Tworzenie stron internetowych

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Gołdap
Herb Gołdapi
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	gołdapski
Gmina	Gołdap gmina miejsko-wiejska
Prawa miejskie	1570
Burmistrz	Tomasz Rafał Luto[1]
Powierzchnia	17,2 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	13 737[2] 798,7 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	19-500 i 19-501
Tablice rejestracyjne	NGO
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Gołdap
Położenie na mapie Polski Gołdap
54°18′58″N 22°18′34″E/54,316111 22,309444
TERC (TERYT)	2818034
SIMC	0977700
Urząd miejski pl. Zwycięstwa 14 19-500 Gołdap
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa

Gołdap (niem. Goldap, lit. Geldapė) – miasto uzdrowiskowe w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie gołdapskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Gołdap, leży na terenie historycznej krainy Litwa Mniejsza. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. suwalskiego a w latach 1999–2001 do powiatu olecko-gołdapskiego. Siedziba władz powiatu gołdapskiego od 1 stycznia 2002. W stanie wojennym ośrodek internowania^[3].

Tężnia solankowa

Miasto posiada status uzdrowiska. Jako uzdrowisko klimatyczno-borowinowe oferuje usługi lecznictwa w zakresie schorzeń narządów ruchu, reumatycznych, stanów pourazowych oraz niektórych chorób kardiologicznych, układu oddechowego i nerwowego, a także chorób kobiecych^[4].

Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 13 401 mieszkańców^[5].

W 2010 r. miasto otrzymało środki zewnętrzne na szereg inwestycji uzdrowiskowych, w tym na budowę czwartych w Polsce tężni solankowych, których realizacja zakończyła się z ponad półrocznym opóźnieniem 30 kwietnia 2014^[6].

Decyzja o budowie Parku Zdrojowego z pijalnią wód mineralnych, groty solnej i tężni zapadła w 2012 roku. Dwie pierwsze otwarto w parku w 2013 r^[7].

Gołdap jest obecnie również ośrodkiem narciarskim. Na stokach Pięknej Góry (Gołdapskiej Góry), w Centrum Sportowo-Rekreacyjnym Piękna Góra udostępniono ponad 2000 m tras zjazdowych oraz 5 wyciągów narciarskich (w tym kolej krzesełkową przy trasie zjazdowej o długości 750 m)^[8]. Przy dobrych warunkach śniegowych funkcjonuje tam również ponad kilometrowy betonowy tor saneczkowy^[9].

W mieście znajduje się również Centrum Edukacyjno-Rekreacyjne z basenem oraz halą sportową.

W miejscowości działało Państwowe Gospodarstwo Rolne – Romincki Kombinat Rolny w Gołdapi^[10][11].

Położenie[edytuj]

Według danych z 1 stycznia 2011 r. powierzchnia miasta wynosiła 17,20 km²^[12].

Historia[edytuj]

 Osobny artykuł: Kalendarium historii Gołdapi.

• Nazwa miasta ma pochodzenie staropruskie. Galdo oznacza dolinę, podłużną nieckę a ape rzekę, co w połączeniu daje rzekę płynącą w dolinie; por. litewskie odpowiedniki gelda i upė^[13][14].
• Prawa miejskie dawnej wsi Szyłajty nadał w 1570 r. książę pruski Fryderyk Albrecht Hohenzoller (obecna nazwa pochodzi od rzeki).
• Tu w 1664 urodził się ks. Jan Jakub Gräber, polski duchowny luterański i wydawca publikacji religijnych w Królewcu.

Demografia[edytuj]

• Piramida wieku mieszkańców Gołdapi w 2014 roku^[2].

