Tworzenie stron internetowych

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: inne znaczenia.

Jutrosin
Ratusz w 2011
Herb Jutrosina
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	rawicki
Gmina	Jutrosin gmina miejsko-wiejska
Burmistrz	Zbigniew Koszarek
Powierzchnia	1,62 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	1 936[1] 1 195,1 os./km²
Strefa numeracyjna	+48 65
Kod pocztowy	63-930
Tablice rejestracyjne	PRA
Położenie na mapie powiatu rawickiego Jutrosin
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Jutrosin
Położenie na mapie Polski Jutrosin
51°39′05″N 17°10′10″E/51,651389 17,169444
TERC (TERYT)	3022024
SIMC	0954461
Urząd miejski Rynek 26 63-930 Jutrosin
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa
BIP

Jutrosin – miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie rawickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Jutrosin. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. leszczyńskiego^[2].

Według danych z 30 czerwca 2014 miasto liczyło 1947 mieszkańców^[3]. Podobną liczbę mieszkańców miasto miało pod koniec XIX wieku^[4].

Położenie[edytuj]

Jutrosin leży na Wysoczyźnie Kaliskiej, nad Orlą^[2]. W okolicy znajdują się kompleksy leśne^[2].

Historia[edytuj]

Szachulcowy kościół pw. św. Krzyża

Neoromański Kościół pw. św. Elżbiety

Kościół poewangelicki, obecnie hala widowiskowo-sportowa

Historia Jutrosina sięga wczesnego średniowiecza. Pierwsza zapisana wzmianka o miejscowości pochodzi z 1281 roku^[5]. Nazwa Jutrosin wywodzi się od Jutrocha, dawnego właściciela wsi. Nie od razu bowiem Jutrosin został miastem. Nie powstał on na tzw. surowym korzeniu, lecz z przekształcenia osady wiejskiej.

Prawa miejskie Jutrosin otrzymał być może przed 1472^[5], lecz najprawdopodobniej w 1534 r.^[2]. Dokładna data jest trudna do określenia, bowiem miasto nawiedzały w przeszłości liczne pożary, w czasie których spłonęły dokumenty dotyczące dziejów. Jeden z pożarów miał miejsce w dniu 7 kwietnia 1522. W 1642 na potrzeby protestantów pochodzących ze Śląska założono tzw. nowe miasto, a imigracja ożywiła rozwój^[2][5]. W XIX wieku ważną rolę odgrywał handel zbożem^[2]. Wielkich spustoszeń dokonał pożar w 1861 roku, kiedy to w ciągu 2 godzin miasto zmieniło się w pogorzelisko. Spłonęły wówczas 83 domy, kościół ewangelicki i 40 stodół.

Jutrosin w przeszłości należał do rodzin: Bnińskich, Jutrosińskich, Kołaczkowskich, Konarskich, Leszczyńskich, Ponińskich, Lanckorońskich i Czartoryskich^[4].

Mieszkańcy miasta wykazali się przywiązaniem do Polski w czasach powstania wielkopolskiego^[5]. Jutrosińska kompania brała udział w walkach o inne miejscowości, m.in. Miejską Górkę i Rawicz^[2][5]. Blisko rok znajdowały się tu władze powiatu rawickiego. W 1927 r. Jutrosin odwiedził ówczesny prezydent Rzeczypospolitej – Ignacy Mościcki. Jutrosin jest miejscem urodzenia Krystyny Łybackiej^[6]. W okresie międzywojennym stacjonował w miejscowości komisariat Straży Granicznej^[7].

Herb[edytuj]

Herbem miasta jest wizerunek muru fortecznego o sześciu oknach i trzech blankowanych wieżach, z których środkowa jest wyższa od pozostałych. Mur i wieże są w kolorze czerwonym, a umieszczono je na żółtym tle.

Demografia[edytuj]

• Piramida wieku mieszkańców Jutrosina w 2014 roku ^[1].

