Tworzenie stron internetowych

Ten artykuł dotyczy miasta w województwie zachodniopomorskim. Zobacz też: Kamień Pomorski – dawna nazwa Kamienia Krajeńskiego.

Kamień Pomorski
Ratusz i rynek
Herb Kamienia Pomorskiego
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	kamieński
Gmina	Kamień Pomorski gmina miejsko-wiejska
Prawa miejskie	1274
Burmistrz	Stanisław Kuryłło
Powierzchnia	10,74[1] km²
Wysokość	10 m n.p.m.
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	8 921[2] 830,6 os./km²
Strefa numeracyjna	91
Kod pocztowy	72-400
Tablice rejestracyjne	ZKA
Położenie na mapie powiatu kamieńskiego Kamień Pomorski
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Kamień Pomorski
Położenie na mapie Polski Kamień Pomorski
53°58′08″N 14°46′45″E/53,968889 14,779167
TERC (TERYT)	3207034
SIMC	0979113
Hasło promocyjne: U nas jest klimat
Urząd miejski Stary Rynek 1 72-400 Kamień Pomorski
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa
BIP

Kamień Pomorski (niem. Cammin in Pommern) – miasto w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kamieńskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Kamień Pomorski. Uzdrowisko położone na Pobrzeżu Szczecińskim, nad brzegiem Zalewu Kamieńskiego. Druga siedziba archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej i tutejszego dekanatu. Zlokalizowany jest tu port morski z basenem rybacko-żeglarskim.

Kamień to pierwsza znana stolica Pomorza^[3].

31 grudnia 2012 miasto miało 9190 mieszkańców^[1].

Położenie[edytuj kod]

Widok na Zatokę Kamieńską

Kamień Pomorski położony jest na Pobrzeżu Szczecińskim (Wybrzeże Trzebiatowskie), w rozlewisku cieśniny Dziwny tworzącej Zalew Kamieński. Miasto leży nad dwiema zatokami zalewu: Karpinką od północy i Promną od zachodu, za którą znajduje się Wyspa Chrząszczewska. Miejscowość znajduje się 90 km na północny wschód od Szczecina.

Kamień Pomorski leży w północnej części Pomorza Zachodniego.

Centrum Kamienia Pomorskiego znajduje się 7 km od wybrzeża Morza Bałtyckiego. Miasto ma pośredni dostęp do morza poprzez cieśninę Dziwnę.

Warunki naturalne[edytuj kod]

Mapa wyspy Wolin z zaznaczonym Kamieniem Pomorskim

Rozlewiska wodne (cieśnina Dziwna i jej części: Zalew Kamieński, Zatoka Cicha) są wykorzystywane do uprawiania sportów wodnych i czynnego wypoczynku na wodzie (żeglarstwa, kajakarstwa, windsurfingu oraz wędkarstwa).

Miasto położone jest na wysokości 10 m n.p.m.^{[potrzebny przypis]}

Na obszarze miasta występują istotne w lecznictwie źródła solankowe i pokłady borowiny. Walory te przyczyniły się do rozwoju lecznictwa uzdrowiskowego. Uzdrowisko wykorzystuje obecnie odwiert solanki (Edward II) w pobliżu zakładu balneologicznego oraz złoże borowiny w odległości 200 m od sanatorium^[4], a także wody zmineralizowane z nowego ujęcia w Dziwnówku.

Na obszarze katedralnym znajduje się wirydarz z gatunkami drzew i krzewów^{[potrzebny przypis]}.

Pomniki przyrody^[5]:

• grupa czterech drzew – lip drobnolistnych (Tilia cordata) – rosnących przy katedrze wzdłuż muru od strony pl. Katedralnego
• wiąz polny (pl. Wolności) – dwie sztuki
• żywotnik olbrzymi (przy katedrze).

Klimat[edytuj kod]

Pod względem klimatycznym Kamień Pomorski należy do dzielnicy bałtyckiej. Zaznacza się tu silnie wpływ klimatu morskiego: wilgotność powietrza, długotrwałość zim, amplituda temperatur^[4].

Jak wynika z danych stacji meteorologicznej w Kamieniu Pomorskim, średnia roczna temperatur na tym obszarze waha się w granicach 7–8,3 °C. Najcieplejszy miesiąc to sierpień, a najchłodniejszy – styczeń. Temperatura maksymalna mieści się w granicach 32,1 do 33,1 °C, a minimalna od -18,6 do –19,2 °C. Roczna suma opadów waha się w granicach 550–650 mm. Długość okresu wegetacyjnego wynosi 210–220 dni. Wiatry wieją najczęściej z kierunku płd.-zach. (SW) i płn.-zach. (NW)^[4].

