Tworzenie stron internetowych

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Łeba
Widok z lotu ptaka na Łebę
Herb Łeby Flaga Łeby
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	lęborski
Gmina	gmina miejska
Prawa miejskie	1357
Burmistrz	Andrzej Strzechmiński
Powierzchnia	14,81 km²
Wysokość	0 - 21,8 m n.p.m.
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	3 760[1] 253,9 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 59
Kod pocztowy	84-360
Tablice rejestracyjne	GLE
Położenie na mapie powiatu lęborskiego Łeba
Położenie na mapie województwa pomorskiego Łeba
Położenie na mapie Polski Łeba
54°45′40″N 17°33′26″E/54,761111 17,557222
TERC (TERYT)	2208021
SIMC	0977380
Urząd miejski ul. Kościuszki 90 84–360 Łeba
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa

Łeba (kasz. Łeba, niem. Leba^[2])^[3] – miasto w północnej Polsce, w województwie pomorskim, w powiecie lęborskim, położone na Wybrzeżu Słowińskim, nad rzekami Łebą i Chełstem, miejscowość wypoczynkowa z portem morskim i kąpieliskami.

Według danych z 31 marca 2011 r. miasto miało 3 903 mieszkańców^[4].

Historia[edytuj]

Port w Łebie

Statek wycieczkowy "Arno I" wpływa do portu

Plaża w Łebie

Hotel Neptun przy plaży

Pierwsze zasiedlenia na brzegu morskim miały miejsce jeszcze w neolicie, są one lokalizowane na pagórkach np.: koło Potęgowa, nawet na Rowokole archeolodzy znaleźli pojedyncze narzędzia.

Linię brzegu morskiego wskazują do dzisiaj znajdujące się tam grodziska: Gałęzinowo, Żoruchowo, Równo, Siodłonie, Damno... Siodłonie i Damno zdaje się, że były oddalone od brzegu morskiego i posadowione nad brzegiem rzeki, prakoryto tej rzeki jest do dzisiaj czytelne. Grodziska te to wcześniej grody obronne epoki brązu przypisywane kulturze łużyckiej. Ludność tej kultury budowała takie grody od ok. 1000 r. p.n.e. do 400 r. p.n.e. Naukowcy dokonali rekonstrukcji grodu kultury łużyckiej w Biskupinie.

W okresie, kiedy te grody obronne prowadziły swoje normalne życie, z zatoki tworzyły się jeziora lagunowe. Przyrastało z czasem trwałego lądu, w okolicy dominowały jednak cały czas jeszcze bagna.

Przeszli tędy Goci. Niedaleko od dzisiejszej Łeby, w Dębinie znajduje się kamienny krąg ich cmentarzyska (pozostały tylko 3 głazy tego kręgu). Ponadto cmentarzyska Gotów znajdują się (w najbliższej okolicy) w Grzybnicy, inne w Węsiorach i Odrach. Pobyt Gotów w tym regionie to poł. I - pocz. III wieku n.e.

Goci odeszli, posuwając się na południowy wschód. Archeolodzy twierdzą, że pozostawili po sobie niemal wyludniony obszar - brakuje warstw kulturowych z tego okresu. Kronika Jordanesa nie przedstawia tego jako pewnik, ale tubylcza ludność prawdopodobnie odeszła z Gotami w zgodzie.

Na pewien czas miało miejsce „spotkanie” Gotów i Słowian w okolicach południowo-wschodniej Polski. W V w. zajęli już Słowianie cały nadmorski pas wybrzeża. Oto co mówi prof. Aleksander Brückner o języku kaszubskim; (str. 18- 19), Dzieje języka polskiego:

Język kaszubski jest gwarą staropolską, biorącą udział nawet w późnym rozwoju językowym polskim, i od polszczyzny odrywać go nie można; stanowi pomost od nadnoteckiej polszczyzny ku coraz dalszym, a wskutek tego i odrębniejszym gwarom, od których niegdyś Pomorze, Marchie, Meklemburg aż za samą Łabę do Starej Marchii i Lüneburgu rozbrzmiewały, gdy te ziemie jeszcze słowiańskimi były; wymarli tam Słowianie ostatecznie dopiero w w. XVI i XVII (...)

Łeba jako osada powstała zapewne później niż Gardna Wielka. Jeziora Sarbsko i Łebsko rozdzieliły się, toteż powstał ląd zdatny do osiedleń. Osiedle powstało na mierzei. Tę osadę zbudowali z pewnością Pomorzanie mówiący językiem kaszubskim. Mogło to nawet mieć miejsce jeszcze w VIII wieku. Zalew był bez wątpienia godny uwagi ze względu na łatwe połowy ryb.

