Tworzenie stron internetowych

Konstancin-Jeziorna
Tężnia solankowa w Parku Zdrojowym
Herb Konstancina-Jeziorny Flaga Konstancina-Jeziorny
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	piaseczyński
Gmina	Konstancin-Jeziorna gmina miejsko-wiejska
Data założenia	przed 1410 Jeziorna[1]; 1407 Skolimów; 1897 Konstancin
Prawa miejskie	1952 (Skolimów-Konstancin); 1962 (Jeziorna); 1969 (Połączenie Skolimowa-Konstancina z Jeziorną)
Burmistrz	Kazimierz Jańczuk
Powierzchnia	17,74 km²
Wysokość	75-100 m n.p.m.
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	17 259[2] 972,9 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 22
Kod pocztowy	05-510, 05-520
Tablice rejestracyjne	WPI
Położenie na mapie powiatu piaseczyńskiego Konstancin-Jeziorna
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Konstancin-Jeziorna
Położenie na mapie Polski Konstancin-Jeziorna
52°05′00″N 21°07′15″E/52,083333 21,120833
TERC (TERYT)	1418024
SIMC	0920634
Urząd miejski ul. Warszawska 32 05-520 Konstancin-Jeziorna
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa

Konstancin-Jeziorna – miasto w woj. mazowieckim, w powiecie piaseczyńskim, położone w aglomeracji warszawskiej ok. 20 km na południe od centrum Warszawy; siedziba gminy miejsko-wiejskiej Konstancin-Jeziorna. Powstało w 1969 r. w wyniku połączenia miast Skolimów-Konstancin i Jeziorna oraz kilku wsi. Jest siedzibą władz gminy. Burmistrzem miasta i gminy jest od grudnia 2010 roku Kazimierz Jańczuk^[3]. Według danych GUS z 31 marca 2011, miasto miało 17 566 mieszkańców. Znane jako uzdrowisko, dawniej także ze względu na produkcję papieru.

Prawidłowo nazwa miasta odmienia się przez przypadki jak rzeczownik (a nie przymiotnik) (np. do Konstancina-Jeziorny, w Konstancinie-Jeziornie, natomiast wszelkie formy zakończone na -Jeziornej są niepoprawne)^[4].

Położenie[edytuj]

Miejscowość położona jest na styku Równiny Warszawskiej i Doliny Środkowej Wisły, nad rzeką Jeziorką oraz jej dopływem, Małą. Od południa i wschodu otoczona jest kompleksem lasów Chojnowsko-Słomczyńskich, a od północy styka się z Lasem Kabackim^[5].

Od zachodu miasto graniczy z gminą Piaseczno, od północy z Bielawą, na wschód od miasta rozciągają się nadrzeczne tereny ograniczone Wisłą^[5].

Podział administracyjny[edytuj]

Miasto nie jest podzielone na formalne dzielnice, wyróżnia się jednak wyodrębnione ośrodki, zwykle pokrywające się z historycznymi składowymi – miasteczkami i osiedlami, istniejącymi na tym obszarze przed połączeniem miast w 1969. Należą do nich: Klarysew – graniczy z Warszawą, Jeziorna – ze względów historycznych czasem nazywana także Jeziorną Królewską^[1][6] – część centralna, tu znajdują się siedziba władz gminy i komisariat policji, Mirków – osiedle bloków mieszkalnych skupione wokół fabryki papieru, Konstancin – główna cześć uzdrowiskowa o niskiej, parkowo-willowej zabudowie, Grapa – osiedle bloków mieszkalnych (obecnie nazwą tą obejmuje się także teren dawnej Jeziorny Oborskiej)^[1] oraz Skolimów – dzielnica domów jednorodzinnych.

Środowisko naturalne[edytuj]

Geologia[edytuj]

Zachód słońca nad jazem Imberfal

Miasto leży na obszarze Równiny Warszawskiej, wchodzącej w skład makroregionu Nizina Środkowomazowiecka, podprowincji Niziny Środkowopolskie. Główne cechy środowiska przyrodniczego ukształtowane zostały podczas zlodowaceń środkowopolskich i północnopolskich oraz zmian klimatycznych w okresie polodowcowym^[5].

Teren miasta to silnie przekształcona powierzchnia akumulacji lodowcowej i wodnolodowcowej, o charakterze starej równiny erozyjno-denudacyjnej. Składają się na nią różnorodne osady piaszczyste i pyłowe, oraz gliny zwałowe. Równinę przecina dolina Jeziorki oraz mniejsze doliny jej dopływów. Najważniejsze z nich to Kanał Jeziorki oraz potok Mała^[5].

Z południa na północ przebiega skarpa rzeczna, pozostałość doliny wiślanej, przechodząca na północy w skarpę warszawską^[7], dochodząca do 30 metrów wysokości^[8]. Najwyraźniej widoczna jest na wysokości osiedla Grapa, gdzie oddziela miejską zabudowę skupioną wzdłuż ul. Wilanowskiej od podmokłych łąk na wschód od miasta.

Klimat[edytuj]

Konstancin posiada wybitne walory uzdrowiskowe ze względu na złoża wód leczniczych i charakterystyczny mikroklimat związany z otaczającymi go kompleksami lasów sosnowych. Jest jedynym uzdrowiskiem w województwie mazowieckim w bezpośrednim sąsiedztwie Warszawy^[9]. Jest miejscem wydobycia ciepliczych wód mineralnych, wykorzystywanych w uruchomionej w 1979 tężni solankowej^[10]. W mieście, w ramach Uzdrowiska Konstancin-Zdrój Sp. z o.o. (sprywatyzowane w 2011 roku^[11]) funkcjonują obiekty uzdrowiskowe i sanatoryjne: „Biały Dom”, „EVA Park Life & Spa”^[9]. Działa tu także Szpital Rehabilitacji Neurologicznej^[10], a także Centrum Rehabilitacji im. Prof. Mariana Weissa (dawniej STOCER), w którym leczy się schorzenia kręgosłupa i narządów ruchu, oraz Centrum Kompleksowej Rehabilitacji (CKR)^[9].

Wody[edytuj]

Przez miasto, w kierunku z zachodu na wschód przepływa rzeka Jeziorka^[12]. Na wysokości Parku Zdrojowego wpada do niej potok Mała^[12] (zwany czasem Wierzbówką). Powyżej jazu Imberfal przy ul. Warszawskiej oddziela się odnoga Św. Jan, której przedłużeniem jest biegnący wzdłuż ul. Wojska Polskiego kanał, dawniej zaopatrujący fabrykę papieru. W Mirkowie znajdują się stawy retencyjne. Przez Skolimów przebiega tzw. rów Jeziorki, wpadający do głównej rzeki^[12]. Na wschodnim krańcu miasta znajdują się tzw. glinianki, stawy pozostałe po dołach, skąd czerpano glinę na potrzeby Cegielni Chylickiej^[13].