Uzdrowisko[edytuj kod]

Na obszarze uzdrowiska znajdują się następujące udokumentowane naturalne surowce lecznicze: złoża torfu leczniczego (borowiny), wody lecznicze (solanki)^[6].

W uzdrowisku prowadzone jest leczenie w następujących kierunkach: choroby reumatyczne, choroby kardiologiczne i nadciśnienie (w tym wczesna rehabilitacja), choroby dolnych dróg oddechowych, choroby neurologiczne, choroby ortopedyczno-urazowe, choroby dziecięce (choroby kardiologiczne, choroby dolnych dróg oddechowych, choroby górnych dróg oddechowych)^[7].

W Kamieniu Pomorskim znajduje się pięć zakładów lecznictwa uzdrowiskowego^[8]:

• szpital uzdrowiskowy „Mieszko”
• Zakład Przyrodoleczniczy „Feniks”
• Sanatorium Uzdrowiskowe „Gryf” – pododdział szpitala „Mieszko”
• Sanatorium Uzdrowiskowe „Chrobry”
• Sanatorium Uzdrowiskowe „Dąbrówka”.

Historia[edytuj kod]

Obwarowania miejskie

Mury miejskie

Wieża Piastowska i Brama Wolińska - Muzeum Kamieni

W IX–XI w. była tu osada rybacka i portowa, która otrzymała prawa miejskie w 1274 roku.

W 1176 r. przeniesiono z Wolina i powołano w Kamieniu Pomorskim biskupstwo, które podlegało arcybiskupowi gnieźnieńskiemu. W latach niepokoju i rywalizacji państw ościennych o Pomorze biskup kamieński uniezależnił się od arcybiskupa gnieźnieńskiego i od ok. 1188 r. podlegał bezpośrednio Rzymowi^[9].

W 1876 r. przypadkowo odkryto źródła solankowe, z czasem zaczęto też stosować borowinę z okolicznych torfowisk.

W 2013 r. z uwagi na fakt, że Sąd Rejonowy w Kamieniu Pomorskim miał 6 sędziów, został przekształcony w 4 wydziały zamiejscowe Sądu Rejonowego w Świnoujściu^[10][11].

Kalendarium[edytuj kod]

Rycina miasta z Wielkiej Mapy Księstwa Pomorskiego z 1618 r.

Kamień Pomorski (1941 r.)

• IX–X wiek – zasiedlone przez plemię słowiańskie (osada rybacka i gród) Wolinian,
• XI wiek – był tu duży gród (siedziba książąt zachodniopomorskich),
• 1124 – najstarsza zachowana wzmianka o Kamieniu Pomorskim,
• XII wiek – miasto posiada fortyfikacje (wały), plac targowy u wschodniej bramy, port nad Zatoką Karpinka; następuje szybki rozwój po upadku Wolina,
• 1176 – przeniesienie siedziby biskupstwa z Wolina,
• 1274 – nadanie praw miejskich lubeckich,
• XIV wiek – Kamień Pomorski przystępuje do związku hanzeatyckiego,
• 1545 – sekularyzacja biskupstwa – powstaje biskupstwo luterańskie, istniejące do 1648 roku,
• XVII wiek – miasto staje się własnością najpierw Szwecji, później Brandenburgii, następnie aż do końca II wojny światowej – Królestwa Prus,
• 1876 – odkryto lecznicze właściwości tutejszych źródeł solankowych – Kamień Pomorski staje się uzdrowiskiem,
• 1892 – otwarcie linii kolejowej łączącej miasto ze Szczecinem,^{[potrzebny przypis]}
• 1906 – otwarcie linii kolejowej do Trzebiatowa (linia ta w 1945 r. została rozebrana przez wojska radzieckie),^{[potrzebny przypis]}
• 5 marca 1945 – miasto zostaje zdobyte przez Armię Czerwoną, w wyniku czego ulega zniszczeniu 40% zabudowy, w tym prawie całkowicie na Starym Mieście; miasto następnie zostaje przekazane polskiej administracji,
• 7 maja 1946 – urzędowe ustalenie polskiej nazwy miasta,
• lata 60. XX wieku – wyburzenie części ocalałej zabudowy i budowa bloków mieszkalnych,
• 13 kwietnia 2009 – pożar hotelu socjalnego, zginęły 23 osoby.
• 1 stycznia 2014 – wypadek, w którym życie straciło 6 osób (pijany kierowca uderzył w idących chodnikiem ludzi).

