Tworzenie stron internetowych

Łomianki
Centrum Łomianek, ul.Warszawska
Herb Łomianek Flaga Łomianek
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	warszawski zachodni
Gmina	Łomianki gmina miejsko-wiejska
Aglomeracja	warszawska
Prawa miejskie	1 stycznia 1989[1]
Burmistrz	Tomasz Dąbrowski
Powierzchnia	8,4 km²
Wysokość	73–90 m n.p.m.
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	24 328[2] 2896 os./km²
Strefa numeracyjna	22
Kod pocztowy	05-092
Tablice rejestracyjne	WZ
Położenie na mapie powiatu warszawskiego zachodniego Łomianki
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Łomianki
Położenie na mapie Polski Łomianki
52°20′08″N 20°53′40″E/52,335556 20,894444
TERC (TERYT)	1432054
SIMC	0920864
Urząd miejski ul. Warszawska 115 05-092 Łomianki
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa

Łomianki – miasto w woj. mazowieckim (wymowa ⁱ), w powiecie warszawskim zachodnim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Łomianki. Zaliczane do aglomeracji warszawskiej.

Wieś szlachecka Łomni położona była w 1580 roku w powiecie warszawskim ziemi warszawskiej województwa mazowieckiego^[3]. Przed II wojną światową część gminy Młociny, po przyłączeniu Młocin do Warszawy samodzielna gmina wiejska Łomianki. Do 1975 należała do powiatu nowodworskiego.

Według stanu na 31 grudnia 2016 r. miasto zamieszkiwało 24 328 mieszkańców^[4].

Położenie[edytuj]

Położenie na mapie gminy i powiatu

Miasto położone jest 14 km od centrum Warszawy przy drodze krajowej nr 7 (Warszawa – Gdańsk (ul. Kolejowa)). Łomianki graniczą od północy z sołectwami Łomianki Dolne i Łomianki Chopina, przez Wisłę z osiedlem Nowodwory w warszawskiej dzielnicy Białołęka, od wschodu z osiedlem Młociny w warszawskiej dzielnicy Bielany, od południa z Kampinoskim Parkiem Narodowym, miejscowościami Laski i Sieraków z gminy Izabelin, od zachodu z sołectwami Dziekanów Leśny i Kiełpin. Znaczna część Łomianek leży na terenie zalewowym w starorzeczu Wisły, w którym znajdują się trzy z sześciu jezior w gminie: Pawłowskie, Fabryczne i Ostrowskie.

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. warszawskiego.

Demografia[edytuj]

Według danych GUS na 30 czerwca 2006 pod względem liczby ludności jest 37. miastem województwa mazowieckiego spośród 85, w latach 2006–2007 przyrost ludności wyniósł tu 2,58%^[5].

Łomianki – liczba ludności miasta w wybranych latach

Łomianki – struktura płci i wieku mieszkańców

Według GUS 31 grudnia 2006 było w Łomiankach zameldowanych 15 679 osoby, a faktycznie zamieszkiwało 15 875.

• Piramida wieku mieszkańców Łomianek w 2014 roku ^[6].

Historia[edytuj]

 Osobny artykuł: Historia Łomianek.

Początki osadnictwa w tej okolicy datowane są na X–XI wiek. Pierwsza wzmianka pisana pochodzi z 1418. Od XV–XVI wieku osadnictwo mennonickie nad Wisłą. W XVIII wieku istniała tu prochownia założona przez generała Alojzego Fryderyka von Brühla.

Przed II wojną światową wieś wielonarodowościowa – Polacy, Niemcy, Żydzi. W 1924 przeniesiono tu kościół i parafię z Kiełpina, w 1929 otwarto kolej Warszawa – Młociny – Palmiry^[7]. W czasie II wojny światowej miejsce walk w 1939 i w 1944. W latach 50. XX wieku po włączeniu Młocin do Warszawy powstała Gmina Łomianki.

