Tworzenie stron internetowych

Grodzisk Wielkopolski

Oceń naszą ofertę w zakresie tworzenia stron www oraz sklepów internetowych. Nasza firma oferuje sklepy www które przyciągną klientów w mieście Grodzisk Wielkopolski. Zapewniemy indywidualne podejście do Twojego biznesu. Atrakcyjne ceny i dobre wykonanie zapewni Ci sukces. Miejsce w internecie jest jedną z metod na pozyskanie klientów dla Twojego biznesu, profesjonalnie wykonana strona jest jednym z elementów który zachęcają kupującego do skorzystania z Twojej oferty. Rozwiązania z wysokiej półki jakie wykorzystujemy zapewniają skuteczne wykonanie naszej usługi.

Strony internetowe

Jeżeli chesz mieć własną stronę internetową, a Twoja firma znajduje się w miejscowości Grodzisk Wielkopolski - dobrze trafiłeś. Projektujemy, wdrażamy i tworzymy strony internetowe dla każdego. Napewno chesz aby klient wpisując w wyszukiwarkę nazwę "Twojej firmy + Grodzisk Wielkopolski" uzyskał informację o Twojej stronie oraz ofercie Twojej firmy. Dlatego jeżeli chcesz aby Twoja firma była dobrze widoczna kiedy wyszuka się informacje o mieście Grodzisk Wielkopolski warto stworzyć stronę korzystająć z naszych usług.
Pamietaj! jeśli "Strony Internetowe Grodzisk Wielkopolski" to tylko My.

Sklepy internetowe

Chcesz aby twój sklep był popularny i aby ludzie mogli go łatwo znaleźć, aby wpisując w wyszukiwarkę "sklep Grodzisk Wielkopolski" mogli trafić do twojej witryny i szybko oraz wygodnie zrobić zakupy? Potrzebujesz wydajnego i profesjonalnie wykonanego sklepu internetowego? Napisz teraz do nas. Projektujemy profesjonalne sklepy internetowe, dzięki naszym usługom możesz sprzedawać szybko i wygodnie w Internecie, na terenie miasta Grodzisk Wielkopolski i w całej Polsce!

Portfolio

Poniżej mozesz zobaczyć kilka nszych prac. Pamiętaj każdy sklep projektujemy indywidualnie pod konkretne potrzeby..

O mieście: Grodzisk Wielkopolski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skocz do: nawigacja, szukaj
Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.
Grodzisk Wielkopolski
Studnia bł. Bernarda
Studnia bł. Bernarda
Herb Flaga
Herb Grodziska Wielkopolskiego Flaga Grodziska Wielkopolskiego
Państwo  Polska
Województwo  wielkopolskie
Powiat grodziski
Gmina Grodzisk Wielkopolski
gmina miejsko-wiejska
Data założenia ok. 1257
Prawa miejskie 1303
Burmistrz Henryk Szymański (od 2002)
Powierzchnia 18,21 km²
Populacja (31.12.2016)
• liczba ludności
• gęstość
14 519[1]
797 os./km²
Strefa numeracyjna
 (+48) 61
Kod pocztowy 62-065
Tablice rejestracyjne PGO
Położenie na mapie powiatu grodziskiego
Mapa lokalizacyjna powiatu grodziskiego
Grodzisk Wielkopolski
Grodzisk Wielkopolski
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa lokalizacyjna województwa wielkopolskiego
Grodzisk Wielkopolski
Grodzisk Wielkopolski
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Grodzisk Wielkopolski
Grodzisk Wielkopolski
Ziemia52°13′30″N 16°22′00″E/52,225000 16,366667
TERC
(TERYT)		 3005024
SIMC 0970810
Hasło promocyjne: "Grodzisk Wielkopolski
miasto z życiem"
Urząd miejski
ul. Stary Rynek 1
62-065 Grodzisk Wielkopolski
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Wikisłownik Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa

Grodzisk Wielkopolski (niem. Grätz) – miasto w województwie wielkopolskim, nad Letnicą (zw. też Rowem Grodziskim), w powiecie grodziskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Grodzisk Wielkopolski. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. poznańskiego.