Pochodzenie nazwy[edytuj kod]

Nazwa miasta ma pochodzenie wenedyjskie i pierwszy raz pojawia się w żywotach Ottona z Bambergu (u Herborda „civitas ducis Camina”, u Eba „castrum magnum Gamin” lub „in urbe Games”). Inne występujące nazwy to Chamin i Camyna. Bulla z 14 października 1140 r. dla biskupstwa pomorskiego podaje „Chamin cum taberna et foro”. W bulli protekcyjnej z 25 lutego 1188 r. napisano „apud civitatem Camyn”. Ostatecznie w XIII w. ustaliła się forma Camin.

Nazwa łączona jest z ogromnym głazem narzutowym (obwód w najszerszym miejscu 20 m), położonym w korycie Dziwny. Ten „Głaz Królewski” służył jako oznacznik w żegludze, przyczyniając się do powstania nazwy miasta^[12].

Galeria[edytuj kod]

Kamień, znajdujący się na północ od miejscowości Buniewice na wyspie Chrząszczewskiej, od którego wzięła się nazwa miasta Kamień Pomorski.

Architektura[edytuj kod]

Zabytki[edytuj kod]

Konkatedra św. Jana Chrzciciela

Dwór Kurii Biskupiej

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

Kościół św. Mikołaja

Na obszarze Kamienia Pomorskiego historyczny układ przestrzenny z okresu średniowiecznej lokacji zniszczony w 1945 roku, został w latach 60. XX w. zabudowany wielopiętrowymi blokami. Pomimo tego cały obszar Starego Miasta został wpisany do rejestru zabytków^[13]. Zespół katedralny w Kamieniu Pomorskim został zakwalifikowany jako pomnik historii. Miasto znajduje się na szlaku zabytków sztuki romańskiej.

• Osiedle Katedralne
  • konkatedra św. Jana Chrzciciela – romańsko-gotycka bazylika, historyczna katedra diecezji pomorskiej, obecnie świątynia pełni funkcje kościoła parafialnego i konkatedry archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej
  • pałac biskupi – renesansowy budynek kurii biskupiej, wzniesiony w XV wieku, gruntownie przebudowany w XVI wieku
  • plebania katedralna – budynek kanonii wraz z zabudowaniami gospodarczymi, wzniesiony w XVIII wieku
  • dom zakrystiana – wzniesiony w XIX wieku, obecnie dom mieszkalny
  • dom dziekana – dworek wzniesiony w XVIII wieku, w latach 1722–1747 mieszkał w nim wynalazca butelki lejdejskiej Ewald von Kleist
  • kanonia – wzniesiona w XVIII wieku, obecnie dom mieszkalny
  • kanonia – obecnie dom sióstr zakonnych
  • dom gminy protestanckiej – wzniesiony w 1934 roku, obecnie dom księży emerytów
  • szkoła – wzniesiona w latach 1907–1909, obecnie szkoła podstawowa
  • dom zakładu panien – wzniesiony w latach 1691–1694, obecnie dom mieszkalny
  • wirydarz katedralny – gotycki wirydarz katedralny z XIII wieku
  • obwarowania katedralne – pozostałości murów osiedla katedralnego
• Stare Miasto
  • kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny – kościół barokowy z XVIII wieku, pierwotnie gotycki, wielokrotnie przebudowywany
  • ratusz – gotycki ratusz miejski z trójarkadowym podcieniem od strony wschodniej i bogatym wystrojem elewacji
  • gmach sądu – budynek sądu rejonowego i aresztu przy ul. Tadeusza Kościuszki
  • kamienice – zabytkowe kamienice przy rynku i ul. Tadeusza Kościuszki
  • obwarowania miejskie – pozostałości murów miejskich
  • Brama Wolińska – gotycka brama miejska z XIV wieku, obecnie siedziba Muzeum Kamieni
  • Wieża Piastowska – gotycka baszta z XIV wieku, przylegająca do bramy miejskiej
• Żalnik
  • cmentarzysko słowiańskie z okresu przedchrześcijańskiego
  • kościół św. Mikołaja – kościół filialny z XIV wieku, rozbudowany w XVII wieku, pełnił funkcję świątyni dla stanów, które nie mogły brać udziału w nabożeństwach w katedrze

Zabytki nieistniejące

• kościół staroluterański
• kaplica katolicka św Ottona

Pomniki i miejsca pamięci narodowej[edytuj kod]

Pomnik Poległych za Polskość Tych Ziem

• Pomnik Zwycięstwa
• Pomnik Rybaka
• Obelisk Ewalda von Kleista
• Obelisk pamięci przedwojennej społeczności żydowskiej Kamienia Pomorskiego – głaz odsłonięty 3 kwietnia 2008 roku
• Pomnik Stanisława Staszica

Demografia[edytuj kod]

Struktura demograficzna mieszkańców Kamienia Pomorskiego według danych z 31 grudnia 2007 roku^[14]:

Piramida wieku mieszkańców Kamienia Pomorskiego w 2014 roku^[2].

