Tworzenie stron internetowych

Ten artykuł dotyczy wsi. Zobacz też: Horodło (ujednoznacznienie).

Horodło
Herb Horodła
Lwy na horodelskim rynku
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	hrubieszowski
Gmina	Horodło
Liczba ludności (2008)	1119
Strefa numeracyjna	(+48) 84
Kod pocztowy	22-523
Tablice rejestracyjne	LHR
SIMC	0888787
Położenie na mapie gminy Horodło Horodło
Położenie na mapie powiatu hrubieszowskiego Horodło
Położenie na mapie województwa lubelskiego Horodło
Położenie na mapie Polski Horodło
50°53′40″N 24°02′47″E/50,894444 24,046389
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach

Wjazd do Horodła od strony Zosina

Budynek urzędu gminy

Rzeka Bug w Horodle

Horodło (lit. Horodle) – dawne miasto, obecnie wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie hrubieszowskim, w gminie Horodło (siedziba), na obszarze Grzędy Horodelskiej, na lewym brzegu Bugu.

Miasto królewskie lokowane w 1413 roku położone było w XVI wieku w województwie bełskim^[1].

W latach 1975–1998 w województwie zamojskim.

Historia[edytuj]

Pierwsza wzmianka o Horodle pochodzi z roku 1287^[2], kiedy to książę halicki Włodzimierz zapisał żonie w testamencie „sieło swoje Horodel wraz z ludźmi i mytem”. W 1366 roku Horodło jako stolicę włości, a więc już jako miasto przejął Kazimierz Wielki. Horodło ustanowiono wówczas miejscem sądów pogranicznych polsko-litewskich, a król przekazał je w lenno Jerzemu Narymuntowiczowi. W 1376 Litwini na krótko opanowali ziemie bełską i chełmską, ale w 1377 odebrał ją Sędziwój z Szubina. Janko z Czarnkowa wymienia Horodło w 1382 roku wśród najznaczniejszych zamków na Rusi.

W roku 1388 król Władysław Jagiełło nadał ziemię bełską wraz z Horodłem księciu mazowieckiemu Siemowitowi IV jako posag swej siostry Aleksandry. Nadanie to zostało potwierdzone dokumentem królewskim w 1396 r., w którym Horodło nazywane jest już miastem. W 1394 Siemowit nadaje bełskiemu konwentowi Dominikanów wieś Kościaszyn, a w akcie nadania występuje wojewoda horodelski Stanisław. Świadczy to, że Horodło już w tamtym okresie było miastem, w którym często przebywał książę bełski. W 1411 księżna Aleksandra, żona Ziemowita, a siostra Władysława Jagiełły ufundowała w Horodle kościół i klasztor Dominikanów. Kościół parafialny istniał wcześniej, założony przez Siemowita IV, być może podczas jego pobytu w Horodle w 1394. Można przypuszczać, że wtedy też nastąpiło nadanie prawa magdeburskiego.

W krótkim okresie 1413–1430 Horodło należało do Wielkiego Księcia Litewskiego Witolda, przyznane mu przez króla Władysława Jagiełłę. Po śmierci Witolda w 1430 zwrócone zostało książętom mazowieckim, czemu sprzeciwił się książę litewski Świdrygiełło, dokonując zaboru ziemi chełmskiej i bełskiej. Władysław Jagiełło w roku 1431 w wyprawie przeciw Świdrygielle ziemie te wraz z Wołyniem przywrócił Polsce, a zupełnie zniszczone Horodło w 1432 roku przekazał Kazimierzowi II, księciu mazowieckiemu i bełskiemu. Po śmierci Władysława II, księcia bełskiego w 1462 księstwo bełskie weszło w skład Korony jako województwo bełskie, a Horodło pozostało do końca I Rzeczypospolitej stolicą powiatu horodelskiego. Jako siedziba starostwa było miejscem w którym zbierał się sąd grodzki, a także odbywały się sesje wyjazdowe sądu ziemskiego z Grabowca (do 1616 r.)^[3].

Kopiec Unii Horodelskiej w Horodle

Horodło zapisało się w historii Polski przede wszystkim jako miasto, w którym została zawarta w 1413 unia polsko-litewska, decydująca o dalszych losach obydwu narodów.

Dnia 10 października 1861 r., w 448 rocznicę podpisania unii horodelskiej, zorganizowano demonstrację w Horodle, w której wzięły udział tłumy zgromadzone na obu brzegach Bugu: szlachta polska, litewska, wołyńska i podolska.

13 stycznia 1870 r. pozbawiono Horodło praw miejskich^[4].

Horodelska legenda[edytuj]

Po wojnie z Kozakami, która toczyła się w latach 1642–1645, Horodło nawiedziła zaraza morowa, która zbierała bogate żniwo. Zmarłych było tylu, że nie nadążano robić trumien. Cała wioska zastanawiała się jak zapobiec zarazie. Urządzano wiece i narady. Na jednej z takich obrad znalazł się staruszek, którego nie imała się zaraza. Był to człowiek wiekowy i mający poważanie wśród horodelskiej społeczności. Po długim namyśle zaproponował, aby oborać Horodło zgodnie z ruchem Słońca. Pracę tę mogli wykonać jedynie mężczyźni bliźniacy oraz bliźniacze woły. Na szczęście w Horodle znaleźli się tacy mężczyźni i woły. Mieli zacząć o świcie. Wraz ze wschodem Słońca rozpoczęła się praca, której towarzyszyli mieszkańcy, zanosząc jednocześnie do Boga gorące modły o oddalenie od nich zarazy. Trud mężczyzn trwał dwa dni, wreszcie o zachodzie słońca pracę zakończono. Mężczyźni i woły znalazły się w tym samym miejscu, z którego przed dwoma dniami wyruszyli. Ludzi nawiedziła wielka radość. Bliźniacy stali się miejscowymi bohaterami, tylko woły nie zdawały sobie sprawy z podniosłości wydarzenia i spokojnie zaczęły skubać trawę. Od tamtej pory po dziś dzień Horodła nie nawiedzają ani choroby, ani głód, ani wojny.

Zabytki[edytuj]

• Kościoły rzymskokatolickie
  • Kościół parafialny pw. św. Jacka
  • Kościół filialny pw. św. Mikołaja i Podwyższenia Krzyża Świętego
• Kościół polskokatolicki pw. Zmartwychwstania Pańskiego (parafialny)
• Wapienne rzeźby lwów
• Grodzisko średniowieczne^[5]

Zobacz też[edytuj]

• Stary cmentarz żydowski w Horodle
• Nowy cmentarz żydowski w Horodle
• Manifestacja Jedności Rzeczypospolitej Obojga Narodów w Horodle w 1861 r.

Przypisy

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Horodło w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. III: Haag – Kępy. Warszawa, 1882., s. 136–138.
• Strona Zespołu Szkół w Horodle
• Historia Żydów w Horodle na portalu Wirtualny Sztetl

p • d • e Gmina Horodło Miejscowości sołeckie Bereżnica • Horodło • Kopyłów • Poraj • Liski • Kobło-Kolonia • Ciołki • Janki • Matcze • Cegielnia • Łuszków • Hrebenne • Rogalin • Strzyżów • Zosin