1 stycznia 1989 miejscowość otrzymała prawa miejskie.

Nazwa[edytuj]

Nazwa Łomianki pochodzi od słów łominy, łomna oznaczających miejsca, gdzie wylewy rzeki naniosły drzewa, lub równiny z wykrotami po wykarczowanym lesie^[8].

Burmistrzowie miasta i gminy Łomianki[edytuj]

Od powstania miasta Łomianki stanowisko burmistrza pełnili kolejno^[9]:

• Wiesław Bochenek (pełniący obowiązki): 1989-1990
• Lech Jeziorski: 1990-1991
• Andrzej Belka: 1991-1998
• Lucjan Sokołowski: 1998-2006
• Wiesław Pszczółkowski: 2006-2010
• Tomasz Dąbrowski: od 2010

Komunikacja[edytuj]

Droga krajowa nr 7 w Łomiankach

Autobus KM Łomianki na Młocinach - linia ŁZ

Łomianki posiadają własną komunikację o nazwie Komunikacja Miejska Łomianki sp. z o.o. z siedzibą w Kiełpinie przy ul. ul. Rolniczej 248, która obsługuje linie autobusowe^[10]:

• Ł1 → Dziekanów Leśny – Kiełpin – Łomianki – Warszawa (Metro Młociny);
• Ł2 → Dziekanów Leśny – Kiełpin – Łomianki – Warszawa (Metro Marymont);
• Ł3 → Dziekanów Leśny – Sadowa
• ŁZ → Łomianki-Warszawa (Metro Młociny);
• BIS Sadowa → Sadowa – Dziekanów Leśny – Kiełpin – Łomianki – Warszawa (Metro Marymont);
• BIS Dębina → Dębina – Czosnów – Cząstków Maz. – Cząstków Pol. – Łomna – Łomna Las – Pieńków – Dziekanów Nw. – Dziekanów Pol. – Dziekanów Bajkowy – Kiełpin – Łomianki – Warszawa (Metro Marymont);
• BIS Palmiry → Palmiry – Łomna – Łomna Las – Pieńków – Dziekanów Nw. – Dziekanów Pol. – Dziekanów Bajkowy – Kiełpin – Łomianki – Warszawa (Metro Marymont);
• ŁD → Łomianki – Dąbrowa Leśna.

Do Dąbrowy Zachodniej w południowej części miasta dojeżdża także autobus podmiejski „701” ZTM w Warszawie. Miasto posiada w dni powszednie połączenie autobusowe ze starostwem powiatowym w Ożarowie Mazowieckim, realizuje je na zlecenie ZTM ajent obsługujący linię „L-7” (trasa prowadzi przez warszawskie osiedle Wólka Węglowa, Mościska i Stare Babice). Dodatkowo przez Łomianki przejeżdżają autobusy PPKS Warszawa w kierunku Warszawy, gm. Czosnów, gm. Zakroczym, gm. Leoncin i Nowego Dworu Maz., a także prywatna firma przewozowa TransLud. Większa część mieszkańców korzysta jednak z własnych samochodów.

Istnieje także w sezonie letnim okresowe połączenie promem pieszo-rowerowym Łomianek z Warszawską Białołęką.

Planowane jest też tramwajowe połączenie Łomianek z warszawską stacją metra Młociny.

Autobusy KM Łomianki^[10]:

Typ autobusu	Początek eksploatacji		Liczba
Autosan H6	1998/2010		2
Jelcz PR110M	1990		1
Jelcz 120M	1995/1998/1999/2001/2002		6
Jelcz 120MM	2007		1
Jelcz M121M	2006/2009		2
Jelcz M121I	2005/2008		3
Jelcz M181MB	2009		1
MAN NL222	2006/2007		2
Solaris Urbino 12	2010/2012/2013/2015		20
Mercedes Sprinter Cuby	2016		2
Wszystkie pojazdy			41
Udział autobusów niskopodłogowych i niskowejściowych			63%