Według danych GUS z 31 grudnia 2016, miasto liczyło 14 519 mieszkańców.

Prywatne miasto szlacheckie lokowane w 1303 roku położone było w XVI wieku w województwie poznańskim[2].

Historia[edytuj]

 Osobny artykuł: Historia piwowarstwa w Grodzisku Wielkopolskim.

Średniowiecze[edytuj]

  • 1257 – pierwsza wzmianka w dokumencie wystawionym w Modrzu przez księcia Przemysła I, w którym wśród wsi należących do cystersów w Paradyżu wymienia wieś Grodisze[3][4].
  • 1303 – prawa miejskie magdeburskie (nadane zapewne wcześniej przez Przemysła II w 1295-1296 r.).
  • 1312-1314 – stolica dystryktu w księstwie żagańskim[5].
  • 1306-1314 – istniała mennica książęca, w której wybijano monety - kwartnik z napisem „De Grodis”.
  • 1339 - wzmiankowany jest Borek z Grodziska, pierwszy znany właściciel z rodu Borków (Wezenborgów).
  • 1383-1385 – miasto i okolica niszczone podczas wojny domowej wielkopolskich rodów Grzymalitów z Nałęczami. W marcu 1383 okolice Grodziska spustoszyli właściciele Kiełbłowa i Zbąszynia. Powracających z wyprawy rabusiów dopadli mieszczanie z kmieciami okolicznych wsi i pobiwszy ich zabrali im łupy. Nie usatysfakcjonowani zwycięstwem ruszyli nieostrożnie za uciekającym rycerstwem w dalszą pogoń. Na pomoc rycerstwu ruszyła załoga zamku zbąszyńskiego i wspólnie zaatakowano ponownie, zabijając ponad 160, nie licząc wziętych w niewolę, z których wielu zmarło[6][7]. Po raz drugi miasto wraz z okolicą spustoszyły oddziały wojewody kujawskiego Alberta i sędziego pakowskiego Hektora Ostroroga[8].
  • 1404 – miasto posiadało już umocnienia i dwie bramy zw. Suchą i Wodną. Był to prawdopodobnie wał kamienno-drewniano-ziemny, z ostrokołem zrobionym z grubych, zaostrzonych u góry pali, otoczony fosą.
  • 1412 - pod miastem dochodzi do skrytego napadu ludzi starosty poznańskiego (Starosty Generalnego Wielkopolski) na Ottona Bransten, który wraz z 18 ludźmi jechał z Brandenburgii do Poznania[9].
  • W XV w. klucz grodziski przeszedł na Nałęczów z Lubosza, z nich pierwszym wymienionym w Grodzisku (1418) jest Niemierza.
  • W XV w. odnotowano przypadki orzekania przez Starostę Generalnego (sąd grodzki) w Grodzisku[10].
  • 1424 – rozwijające się miasto strawił pożar.
  • 1426 – dokumenty wzmiankują kościół św. Jadwigi (zapewne data budowy kościoła gotyckiego na miejscu wcześniejszej budowli, niewykluczone że uszkodzonej podczas pożaru w 1424 roku), oraz nowo powstały kościół św. Ducha wraz ze szpitalem na przedmieściu Wyczółkowo. W uposażeniu szpitala wymieniony jest mielcuch. Wnioskować więc można, że w Grodzisku warzono już wówczas piwo.
  • 1444 – najstarsza wzmianka o zaliczeniu miasta do powiatu kościańskiego, należącego do województwa poznańskiego, w tym powiecie pozostawał do 1815 roku[11].
  • W połowie XV w. w Grodzisku osiedliła się grupa husytów, emigrantów religijnych z Pilzna[11].
  • 1458 – wystawienie 12 zbrojnych na wyprawę malborską, a więc Grodzisk zaliczono do II kategorii miast – średniej wielkości (miastami I kategorii, czyli dużymi, w ówczesnej Rzeczypospolitej były tylko Kraków, Lwów i Poznań)[11].
  • 1466 – miasto przeszło w posiadanie rodziny Ostrorogów. Pierwszym z nich jest Stanisław wojewoda poznański, później kaliski[11].