W 1965^[14] roku na terenie Konstancina-Skolimowa odkryto źródła solanki. Z ujęcia na głębokości 1750 m^[15] od 1967 roku zaopatrywana jest tężnia^[14] (znajdująca się w Parku Zdrojowym), a od 2016 roku obiekt uzdrowiskowy EVA Park Life & Spa (tamże)^[15]. Solanka ma temperaturę 29 °C i właściwości relaksacyjne i kosmetyczne^[15]. Wpływa leczniczo na układ nerwowy, gruczoły dokrewne i odporność organizmu^[16].

Przyroda[edytuj]

Fragment parku w Mirkowie

Na północ od Konstancina-Jeziorny rozciąga się Las Kabacki i Park Kultury w Powsinie. Na południe od Konstancina-Jeziorny rozciągają się tereny Chojnowskiego Parku Krajobrazowego, w których wydzielono kilka rezerwatów przyrody – m.in. Skarpa Oborska (15 ha), Obory (44 ha), Łęgi Oborskie (48 ha), Łyczyńskie Olszyny (25 ha)^[17].

Na prawym brzegu rzeki Jeziorki, między terenami przemysłowymi w Mirkowie a wsiami nadwiślańskimi położone są łęgi, natomiast po południowej stronie Al. Wojska Polskiego – podmokłe łąki, przechodzące w kompleks lasów Chojnowsko-Słomczyńskich. Tereny Konstancina i Skolimowa są gęsto zadrzewione^[18].

W dzielnicy Konstancin znajduje się Park Zdrojowy im. hr. Witolda Skórzewskiego z Tężnią Solankową, Centrum Hydroterapii i Amfiteatrem. Jego funkcjonalnym przedłużeniem jest Trakt Spacerowy im. Henryka Sienkiewicza, Aleja Miłośników Konstancina oraz Bulwar imienia prof. Jana Haftka (d. ulica Mostowa). Drugi park znajduje się w Mirkowie, między kościołem Św. Józefa a stawem retencyjnym przy papierni.

Na terenach między Jeziorką a ulicami Bielawską i Mirkowską, oraz wzdłuż ul. Literatów (w bezpośrednim sąsiedztwie rezerwatu Skarpa Oborska) usytuowane są ogródki działkowe^[19].

Historia[edytuj]

Jeziorna[edytuj]

 Osobny artykuł: Jeziorna (Konstancin-Jeziorna).

Stara Papiernia

Jeziorna była wsią istniejącą już od średniowiecza, powstałą prawdopodobnie ok. XIII-XIV w wokół przeprawy rzecznej^[20]. Pierwsza pisemna wzmianka na jej temat w dokumentach pojawia się w 1410 roku przy okazji wyłączenia parafii w Powsinie z parafii wilanowskiej^[1]. Z miejscowością wiąże się powiedzenie „Czy wiesz gdzie Jeziorna?”, oznaczające w XVIII wieku groźbę „apelacyi pod Jeziorną”, czyli pojedynku. Na terenie objętym władzą marszałka dworu pojedynki były zakazane. Granicę stanowiła rzeka Jeziorka, dlatego tu właśnie ówcześni korzystali z ustronnego miejsca – być może położonego w miejscu dzisiejszego Parku Zdrojowego lub osiedla Grapa^[21]. Rzeka rozdzielała także Jeziornę Królewską (na północ od Jeziorki), pozostającą we władzy króla, od Jeziorny Oborskiej (na południu), należącej do właścicieli Obór.

24 czerwca 1607 r. rokoszanie Zebrzydowskiego obradując na polach Jeziorny uchwalili swój manifest do króla Zygmunta III Wazy, wydając akt detronizacji monarchy^[22].

Od początków XV wieku na terenie Jeziorny (konkretnie tzw. Jeziorna Oborska, leżąca na terenach dóbr Oborskich) funkcjonował młyn^[6]. W obecnym miejscu przy grobli nad Jeziorną zlokalizowany był co najmniej od 1730 roku. W 1775 roku baron Jan Kurtz zwrócił się do króla Poniatowskiego z propozycją założenia w Jeziornie papierni. Zakład został wybudowany półtora kilometra w dół rzeki od tego pierwszego młyna^[23]. Był to jeden z najstarszych zakładów papierniczych w Polsce i pierwszy na terenie Mazowsza. W powstałej wtedy Królewskiej Fabryce Papiery czerpano m.in. papier na którym spisana została Konstytucja 3 maja^[24]. Przy papierni powstała osada. W kolejnych latach zakład przechodził na własność Samuela Bruschkego, a następnie Józefa Krzyczkowskiego. Trzykrotnie spłonął – w latach 1804, 1819 i 1829^[23].

W 1830 roku zakład przeszedł na własność Banku Polskiego. Powstawał w nim papier używany m.in. do druku papierów wartościowych. W 1836 r. wyposażony on został w nowoczesne maszyny sprowadzone dwa lata wcześniej z Wiednia – była to pierwsza maszyna papiernicza w Polsce, pozwalająca na produkcję „papieru bez końca”^[25]. Umieszczono ją w wykupionym na te potrzeby „górnym zakładzie”, zaprojektowanym przez Jana Jakuba Gaya w latach 1836–1838 i położonym w miejscu dawnego młyna^[23]. Stworzono wtedy nowoczesny kompleks industrialny, łączący dwa zakłady. Od tamtej pory przyjęło się nazywać nowy kompleks „górną papiernią”, stary zaś „dolną papiernią”. W 1888 r. zakład w Jeziornie wykupiło Akcyjne Towarzystwo Mirkowskiej Fabryki Papieru. Z inicjatywy Edwarda Natansona w rok później przeniesiono do Jeziorny z Mirkowa większość maszyn i fachowców^[24]. Również z jego inicjatywy powstało osiedle Porąbka, przeznaczone dla pracowników nowej fabryki. Dla uczczenia przemysłowca przez szereg lat używano na jego określenie nazwy Edwardów^[26], sama zaś dzielnica nazywana jest obecnie Mirkowem od nazwy macierzystej papierni.

Przed II wojną światową w Jeziornie silna była gmina żydowska. Według spisu powszechnego z roku 1921 Żydzi stanowili połowę mieszkańców osady (było ich 329^[27]), w roku 1939 liczba ta wzrosła do 455^[27]. Na terenie działała m.in. bożnica wybudowana na początku lat 30. u zbiegu ul. Warszawskiej i ul. Bielawskiej^[27] i mykwa (budynek zachowany do dziś, przy ul. Bielawskiej)^[27]. W czasie wojny Niemcy najpierw zgromadzili Żydów z Jeziorny i okolic w krótko istniejącym getcie (znajdującym się między rzeką Jeziorką a ulicą Bielawską), a następne wywieźli ich do getta w Warszawie (dokładna data wywózki nie jest pewna – źródła mówią o lutym 1941 roku)^[28].