Gospodarka[edytuj kod]

Marina w Kamieniu Pomorskim

Hotel „Pod Muzami”

Miasto ma status uzdrowiska.

W zachodniej części miasta nad zalewem mieści się port morski Kamień Pomorski, w którym dobrze rozwinięte jest rybołówstwo indywidualne, żeglarstwo i – od kilku lat – turystyka pasażerska. Zanikła funkcja transportowo–przeładunkowa, pomimo istniejącego w porcie potencjału technicznego^[15].

W powiatowym urzędzie pracy w listopadzie 2008 r. zarejestrowanych było 532 bezrobotnych mieszkańców Kamienia Pomorskiego^[16].

Transport[edytuj kod]

Przez miasto przechodzi droga wojewódzka nr 107, która łączy miasto z drogą krajową nr 3 oraz biegnie w kierunku wybrzeża (Dziwnówek). Na południe od miasta droga ta łączy się z drogą wojewódzką nr 106 łączącą miasto z Golczewem i drogą krajową nr 6. Do miasta prowadzi także droga wojewódzka nr 103, odchodząca z Trzebiatowa.

W mieście znajduje się stacja kolejowa, z której odjeżdżają pociągi do Wysokiej Kamieńskiej i Szczecina.

Planowana jest organizacja szlaku wodnego Berlin – Szczecin – Bałtyk.

Oświata[edytuj kod]

Szkoła podstawowa

Na obszarze miasta znajdują się trzy przedszkola oraz dwie szkoły podstawowe. Ponadto w Kamieniu Pomorskim znajdują się:

• Publiczne Gimnazjum im. Noblistów Polskich,
• Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Krzywoustego,
• Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Stanisława Staszica.

Kultura i sport[edytuj kod]

 Osobny artykuł: Muzeum Kamieni w Kamieniu Pomorskim.

Festiwal Współczesnej Kultury Ludowej

Stadion w Kamieniu Pomorskim

Hala widowiskowo-sportowa Kamień Pomorski

Imprezy cykliczne w Kamieniu Pomorskim:

• Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej i Kameralnej, organizowany od 1964 roku, najstarsza tego typu impreza na Pomorzu Zachodnim
• Festiwal Współczesnej Kultury Ludowej – dwudniowa impreza folklorystyczna, odbywająca się zazwyczaj na przełomie lipca i sierpnia na błoniach nad Zalewem Kamieńskim
• Dni Kultury Chrześcijańskiej „Ottonalia” – cykl różnego rodzaju koncertów, wystaw, odczytów oraz imprez rekreacyjnych. Impreza rokrocznie rozpoczyna się 24 czerwca dla upamiętnienia misji chrystianizacyjnej Ottona z Bambergu, który w ten dzień w 1124 r. przybył do Kamienia Pomorskiego.
• Regaty na Zalewie Kamieńskim – sztandarową imprezą są tu Eliminacje do Mistrzostwa Świata i Europy w klasie Optimist.
• Bieg Niepodległości – impreza organizowana od 1999 r. 11 listopada.
• Bieg Szlakiem Zabytków Kamienia Pomorskiego - impreza biegowa organizowana od 2015 roku

Kamieńska drużyna piłki nożnej to MGLKS „Gryf” Kamień Pomorski. Zespół rozgrywa mecze na stadionie przy ul. Wolińskiej. Klub powstał w 1946 r. i obecnie gra w IV lidze (grupa zachodniopomorska). Klub posiada barwy niebiesko-biało-czerwone.

Media lokalne[edytuj kod]

Prasa:

• „Dziennik Powiatu Kamieńskiego” (tygodnik)
• „Pomorzanin” (dwutygodnik)
• „Głos Szczeciński” z piątkowym dodatkiem „Głos Pomorza”

Serwisy internetowe:

• kamienskie.info
• ikamien.pl
• kamienpomorski.pl

Stacje radiowe:

• Radio Szczecin (92,0 i 106,3 FM; siedziba w Szczecinie)
• Radio Złote Przeboje (105,6 FM; siedziba w Wolinie)

Wspólnoty religijne[edytuj kod]

W Kamieniu Pomorskim działalność religijną prowadzą następujące kościoły i związki wyznaniowe:

• Kościół rzymskokatolicki, do którego należy większość świątyń w mieście,
• Kościół Ewangelicznych Chrześcijan, do którego należy zbór przy ul. Słonecznej,
• Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy, korzystający z Sali Królestwa przy ul. Topolowej^[17].