XVI wiek[edytuj]

  • 1501 – na grodziskim zamku umarł Jan Ostroróg, prawnik i dyplomata, doktor praw obojga. Z tego też roku pochodzi pierwsza wzmianka o istnieniu na północnym przedmieściu kościoła św. Anny.
  • 1542 -Spłonęła znaczna część miasta, a w szczególności północne okolice Rynku (Starego Rynku). Po tej tragedii król Zygmunt I Stary dekretem z 25 maja 1543 roku, zwolnił mieszkańców miasta od podatków królewskich na okres 6 lat. Również Stanisław Ostroróg, ówczesny właściciel miasta, wprowadził ulgi podatkowe w celu szybkiego odbudowania zniszczeń[12].
  • 1548-1551 – w mieście osiedliła się nowa grupa emigracyjna braci czeskich wygnanych z Czech przez cesarza Ferdynanda I[13].
  • 1563-1593 – ośrodkiem reformacji: kościół parafialny oddano protestantom, działała tu słynna szkoła, w której wykładał Erazm Gliczner, w latach 1572-1573 działa oficyna wydawnicza Jana Glicznera (druga po Szamotułach (1551) drukarnia w Wielkopolsce), a od 1579 do 1581 drukował tu Melchior Nering[13].
  • 1593 – na północ od przedmieścia św. Anny powstało tzw. Nowe Miasto[13].
  • 1600 - miasto nawiedziło „morowe powietrze, które spowodowało częściowe wyludnienie[12].

XVII wiek[edytuj]

Nieistniejący już budynek browaru na Starym Rynku
  • 1601 – z 23 marca pochodzi najstarsza wzmianka o warzeniu piwa.
  • 1615 – pożar zniszczył znaczną część „Nowego Miasta”[13].
  • 1616 - ponownie wybuchł pożar na „Nowym Mieście”[14].
  • 1617 (30.VII) - wybuchł kolejny pożar pustoszący miasto[14].
  • 1620 - ponowne wyludnienie miasta z powodu „morowe powietrza[12].
  • 1626 – Grodzisk przeszedł w posiadanie rodziny Opalińskich, jego pierwszym właścicielem był Jan wojewoda poznański[13].
  • 1655/57 - wojska szwedzkie ograbiły miasto, wznosząc liczne pożary, a w 1656/57 miasto nawiedziła „zaraza”, która zdziesiątkowała mieszkańców[15].
  • 1689 - pożar zniszczył znaczną część starego miasta[16]. Zniszczeniu uległo 155 domów i Ratusz Miejski. Właściciel miasta Jan Franciszek Opaliński zwolnił miasto od podatków na okres 6 lat, natomiast król Jan III Sobieski, pozwolił mieszkańcom pobierać wyższy podatek brukowy w wielkości jednego grosza od konia[17].

XVIII wiek[edytuj]

  • 1706 - podczas przemarszu wojsk saskich, spłonęła znaczna część miasta[18].
  • 1708 i 1709 - w wyniku „morowego powietrza” zmarło ok. 500 mieszkańców[16].
  • 1761 - pożar w dzielnicy żydowskiej, który strawił większość domów i uszkodził poważnie synagogę, spłonęły też dwa domy przy Starym Rynku[18][19].
  • 1768 – 16 grudnia pod miastem doszło do starcia grupy konfederatów barskich z Rosjanami. Kilka dni później (24.XII)doszło do większego starcia w czasie, którego oddział konfederatów pod dowództwem Józefa Gogolewskiego zmusił do ucieczki Rosjan, dowodzonych przez gen. Drewitza[16]. W czasie konfederacji, liczne przemarsze wojsk, dopuszczały się rabunków i wzniecały pożary. Spalono kilka domów żydowskich[20].
  • 1773 (14.V) - wybuchł pożar na pół. przedmieściu św. Anny, spaliły się trzy domy i zabudowania gospodarcze, ucierpiał przy tym poważnie kościół pw. św. Anny[18].
  • 1775 - 24 marca w Opalenicy zmarł Leon Wojciech Opaliński, ostatni przedstawiciel tego znanego rodu wielkopolskiego.