W rejonie Jeziorny i Skolimowa-Konstancina działała grupa Armii Krajowej V obwodu „Gątyń”. Na terenie samej gminy Jeziorna funkcjonowały trzy plutony, oraz samodzielny, chociaż działający w strukturach AK batalion NSZ działający przy fabryce papieru^[29]. W dniu wybuchu powstania właśnie ten oddział zaatakował z powodzeniem niemiecki posterunek przy fabryce, następnie walki przeniosły się do Klarysewa, a potem w kierunku Powsina^[29].

Po 1945 papiernia w Jeziornie znana była jako WZP – jeden z głównych producentów papieru w PRL, w latach 90. XX wieku sprywatyzowany. Przez lata górny kompleks zredukowany został do celów szmaciarni (i tym mianem jest nadal czasem określany) oraz magazynów. Spłonął niemal doszczętnie w pożarze w 1984 roku^[23][25]. W odrestaurowanych i rozbudowanych budynkach starej części papierni stworzono w 2002 roku centrum handlowe „Stara Papiernia” (według projektu biura Bulanda Mucha Architekci (BiM)^[25]). „Dolny” zakład, należący w ostatnim okresie działalności do Metsa, przestał produkować papier i został zamknięty w 2012 roku^[30]. Większość zakładu, z wyłączeniem niektórych obiektów zabytkowych i komina, wyburzono w latach 2013–2014.

Skolimów[edytuj]

Budynek dawnego młyna w Skolimowie przy ul. Chylickiej, Konstancin-Jeziorna

 Osobny artykuł: Skolimów.

Pierwsze wzmianki o Skolimowie pojawiają się w zapisach historycznych w 1407 roku wraz z imieniem Jacusa ze Skolimowa, protoplasty rodu, który władał tym terenem aż do XVI w.^[31] Najprawdopodobniej na terenach leżących na północnym brzegu Jeziory (obecnie Jeziorki) z nadania książąt mazowieckich osiedli rycerze z Prus, uciekający przed wojną między Koroną a zakonem krzyżackim, tworząc osadę Skolimowo (Scolymowo)^[31]. W XVII wieku Skolimów przeszedł na własność dziedziców Obór^[32]. Prawdopodobnie również w XVII wieku na terenie wybudowany został dwór; pierwsze wzmianki pisemne o nim pochodzą z 1753 roku, kiedy od Wielopolskich (ówcześni posiadacze dóbr oborskich) wydzierżawił do Jan Ogonowski^[32].

Na początku XX w. na południowym brzegu Jeziorki założone zostało letnisko^[33] – odtąd Skolimów był także miejscowością letniskową, oferującą podobne walory lecznicze i naturalne jak (założony w 1897 na południowym brzegu, w dół rzeki) niedaleki Konstancin (z którym został połączony w jeden ośrodek miejski w 1952 roku).

Konstancin[edytuj]

Centrum Rehabilitacji STOCER – oddział dziecięcy przy ul. Długiej, Konstancin-Jeziorna

Nazwa Konstancina pochodzi od imienia hrabiny Konstancji z Potulickich Skórzewskiej. Konstancin powstał z terenu wydzielonego z dóbr oborskich, zapisanego hrabinie w testamencie przez siostrę w roku 1898, rozparcelowanego przez syna Konstancji, hrabiego Witolda Skórzewskiego i jego wuja, Stanisława Mielżyńskiego, folwarku leśnego Konstancja (ok. 100 ha) pod koniec XIX wieku – oficjalna data założenia miasta 1897 r.^[34] Leśne tereny niedaleko Warszawy, położone na przedłużeniu Traktu Królewskiego z dojazdem Kolejką Wilanowską, stały się popularnym miejscem budowy willi letniskowych.Na przełomie XIX i XX wieku powstało tu wiele okazałych rezydencji zaprojektowanych przez czołowych polskich architektów we wszystkich modnych ówcześnie stylach: od stylów historycznych (neogotyk, neoklasycyzm etc.), poprzez architekturę dworkową i witkiewiczowski styl zakopiański, ale również wzory willi włoskich czy zameczków nadreńskich, aż po fantazyjną secesję, modernizm, czy oszczędny funkcjonalizm lat 30. Projektantami byli m.in.: Jan Fryderyk Heurich, Władysław Marconi, Henryk Gay, Tadeusz Tołwiński, Józef Pius Dziekoński, Władysław Jabłoński, Kazimierz Skórewicz, Franciszek Lilpop, Bronisław Colonna-Czosnowski, Czesław Przybylski i Grupa Praesens. Mieszkańcami Konstancina byli między innymi Stefan Żeromski i Wacław Gąsiorowski (pełnił funkcję sołtysa Konstancina). Konstancin w dwudziestoleciu międzywojennym był reklamowany jako miejsce elit kultury i sztuki. Z kanalizacją, bieżącą wodą i elektrycznością^[35].

W czasie wojny wille Konstancina zostały zajęte przez Niemców; przebywali tu oficerowie, a także ranni^[29]. Bywał tu m.in. Ludwig Fischer, gubernator GG^[36]. W sierpniu 1944 roku na obszarze Skolimowa-Konstancina i sąsiedniej Jeziorny działał V obwód AK „Gątyń”^[29]. Toczyły się tu walki z Niemcami wycofującymi się po starciach w Jeziornie^[29]. W porozumieniu z lokalnym oddziałem AL skontaktowano się z Armią Czerwoną i dokonano nalotu, mającego na celu zgładzenie Fischera, rozpoznanego przez żołnierzy; akcja nie powiodła się^[29].

W latach powojennych Konstancin traktowany był przez władze stołeczne jako miejsce „zsyłki”. Zabytkowe i piękne wille objęto „szczególnym trybem najmu” i zasiedlono lokatorami komunalnymi^[37]. Część z nich nadal mieszka w tych budynkach, powoli popadających w ruinę. W dzielnicy Królewska Góra stworzone zostało zamknięte osiedle dla partyjnych przywódców^[37][38].

Po wojnie, w 1953 roku w uzdrowisku, na bazie istniejącej wcześniej infrastruktury szpitalnej, zostało założone Stołeczne Centrum Rehabilitacji (Stocer) kierowane przez prof. Mariana Weissa. Ideą ośrodka było leczenie kompleksowe, również najcięższych przypadków, które pozbawiają pacjentów samodzielności. Polegała ona nie tylko na wykonaniu niezbędnych zabiegów chirurgicznych, lecz również rehabilitacji, zaopatrzeniu ortopedycznym, nauce nowego zawodu i samodzielności w podstawowych funkcjach życiowych. Placówka istnieje i działa po dziś dzień^[39].