Administracja[edytuj kod]

Sąd rejonowy

W latach 1946–1998 miasto należało administracyjnie do województwa szczecińskiego.

Miasto jest siedzibą gminy miejsko-wiejskiej. Mieszkańcy Kamienia Pomorskiego wybierają do rady miejskiej 10 radnych (10 z 15); pozostałych 5 radnych wybierają mieszkańcy terenów wiejskich gminy Kamień Pomorski. Organem wykonawczym władz jest burmistrz. Siedzibą władz jest ratusz na pl. Stary Rynek.

Burmistrzowie Kamienia Pomorskiego:

• Stefan Oleszczuk (1990–1994)
• Anatol Kołoszuk (1994–1998)
• Ryszard Woźniak (1998–2001)
• Władysław Dwulit (V–IX 2001)
• Andrzej Maciej Jędrzejewski (IX 2001 – 2006)
• Bronisław Grzegorz Karpiński (2006 – XI 2014)
• Stanisław Kuryłło (od 2014)

W mieście znajduje się Starostwo Powiatowe oraz sąd rejonowy.

Mieszkańcy Kamienia Pomorskiego wybierają parlamentarzystów z okręgów wyborczych z siedzibą komisji w Szczecinie, a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu wyborczego nr 13.

Miasta partnerskie[edytuj kod]

• Bromölla (Szwecja)
• Kowary (Polska)
• Lünen (Niemcy)
• Porvoo (Finlandia)
• Torgelow (Niemcy)

Urodzeni w Kamieniu Pomorskim[edytuj kod]

Widok na miasto z baszty

Lista osób urodzonych w Kamieniu Pomorskim:

• Piotr Cywiński
• Uwe Johnson
• Przemysław Kita
• Bogusław Mamiński
• Franz San Galli
• Marcin Wejher
• Marek Zagórski

Ludzie związani z miastem[edytuj kod]

 Zobacz więcej w artykule Biskupi szczecińsko-kamieńscy, w sekcji Biskupi diecezji pomorskiej (kamieńskiej) (1186–1545).

• Ewald Jürgen Georg von Kleist przez 25 lat był dziekanem kamieńskiej katedry.
• W latach 1965–1970 w Kamieniu Pomorskim mieszkał i pracował rzeźbiarz Wojciech Gryniewicz, który wspólnie z Adamem Kordalem w 1967 r. założył pierwsze kino i dyskusyjny klub filmowy DKF Powiększenie w Kamieniu Pomorskim.
• Stefan Jędrzejewski, artysta malarz odznaczony w 2009 r. Złotą Wstęgą Kamieńską za zasługi dla kultury Kamienia Pomorskiego^[18].

Zobacz też[edytuj kod]

• cmentarz żydowski w Kamieniu Pomorskim

Przypisy

Linki zewnętrzne[edytuj kod]

• Kamień, niem. Cammin w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. III: Haag – Kępy. Warszawa, 1882.

p • d • e Miasta województwa zachodniopomorskiego Miasta powiatowe Białogard • Choszczno • Drawsko Pomorskie • Goleniów • Gryfice • Gryfino • Kamień Pomorski • Kołobrzeg • Koszalin • Łobez • Myślibórz • Police • Pyrzyce • Sławno • Stargard • Szczecin • Szczecinek • Świdwin • Świnoujście • Wałcz  Miasta gminne Barlinek • Barwice • Biały Bór • Bobolice • Borne Sulinowo • Cedynia • Chociwel • Chojna • Czaplinek • Człopa • Darłowo • Dębno • Dobra k. Nowogardu • Dobrzany • Drawno • Dziwnów • Golczewo • Gościno • Ińsko • Kalisz Pomorski • Karlino • Lipiany • Maszewo • Mielno • Mieszkowice • Międzyzdroje • Mirosławiec • Moryń • Nowe Warpno • Nowogard • Pełczyce • Płoty • Polanów • Połczyn-Zdrój • Recz • Resko • Sianów • Stepnica • Suchań • Trzcińsko-Zdrój • Trzebiatów • Tuczno • Tychowo • Węgorzyno • Wolin • Złocieniec

p • d • e Powiat kamieński Miasta Dziwnów • Golczewo • Kamień Pomorski • Międzyzdroje • Wolin Gminy miejsko-wiejskie Dziwnów • Golczewo • Kamień Pomorski • Międzyzdroje • Wolin Gminy wiejskie Świerzno