Zabytki[edytuj]

Konkatedra NMP Matki Kościoła

Wieża ciśnień

• konkatedra NMP Matki Kościoła (poewangelicka) z 1560, odbudowana po zniszczeniach wojennych w latach 80. XX wieku.
• kościół św. Leona z 1894
• dwie wieże ciśnień, w tym odremontowana Wieża ciśnień z przełomu XIX i XX wieku
• kamienice z XIX w.
• stary cmentarz żydowski z początku XIX wieku
• nad zachodnim brzegiem jeziora Gołdap, opodal sanatorium „Wital”, zachowały się pozostałości zbudowanej w 1940 roku głównej kwatery wojennej dowództwa Luftwaffe (niem. Oberbefehlshaber der Luftwaffe-Hauptquartier) o kryptonimie „Robinson”, współpracującej z kwaterą Hermanna Göringa w Romintach (obecnie Krasnolesie) w Puszczy Rominckiej^[15]. W czasie wojny znajdował się tu m.in. schron przeciwlotniczy, dwa schrony do pracy sztabowej ze stopami strunobetonowymi, 6 obiektów ceglanych oraz 3 duże zbiorniki przeciwpożarowe. Była tam także eksperymentalna hamownia silników odrzutowych. W nocy z 19 na 20 października 1944 roku, w obliczu nadciągającej Armii Czerwonej, na hasło „Johannisfeuer”, kompleks został zniszczony^[15].
• W rejonie miasta są znajdowane zabytki archeologiczne.

Pomniki przyrody[edytuj]

Na terenie miasta znajdują się następujące pomniki przyrody^[16]:

Panorama Gołdapi

Instytucje zajmujące się edukacją, wychowaniem i opieką[edytuj]

Przedszkola:

• Przedszkole Samorządowe w Gołdapi
• Przedszkole Prywatne „U Kubusia Puchatka”
• Przedszkole Prywatne „Bajka”

Szkoły podstawowe:

• Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi nr 1 im. Mikołaja Kopernika w Gołdapi
• Szkoła Podstawowa nr 2 im Marszałka Józefa Piłsudskiego w Gołdapi
• Szkoła Podstawowa nr 3 im T. Kościuszki w Gołdapi

Gimnazja:

• Gimnazjum im. Noblistów Polskich w Gołdapi

Szkoły ponadgimnazjalne:

• Liceum Ogólnokształcące im Jana Pawła II w Gołdapi (ul. Popiełuszki 2)
• Zespół Szkół Zawodowych w Gołdapi (ul. Jaćwieska 14)

Inne:

• Dom św. Faustyny „Nie lękajcie się” w Gołdapi Caritas Diecezcji Ełckiej (ul. Wojska Polskiego 16)
• Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Gołdapi (ul. Wolności 11)
• Zespół Placówek Edukacyjno-Wychowaczych w Gołdapi (ul. Wojska Polskiego 18), w skład którego wchodzą: Ośrodek Szkolno-Wychowawczy, Bursa Szkolna i Biblioteka Pedagogiczna
• Biblioteka Publiczna w Gołdapi
• Dom Kultury w Gołdapi
• Państwowa Szkoła Muzyczna I st. w Gołdapi
• Ośrodek Sportu i Rekreacji (ul. Stadionowa 5A)
• Kino Kultura (Plac Zwycięstwa 14)

Kultura[edytuj]

Plac Zwycięstwa

Park w centrum Gołdapi

• W Domu Kultury działa Galeria K-2.
• W Domu Kultury działa kino „Kultura”.
• Muzeum Ziemi Gołdapskiej im. Mieczysława Ratasiewicza (część Biblioteki Publicznej w Gołdapi)
• Działała grupa fotograficzna Pro Camera Art.
• Cykliczne imprezy: Dni Gołdapi (lipiec), Międzynarodowy Konkurs Krzyku (lipiec), Kartaczewo (sierpień), Święto Jajka (sierpień), Mazoory Style Conection! (czerwiec)

Sport[edytuj]

W mieście działa klub piłki nożnej Rominta Gołdap, założony w 1948 roku.

Wspólnoty religijne[edytuj]

Kościół św. Leona

Nowy cmentarz żydowski

Na terenie miasta działalność religijną prowadzą następujące kościoły i wspólnoty wyznaniowe:

• Kościół Boży w Chrystusie
• Chrześcijańska Wspólnota Zielonoświątkowa
• Kościół Ewangelicko-Augsburski
• Kościół Rzymskokatolicki
  • Parafia pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła
  • Parafia pw. świętych Leona i Bonifacego
  • Parafia pw. św. Józefa
• Kościół Zielonoświątkowy
• Świadkowie Jehowy
  • Zbór wraz z Salą Królestwa^[17].