W latach 60. XX w. odkryto pod miastem złoża solanki^[14].

Połączenie miast[edytuj]

ul. J. Kochanowskiego

W 1969 doszło do administracyjnego połączenia Jeziorny, Konstancina-Skolimowa oraz kilku okolicznych wsi (Klarysew i in.) i utworzenia nowego tworu miejskiego Konstancina-Jeziorny. Od momentu utworzenia miasto należało do woj. warszawskiego, również po zmniejszeniu jego obszaru w latach 1975–1998. Po ponownym utworzeniu powiatu piaseczyńskiego 1 stycznia 1999 roku Konstancin-Jeziorna wszedł w jego skład, a wraz z nim w skład województwa mazowieckiego.

W 1979 uruchomiono tężnię solankową^[10].

Wraz z nadejściem boomu budowlanego w pierwszych latach XXI wieku miasto znów stało się modne – zaczęły w nim powstawać nowoczesne, prywatne osiedla domów wielorodzinnych, osiągające na wolnym rynku wysokie ceny. Jednocześnie tylko nieliczne zabytkowe wille są remontowane, a wiele z nich popada w ruinę, niektóre ulegają zniszczeniu w wyniku samowoli budowlanych^[40] lub zaniedbań właścicieli^[41].

Wielu mieszkańców to przedstawiciele tzw. „warszawskiej elity” – artyści, politycy, wysocy urzędnicy państwowi, generalicja, biznesmeni, architekci, prawnicy, dyplomaci i lekarze^[35].

Wraz z gwałtownym wzrostem liczby mieszkańców, a także dużym rozwojem motoryzacji cały ośrodek miejski zaczął odczuwać problemy komunikacyjne, spowodowane opóźnieniami we wprowadzaniu nowoczesnych rozwiązań drogowych i transportowych^[42].

Demografia[edytuj]

Według danych GUS za rok 2011 miasto miało 17 566. Gęstość zaludnienia wynosiła 944,0 os./km²^[43]. Według danych NSP w 2002 współczynnik aktywności zawodowej dla gminy wynosił poniżej 60%^[5].

• Piramida wieku mieszkańców Konstancina-Jeziorny w 2015 roku^[44].

Symbole[edytuj]

Flaga Konstancina-Jeziorny

 Osobne artykuły: Herb Konstancina-Jeziorny i Flaga Konstancina-Jeziorny.

Herb Konstancina-Jeziorny przedstawia dąb (brązowy pień, korona – zieleń heraldyczna), nad falami w kolorze błękitu heraldycznego symbolizującymi Jeziorkę, rzekę nad którą leży miasto. Herb znajduje się na białej tarczy herbowej. Flaga składa się z trzech równej długości i szerokości, ułożonych poziomo pasów. Górny posiada kolor zielony, środkowy biały, a dolny kolor niebieski. Na środku flagi, zajmując częściowo pasy górny i dolny i w całości pas środkowy znajduje się herb Konstancina-Jeziorny^[45].

Polityka[edytuj]

Władzę w mieście sprawuje burmistrz i rada miejska. W skład Rady Miejskiej wchodzi 21 osób, wybieranych w wyborach samorządowych co cztery lata^[46]. Miasto jest jednocześnie siedzibą władz gminy Konstancin-Jeziorna.

Współpraca międzynarodowa[edytuj]

Lista miast partnerskich ze strony UMiG^[47]:

• Cēsis, Łotwa
• Hranice, Czechy
• Denzlingen, Niemcy
• Krzemieniec, Ukraina
• Leidschendam-Voorburg, Holandia
• Nowa Wilejka, Litwa
• Pisogne, Włochy
• Saint-Germain-en-Laye, Francja

W ramach współpracy miast partnerskich realizowane są wymiany uczniów, wizyty władz samorządowych i inne programy.

Gospodarka[edytuj]

CKR, przeszklona hala basenu

W okresie przed 1989 rokiem największymi lokalnymi pracodawcami były Warszawskie Zakłady Papiernicze, Stołeczne Centrum Rehabilitacji „Stocer” oraz zakład mechaniki precyzyjnej „INCO”. Struktura ta zaczęła się zmieniać wraz z przekształceniami własnościowymi. Według danych NSP w 2002 współczynnik aktywności zawodowej dla gminy wynosił poniżej 60%^[5]. W mieście było wtedy 4809 miejsc pracy, z czego 45% w sektorze prywatnym^[5]. Na przełomie wieków rozpoczęła się tendencja wzrostu zatrudnienia w sektorze prywatnym kosztem publicznego. W roku 2001 WZP zostały sprywatyzowane, co spowodowało stopniową redukcję zatrudnienia i przechodzenie osób dotąd aktywnych na emerytury i zasiłki przedemerytalne. W 2012 zakład został zamknięty, co przyczyniło się do kontynuacji tego trendu. Podobne redukcje miały miejsce w służbie zdrowia – redukcja etatów w Stocerze (który mimo to pozostawał liderem zatrudnienia^[5]) i zamknięcie szpitala kardiologicznego MSW przyczyniło się do wzrostu bezrobocia^[5]. Z drugiej strony pojawiły się nowe miejsca pracy w sprywatyzowanych CKR^[5] (dawniej Centrum Kształcenia i Rehabilitacji) oraz w Uzdrowisku Konstancin-Zdrój^[5], a także w Centrum Handlowym „Stara Papiernia”^[5]. Część osób znajduje zatrudnienie na terenie Warszawy i położonego blisko powiatowego Piaseczna. Według danych za rok 2015 bezrobocie zarejestrowane wynosi 9,8% i jest wyższe niż średnia dla województwa^[48]. Wśród mieszkańców 25,5% pracujących znajduje zatrudnienie w budownictwie i przemyśle, 11,4% w sektorze rolniczym, po 4,4% w sektorach finansowym i usługowym^[48].

Infrastruktura[edytuj]

Trwają prace nad pokryciem całego terenu miasta siecią wodociągową i kanalizacyjną, która obecnie (2016) nie obsługuje jeszcze wszystkich mieszkańców. Miejska sieć kanalizacyjna odprowadza nieczystości do zmodernizowanej i otwartej w 2015 roku oczyszczalni, obsługiwanej przez firmę Saur, o mocach przerobowych 6000 m³ na dobę^[49].

Posterunek policji znajduje się przy ul. Polnej w Jeziornie; teren miasta podzielony jest na cztery rewiry, obsługiwane w sumie przez pięciu dzielnicowych^[50].

Komenda straży miejskiej mieści się przy ul. Sobieskiego, w dzielnicy Grapa^[51]. Strażnicy prowadzą patrole piesze, zmotoryzowane i rowerowe^[51].