Osiedla[edytuj]

Miasto i gmina Łomianki:
* kolorem jasnozielonym zaznaczono sołectwa gminy
* kolorem khaki zaznaczono obszar miasta

Osiedle Tęcza – Łomianki Górne

W skład miasta Łomianki wchodzą następujące jednostki pomocnicze^[11]:

Wspólnoty wyznaniowe[edytuj]

Kościół św. Małgorzaty

Na terenie miasta Łomianki działają 3 parafie rzymskokatolickie z 4 w gminie archidiecezji warszawskiej, dekanatu kampinoskiego, a dziekanem dekanatu jest ks. prałat dr Marek Kiliszek, proboszcz parafii św. Małgorzaty DM w Łomiankach. Parafie te to^[12]:

• Rzymskokatolicka parafia pw. św. Małgorzaty z Antiochii Pizydyjskiej w Łomiankach, os. Łomianki Górne,
• Rzymskokatolicka parafia pw. św. Marka Ewangelisty w Łomiankach, os. Dąbrowa Leśna,
• Rzymskokatolicka parafia pw. bł. Marceliny Darowskiej w Łomiankach, os. Buraków,

Oprócz parafii działają tu także klasztor Augustianów (os. Buraków), Dom Zakonny Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii (Łomianki), a 2 przedszkola prowadzone są przez siostry zakonne ze Zgromadzenia Sióstr Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny (Siostry Niepokalanki) oraz ze Zgromadzenia Córek Maryi Wspomożycielki (Siostry Salezjanki). Na terenie Wydziału Nauk o Rodzinie UKSW znajduje się także kaplica.

Miejscowy zbór Świadków Jehowy posiada Salę Królestwa przy ul. Batalionów Chłopskich^[13]. Inne wyznania nie mają obecnie swoich świątyń na terenie miasta i gminy. W okresie przed II wojną światową istniała tu synagoga i kaplica ewangelicka, co miało związek ze składem etnicznym miejscowej ludności. Po wojnie jedynym śladem po ewangelikach są jedynie 3 cmentarze – w Dąbrowie Zachodniej, Dziekanowie Leśnym i Kępie Kiełpińskiej.

Edukacja[edytuj]

Szkoły[edytuj]

• Gimnazjum nr 2 w Dziekanowie Leśnym im. Jacka Kuronia
• Szkoła Podstawowa nr 1 im. Marii Kownackiej
• Niepubliczna Szkoła Podstawowa „Moja Szkoła” im. Wandy Chotomskiej
• Gimnazjum nr 1 im. Janusza Kusocińskiego
• Prywatna Szkoła Podstawowa z Oddziałami Przedszkolnymi „Pro Futuro”
• Publiczne Liceum Ogólnokształcące im. Karola Wojtyły
• Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące Nr 71 Szkoła Mistrzostwa Sportowego Polskiego Związku Koszykówki
• Niepubliczna Szkoła Muzyczna o statusie artystycznej szkoły publicznej
• Szkoła Podstawowa im. Jadwigi i Romana Kobendzów w Sadowej

Przedszkola[edytuj]

• Europejskie Przedszkole Niepubliczne „Dziecięca Planeta”
• Punkt przedszkolny „Kidi Mini”
• Przedszkole Samorządowe nr 1
• Przedszkole Samorządowe
• Przedszkole Niepubliczne „Słoneczko”
• Przedszkole Niepubliczne Zgromadzenia Córek Maryi Wspomożycielki im. Aniołów Stróżów
• Przedszkole Niepubliczne Zgromadzenia Sióstr Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny
• Polsko-Angielskie Przedszkole Niepubliczne „The Treehouse”
• Niepubliczne Przedszkole Promujące Zdrowie „Szkrab”
• Przedszkole Niepubliczne „Kraina Fantazji” (dawniej: „Domowe Przedszkole w Krainie Fantazji”)

Uczelnie wyższe[edytuj]

