Tworzenie stron internetowych

Jankowice
Sanktuarium Bożego Ciała w Jankowicach
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	rybnicki
Gmina	Świerklany
Wysokość	244 – 291,7 m n.p.m.
Liczba ludności (2008)	3 895[1]
Strefa numeracyjna	(+48) 32
Kod pocztowy	44-264[2]
Tablice rejestracyjne	SRB
SIMC	0222261
Położenie na mapie województwa śląskiego Jankowice
Położenie na mapie Polski Jankowice
50°02′47″N 18°33′26″E/50,046389 18,557222
Multimedia w Wikimedia Commons

Jankowice (Jankowice Rybnickie) (niem. Königlich Jankowitz^[3]) – wieś w Polsce położona na Górnym Śląsku, w województwie śląskim, w powiecie rybnickim, w gminie Świerklany.

Położenie[edytuj]

Wieś sąsiaduje ze Świerklanami Górnymi oraz z rybnickimi dzielnicami: Radziejów, Chwałowice i Boguszowice. Miejscowość leży na obszarze Płaskowyżu Rybnickiego, będącego częścią Wyżyny Śląskiej. Znaczne różnice wysokości w ukształtowaniu terenu miejscowości (244 – 291,7 m n.p.m.) zyskały jej miano „Jankowickiej Szwajcarii”. Przez miejscowość przepływają Potok Chwałowicki oraz Potok Radziejowski, który jest dopływem Nacyny. Pod wpływem prac eksploracyjnych w kopalniach KWK Jankowice i KWK Chwałowice na terenie miejscowości w zapadliskach powstał szereg zbiorników wodnych. Na południe od wsi, na granicy ze Świerklanami, znajduje się Las Królewiok. Drugi mniejszy las, przecięty drogą, zwany Waldwiza, znajduje się w kierunku Popielowa.

Części wsi[edytuj]

Tablica pamiątkowa przy Sanktuarium Bożego Ciała

Nazwa[edytuj]

W księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Jancovitz we fragmencie Jancovitz similiter solvitur decima more polonico^[6][7]. Nazwa wsi ma pochodzenie patronimiczne i wywodzi się od chrześcijańskiego, spolonizowanego imienia Janik.

W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie miejscowość występuje pod obecnie używaną polską nazwą Jankowice oraz zgermanizowaną Jankowitz^[8] Miejscowość do 2006^{[potrzebny przypis]} nazywała się Jankowice Rybnickie.

Historia[edytuj]

Miejscowe podanie głosi, że Jankowice i Michałkowice, dziś włączone w obręb Jankowic, zostały założone przez rycerzy Bolesława Chrobrego: Janka i Michała. Mieli oni, zgodnie z wcześniejszą umową, orząc od świtu do zmierzchu zakreślić obszar swoich dóbr. W ten sposób Janko utworzył Jankowice, a Michał – Michałkowice.

Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 25 maja 1223 r. z dokumentu wydanego przez biskupa wrocławskiego Wawrzyńca (Laurentiusa) na prośbę księcia opolsko-raciborskiego Kazimierza I. Dotyczy dziesięciny, jaka miała być płacona przez Jankowice i sąsiednie wioski klasztorowi Norbetanek w Rybniku.

W roku 1670 w miejscowości wzniesiony został przez hrabiego Ferdynanda Leopolda Oppersdorfa kościół. 25 stycznia 1897 Jankowice stały się parafią.

W czasie plebiscytu górnośląskiego 748 osób głosowało za Polską, a 109 za Niemcami. Podczas powstań śląskich 3 maja 1921 roku miejscowość została zajęta przez powstańców. W późniejszych latach na obszarze miejscowości działał Związek Powstańców Śląskich.

W latach 1945-54 siedziba gminy Jankowice Rybnickie. Od 30 grudnia 1999 Jankowice Rybnickie są siedzibą gminy Świerklany (siedziba przeniesiona ze Świerklan Górnych).

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.

Zabytki[edytuj]

Według Narodowego Instytutu Dziedzictwa, w miejscowości znajduje się jeden obiekt zabytkowy^[9]:

• Sanktuarium Bożego Ciała – drewniany kościół z sobotami. Położony jest na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego.

Poza nim, wartość historyczną, choć nie wpisaną do rejestru zabytków, przedstawia także:

• Studzienka z kaplicą, wybudowana na miejscu, w którym według legendy w 1430 roku zabity został przez husytów miejscowy ksiądz Walenty.

Obiekty przyrodnicze[edytuj]

W Jankowicach znajdują się dwa pomniki przyrody - dęby szypułkowe: "Jan"^[10] przy ulicy Świerklańskiej 92 oraz "Michał"^[11] przy ulicy Akacjowej 4.

Dąb Michał - pomnik przyrody

Dąb Jan - pomnik przyrody

Turystyka[edytuj]

Przez miejscowość przebiegają następujące trasy rowerowe:

• zielona trasa rowerowa nr 13 – Ustroń - Jastrzębie-Zdrój - Rybnik
• żółta trasa rowerowa nr 323 – Jankowice Rybnickie - Radlin - Pszów
• niebieska trasa rowerowa nr 292 – Jankowice Rybnickie – Boguszowice Stare

Kompleks szkolny w Jankowicach[edytuj]

W 2003 roku w Jankowicach Rybnickich został wybudowany kompleks szkolny w którego skład wchodzi przedszkole, szkoła podstawowa oraz gimnazjum. Gimnazjum oraz szkoła podstawowa uczestniczą w programie Socrates Comenius. Szkoły partnerskie gimnazjum: Ies Pintor Colmeiro as Ferreiras (Galicia-Hiszpania) oraz Gymnasium "Albert Schweitzer" (Saksonia-Niemcy).

Bibliografia[edytuj]

• Norbert Niestolik Jankowice Rybnickie, krajobrazy i ludzie; Rada Sołecka wsi Jankowice, Rybnik - Jankowice, 1998
• F. Maroń, Kronika Jankowic Rybnickich, tom I: Od początków, aż do sierpnia 1973 roku, mps, Archiwum parafii w Jankowicach.

Aleksander Żukowski, Aleksandra Matuszczyk-Kotulska: Szlakami Zielonego Śląska 2. Czerwionka-Leszczyny: Agencja Reklamowo-Wydawnicza Vectra, 2010, s. 144. ISBN 978-83-60891-08-7.

Zobacz też[edytuj]

• Parafia Bożego Ciała w Jankowicach Rybnickich
• Parafia Najświętszej Maryi Panny Królowej Rodzin w Jankowicach Rybnickich

Przypisy

Bibliografia[edytuj]

• Johann Knie: Alpabetisch, Statistisch, Topographische Uebersicht aller Dorfer, Flecken, Stadt und andern Orte der Konigl. Preus. Provinz Schliesen.... Breslau: Barth und Comp., 1830.

p • d • e Gmina Świerklany Siedziba gminy: Jankowice Sołectwa Jankowice • Świerklany Dolne • Świerklany Górne Pozostałe miejscowości Michałkowice