Tworzenie stron internetowych

	Krapkowice
	Krapkowice
	; Rynek w Krapkowicach
Herb Krapkowic	Flaga Krapkowic
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
Powiat	krapkowicki
Gmina	Krapkowice; gmina miejsko-wiejska
Burmistrz	Andrzej Kasiura
Powierzchnia	21 km²
Populacja (30.06.2016); • liczba ludności; • gęstość	; 16 721; 795,9 os./km²
Strefa numeracyjna;	(+48) 77
Kod pocztowy	47-300 oraz dzielnicy Otmęt 47-303
Tablice rejestracyjne	OKR
	Położenie na mapie województwa opolskiego Krapkowice
	Położenie na mapie Polski Krapkowice
	50°28′29″N 17°58′02″E/50,474722 17,967222
TERC; (TERYT)	1605024
SIMC	0965677
	Urząd miejski ul. 3 Maja 17; 47-303 Krapkowice
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Strona internetowa
	BIP

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: Krapkowice (ujednoznacznienie).

Krapkowice (niem. Krappitz^[2], cz. Krapkovice, Chrapkovice) – miasto w Polsce, w województwie opolskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Krapkowice oraz powiatu krapkowickiego.

Spis treści

1 Położenie
2 Nazwa
3 Geologia
4 Historia
- 4.1 Stosunki ludnościowe
- 4.2 Plebiscyt górnośląski
5 Zabytki
6 Demografia
7 Transport
8 Struktury wyznaniowe
9 Współpraca międzynarodowa
10 Krapkowiczanie
11 Zobacz też
12 Uwagi
13 Bibliografia
14 Linki zewnętrzne

Położenie[edytuj]

Ujście Osobłogi do Odry

Krapkowice znajdują się w centrum województwa opolskiego. Miasto położone jest po obu stronach rzeki Odry. W Krapkowicach wpływa do Odry Osobłoga, wypływająca z Jeseników w Czechach. Historycznie Krapkowice położone są na Górnym Śląsku. Miasto znajdowało się na trasie szlaku bursztynowego. Przez Krapkowice przechodzi prowadząca z Opola do Kędzierzyna-Koźla i Raciborza Droga Krajowa nr 45 oraz szlak z Nysy i Prudnika do Strzelec Opolskich, przy autostradzie A4 (2 węzły).

Nazwa[edytuj]

Nazwa Krapkowice wśród innych nazw śląskich miejscowości w urzędowym pruskim dokumencie z 1750 roku wydanym w języku polskim w Berlinie^[3].

Krapkowice, Friedrich Bernhard Werner – (XVIII w.)

Według jednej z teorii nazwa miejscowa Krapkowice pochodzi od starosłowiańskiego imienia Chrapek.^[4] Końcówka „ice” lub jej staropolska starsza wersja („icze”) charakterystyczna jest dla słowiańskich nazw patronimicznych wywodzących się od osad rodowych. Oznacza ona potomków założyciela lub właściciela miasta czyli Chrapkowiczów, od których wywodzi się pierwotna nazwa z 1204 roku Chrapkowice.

Z kolei niemiecki nauczyciel Heinrich Adamy wywodził nazwę miejscowości od staropolskiej nazwy określającej siłę fizyczną „krzepy”^[5]. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu jako najstarszą nazwę miejscowości wymienia Krzepicz podając jej znaczenie „Befestigter Ort” czyli w języku polskim „Mocna, umocniona miejscowość”^[5]. Nazwa wsi została później fonetycznie zgermanizowana na Krappitz^[5] i utraciła swoje pierwotne znaczenie. Po II wojnie światowej zgermanizowana nazwa została spolonizowana na Krapkowice i nie wiąże się obecnie z pierwotnym znaczeniem.

Miejscowość nazywano później także po łacinie Crapicz oraz niemiecku Crapkowitz i Krappitz (1294r.)^[6]. W spisanym po łacinie dokumencie średniowiecznym Bolesława opolskiego z dnia 1 września 1310 roku miasto wymienione jest pod nazwą Crapicz^[7].