Miejskie oddziały Ochotniczej Straży Pożarnej mieszczą się przy ul. Świetlicowej w Jeziornie oraz przy ul. Pułaskiego w Skolimowie^[52].

Nocną opiekę lekarską i pogotowie zapewnia pobliskie powiatowe Piaseczno^[53].

Transport[edytuj]

Most na Jeziorce

Pociągi towarowe na stacji przeładunkowej w Jeziornie na linii kolejowej nr 937

Publiczny transport zbiorowy[edytuj]

Miasto posiada stałe połączenia autobusowe z pobliskim Piasecznem, Górą Kalwarią oraz Warszawą obsługiwane przez ZTM^[54]:

• linia 710 (trasa: Skolimów, Konstancin, Grapa, Mirków, Jeziorna, Klarysew) oraz
• linia 724 (trasa: Chylice, Skolimów C, Jeziorna, Klarysew)
  łączą Piaseczno z warszawskim metrem przy stacji Wilanowska;
• linia 742 (trasa: Grapa, Jeziorna, Klarysew) łączy Górę Kalwarię i Brześce z Wilanowem;
• linia 700, obsługiwana przez autobusy niskopodłogowe i przeznaczona głównie dla osób niepełnosprawnych (na trasie znajduje się większość obiektów medycznych Konstancina) prowadzi od Skolimowa, przez Konstancin, Jeziornę i Klarysew do Centrum (do Dworca Centralnego PKP) w Warszawie;
• linia 139 łączy Klarysew (przystanek pod Ogrodem Botanicznym PAN) ze stacją metra Wilanowska;
• linia nocna N50 kursująca z piątku na sobotę oraz z soboty na niedzielę trasą Skolimów, Konstancin, Grapa, Mirków, Jeziorna, Klarysew do stacji Metro Wilanowska;
• linie L14, L15, L16, L21 i L28 realizują połączenia wewnątrz gminy.

Dodatkowo realizowane są połączenia autobusowe, obsługiwane przez PKS oraz przewoźników prywatnych, łączące miasto z Warszawą, Piasecznem oraz Górą Kalwarią.

Transport drogowy[edytuj]

Na terenie miasta krzyżują się dwie drogi wojewódzkie^[5]:

• nr 724 (Warszawa – Góra Kalwaria)
• nr 721 (Duchnów – Nadarzyn)

Transport kolejowy[edytuj]

Przez Jeziornę i Mirków przebiega niezelektryfikowana towarowa bocznica kolejowa łącząca Okęcie przez Piaseczno z Elektrociepłownią Siekierki^[55]. Właścicielem bocznicy jest Vattenfall, operatorem DB Schenker Rail. Tabor na odcinku Okęcie – Jeziorna obsługuje operator oraz PKP Cargo, od nastawni i stacji przeładunkowej Jeziorna do stacji Siekierki kursuje jedynie operator^[55][56].

Transport wodny[edytuj]

W okresie od kwietnia do listopada działa prom rzeczny na Wiśle, łączący lewobrzeżną wieś Gassy i prawobrzeżny Karczew^[57], pozwalając na szybkie połączenie Konstancina-Jeziorny i Otwocka.

Transport rowerowy[edytuj]

Od 2015 roku działa "Konstanciński Rower Miejski" (KRM) kompatybilny z Warszawskim systemem rowerowym "Veturilo"^[58]. Na terenie miasta znajduje się pięć stacji: w Klarysewie, w Mirkowie, na Grapie, w Skolimowie oraz w Konstancinie (Park Zdrojowy)^[58] gdzie oprócz zwykłych rowerów dla dorosłych znajdują się mniejsze rowery dla dzieci^[59]. W przyszłości planowane jest uruchomienie szóstej stacji w Jeziornie^[60].

Infrastruktura rowerowa jest słabo rozwinięta. Na terenie miasta znajdują się fragmenty ścieżek rowerowych oraz szlaki wytyczone w terenie, nie posiadające wyspecjalizowanej nawierzchni^[61].

Architektura[edytuj]

Zabytkowa wieża ciśnień przy ul. Żeromskiego

Układ urbanistyczny[edytuj]

Ponieważ miasto powstało z połączenia kilku ośrodków, jest urbanistycznie niejednorodne i rozrzucone na dużym obszarze. Przeważa zabudowa jednorodzinna, częściowo o charakterze rezydencjonalnym, której trzon stanowi zabytkowa zabudowa willowa i koncepcja urbanistyczna z początku XX wieku i okresu dwudziestolecia międzywojennego na terenie Konstancina (koncepcję miasta hr. Skórzewski oparł na koncepcji Grunewaldu), Skolimowa i Klarysewa, oraz typu miejskiego (Jeziorna) i przemysłowego (tereny na wschód od ul. Mirkowskiej w Mirkowie, okolice ul. Tysiąclecia) i handlowo-usługowego (tereny wzdłuż drogi z Warszawy, rejon Al. Wojska Polskiego). Po wojnie powstały tu także osiedla bloków wielorodzinnych Mirków i Grapa. W ostatnich latach realizowanych jest wiele nowych inwestycji, zarówno domów jednorodzinnych, jak i bloków mieszkalnych^[62].

Zabytki[edytuj]

 Osobny artykuł: Lista zabytków architektonicznych Konstancina-Jeziorny.

Lista wybranych obiektów na podstawie rejestru zabytków i danych z Urzędu Miasta i Gminy^[63][64]:

• Papiernia Dolna przy ul. Mirkowskiej 45
• zabytkowy zespół tzw. Górnej Papierni lub „Szmaciarni” (obecnie centrum handlowe „Stara Papiernia”)
• Kościoły (neogotyckie): pw. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny przy ul. Jaworskiego 1a (Mirków), pw. Wniebowzięcia NMP przy ul. Piłsudskiego 54
• wille przy ul. Sienkiewicza – „Moja”, „Natemi”, „Mon Repos”, „Świt” – Żeromskich, zabytkowa wieża ciśnień
• wille przy ul. Matejki – „Zorza”, „Stokrotka”, „Biruta”
• wille przy ul. Batorego – „Słoneczna”, „Kaprys”, „Eunice”, „Pod Łabędziami”, „Ukrainka”, „Zbyszek”, „Helena”, „Julia”
• wille w okolicach ul. Jagiellońskiej – „Urocza”, „Eloe”, „Anna”, „Irena”
• wille przy ul. Sobieskiego – „Quo vadis”, „Gryf”, „Zameczek”
• willa „Jutrzenka” przy ulicy Długiej (zabytek w stylu zakopiańskim)
• Park Zdrojowy im. hrabiego Witolda Skórzewskiego z tężnią solankową
• wille w dzielnicy Królewska Góra: ul. Gąsiorowskiego, Czarnieckiego, Potulickich
• Ambulatorium Osiedla Robotniczego przy ul. Mirkowskiej 56
• Stary Młyn w Skolimowie – ul. Chylicka i sąsiadująca z nim willa „Zagłobin” przy ul. Sułkowskiego