Zabytki[edytuj]

Założenie urbanistyczne Jutrosina zostało wpisane do rejestru zabytków^[8]. Do zabytkowych budynków należą^[8]:

• neoromański kościół parafialny pw. św. Elżbiety z I dekady XX wieku, z witrażami projektu Józefa Mehoffera i wyposażeniem autorstwa m.in. Juliana Fałata i Zdzisława Pabisiaka^[9][5][a]
• szachulcowy kościół cmentarny św. Krzyża z 1777, przebudowany w latach 1991-1992 z dzwonnicą^[5][8]
• kościół poewangelicki przebudowany na halę widowiskowo-sportową^[5][8]
• klasycystyczny ratusz^[9][5]

Zobacz też[edytuj]

• Muzeum Ziemi Jutrosińskiej w Jutrosinie
• Jutrosin (przystanek kolejowy)
• Synagoga w Jutrosinie
• Cmentarz żydowski w Jutrosinie

Uwagi

Przypisy[edytuj]

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Historia Żydów w Jutrosinie na portalu Wirtualny Sztetl
• Jutrosin w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. III: Haag – Kępy. Warszawa, 1882.

p • d • e Miasta województwa wielkopolskiego Miasta powiatowe Chodzież • Czarnków • Gniezno • Gostyń • Grodzisk Wielkopolski • Jarocin • Kalisz • Kępno • Koło • Konin • Kościan • Krotoszyn • Leszno • Międzychód • Nowy Tomyśl • Oborniki • Ostrów Wielkopolski • Ostrzeszów • Piła • Pleszew • Poznań • Rawicz • Słupca • Szamotuły • Śrem • Środa Wielkopolska • Turek • Wągrowiec • Wolsztyn • Września • Złotów Miasta gminne Bojanowo • Borek Wielkopolski • Buk • Chocz • Czempiń • Czerniejewo • Dąbie • Dobra • Dobrzyca • Dolsk • Golina • Gołańcz • Grabów nad Prosną • Jaraczewo • Jastrowie • Jutrosin • Kleczew • Kłecko • Kłodawa • Kobylin • Kostrzyn • Koźmin Wielkopolski • Kórnik • Krajenka • Krobia • Krzywiń • Krzyż Wielkopolski • Książ Wielkopolski • Luboń • Lwówek • Łobżenica • Margonin • Miejska Górka • Miłosław • Mikstat • Mosina • Murowana Goślina • Nekla • Nowe Skalmierzyce • Obrzycko • Odolanów • Okonek • Opalenica • Opatówek • Osieczna • Ostroróg • Pniewy • Pobiedziska • Pogorzela • Poniec • Przedecz • Puszczykowo • Pyzdry • Rakoniewice • Raszków • Rogoźno • Rydzyna • Rychwał • Sieraków • Skoki • Sompolno • Stawiszyn • Stęszew • Sulmierzyce • Swarzędz • Szamocin • Ślesin • Śmigiel • Trzcianka • Trzemeszno • Tuliszków • Ujście • Wieleń • Wielichowo • Witkowo • Wronki • Wyrzysk • Wysoka • Zagórów • Zbąszyń • Zduny • Żerków

p • d • e Powiat rawicki Miasta Bojanowo • Jutrosin • Miejska Górka • Rawicz Gminy miejsko-wiejskie Bojanowo • Jutrosin • Miejska Górka • Rawicz Gminy wiejskie Pakosław

p • d • e Gmina Jutrosin Siedziba gminy: Jutrosin Miasta Jutrosin Sołectwa Bartoszewice • Bielawy • Domaradzice • Dubin • Grąbkowo • Janowo • Jeziora • Nad Stawem • Nowy Sielec • Ostoje • Pawłowo • Płaczkowo • Rogożewo • Stary Sielec • Szkaradowo • Szymonki • Śląskowo • Zaborowo Pozostałe miejscowości Dębina • Bonowo • Domaradzice-Borek • Katarzynowo • Ochłoda • Piskornia • Stasin • Wielki Bór • Wielki Bór (osada leśna) • Zmysłowo • Zygmuntowo • Żbiki • Żydowski Bród