W dziele Matthäusa Meriana pt. „Topographia Bohemiae, Moraviae et Silesiae” z 1650 roku miejscowość wymieniona jest pod nazwami Krappitz oraz Bruenick i Brudnick^[8]. W 1750 roku polska nazwa Krapkowice wymieniona została w języku polskim przez Fryderyka II pośród innych miast śląskich w zarządzeniu urzędowym wydanym dla mieszkańców Śląska^[9].

W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie miejscowość występuje pod nazwą niemiecką Krapitz oraz polską Krapkowice^[10]. W 1837 roku w statystycznym opisie Prus wymienione są jako Krappitz (poln. Krapkowicz)^[11]. Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku notuje miejscowość we fragmencie „Der Name der Stadt Krappitz, polnisch Krapkowitz”^[12]. Polską nazwę Krapkowice w książce „Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej” wydanej w Głogówku w 1847 wymienił śląski pisarz Józef Lompa^[13]. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego podaje dwie niemieckie Krapitz, Krappitz oraz trzy polskie nazwy miejscowości Chrapkowice, Krapkowice i Krapowice^[14].

Na polskiej mapie WIG z 1932 roku jako polska nazwa widnieje Chrapowice^[15].

Geologia[edytuj]

Znaczna część starej części Krapkowic i Otmętu leży na wapieniach triasu (formacja gogolińska), które były wydobywane w kilku kamieniołomach zachowanych częściwo do dziś, choć już nieczynnych, podobnie jak zespół starych pieców wapienniczych^[16]. Przez miasto przepływa Odra, stąd są tu także osady rzeczne kenozoiku, a sama rzeka tworzy tzw. przełom krapkowicki^[17].

Historia[edytuj]

Zamek w Krapkowicach – dziedziniec

Mury miejskie

Wieża bramy górnej

Kościół pw św Mikołaja

Zakłady papiernicze

Galeria „Centrum”

XIII w. – pierwsze wzmianki na temat miasta, pod nazwą Chrapkowice (od nazwiska Chrapek), oraz Otmętu – osady rybackiej, obecnie dzielnicy Krapkowic
1275 – prawdopodobna data nadania Krapkowicom przez księcia Władysława opolskiego praw miejskich na prawie magdeburskim^[18]
1294 – syn Władysława, Bolko I opolski, oddał do dyspozycji mieszkańców Crapicz 8 morgów pastwisk między Osobłogą a Odrą, a także łowiska ryb w 2 niedaleko położonych stawach, za co miasto było zobligowane uiszczać w dniu św. Marcina (11 listopada) roczną opłatę w wysokości 14 talarów^[18]; dziedziczną władzę w mieście sprawował wójt, wybrany przez księcia^{[potrzebny przypis]}
XIV i XV w. – rządy rodu Temchinów, powstanie szpitala i szkoły
1531 – dostanie się miasta pod władzę Habsburgów
1582 – sprzedaż Krapkowic przez cesarza Rudolfa II Habsburga rodzinie Redernów
rządy Redernów – rozwój miasta, powstanie drewnianego mostu na Odrze, łączącego Krapkowice z Otmętem
1742 – włączenie Krapkowic do Prus
1765 – wygaśnięcie rodu Redernów, nowym właścicielem został Karol Wilhelm von Haugwitz
1806 - Przez Krapkowice przechodzą wojska Napoleona Bonapartego
XIX w. – klęska głodu
1841, 1852, 1854 – trzy pożary miasta
rozbudowa Krapkowic dzięki środkom płaconym Prusom przez Francję jako kontrybucje wojenne
1887 – powstanie kolejnego mostu na Odrze
1896 – budowa linii kolejowej, powstanie zakładów przemysłowych (papiernie)
1930 – budowa fabryki obuwia Baty
1945 – przyłączenie Krapkowic do Polski
1946, 7 maja – nadanie miejscowości polskiej nazwy Krapkowice^[2]
1961 – formalne włączenie Otmętu do Krapkowic
1997 – powódź tysiąclecia
1999 – po reformie administracyjnej Krapkowice zostały miastem powiatowym
2006 – rozbiórka linii kolejowej, nieprzejezdnej od powodzi z 1997
2007 – odsłonięcie pomnika upamiętniającego powódź w 1997 r^[18].

