Tworzenie stron internetowych

Ten artykuł od 2009-03 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł. (Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające). Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: Jaworzyna Śląska (ujednoznacznienie).

Jaworzyna Śląska
Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa w Jaworzynie Śląskiej
Herb Jaworzyny Śląskiej Flaga Jaworzyny Śląskiej
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	świdnicki
Gmina	Jaworzyna Śląska gmina miejsko-wiejska
Aglomeracja	wałbrzyska
Prawa miejskie	1954
Burmistrz	Grzegorz Grzegorzewicz
Powierzchnia	4,34 km²
Wysokość	220–238 m n.p.m.
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	5 180[1] 1 193,5 os./km²
Strefa numeracyjna	+48 74
Kod pocztowy	58-140
Tablice rejestracyjne	DSW
Położenie na mapie powiatu świdnickiego Jaworzyna Śląska
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Jaworzyna Śląska
Położenie na mapie Polski Jaworzyna Śląska
50°54′46″N 16°25′55″E/50,912778 16,431944
TERC (TERYT)	0219044
SIMC	0984019
Urząd miejski ul. Wolności 9 58-140 Jaworzyna Śląska
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa
BIP

Jaworzyna Śląska (niem. Königszelt^[2], łac. Sycomoria Silesiana) – miasto w Polsce, położone w województwie dolnośląskim, w powiecie świdnickim, w gminie miejsko-wiejskiej Jaworzyna Śląska, której jest siedzibą. Miasto należy do aglomeracji wałbrzyskiej^[3].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa wałbrzyskiego. Według danych z 31 marca 2011 r. miejscowość liczyła 5258 mieszkańców.

W Jaworzynie Śląskiej działa m.in. Miejski Klub Sportowy „Karolina”, mający 3 sekcje: kolarską, piłki nożnej i judo.

Położenie[edytuj]

Jaworzyna Śląska leży na Równinie Świdnickiej w obrębie Przedgórza Sudeckiego.

Historia[edytuj]

Powstanie Jaworzyny Śląskiej ma związek z budową przez Towarzystwo Kolei Wrocławsko-Świdnicko-Świebodzickiej linii kolejowej z Wrocławia do Świebodzic, dziś stanowiącej część linii kolejowej nr 274. W miejscu rozgałęzienia trasy na linię do Świdnicy i Świebodzic powstał najpierw przystanek kolejowy, później natomiast stacja węzłowa wraz z zapleczem i osiedlem kolejarskim^[4].

Niemiecka nazwa osady, Königszelt (w tłumaczeniu „królewski namiot”) nawiązuje do czasów wojny siedmioletniej oraz stacjonowania na tych ziemiach w 1761 r. wojsk pruskich i ich dowódcy – Fryderyka II Wielkiego, króla Prus. Polska nazwa, bez oparcia w tradycji, nawiązuje do nazwy miejscowości Stary Jawornik, której częścią były początkowo ziemie, na których dziś leży miasto^[5].

Początkowo Jaworzyna Śląska stanowiła osadę kolejowo-przemysłową przy rozwijającym się węźle kolejowym z parowozownią. Na początku lat 60. XIX wieku w okolicy Jaworzyny odkryto żwiry budowlane, dość rzadkie w tych rejonach, oraz glinki kaolinowe. Odkrycie surowców, a także dostatek drewna, węgla kamiennego (z pobliskiego Zagłębia Wałbrzyskiego), gazu i dobra komunikacja kolejowa zadecydowały, że w 1863 Traugott Silber wzniósł w Jaworzynie fabrykę porcelany^[5], po wojnie upaństwowioną, a 1993 sprywatyzowaną na rzecz pracowników jako Zakłady Porcelany Stołowej „Karolina”^[6]. Obok fabryki porcelany z czasem istniały w mieście również inne zakłady: fabryka melasy, gorzelnia, mleczarnia, które obecnie nie istnieją^[5].

W 1945 r. miejscowość została włączona do Polski i otrzymała obecną nazwę. Ówczesna ludność Jaworzyny Śląskiej została wysiedlona do Niemiec. Miejscowość uzyskała prawa miejskie w 1954 roku^[5].