• Wydział Nauk o Rodzinie UKSW
• Wyższa Szkoła – Nowa Edukacja

Niepubliczna Szkoła Muzyczna I i II stopnia[edytuj]

W Łomiankach od 1995 działa Niepubliczna Szkoła Muzyczna I i II st. o statusie artystycznej szkoły publicznej. Uprawnienia szkoły publicznej otrzymała od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2000. Siedziba główna Szkoły mieści się przy ul. Warszawskiej 73 (klasy filialne w ICDS i Dziekanowie Leśnym przy ul. Akinsa). W szkole edukację muzyczna pobiera 70 uczniów w następujących sekcjach instrumentalnych: klasa fortepianu, skrzypiec, wiolonczeli, gitary, perkusji, instrumentów dętych. Przy szkole działa Przedszkolne Studium Muzyczne dla dzieci od lat trzech. W szkole prowadzone są zajęcia gry na instrumentach, a także lekcje teorii: kształcenie słuchu, rytmika, audycje muzyczne, zespół kameralny, chór itp. Szkoła współpracuje z ośrodkami muzycznymi za granicą – uczniowie szkoły brali udział m.in. w konkursach międzynarodowych (w Koszycach na Słowacji, Fundão w Portugalii), zdobywając tytuły laureatów. 1 maja 2004 w dniu wejścia Polski do Unii Europejskiej delegacja Szkoły Muzycznej z Łomianek wystąpiła w koncercie w Portugalii (specjalne gratulacje z siedziby Unii Europejskiej w Lizbonie). Szkoła organizuje Międzynarodowy Konkurs Muzyczny im. Juliusza Zarębskiego pod patronatem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Kultura i sport[edytuj]

Biblioteka Publiczna w Łomiankach[edytuj]

Biblioteka Publiczna w Łomiankach powstała w 1947. Mieści się na piętrze budynku przy ul. Wiejskiej 12a. Posiada dwie filie: Filię nr 1 w Dziekanowie Nowym (ul. Rolnicza 501) oraz Filię nr 2 w Dąbrowie Leśnej (ul. Dolna 48). Biblioteka pełni rolę ośrodka kultury (organizuje: spotkania autorskie, głośne czytania bajek, warsztaty animacyjno-literackie, konkursy literackie i pokazy filmowe) oraz centrum informacji (oferuje bezpłatny dostęp do Internetu oraz bogaty księgozbiór)^[14].

Dom Kultury[edytuj]

W Łomiankach istnieje Dom Kultury(Łomianki Stare) i jego filia (Buraków), w których odbywają się zajęcia kulturalne i gimnastyczne. Każde dziecko może tu znaleźć coś dla siebie (np. zespół taneczny Łomianeczki, kółko plastyczne itp.). Organizowane są tu także zajęcia dla dorosłych. W Domu Kultury odbywają są koncerty muzyczne, teatrzyki dla dzieci, spotkania z autorami książek, bale karnawałowe, a także finał WOŚP^[15].

ICDS[edytuj]

Integracyjne Centrum Dydaktyczno-Sportowe w Łomiankach

Łomianki posiadają ogromny charakterystyczny niebieski budynek o nazwie Integracyjne Centrum Dydaktyczno-Sportowe im. Jana Pawła II (ICDS). Budynek posiada basen, hale sportową, strzelnicę, saunę, fitness i aule widowiskowo-koncertową, na której, podobnie jak w Domu Kultury, odbywają się koncerty i imprezy dla dzieci. W hali organizowane są różnorodne imprezy sportowe np. Puchar Polski w tańcu na wózkach, Mistrzostwa Warszawy w Tańcu Towarzyskim, Mistrzostwa Polski w Karate itd.^[16]

Kluby sportowe[edytuj]