Stosunki ludnościowe[edytuj]

W 1781 roku w miejscowości mieszkało 985 mieszkańców z czego 975 było chrześcijanami, a 10 żydami. W 1819 roku: 892 katolików, 129 ewangelików oraz 33 żydów; w 1831 roku: 1296 katolików, 238 ewangelików oraz 71 żydów. W 1861 roku z ogólnej sumy mieszkańców wynoszącej 1605 osób – 1067 mówiło po polsku, a 538 po niemiecku^[12]. Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku notuje, że w roku 1861 w mieście mieszkało 2352 mieszkańców z czego 683 mówiło po polsku, a 1669 po niemiecku^[12]. Z kolei inne źródła stwierdzają, iż na początku XIX w. w Krapkowicach dominował język polski^[19].

Plebiscyt górnośląski[edytuj]

Do głosowania podczas plebiscytu uprawnionych było 2526 osób, z czego 1801, ok. 71,3%, stanowili mieszkańcy (w tym 1716, ok. 67,9% całości, mieszkańcy urodzeni w miejscowości). Oddano 2466 głosów (ok. 97,6% uprawnionych), w tym 2461 (ok. 99,8%) ważnych; za Niemcami głosowały 2369 osoby (ok. 96,1%), za Polską 92 osoby (ok. 3,7%). W obszarze dworskim (niem. Schloss Krappitz) rozkład głosów prezentował się następująco: uprawnione były 142 osoby, z czego 109, ok. 76,8%, stanowili mieszkańcy (w tym 102, ok. 71,8% całości, mieszkańcy urodzeni w obszarze dworskim). Oddano 138 głosów (ok. 97,2% uprawnionych), w tym 138 (100%) ważnych; za Niemcami głosowały 134 osoby (ok. 97,1%), za Polską 4 osoby (ok. 2,9%)^[20]. W Otmęcie (obecnej dzielnicy, wtedy osobnej wsi) także zwyciężyła opcja proniemiecka w stosunku 655 do 93^[21].

Zabytki[edytuj]

Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są^[22]:

Stare Miasto
kościół pw. św. Mikołaja, z k. XIV w., XV-XVIII w.
grób sapera Stanisława Bączka, na cmentarzu komunalnym, z 1946 r.
mogiła powstańców śląskich, na cmentarzu komunalnym, z 1921 r.
cmentarz żydowski, ul. Kolejowa, z pocz. XIX w.
zamek, wzmiankowany już w 1532 jako własności Jerzego Hohenzollerna, 1678 r., XVIII w.-XX w.
mury obronne, fragment, z poł. XIV-XVI w.
wieża bramy Górnej
wieża wodna (ruina), ul. Kozielska, z XVII w.,, XIX w./XX w., wypisana z księgi rejestru
dom, Rynek 4, z XVIII w^[23].
dom zakonny elżbietanek, ul. Sądowa 8, z 1866 r.
trzy piece wapiennicze szybowe, ul. Opolska 69 a, 75, 77 a, z pocz. XX w.
śluza mała na Odrze, z l. 1890-95

Krapkowice – Otmęt

kościół par. pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, zbudowany prawdopodobnie przez zakon templariuszy^[24], najstarsza wzmianka o nim pochodzi z 1223 r., przebudowany w kolejnych wiekach: XIV w., XVIII w., i znacznie rozbudowany w latach 1912-1914
pozostałości – ruiny zamku rycerskiego nad Odrą, zbudowanego prawdopodobnie w XIV wieku i XVI/XVII w., gruntownie przebudowanego w XVIII wieku, w ruinie od połowy XIX wieku, wedle legendy zbudowany przez templariuszy; wieża zamku w 1723 r. przyłączona została do kościoła i zachowała się do dnia dzisiejszego.

inne zabytki:

cmentarz żydowski.