Od wieku XIII do ziemi słupskiej napływali kolonizatorzy niemieccy. Zdarzało się bardzo często, że zabudowania niemieckie stały obok kaszubskich. Niemcy jednak nie umieli się w pełni przyzwyczaić do warunków życia w Łebie, a dopiero jej strategiczne położenie przy ujściu rzeki zainteresowało Zakon Krzyżacki.

Oto co pisze na ten temat ks. Stanisław Kujot; Kto założył... Część 2.., Toruń 1904 r.:

(...) Na jedno jeszcze zwrócić trzeba uwagę. Trzymaliśmy się dotąd zasady, że parafie założone w archidyakonacie pomorskim przez Krzyżaków bez wyjątku były bardzo szczupłe, obejmujące samą tylko miejscowość kościelną i bezpośredni jej majątek, jeżeli go z daru Krzyżaków posiadała. Na zakładanie obszerniejszych parafii nie było, jak się przekonaliśmy, za rządów krzyżackich sposobności, bo już wszystkie były urządzone. Przykłady takich parafii, które na pierwszy rzut oka za krzyżackie uznać wypadało, widzieliśmy w Swarzewie i Chyloni pod Puckiem, w Głównem i Nowem Mieście Gdańsku, w Łebie, Lęborku, Hamersztynie i innych (...)

W grudniu 1912 r. w okolicach Łeby i Smołdzina było trzęsienie ziemi^[5].

W latach 1974–2005 Łeba była uznana przez rząd za miejscowość posiadającą warunki do prowadzenia lecznictwa uzdrowiskowego, dzięki czemu mogły być prowadzone tu zakłady lecznictwa^[6]. W oparciu o warunki naturalne ustalono dla Łeby pierwszoplanowe kierunki lecznicze: choroby układu oddechowego i choroby układu wydzielania wewnętrznego i przemiany materii (choroby tarczycy). Kierunkiem drugoplanowym były choroby narządów ruchu i reumatyczne oraz kierunek klimatyczno-usprawniający^[7].

W części miejscowości działało Państwowe Gospodarstwo Rybackie Łeba^[8].

Położenie[edytuj]

Według danych z 1 stycznia 2010 r. powierzchnia miasta wynosiła 14,81 km²^[9]. Miasto stanowi 2,09% powierzchni powiatu.

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa słupskiego.

Powierzchnia Gminy Miejskiej Łeba wynosi 1 480,96 ha w tym^{[potrzebny przypis]}:

Demografia[edytuj]

Ta sekcja od 2011-07 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać (wiarygodne) źródła, najlepiej w formie dokładnych przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tej sekcji. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Liczba mieszkańców[edytuj]

Wiek produkcyjny[edytuj]

Dane ilościowe na 31.12.2005:^{[potrzebny przypis]}

• w wieku przedprodukcyjnym 0-18 lat - 798
• w wieku produkcyjnym - 2473
• w wieku poprodukcyjnym - 395

Struktura wieku i płci[edytuj]

Piramida wieku mieszkańców Łeby w 2014 roku^[1].

Warunki naturalne[edytuj]

Wydmy ruchome w pobliżu Łeby

• Na zachód od miasta rozciąga się Słowiński Park Narodowy z ruchomymi wydmami i jeziorami Łebsko i Gardno.
• Na wschodzie leży jezioro Sarbsko i Rezerwat przyrody Mierzeja Sarbska, który został założony w 1976 roku i ma status rezerwatu częściowego. Rezerwat ten rozciąga się na mierzei oddzielającej Bałtyk od jeziora Sarbsko. Swoją ochroną obejmuje tereny o powierzchni 546,63 ha. Wysokości zalesionych wydm dochodzą do 24 m n.p.m.
• Na terenie Łeby zostały ustanowione następujące obszary Natura 2000:
  • obszary specjalnej ochrony ptaków:
    • PLB990002 Przybrzeżne Wody Bałtyku,
    • PLB220003 Ostoja Słowińska,
  • specjalne obszary ochrony siedlisk:
    • PLH220018 Mierzeja Sarbska,
    • PLH220023 Ostoja Słowińska.