Okres zaborów[edytuj]

Plac Wiosny Ludów
  • 1848 – Wiosna Ludów, - 21 marca z miasta usunięto administrację pruską. 14 kwietnia zdecydowana postawa powstańców nie dopuściła do zajęcia miasta przez 2 bataliony pruskiej piechoty. W dniu 28 kwietnia doszło do bitwy w rejonie Doktorowa, gdzie kilkuset kosynierów pod dowództwem Marcusa Mossego starło się z 600 osobową ekspedycją pruską, w skład której wchodził oddział kawalerii i 4 armaty. Po wycofaniu się powstańców z miasta i sforsowaniu barykad, prusacy wzięli krwawy odwet na mieszkańcach miasta. Straty polskie: 25 zabitych i 7 ciężko rannych. Kolejnych 20 mieszkańców miasta zostało zamordowanych w tym samym dniu przez pruskich żołnierzy[25]. Po spacyfikowaniu miasta przez prusaków, dwukrotnie 16 maja spaliło się kilka domów wraz zabudowaniami gospodarczymi, a 8 lipca wybuchł pożar na Starym Rynku,w wyniku czego spłonęły 24 domy, w większości drewniane z podcieniami, a ponad 50 rodzin zostało bez dachu nad głową[26].
  • 1860 - w drukarni grodziskiej Augusta Schmaedickiego z inicjatywy i pod redakcją ks. Aleksego Prusinowskiego rozpoczęto wydawanie zasłużonego dla sprawy narodowej „Tygodnika Katolickiego”[25]
  • 1861 - pożar w dzielnicy żydowskiej.
  • 1864 - (14.VI) pożar zniszczył kilka domów na Starym Rynku, uszkodzony został kościół farny, na którym spłonęła kopuła i spaliło się kilka domów w okolicy kościoła[26].
  • 1874 - w Grodzisku powstała pierwsza polska spółka mleczarska w zaborze pruskim.
  • 1881 - 10 grudnia otwarto pierwsze połączenie kolejowe do Opalenicy[27].
  • 1885 - 26 października otwarto progimnazjum, pierwszą w mieście szkołę średnią.
  • 1887 - 1 października utworzono powiat grodziski, w skład którego weszły gminy Buk, Grodzisk i Opalenica[28].
  • 1894 - z fundacji rodziny Mossych, powstał szpital miejski[28].
  • 1896 - w granice miasta włączono wieś Doktorowo[28].
  • 1898 - 1 września uruchomiono elektrownię miejską. Trzecią w Provinz Posen po Poznaniu (1894) i Bydgoszczy (1896)[28].
  • 1901 - 1 października miasto uzyskało połączenie kolejowe z Kościanem[28].
Sąd Rejonowy
  • 1905 - szczytowy okres rozbudowy miasta; oddano do użytku gmachy starostwa, sądu i nowego kościoła ewangelickiego; 1 października uruchomiono połączenie kolejowe z Wolsztynem[28].
  • 1906 - strajk młodzieży szkolnej[28].
  • 1909 - zakończono budowę tutejszego węzła kolejowego, miasto otrzymało bezpośrednie połączenie kolejowe z Poznaniem[28].
  • 1911 - spłonął Hotel „Pod Koroną” na Starym Rynku, należący do Carla Kutznera[29].
Pomnik Powstańców Wielkopolskich
  • 1918–1919 - liczny udział mieszkańców w powstaniu wielkopolskim. Miasto wystawia trzy kompanie piechoty i oddział kawalerii. Grodzisk staje się też głównym ośrodkiem dowodzenia i zaopatrzenia frontu zachodniego[30].