Demografia[edytuj]

Wedle danych z 2009 miasto liczyło 17 791 mieszkańców^[25].

Rok	1933	1939	1988	2002	2008	2009
Liczba mieszkańców	5014	5568	19 235^{[lm 1]}	18 723^{[lm 2]}	17 760^{[lm 3]}	17 791^{[lm 4]}

Piramida wieku mieszkańców Krapkowic w 2014 roku^[1].

Zamek w Krapkowicach - widok od strony Osobłogi. Obecnie siedziba zespołu szkół zawodowych

Transport[edytuj]

Osobny artykuł: Krapkowice (stacja kolejowa).

Ok. 13 km na północny wschód od miasta działa lądowisko Kamień Śląski. Niedaleko miejscowości znajdują się 2 węzły autostrady A4. Przez miasto przechodzą: droga krajowa nr 45, drogi powiatowe nr 409, 415 i 423. Od 1896r. do powodzi tysiąclecia funkcjonowała linia kolejowa.

Brama miejska - Krapkowice

Poprzednia flaga miasta

Struktury wyznaniowe[edytuj]

Kościół rzymskokatolicki

Poprzedni herb

Kościół Boży w Chrystusie

Centrum Chrześcijańskie „Tylko Jezus”

Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy

dwa zbory; Sala Królestwa^[26]^[27]

Współpraca międzynarodowa[edytuj]

Krapkowiczanie[edytuj]

Zobacz też[edytuj]

Śląskie Zakłady Przemysłu Skórzanego „Otmęt”

Uwagi[edytuj]

↑ Liczba gospodarstw domowych: 6034.
↑ W tym 9628 osoby (ok. 51,4%) to kobiety; w wieku przedprodukcyjnym/produkcyjnym/poprodukcyjnym: 4060 (ok. 21,7%)/12529 (ok. 66,9%)/2134 (ok. 11,4%). Liczba budynków: 1576 (w tym 1565 mieszkalnych), liczba gospodarstw domowych: 6895.
↑ Stan na 30 czerwca 2008 r.
↑ W tym 9191 osób (ok. 51,7%) to kobiety; w wieku przedprodukcyjnym/produkcyjnym/poprodukcyjnym: 17,0%/67,9%/15,1%.