Cmentarze:

• Cmentarz Komunalny – ul. Gumbińska
• Cmentarz Komunalny – ul. Zadumy (nowo budowany)
• Cmentarz Komunalny – ul. Cmentarna (stary)
• Cmentarz Niemiecki – ul. Cmentarna
• Cmentarz Wojskowy z I wojny światowej – ul. Reymonta
• Cmentarz Wojskowy z II wojny światowej – ul. Suwalska
• Cmentarz Wojskowy z II wojny światowej – ul. Boczna
• Cmentarz Żydowski – ul. Cmentarna
  • Stary cmentarz żydowski w Gołdapi
  • Nowy cmentarz żydowski w Gołdapi

Przejście graniczne[edytuj]

 Osobny artykuł: Przejście graniczne Gołdap-Gusiew.

Ok. czterech kilometrów na północ od centrum miasta znajduje się drogowe przejście graniczne z Rosją.

Współpraca międzynarodowa[edytuj]

Miasta partnerskie Gołdapi^[18]:

• Ano Syros
• Giwat Szemu’el
• Gusiew
• Stade
• Šakiai
• Dubna

Przypisy

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Strona Urzędu Miejskiego w Gołdapi
• Historia Żydów w Gołdapi na portalu Wirtualny Sztetl
• Gołdapski Portal Internetowy GOLDAP.INFO - lokalny dziennik internetowy
• Gołdap w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. II: Derenek – Gżack. Warszawa, 1881.

p • d • e Miasta województwa warmińsko-mazurskiego Miasta powiatowe Bartoszyce • Braniewo • Działdowo • Elbląg • Ełk • Giżycko • Gołdap • Iława • Kętrzyn • Lidzbark Warmiński • Mrągowo • Nidzica • Nowe Miasto Lubawskie • Olecko • Olsztyn • Ostróda • Pisz • Szczytno • Węgorzewo Miasta gminne Barczewo • Biała Piska • Biskupiec • Bisztynek • Dobre Miasto • Frombork • Górowo Iławeckie • Jeziorany • Kisielice • Korsze • Lidzbark • Lubawa • Mikołajki • Miłakowo • Miłomłyn • Młynary • Morąg • Olsztynek • Orneta • Orzysz • Pasłęk • Pasym • Pieniężno • Reszel • Ruciane-Nida • Ryn • Sępopol • Susz • Tolkmicko • Zalewo

p • d • e Gmina Gołdap Siedziba gminy: Gołdap Sołectwa Bałupiany • Barkowo • Bitkowo • Botkuny • Dunajek • Dzięgiele • Galwiecie • Główka • Górne • Grabowo • Jabłońskie • Jany • Jeziorki Wielkie • Juchnajcie • Konikowo • Kośmidry • Kowalki • Kozaki • Łobody • Marcinowo • Nasuty • Niedrzwica • Osowo • Pietraszki • Pogorzel • Rożyńsk Wielki • Siedlisko • Skocze • Suczki • Wiłkajcie • Zatyki Miejscowości niesołeckie Babki • Błażejewo • Boćwinka • Boćwiński Młyn • Bronisze • Czarnowo Wielkie • Dąbie • Dunajek Mały • Galwiecie (osada) • Gieraliszki • Gołdap (osada) • Grygieliszki • Jabramowo • Janki • Janowo • Jeziorki Małe • Jurkiszki • Kalniszki • Kamionki • Kolniszki • Kołkowo • Mażucie • Nowa Boćwinka • Okrasin • Osieki • Pietrasze • Piękne Łąki • Regiele • Rostek • Rożyńsk Mały • Rudzie • Samoniny • Skup • Sokoły • Somaniny • Szyliny • Tatary • Użbale • Wronki Wielkie • Wrotkowo • Wilkasy • Włosty • Zielonka • Żelazki

p • d • e Powiat gołdapski Miasta Gołdap Gminy miejsko-wiejskie Gołdap Gminy wiejskie Banie Mazurskie • Dubeninki