II Rzeczpospolita[edytuj]

  • 1921 - po opuszczeniu miasta przez ludność niemiecką liczba mieszkańców spadła do 5 634 osób. O trudnym położeniu ludności świadczą liczne strajki kolejarzy.
  • 1922 - 30 kwietnia powstał Klub Sportowy Dyskobolia Grodzisk Wielkopolski założony przez grupę gimnazjalistów.
  • 1922 - strajk robotników rolnych[31].
  • 1924 - demonstracje bezrobotnych.
  • 1927 - 30 stycznia, w pożarze

spłonęła część ul. Kramarskiej (obecnie Mickiewicza), Rzeźnickiej (obecnie Ks. Piotra Wawrzyniaka), Żydowskiej oraz Podgórnej (obecnie Ks. Kan. Czesława Tuszyńskiego). 20 rodzin pozostałe bez dachu nad głową, a straty oceniona na 120 000 zł.[32]

  • 1928 - (11.I.) - wybuchł pożar na ul Żydowskiej, który pochłonął 5 domów i zabudowę gospodarczą, a 15 września spłonęły 3 domy w narożniku ul. Rzeźnickiej i Gołębiej[32].
Grodziska Orkiestra Dęta
  • 1929 - z inicjatywy Antoniego Thuma powstała Grodziska Orkiestra Dęta.
  • 1932 - 1 kwietnia zlikwidowano powiat grodziski i w całości włączono go do powiatu nowotomyskiego, Grodzisk był największym z 6 miast tego powiatu, a Nowy Tomyśl dopiero piątym (2 576 osób)[33].
  • 1934 - wybuchł pożar na poł. pierzei Starego Rynku, który strawił ostatnie domy podcieniowe[34].

II wojna światowa[edytuj]

 Osobne artykuły: Kraj Warty, Wysiedlenia Polaków z Wielkopolski 1939–1941 i Heim ins Reich.
  • 1939–1945 – niemiecka okupacja (od 9 września 1939).
  • 1939–1941 wysiedlono większość Polaków do Generalnego Gubernatorstwa, a w zamian osiedlano Niemców w ramach akcji kolonizacyjnej Heim ins Reich,
  • 1940 – następuje rozbiórka synagogi i cmentarza (kirkutu) żydowskiego.
  • 1940–1942 – w mieście na terenie więzienia istniał obóz jeńców angielskich.
  • 1941 – administracja niemiecka przywraca powiat grodziski (Kreisland Grätz), w mieście działa Sąd Obwodowy (Amtsgericht Grätz) i więzienie sądowe (Gerichtsgefänis) obejmujące swym zasięgiem powiat grodziski i włączony dawny powiat nowotomyski, a od października 1943 więzienie w Grodzisku przejęło także funkcję po zlikwidowanym więzieniu w Wolsztynie[35].
  • 1942–1944 – w gmachu szkoły działa szkoła junkrów hitlerowskich przeniesiona z Berlina.
  • 1943 – władze okupacyjne przystępują do budowy północnej dzielnicy mieszkaniowej, za torami kolejowymi (ukończono tylko jedną ulicę Nowe Osiedle, zw. potocznie Berlinkiem).
  • 1945 – 24-27 stycznia walki Armii Czerwonej i grupy ok. 120 polskich ochotników o Grodzisk, 27 stycznia następuje niemiecki nalot na okolice Starego Rynku[36]. 27/28 stycznia spłonęły zabudowania fabryki Wacława Appelbauma przy ul. Rakoniewickiej. Skuteczne gaszenie pożaru uniemożliwiały wybuchy amunicji, którą żołnierze niemieccy pozostawili w zabudowaniach fabryki[34].

Po 1945[edytuj]

Burmistrzowie[edytuj]

 Osobny artykuł: Burmistrzowie Grodziska Wielkopolskiego.

Przynależność administracyjna[edytuj]

Starostwo Powiatowe

Demografia[edytuj]

  • Piramida wieku mieszkańców Grodziska Wielkopolskiego w 2014 roku[37].


Piramida wieku Grodzisk Wielkopolski.png

Zabytki[edytuj]

 Osobny artykuł: Układ urbanistyczny Grodziska Wielkopolskiego.
Kościół farny (XV w.)
Ratusz
Dwór Łubieńskich (dawnej rezydencji Opalińskich) obecnie Muzeum Ziemi Grodziskiej

Wspólnoty wyznaniowe[edytuj]

Kościół pobernardyński (1662 r.)