Atrakcje i zabytki[edytuj]

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

Pozostałości kościoła św. Mikołaja

Jedynym obiektem wpisanym do rejestru zabytków jest kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny - barokowy, z 1683 roku z wieżą szachulcową z XVIII w. Do budowy świątyni użyto częściowo materiałów z kościoła św. Mikołaja zniszczonego przez sztormy w 1558 r.

• Wydmy ruchome
• Piernikowy Dom do Góry Nogami (ul. Św Jakuba 6)- atrakcja turystyczna czynna w maju i wrześniu od 10:00 do 18:00 ; w czerwcu , lipcu i sierpniu od 10:00 do 22:00
• Allegro Cup – cykliczne zawody w windsurfingu zaliczane do klasyfikacji Pucharu Europy w Formule Windsurfing (Euro-Cup).
• Pozostałości murów gotyckiego kościoła św. Mikołaja z XIV w. (w Starej Łebie) (na zachodnim brzegu rzeki Łeby).
• Stare domki rybackie nad kanałem portowym i przy głównej ulicy miasta.
• W Rąbce – dzielnicy Łeby – na Mierzei Łebskiej w okresie II wojny światowej działał doświadczalny poligon niemieckiej broni rakietowej Rheintochter.
• Kanał portowy^[10]
• W lipcu i sierpniu w Łebie stacjonują dwa lunaparki: jeden czeski znajdujący się przy kanale portowym^{[potrzebny przypis]}, drugi – lunapark „Krasnal” z Bydgoszczy z niemieckimi urządzeniami działający przy stacji kolejowej^[11]
• Park dinozaurów „Łeba Park” otwarty w roku 2010
• Labirynt Park Łeba – m.in. największy labirynt 3D w Polsce
• Narodowe Muzeum Morskie przewiduje powołanie w Łebie dziesiątego oddziału o nazwie Muzeum Archeologii Podwodnej i Rybołówstwa Bałtyckiego. W 2016 rozpisano konkurs na projekt architektoniczny^[12].

Turystyka[edytuj]

Centrum Obsługi Morskiego Ruchu Turystycznego

Letnie kąpieliska w Łebie^[13]:

• Kąpielisko centralne przy plaży „A” – 600 mb linii brzegowej od wysokości Hotelu „Neptun” w kierunku falochronu wschodniego
• Kąpielisko przy plaży „B” – 200 mb linii brzegowej od wejścia na plażę w rejonie ul. Turystycznej w kierunku zachodnim
• Kąpielisko przy plaży „C” – 300 mb linii brzegowej od wejścia na plażę przy Hotelu „Łeba” w kierunku wschodnim.

W sezonie letnim Łeba połączona jest z Klukami statkami żeglugi pasażerskiej.

Wspólnoty wyznaniowe[edytuj]

Kościół parafialny św. Jakuba Apostoła

• Kościół rzymskokatolicki
  • Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Łebie
  • Parafia św. Jakuba Apostoła w Łebie
• Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy^[14]

Współpraca międzynarodowa[edytuj]

Miasta i gminy partnerskie:

• Borgholm,
• Zielenogradsk,
• Nerynga,
• Hohnstorf (Elbe),
• Parma.

Zobacz też[edytuj]

• Łeba (stacja kolejowa)
• Morskie przejście graniczne Łeba
• Obszar ochrony ścisłej Mierzeja
• Rezerwat przyrody Mierzeja Sarbska
• Ścieżka ornitologiczno-przyrodnicza Łebskie Błota

Przypisy

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Strona internetowa miasta Łeby
• Łeba w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. V: Kutowa Wola – Malczyce. Warszawa, 1884.

p • d • e Miasta województwa pomorskiego Miasta powiatowe Bytów • Chojnice • Człuchów • Gdańsk • Gdynia • Kartuzy • Kościerzyna • Kwidzyn • Lębork • Malbork • Nowy Dwór Gdański • Pruszcz Gdański • Puck • Słupsk • Sopot • Starogard Gdański • Sztum • Tczew • Wejherowo Miasta gminne Brusy • Czarna Woda • Czarne • Czersk • Debrzno • Dzierzgoń • Gniew • Hel • Jastarnia • Kępice • Krynica Morska • Łeba • Miastko • Nowy Staw • Pelplin • Prabuty • Reda • Rumia • Skarszewy • Skórcz • Władysławowo • Ustka • Żukowo

p • d • e Powiat lęborski Miasta Lębork • Łeba Gminy miejskie Lębork • Łeba Gminy wiejskie Cewice • Nowa Wieś Lęborska • Wicko