Kultura[edytuj]

Odbudowana Hugonówka

Amfiteatr w Parku Zdrojowym

• Konstanciński Dom Kultury, zajmuje się organizacją imprez, koncertów, przedstawień oraz prowadzi cykliczne zajęcia muzyczne, taneczne, warsztaty fotograficzne i inne^[65]. W lutym 2014 otrzymał od władzy gminy w użyczenie nową siedzibę w odbudowanej niemal od zera willi „Hugonówka” przy ulicy Mostowej^[66]. KDK działa również w siedzibie w Mirkowie, a także na terenach podmiejskich w świetlicach i domach ludowych^[67]. Przedstawienia i koncerty odbywają się także w okresie letnim w amfiteatrze w Parku Zdrojowym.
• Szkoła Muzyczna w Konstancinie obok działalności edukacyjnej prowadzi ożywioną działalność koncertową. Od 2008 jest organizatorem międzynarodowej imprezy muzycznej o nazwie EUROPEJSKIE SPOTKANIA MUZYCZNE – YOUTHFESTIVAL^[68].

Muzea[edytuj]

Na terenie miasta działają:

• Muzeum Bajek, Baśni i Opowieści (ul. Diamentowa 8, Czarnów)^[69]
• Muzeum Papiernictwa (ul. Mirkowska 45)^[69]
• Muzeum – Dom Stefana Żeromskiego (ul. Żeromskiego 4)^[69]
• Villa la Fleur (ul. Szpitalna 14)^[70]
• Ekspozycja „Kalejdoskop Konstancina” w KDK Hugonówka (ul. Mostowa 15)^[71] oraz Wirtualne Muzeum Konstancina^[72]

Imprezy cykliczne[edytuj]

Ogród Historyczno-Krajoznawczy na Festiwalu Otwarte Ogrody, IX.2013

• Festiwal „Tężnia Marzeń”^[73]
• Dni Konstancina i Piknik Retro^[74] w stylu "Belle Epoque"
• Festiwal Sportów Teatralnych „321Impro”^[75]
• Festiwal Otwarte Ogrody^[76]
• Flis Festiwal (na ostrodze wiślanej w Gassach)^[77]

Zespoły artystyczne[edytuj]

Na terenie miasta działają^[78]:

• Zespół tańca nowoczesnego Sonata przy Gminnym Ośrodku Sportu i Rekreacji^[79] i Ludowy zespół pieśni i tańca Przepióreczka przy Zespole Szkół nr 2^[80] pod kierownictwem Lidii Leszczyńskiej
• Zespół Kantata pod kierownictwem Lidii Leszczyńskiej
• Ludowy zespół pieśni i tańca Łurzycanki
• Ludowy zespół pieśni Jarzębina Czerwona
• Chór Gospel Piast & Grapa Family pod kierownictwem Aleksandry Puacz-Markowskiej
• Chór Seniora Cantabile pod kierownictwem Romana Rudowskiego

Zespoły teatralne[edytuj]

Na terenie miasta działają^[78]:

• Grupa Musicalowa Tugeder przy Konstancińskim Domu Kultury
• Teatr Impro Ab Ovo pod kierownictwem Katarzyny Michalskiej przy Konstancińskim Domu Kultury
• Zespół teatralny ad rem pod kierownictwem Ewy Cielesz

Media[edytuj]

Miasto obejmują zasięgiem swojego działania następujące lokalne tytuły prasowe: Nasze Miasto Forum Mieszkańców Konstancina, Teraz Wilanów/Teraz Konstancin, Kurier Południowy, Nad Wisłą, Przegląd Piaseczyński^[81]. Działają także dwa lokalne portale internetowe: Konstancin.com oraz Konstancin24^[81].

Twórczość związana z Konstancinem-Jeziorną[edytuj]

Ruiny pieca Hoffmana w Cegielni Chylickiej, opisane w opowiadaniu „I tak warto żyć”

Miasto w literaturze[edytuj]

O Konstancinie-Jeziornie pisali w swoich utworach m.in.^[70]:

• Miron Białoszewski – Konstancin
• Bartek Biedrzycki – I tak warto żyć
• Jakub Czarnik – Pan Samochodzik i willa „Anna”
• Krystyna Machlejd – Saga ulrichowsko-machlejdowska
• Wanda Witter – Fotografia Nieba
• Katarzyna Witwicka – Opowiadania Konstancińskie
• Monika Żeromska – Wspomnienia

Miasto w filmie i telewizji[edytuj]

Miasto i jego otoczenie stanowią tło dla licznych polskich produkcji filmowych. Konstancin-Jeziorna pojawia się m.in. w serialach BrzydUla, M jak miłość, Barwy szczęścia, Na dobre i na złe, Kryminalni, Czas honoru czy Odwróceni, a także w filmach takich jak Pułkownik Kwiatkowski, Złoto dezerterów, Katyń, Brunet wieczorową porą i wiele innych^[82].

Miasto w komiksie[edytuj]

W listopadzie 2012 roku ukazał się komiks Spełniony sen – Rzecz o hrabim Witoldzie Skórzewskim i powstaniu Konstancina, którego autorami byli Bartek Biedrzycki (scenariusz) i Łukasz Godlewski (rysunki). Opowiadał o życiu hrabiego Skórzewskiego oraz o założeniu Konstancina^[83].

Oświata[edytuj]

Zespół Szkół im. W. S. Reymonta w Mirkowie

Kształcenie na terenie Konstancina-Jeziorny realizowane jest lokalnie w przedszkolach państwowych i prywatnych oraz w szkołach i zespołach szkół w zakresie wykształcenia podstawowego i gimnazjalnego^[84][85]. Na poziomie ponadgimnazjalnym kształci jedynie Zespół Szkół im. W. S. Reymonta, większość uczniów kontynuujących naukę w szkołach średnich dojeżdża do Warszawy lub Piaseczna.