Urodzeni w Grodzisku Wielkopolskim[edytuj]

 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie urodzeni w Grodzisku Wielkopolskim.
 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Grodziskiem Wielkopolskim.
Ul. Szeroka
Osiedle Wojska Polskiego

Gospodarka[edytuj]

W Grodzisku Wielkopolskim zarejestrowanych jest ok. 1400 podmiotów gospodarczych, w większości małych i średnich firm[39]. Swoje zakłady produkcyjne mają tutaj także duże i znane firmy jak Inter Groclin Auto S.A., Kofola-Hoop, Okechamp S.A.(przetwórstwo pieczarek) i Opal (elewacje budynków). Inne przedsiębiorstwa, które również stały się nieodłączną częścią lokalnej gospodarki to Dąbex (produkcja parkietu), Grodziska Fabryka Wyposażenia Wagonów „Growag”, Lexxit Mebel (produkcja mebli tapicerowanych) i Grobud (produkcja okien PCV). Ta ostatnia firma, podobnie jak Okechamp i Chłodnia Składowa PAGO znajdują się na terenie Grodziskiej Strefy Przemysłowej, która zajmuje obszar 35 ha przy drodze krajowej Poznań-Zielona Góra.

Sport w Grodzisku[edytuj]

Zabytkowa trybuna - stadion Dyskobolii Grodzisk Wlkp.

Prasa lokalna[edytuj]

Miasta partnerskie[edytuj]