(Źródła:^[25]^[28]^[29].)== Przypisy ==

↑ ^a^b http://www.polskawliczbach.pl/Krapkowice, w oparciu o dane GUS.
↑ ^a^b Zarządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. Nr 44, poz. 85).
↑ Pruski dokument z roku 1750 ustalający urzędowe opłaty na Śląsku – „Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750”
↑ Według legendy uratował on miasto przed obrabowaniem przez zbójców
↑ ^a^b^c Heinrich Adamy: Die Schlesischen Ortsnamen ihre entstechung und bedeutung. Breslau: Verlag von Priebotsch`s Buchhandlung, 1888, s. 80.
↑ Nazwa Krapkowice na oficjalnych stronach miasta
↑ Georg Korn, „Breslauer Urkundenbuch”, Erster Theil, Breslau, Verlag von Wilhelm Gottlieb Korn 1870, str.83.
↑ Matthäusa Meriana,"Topographia Bohemiae, Moraviae et Silesiae”, Frankfurt am Main 1650.
↑ „Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750”.
↑ Knie 1830 ↓, s. 955.
↑ L. Freiherrn: Der Preußische Staat in allen seinen Beziehungen (...) Dritter Band. Berlin: Verlag von'August Hirschwald, 1837, s. 135
↑ ^a^b^c Triest 1865 ↓, s. 89.
↑ Józef Lompa, „Krótki rys jeografii Śląska dla nauki początkowej”, Głogówek 1847, str.28.
↑ Krapkowice – Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, 1880–1902, Tom IV str.611.
↑ 499 Cosel, 1:100 000, Warszawski Instytut Geograficzny, Warszawa 1932
↑ Robert Niedźwiedzki, Joachim Szulc, Marek Zarankiewicz, 2012: Przewodnik geologiczny. Kamienne skarby Ziemi Annogórskiej. Wyd.: Stowarzyszenie Kraina św. Anny, strony 80-81. ISBN 978-83-63036-04-1
↑ Robert Niedźwiedzki, Joachim Szulc, Marek Zarankiewicz, 2012: Przewodnik geologiczny. Kamienne skarby Ziemi Annogórskiej. Wyd.: Stowarzyszenie Kraina św. Anny, strony 82-83. ISBN 978-83-63036-04-1
↑ ^a^b^c nk.pl: KRAPKOWICE : Oficjalna strona internetowa Miasta i Gminy Krapkowice (pol.). UMiG Krapkowice, 2007. [dostęp 2012-04-06].
↑ Dorota Borowicz: Mapy narodowościowe Górnego Śląska od połowy XIX wieku do II Wojny Światowej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2004, s. 36. ISBN 83-229-2569-7. (pol.)
↑ Herbert Kunze: Landsmannschaft der Oberschlesier in B-W (niem.). [dostęp 2012-04-03].
↑ Mapa wyników plebiscytu
↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 10.12.2012]. s. 48.
↑ Dom jest najstarszy na rynku, wykonany w stylu barokowymW tym domu nocował dwukrotnie Napoleon Bonaparte
↑ Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. VII. Warszawa: 1880–1902, s. 379.
↑ ^a^b BDL :: Miejscowości – wszystkie cechy (pol.). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2012-04-06].
↑ pkt.pl: “Strażnica. Towarzystwo Biblijne i Traktatowe”, “Krapkowice”, , Stowarzyszenia, Towarzystwa, Związki – pkt.pl (pol.). pkt.pl Polskie Książki Telefoniczne Sp. z o.o., 2012. [dostęp 2012-04-04].
↑ Dane według raportów wyszukiwarki zborów (www.jw.org) z 4 czerwca 2014.
↑ Michael Rademacher: Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Oppeln (niem.). 2006. [dostęp 2012-04-04].
↑ Lucyna Nowak, Joanna Stańczyk, Agnieszka Znajewska: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 30 VI 2008 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2008. ISSN 1734-6118.

Kościół Rzymskokatolicki Miłosierdzia Bożego (dawniej protestancki)

Bibliografia[edytuj]

Johann Knie: Alpabetisch, Statistisch, Topographische Uebersicht aller Dorfer, Flecken, Stadt und andern Orte der Konigl. Preus. Provinz Schliesen.... Breslau: Barth und Comp., 1830.
Felix Triest: Topographisches handbuch von Oberschliesen. Breslau: Verlag von Wilh. Gottl. Korn, 1865.

Linki zewnętrzne[edytuj]

strona internetowa Miasta i Gminy Krapkowice
Z historii ziemi krapkowickiej na portalu GWO24.pl
Krapkowice, Chrapkowice, Krapowice w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. IV: Kęs – Kutno. Warszawa, 1883.

[26] Liczba gospodarstw domowych: 6034.

[27] W tym 9628 osoby (ok. 51,4%) to kobiety; w wieku przedprodukcyjnym/produkcyjnym/poprodukcyjnym: 4060 (ok. 21,7%)/12529 (ok. 66,9%)/2134 (ok. 11,4%). Liczba budynków: 1576 (w tym 1565 mieszkalnych), liczba gospodarstw domowych: 6895.

[28] Stan na 30 czerwca 2008 r.

[29] W tym 9191 osób (ok. 51,7%) to kobiety; w wieku przedprodukcyjnym/produkcyjnym/poprodukcyjnym: 17,0%/67,9%/15,1%.