Szkoły[edytuj]

• Zespół Szkół nr 1 – Szkoła Podstawowa i Gimnazjum im. S. Wyszyńskiego, ul. Wojewódzka 12
• Zespół Szkół nr 2 – Szkoła Podstawowa i Gimnazjum im. S. Żeromskiego, ul. Żeromskiego 15
• Zespół Szkół nr 3 – Szkoła Podstawowa i Gimnazjum im. J. Twardowskiego, ul. Bielawska 57
• Zespół Szkół Integracyjnych im. Batalionów Armii Krajowej „Krawiec” i NSZ „Mączyński”, ul. Szkolna 7
• Zespół Szkół im. W. S. Reymonta, ul. Mirkowska 39
• Zespół Szkół w Chylicach – Szkoła Podstawowa i Gimnazjum, ul. Dworska 2
• Szkoła Podstawowa im. Macieja Rataja, Opacz 9
• Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Centrum Rehabilitacji, ul. Długa 40/42
• No Bell Szkoła Podstawowa Montessori, No Bell Gimnazjum, ul. Mirkowska 39
• American School of Warsaw, ul. Warszawska 202
• Szkoła Muzyczna I Stopnia w Konstancinie, ul.Świetlicowa 7/9 lok A1
• Niepubliczna Szkoła Muzyczna I st. ADAGIO im. S. Rachmaninowa, ul. Żeromskiego 15

Przedszkole „Leśna Chatka” przy ul. Wareckiej

Przedszkola[edytuj]

• Przedszkole Gminne nr 1, ul. Oborska 2
• Przedszkole Gminne nr 2, ul. Jaworskiego 3
• Przedszkole Gminne nr 4, ul. Warecka 6
• Przedszkole Gminne nr 5, wieś Obory
• Prywatne Przedszkole nr 1 Montessori, ul. Mirkowska 39
• Niepubliczne Przedszkole nr 2 Klubik Bączek, ul. Lipowa 12 b
• Niepubliczne Przedszkole Skrzatka Oczatka, ul. Fabryczna 14
• Ochronka Sióstr Służebniczek im. Św. Edmunda Bojanowskiego, ul. Wilanowska

Turystyka[edytuj]

Szlaki turystyczne[edytuj]

Rezerwat Łęgi Oborskie

Piesze[edytuj]

– wiedzie przez Królewską Górę, Nowe Wierzbno, tereny leśne Chojnowskiego Parku Krajobrazowego na południe. Niedaleko Czarnowa kieruje się w stronę Zalesia Górnego, przez Lasy Chojnowskie, Ustanówek do Złotokłosu. Długość odcinka Konstancin – Ustanówek – 16 km, cały szlak – 34 km^[86].

– zamknięta pętla przez Konstancin, Las Oborski, Skolimów, deptak nad Jeziorką i Park Zdrojowy. Długość pętli – 8,8 km^[86].

– wiedzie przez teren Konstancin, Las Oborski, Łyczyn i Cieciszew nad Wisłę. We wsi Dębówka kieruje się do Góry Kalwarii. Długość odcinka Konstancin – Słomczyn – 6,5 km, Słomczyn-Góra Kalwaria (dworzec autobusowy) – 12,5 km. Łącznie 19 km^[86].

– wiedzie z Ursynowa, przez Las Kabacki, Konstancin (Park Zdrojowy), Obory (Dwór w Oborach), rezerwat Łyczyńska Olszyna, Łyczyn, Las Oborski. Niedaleko Czarnowa kieruje się w stronę Zalesia Górnego. Długość odcinka Kabaty – Konstancin 9 km, a Konstancin – Zalesie Górne (do stacji PKP) – 20,6. Łącznie 29,6 km^[86].

Ścieżka spacerowa „Śladami Stefana Żeromskiego” – pętla o długości 10,5 km. Start przy zbiegu ul. Sienkiewicza i ul. Piłsudskiego, aleją główną przez Park Zdrojowy, wzdłuż Jeziorki do ul. Warszawskiej, obok jazu Imberfal i zalewu Św. Jan przy Starej Papierni. Dalej poniżej skarpy pradoliny Wisły wzdłuż ul. Literatów przez rezerwat Łęgi Oborskie do dworu w Oborach, przez rezerwat Skarpa Oborska, cmentarz z I wojny światowej „Marynin”, i Łyczyn. Po drugiej stronie ul. Wilanowskiej do rezerwatu Obory w Lesie Oborskim, koło dawnej gajówki i ul. Od Lasu koło Głazów Żeromskiego, na powrót do Konstancina. Ścieżka przechodzi obok willi „Świt” na ul. Żeromskiego, w której mieszkał Stefan Żeromski^[86].

Ścieżka „Do Skolimowa” – pętla o długości 7,5 km. Zaczyna się na skrzyżowaniu ul. Sienkiewicza i Piłsudskiego. Biegnie ulicami Sienkiewicza, Żeromskiego, Batorego, Piotra Skargi, Piasta, Sanatoryjną, Graniczną i Akacjową do cmentarza skolimowskiego, ul. Chylicką i ul. Rycerską do Jeziorki, wzdłuż rzeki do Parku Zdrojowego. Wzdłuż trasy znajdują się liczne zabytkowe wille^[86].

Rowerowe[edytuj]

– prowadzi z Ursynowa do Góry Kalwarii i Czerska terenami nadwiślańskimi. Po drodze przechodzi przez centrum Konstancina. Trasa: Las Kabacki, Ogród Botaniczny PAN, Konstancin, wzdłuż rzeki Jeziorki do ronda Jana Pawła II przy Starej Papierni, Obory, Goździe, Cieciszew. We wsi Dębówka szlak opuszcza obszar Gminy Konstancin-Jeziorna^[87].

– wariant szlaku niebieskiego. Przy dworze w Oborach skręca w prawo i prowadzi przez tereny Chojnowskiego Parku Krajobrazowego, najpierw Las Oborski, następnie przez Lasy Chojnowskie w kierunku Zalesia Górnego. W okolicach Czarnowa szlak opuszcza obszar Gminy Konstancin-Jeziorna^[87].

– wariant szlaku czarnego. Prowadzi przez Las Oborski inną trasą niż szlak czarny – kieruje dalej na południe w okolice wsi Kawęczynek, a następnie przez Borowinę do Czarnowa, gdzie ponownie łączy się z czarnym szlakiem^[87].

Religia[edytuj]

Kościół pw. Św. Józefa w Mirkowie

Parafie katolickie[edytuj]

Na terenie Konstancina-Jeziorny znajdują się 4 parafie rzymskokatolickie należące do dekanatu konstancińskiego archidiecezji warszawskiej^[88] oraz parafia polskokatolicka należąca do diecezji warszawskiej^[89].