Przypisy

  1. ↑ Baza demograficzna
  2. ↑ Zenon Guldon, Jacek Wijaczka, Skupiska i gminy żydowskie w Polsce do końca XVI wieku, w: Czasy Nowożytne, 21, 2008, s. 175.
  3. ↑ Paweł Anders, Grodzisk Wielkopolski, Poznań: Wydawnictwo WBP, 1995, ​ISBN 83-85811-26-5​, s. 17
  4. ↑ „Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski”, tom I, Biblioteka Kórnicka, Poznań 1877.
  5. ↑ Bogusław Polak, Grodzisk Wielkopolski - Zarys Dziejów, Grodzisk Wlkp. 1990, s. 19-20.
  6. ↑ Bogusław Polak, Grodzisk Wielkopolski - Zarys Dziejów, Grodzisk Wlkp. 1990. s. 21
  7. ↑ „Polska Piastów i Jagiellonów”, Paweł Jasienica, dział „Polska Jagiellonów” s. 48
  8. ↑ „Historia majętności łabiszyńskiej od roku 1376-1876”, ks. Ig. Polkowski „cytat z Naruszewicza” wydanie Turowskiego, tom VI, s. 183 „Równie szkodliwe były wycieczki 1383 z zamków Łabiszyna należącego do Alberta wojewody kujawskiego, także z Pakości dóbr Hektora, niegdyś sędziego tejże ziemi, które rozlawszy się koło Gniezna, Kłecka, Żwanowa, Żnina, Kiszkowa, Wronek, Szamotuł, Buku i Grodziska, okropne zbrodnie i zdzierstwa popełniały”
  9. ↑ „Słownik Historyczno-Geograficzny Województwa Poznańskiego w Średniowieczu”, część I, zeszyt 4, Antoni Gąsiorowski, wyd. Polska Akademia Nauk - Instytut Historii s. 687
  10. ↑ M. Pawlikowski, Sądownictwo grodzkie w przedrozbiorowej Rzeczypospolitej, Strzałków 2012
  11. ↑ abcd Paweł Anders, Grodzisk Wielkopolski, Poznań: Wydawnictwo WBP, 1995, ​ISBN 83-85811-26-5​, s. 18
  12. ↑ abc „Z dziejów Ochotniczej Straży Pożarnej w Grodzisku Wielkopolskim 1891/1893-2001, Dariusz Matuszewski, Grodzisk Wielkopolski 2002 s. 11
  13. ↑ abcde Paweł Anders, Grodzisk Wielkopolski, Poznań: Wydawnictwo WBP, 1995, ​ISBN 83-85811-26-5​, s. 19.
  14. ↑ ab „Z dziejów Ochotniczej Straży Pożarnej w Grodzisku Wielkopolskim 1891/93-2001”, Dariusz Matuszewski, Grodzisk Wielkopolski 2002 s.12
  15. ↑ „Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Grodzisku Wielkopolskim 1646-1947”, Dariusz Matuszewski, Grodzisk Wielkopolski 2000 s. 19
  16. ↑ abc Paweł Anders, Grodzisk Wielkopolski, Poznań: Wydawnictwo WBP, 1995, ​ISBN 83-85811-26-5​, s. 20.
  17. ↑ „Z dziejów Ochotniczej Straży Pożarnej w Grodzisku Wielkopolskim 1891/1893-2001”, Dariusz Matuszewski, Grodzisk Wielkopolski 2002 s. 13
  18. ↑ abc „Z dziejów Ochotniczej Straży Pożarnej w Grodzisku Wielkopolskim 1891/93-2001”, Dariusz Matuszewski, Grodzisk Wielkopolski 2002 s. 14
  19. ↑ „Gmina żydowska w Grodzisku Wlkp.” Jerzy Chrzanowski, Grodzisk Wielkopolski 1996 s. 25
  20. ↑ „Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Grodzisku Wielkopolskim 1646-1947”, Dariusz Matuszewski, Grodzisk Wielkopolski 2000 s. 19
  21. ↑ Bogusław Polak, Grodzisk Wielkopolski - Zarys Dziejów, Grodzisk Wlkp. 1990, s. 52.
  22. ↑ Franciszek Jaśkowiak, Województwo Poznańskie, Warszawa-Poznań 1980, s. 118-287.
  23. ↑ Bogusław Polak, Grodzisk Wielkopolski - Zarys Dziejów, Grodzisk Wlkp. 1990, s. 53.
  24. ↑ abc Paweł Anders, Grodzisk Wielkopolski, Poznań: Wydawnictwo WBP, 1995, ​ISBN 83-85811-26-5​, s. 21.
  25. ↑ ab Bogusław Polak, Grodzisk Wielkopolski - Zarys Dziejów, Grodzisk Wlkp. 1990, s. 60.
  26. ↑ ab „Z dziejów Ochotniczej Straży Pożarnej w Grodzisku Wielkopolskim 1891/93-2001”, Dariusz Matuszewski, Grodzisk Wielkopolski 2002 s. 15
  27. ↑ Bogusław Polak, Grodzisk Wielkopolski - Zarys Dziejów, Grodzisk Wlkp. 1990, s. 67.
  28. ↑ abcdefgh Paweł Anders, Grodzisk Wielkopolski, Poznań: Wydawnictwo WBP, 1995, ​ISBN 83-85811-26-5​, s. 22.
  29. ↑ „Z dziejów Ochotniczej Straży Pożarnej w Grodzisku Wielkopolskim 1891/93-2001”, Dariusz Matuszewski, Grodzisk Wielkopolski 2002 s.16
  30. ↑ Bogusław Polak, Grodzisk Wielkopolski - Zarys Dziejów, Grodzisk Wlkp. 1990, s. 92-103.
  31. ↑ Bogusław Polak, Grodzisk Wielkopolski - Zarys Dziejów, Grodzisk Wlkp. 1990, s. 121.
  32. ↑ ab „Z dziejów Ochotniczej Straży Pożarnej w Grodzisku Wielkopolskim 1891/1893-2001”, Dariusz Matuszewski, Grodzisk Wielkopolski 2002 s. 17
  33. ↑ Powiat Grodzisk Wielkopolski | Charakterystyka
  34. ↑ ab „Z dziejów Ochotniczej Straży Pożarnej w Grodzisku Wielkopolskim 1891/1893-2001”, Dariusz Matuszewski, Grodzisk Wielkopolski 2002 s. 18
  35. ↑ Bogusław Polak, Grodzisk Wielkopolski - Zarys Dziejów, Grodzisk Wlkp. 1990, s. 168.
  36. ↑ Bogusław Polak, Grodzisk Wielkopolski - Zarys Dziejów, Grodzisk Wlkp. 1990, s. 193-196.
  37. ↑ http://www.polskawliczbach.pl/Grodzisk_Wielkopolski, w oparciu o dane GUS.
  38. ↑ Dane według raportów wyszukiwarki zborów (www.jw.org) z 6 kwietnia 2014.
  39. ↑ http://www.grodzisk.wlkp.pl/grodzisk/Image/oferta%20inwestycyjna%20Grodziska%20Wielkopolskiego.pdf
  40. ↑ Sławomir Nowacki: Turniej Brydża Sportowego (pol.). [dostęp 2014-08-22].
  41. ↑ Portal Grodziski. Współpraca zagraniczna

