sportowego klubu piłkarskiego Błażowianka Błażowa
• Historia Żydów w Błażowej na portalu Wirtualny Sztetl

p • d • e Powiat rzeszowski Miasta Błażowa • Boguchwała • Dynów • Głogów Małopolski • Sokołów Małopolski • Tyczyn Gminy miejskie Dynów Gminy miejsko-wiejskie Błażowa • Boguchwała • Głogów Małopolski • Sokołów Małopolski • Tyczyn Gminy wiejskie Chmielnik • Dynów • Hyżne • Kamień • Krasne • Lubenia • Świlcza • Trzebownisko

p • d • e Miasta województwa podkarpackiego Miasta na prawach powiatu Krosno • Przemyśl • Rzeszów • Tarnobrzeg Miasta powiatowe Brzozów • Dębica • Jarosław • Jasło • Kolbuszowa • Lesko • Leżajsk • Lubaczów • Łańcut • Mielec • Nisko • Przeworsk • Ropczyce • Sanok • Stalowa Wola • Strzyżów • Ustrzyki Dolne Miasta gminne Baranów Sandomierski • Błażowa • Boguchwała • Brzostek • Cieszanów • Dukla • Dynów • Głogów Małopolski • Iwonicz-Zdrój • Jedlicze • Kańczuga • Kołaczyce • Narol • Nowa Dęba • Nowa Sarzyna • Oleszyce • Pilzno • Pruchnik • Przecław • Radomyśl Wielki • Radymno • Rudnik nad Sanem • Rymanów • Sędziszów Małopolski • Sieniawa • Sokołów Małopolski • Tyczyn • Ulanów • Zagórz • Zaklików