• Kościół Rzymskokatolicki
  • parafia pw. Świętego Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny (ul. M. Jaworskiego 1a)
  • parafia pw. Świętej Bożej Rodzicielki Maryi (ul. Słoneczna 20)
  • parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (ul. Józefa Piłsudskiego 54)
  • parafia pw. Matki Bożej Anielskiej (ul. Środkowa 15)
• Kościół Polskokatolicki
  • parafia pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła (ul. Chylicka 18)

Pozostałe instytucje religijne[edytuj]

• Buddyjski Związek Diamentowej Drogi Linii Karma Kagyu (ul. Pułaskiego 35)^[90]
• Ewangelicki Ośrodek Diakonii Tabita (ul. Długa 43)^[91]
• Ośrodek Metodystów Warfieldowo (ul. Słoneczna)^[92]
• Centrum Animacji Misyjnej Dom Rekolekcyjno-Konferencyjny Księży Pallotynów (ul. Leśna 15/17)^[93]
• Zgromadzenie Sióstr od Aniołów, Dom Generalny (ul. Broniewskiego 28/30)^[94]
• Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy^[95]

Cmentarze[edytuj]

• Rzymskokatolicki cmentarz parafialny przy ul. Chylickiej 97 (Skolimów)^[96]

Sport i rekreacja[edytuj]

Plac zabaw w Parku Zdrojowym

Do obiektów sportowych należą m.in. place sportowe GOSiR (ul. Południowa, ul. Bielawska), hala sportowa (ul. Żeromskiego), tor wrotkarski (Słomczyn). Na terenie CKR przy ul. Gąsiorowskiego działa ogólnodostępny basen pływacki wraz z sauną i jaccuzi^[97], drugi basen (dostępny w wybranych godzinach) znajduje się w Centrum Animacji Misyjnej ks. Pallotynów^[98]. Na terenie osiedla Mirków, na placu przy ul. Bielawskiej, w Parku Zdrojowym i na placu zabaw przy ul. Sobieskiego dostępne są siłownie na wolnym powietrzu.

Kluby piłkarskie[edytuj]

• KS Konstancin, powstały z połączenia w 2013 dwóch starszych klubów: LKS Skra Konstancin i RKS Mirków 1923
• Międzyszkolny Uczniowski Klub Sportowy Kosa-Konstancin prowadzony przez Romana Koseckiego

Pozostałe[edytuj]

• Integracyjny Klub Sportowy GTM Konstancin – drużyna koszykówki na wózkach, szermierki na wózkach, tenisa ziemnego na wózkach, pływacka^[99]
• Stowarzyszenie Kultury Fizycznej „Pogoń” Konstancin^[100]
• Egurrola Dance Studio w Starej Papierni^[101]

Osoby związane z Konstancinem-Jeziorną[edytuj]

Wacław Gąsiorowski, pisarz, sołtys Konstancina 1936–1939

• Wanda Boniszewska (1907–2003)
• Roman Bratny (1921)
• Leopold Buczkowski (1905–1989)
• Wacław Gąsiorowski (1869–1939)
• Irena Kwiatkowska (1912–2011)
• Danuta Rinn (1936–2006)
• Władysław Tatarkiewicz (1886–1980)
• Jan Wejchert (1950–2009)
• Stefan Żeromski (1864–1925)
• Monika Żeromska (1913-2001)^[102]

Honorowi obywatele Konstancina[edytuj]

Tytuł nadawany uchwałą Rady Miasta^[103].

• Marszałek Józef Piłsudski, naczelnik państwa polskiego
• Ksiądz kanonik Bogdan Jaworek, proboszcz parafii pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Konstancinie-Jeziornie
• Lady Sue Ryder, pielęgniarka, filantropka, działaczka humanitarna
• Will de Vreeze, burmistrz bliźniaczego miasta Leidshendam w Holandii w latach 1980–1997
• Karol Wojtyła, papież Jan Paweł II
• Johan Van Reisen, pierwszy Prezydent Komisji Współpracy Leidschendam – Konstancin-Jeziorna
• Józef Hlebowicz, weteran kampanii wrześniowej, pierwszy burmistrz gminy Konstancin-Jeziorna w III RP w latach 1990–1993
• prof. Marian Weiss, lekarz, twórca Stołecznego Centrum Rehabilitacji
• Wacław Gąsiorowski – powieściopisarz, dziennikarz, publicysta, działacz polonijny i niepodległościowy, członek Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów

Zasłużeni dla miasta[edytuj]

Tytuł nadawany uchwałą Rady Miasta^[103].

Przypisy

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Strona Urzędu Miasta i Gminy Konstancin
• Skolimów (1) w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. X: Rukszenice – Sochacze. Warszawa, 1889.
• Jeziorna (1) w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. III: Haag – Kępy. Warszawa, 1882.
• Paweł Komosa: Historia okolic Konstancina.

p • d • e Gmina Konstancin-Jeziorna Siedziba gminy: Konstancin-Jeziorna Miasta Konstancin-Jeziorna Wsie Bielawa • Borowina • Cieciszew • Ciszyca • Czarnów • Czernidła • Dębówka • Gassy • Habdzin • Kawęczyn • Kawęczynek • Kępa Oborska • Kępa Okrzewska • Kierszek • Łęg • Obory • Obórki • Okrzeszyn • Opacz • Parcela-Obory • Piaski • Słomczyn • Turowice Osady Imielin • Łyczyn Przysiółki Kępa Falenicka

p • d • e Powiat piaseczyński Miasta Góra Kalwaria • Konstancin-Jeziorna • Piaseczno • Tarczyn Gminy miejsko-wiejskie Góra Kalwaria • Konstancin-Jeziorna • Piaseczno • Tarczyn Gminy wiejskie Lesznowola • Prażmów

p • d • e Miasta województwa mazowieckiego Na prawach powiatu Ostrołęka • Płock • Radom • Siedlce • Warszawa Powiatowe Białobrzegi • Ciechanów • Garwolin • Gostynin • Grodzisk Mazowiecki • Grójec • Kozienice • Legionowo • Lipsko • Łosice • Maków Mazowiecki • Mińsk Mazowiecki • Mława • Nowy Dwór Mazowiecki • Ostrów Mazowiecka • Otwock • Piaseczno • Płońsk • Pruszków • Przasnysz • Przysucha • Pułtusk • Sierpc • Sochaczew • Sokołów Podlaski • Szydłowiec • Węgrów • Wołomin • Wyszków • Zwoleń • Żuromin • Żyrardów Gminne Bieżuń • Błonie • Brok • Brwinów • Chorzele • Drobin • Gąbin • Glinojeck • Góra Kalwaria • Halinów • Iłża • Józefów • Kałuszyn • Karczew • Kobyłka • Konstancin-Jeziorna • Kosów Lacki • Łaskarzew • Łochów • Łomianki • Marki • Milanówek • Mogielnica • Mordy • Mrozy • Mszczonów • Myszyniec • Nowe Miasto nad Pilicą • Ożarów Mazowiecki • Piastów • Pilawa • Pionki • Podkowa Leśna • Raciąż • Radzymin • Różan • Serock • Skaryszew • Sulejówek • Tarczyn • Tłuszcz • Warka • Wyszogród • Wyśmierzyce • Zakroczym • Zielonka • Żelechów