Bibliografia[edytuj]

  • Paweł Anders: Grodzisk Wielkopolski. Poznań: Wydawnictwo WBP, 1995. ISBN 83-85811-26-5..
  • Kazimierz Bielecki: Materiały Archiwalne do dziejów powiatu nowotomyskiego XIII w. - 1950.
  • Jerzy Chrzanowski: Zarys Piwa Grodziskiego. Grodzisk: 1986.
  • Dzieje Wielkopolski, tom I-II, Poznań 1973.
  • Katalog zabytków sztuki w Polsce, tom V: Woj. poznańskie, zeszyt 14.
  • St. D. Kozierowski: Szematyzm ustrojów parafialnych dzisiejszej archidiecezji poznańskiej. Poznań: 1935.
  • Józef Nowacki: Archidiecezja Poznańska w granicach historycznych i jej ustrój.
  • Waldemar Oleksiak, Pierwsi właściciele miasta, „Wiadomości Grodziskie” 4/40, kwiecień 1989.
  • Bogusław Polak: Grodzisk Wielkopolski - Zarys Dziejów. Grodzisk Wlkp.: 1990.
  • Słownik Historyczno-Geograficzny Województwa Poznańskiego w średniowieczu, PAN, 1987.

Linki zewnętrzne[edytuj]

p • d • e
Gmina Grodzisk Wielkopolski
Siedziba gminy: Grodzisk Wielkopolski
Miasta POL Grodzisk Wielkopolski COA.svg
Sołectwa
Pozostałe miejscowości
p • d • e
Miasta województwa wielkopolskiego
Miasta powiatowe Herb województwa wielkopolskiego
Miasta gminne

Bojanowo • Borek Wielkopolski • Buk • Chocz • Czempiń • Czerniejewo • Dąbie • Dobra • Dobrzyca • Dolsk • Golina • Gołańcz • Grabów nad Prosną • Jaraczewo • Jastrowie • Jutrosin • Kleczew • Kłecko • Kłodawa • Kobylin • Kostrzyn • Koźmin Wielkopolski • Kórnik • Krajenka • Krobia • Krzywiń • Krzyż Wielkopolski • Książ Wielkopolski • Luboń • Lwówek • Łobżenica • Margonin • Miejska Górka • Miłosław • Mikstat • Mosina • Murowana Goślina • Nekla • Nowe Skalmierzyce • Obrzycko • Odolanów • Okonek • Opalenica • Opatówek • Osieczna • Ostroróg • Pniewy • Pobiedziska • Pogorzela • Poniec • Przedecz • Puszczykowo • Pyzdry • Rakoniewice • Raszków • Rogoźno • Rydzyna • Rychwał • Sieraków • Skoki • Sompolno • Stawiszyn • Stęszew • Sulmierzyce • Swarzędz • Szamocin • Ślesin • Śmigiel • Trzcianka • Trzemeszno • Tuliszków • Ujście • Wieleń • Wielichowo • Witkowo • Wronki • Wyrzysk • Wysoka • Zagórów • Zbąszyń • Zduny • Żerków
p • d • e
Powiat grodziski
Miasta POL powiat grodziski (wielkopolski) COA.svg
Gminy miejsko-wiejskie
Gminy wiejskie
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Grodzisk_Wielkopolski&oldid=50538556”
'