[populacja2016-1] ttp://www.polskawliczbach.pl/Krapkowice, w oparciu o dane GUS.

[MP-2] Zarządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. Nr 44, poz. 85).

[3] Pruski dokument z roku 1750 ustalający urzędowe opłaty na Śląsku – „Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750”

[4] Według legendy uratował on miasto przed obrabowaniem przez zbójców

[Adamy-5] Heinrich Adamy: Die Schlesischen Ortsnamen ihre entstechung und bedeutung. Breslau: Verlag von Priebotsch`s Buchhandlung, 1888, s. 80.

[6] Nazwa Krapkowice na oficjalnych stronach miasta

[7] Georg Korn, „Breslauer Urkundenbuch”, Erster Theil, Breslau, Verlag von Wilhelm Gottlieb Korn 1870, str.83.

[8] Matthäusa Meriana,"Topographia Bohemiae, Moraviae et Silesiae”, Frankfurt am Main 1650.

[9] „Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750”.

[CITEREFKnie1830955-10] Knie 1830 ↓, s. 955.

[11] L. Freiherrn: Der Preußische Staat in allen seinen Beziehungen (...) Dritter Band. Berlin: Verlag von'August Hirschwald, 1837, s. 135

[CITEREFTriest186589-12] Triest 1865 ↓, s. 89.

[13] Józef Lompa, „Krótki rys jeografii Śląska dla nauki początkowej”, Głogówek 1847, str.28.

[14] Krapkowice – Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, 1880–1902, Tom IV str.611.

[15] 499 Cosel, 1:100 000, Warszawski Instytut Geograficzny, Warszawa 1932

[16] Robert Niedźwiedzki, Joachim Szulc, Marek Zarankiewicz, 2012: Przewodnik geologiczny. Kamienne skarby Ziemi Annogórskiej. Wyd.: Stowarzyszenie Kraina św. Anny, strony 80-81. ISBN 978-83-63036-04-1

[17] Robert Niedźwiedzki, Joachim Szulc, Marek Zarankiewicz, 2012: Przewodnik geologiczny. Kamienne skarby Ziemi Annogórskiej. Wyd.: Stowarzyszenie Kraina św. Anny, strony 82-83. ISBN 978-83-63036-04-1

[krap-his-18] .pl: KRAPKOWICE : Oficjalna strona internetowa Miasta i Gminy Krapkowice (pol.). UMiG Krapkowice, 2007. [dostęp 2012-04-06].

[19] Dorota Borowicz: Mapy narodowościowe Górnego Śląska od połowy XIX wieku do II Wojny Światowej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2004, s. 36. ISBN 83-229-2569-7. (pol.)

[20] Herbert Kunze: Landsmannschaft der Oberschlesier in B-W (niem.). [dostęp 2012-04-03].

[21] Mapa wyników plebiscytu

[22] Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 10.12.2012]. s. 48.

[23] Dom jest najstarszy na rynku, wykonany w stylu barokowymW tym domu nocował dwukrotnie Napoleon Bonaparte

[24] Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. VII. Warszawa: 1880–1902, s. 379.

[BDL-25] BDL :: Miejscowości – wszystkie cechy (pol.). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2012-04-06].

[30] t.pl: “Strażnica. Towarzystwo Biblijne i Traktatowe”, “Krapkowice”, , Stowarzyszenia, Towarzystwa, Związki – pkt.pl (pol.). pkt.pl Polskie Książki Telefoniczne Sp. z o.o., 2012. [dostęp 2012-04-04].

[31] Dane według raportów wyszukiwarki zborów (www.jw.org) z 4 czerwca 2014.

[32] Michael Rademacher: Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Oppeln (niem.). 2006. [dostęp 2012-04-04].

[33] Lucyna Nowak, Joanna Stańczyk, Agnieszka Znajewska: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 30 VI 2008 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2008. ISSN 1734-6118.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[lm 1]

[lm 2]

[lm 3]

[lm 4]

[26]

[27]

[28]

[29]