Zamknięta w 1991 roku, wraz ze spadkiem przewozów kolejowych i zastąpieniem ostatnich parowozów trakcją spalinową parowozownia, funkcjonuje od tego czasu jako skansen kolejnictwa, natomiast od 2004 roku jako prywatne Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku^[7].

Demografia[edytuj]

Piramida wieku mieszkańców Jaworzyny Śląskiej w 2014 roku^[1].

Zabytki[edytuj]

Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisana jest^[8]:

• Willa, obecnie komisariat kolejowy, z 1880 r., ul. Wolności 2.
• Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku
• Zakład produkcji porcelany stołowej "Karolina"
• Stadion Miejski
• Jezioro Jaworzyńskie "Żwirownia"
• Kościół pw. św. Józefa

Warto zobaczyć[edytuj]

Do atrakcji turystycznych miasta zaliczają się unikatowy skansen parowozów wraz z muzeum motocykli Harley Davidson, oraz karczma położona nad brzegiem starej żwirowni.

Współpraca zagraniczna[edytuj]

Miasta partnerskie:

•  Czechy, Teplice nad Metují
•  Niemcy, Pfeffenhausen
•  Francja, Peyremale
•  Niemcy, Ostritz

Zobacz też[edytuj]

• Parafia św. Józefa Oblubieńca w Jaworzynie Śląskiej

Przypisy

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Strona Urzędu Miejskiego
• Strona Szkoły Podstawowej
• Strona Gimnazjum
• Strona Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa
• Strona parafii pw. Św. Józefa
• Koenigszelt (niem.) w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. IV: Kęs – Kutno. Warszawa, 1883.
• Jaworów, pow. świdnicki, ze stacją Koenigszelt w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. III: Haag – Kępy. Warszawa, 1882.

p • d • e Miasta województwa dolnośląskiego Bardo • Bielawa • Bierutów • Bogatynia • Boguszów-Gorce • Bolesławiec • Bolków • Brzeg Dolny • Bystrzyca Kłodzka • Chocianów • Chojnów • Duszniki-Zdrój • Dzierżoniów • Głogów • Głuszyca • Góra • Gryfów Śląski • Jawor • Jaworzyna Śląska • Jedlina-Zdrój • Jelcz-Laskowice • Jelenia Góra • Kamienna Góra • Karpacz • Kąty Wrocławskie • Kłodzko • Kowary • Kudowa-Zdrój • Lądek-Zdrój • Legnica • Leśna • Lubań • Lubawka • Lubin • Lubomierz • Lwówek Śląski • Mieroszów • Międzybórz • Międzylesie • Milicz • Mirsk • Niemcza • Nowa Ruda • Nowogrodziec • Oborniki Śląskie • Oleśnica • Olszyna • Oława • Piechowice • Pieńsk • Pieszyce • Piława Górna • Polanica-Zdrój • Polkowice • Prochowice • Prusice • Przemków • Radków • Siechnice • Sobótka • Stronie Śląskie • Strzegom • Strzelin • Syców • Szczawno-Zdrój • Szczytna • Szklarska Poręba • Ścinawa • Środa Śląska • Świdnica • Świebodzice • Świeradów-Zdrój • Świerzawa • Trzebnica • Twardogóra • Wałbrzych • Wąsosz • Węgliniec • Wiązów • Wleń • Wojcieszów • Wołów • Wrocław • Zawidów • Ząbkowice Śląskie • Zgorzelec • Ziębice • Złotoryja • Złoty Stok • Żarów • Żmigród Portal:Województwo dolnośląskie • Wikiprojekt:Dolny Śląsk

p • d • e Powiat świdnicki (województwo dolnośląskie) Miasta Jaworzyna Śląska • Strzegom • Świdnica • Świebodzice • Żarów Gminy miejskie Świdnica • Świebodzice Gminy miejsko-wiejskie Jaworzyna Śląska • Strzegom • Żarów Gminy wiejskie Dobromierz • Marcinowice • Świdnica