• Klub Sportowy „Łomianki”, ul. Fabryczna 48,
• Oyama Karate, ul. Warszawska 73
• UKS „V” Łomianki, Integracyjne Centrum Dydaktyczno-Sportowe w Łomiankach, ul. Stanisława Staszica 2
• Klub „FIDES”, parafia św. Małgorzaty, ul. Warszawska 121
• Centrum Tańca „SWING”, ul. Równoległa 22a
• Fundacja Promocji Rekreacji „KiM”, ul.Partyzantów 21
• Stowarzyszenie Akademia Siatkówki Łomianki
• Akademia Piłkarska, ul. 11 Listopada 48
• Jacht Klub
• Frajda Tennis Club, ul. Jeziorna 1a
• Galeria i dom tańca „Koko Art”, ul. Pancerz 6

Miasto posiada także damską drużynę koszykarską Arcus SMS Łomianki, która dostała się do ekstraklasy.

Prasa[edytuj]

W Łomiankach wychodzi prasa lokalna – bezpłatny dwutygodnik „Gazeta Łomiankowska.pl” wydawany przez Komunikację Miejską Łomianki Sp. z o.o.^[17] oraz niezależny miesięcznik "Łomianki.Info" [2] wydawany przy portalu www.lomianki.info [3]. Bliskość Warszawy sprawia, że można tu też nabyć prasę warszawską.

Przemysł i handel[edytuj]

• POLMO Łomianki – części samochodowe
• Carrefour Market – supermarket (Łomianki)
• Bazar GS
• CH Auchan
• Biedronka
• Top Market – market
• NETTO – market

Zabytki[edytuj]

Wpisane do rejestru zabytków nieruchomych^[18]:

• willa z ogrodem, ul. Racławicka 15, pocz. XX w.; nr rej.: 1265 z 3 marca 1986 (Łomianki)
• willa z ogrodem, ul. Dolna 41; nr rej.: 1459-A z 27 grudnia 1990 (Dąbrowa Leśna)
• willa, drewn. z ogrodem, ul. Pionierów 22, 1927; nr rej.: 1227 z 2 maja 1983 (Dąbrowa Leśna)

Współpraca międzynarodowa[edytuj]

Miasta i gminy partnerskie:

Miasto	Kraj	Data podpisania umowy
Noyelles-lès-Vermelles	Francja	1 lutego 1991[19]
Columbia Heights	Stany Zjednoczone	14 lipca 1991[19]

Związani z Łomiankami[edytuj]

Honorowi obywatele[edytuj]

Na mocy Uchwały Rady Miejskiej w Łomiankach nr XXXII/209/93 z 29 grudnia 1993 w sprawie zasad i trybu nadawania Honorowego Obywatelstwa Gminy tytuł honorowego obywatela otrzymali^[20]:

• Irvin Hertz (ur. 1925) – za działalność na rzecz Łomianek w ramach Korpusu Pokoju (1994)
• Marcus L. Shook (ur. 1920) – ostatni żyjący członek załogi bombowca B-17G Nr 43-38175 „I’ll be seeing you/till we meet again” zestrzelonego nad Dziekanowem Leśnym w 1944 (1994) (zm. 22 stycznia 1995)^[21]
• Walter Logacz – za promocję działań siostrzanych miast Łomianki i Columbia Hights oraz wsparcie szpitala w Dziekanowie Leśnym (2001)
• Kazimierz Majdański (1916-2007) – arcybiskup, założyciel Instytutu Studiów nad Rodziną (obecnie Wydziału Nauk o Rodzinie), Kawaler Orderu Orła Białego, w uznaniu zasług dla gminy Łomianki (2003)^[22]
• Leon Copin – za szczególne zasługi w działaniu na rzecz rozwoju współpracy partnerskiej pomiędzy Łomiankami a Noyelles les Vermelles (2009)
• Teresa Kulesza – za wieloletnią działalność na rzecz pogłębiania więzi między społecznościami miast partnerskich Łomianek i Noyelles les Vermelles (2009)
• Andrzej Kulesza – za zainicjowanie współpracy między Łomiankami a Noyelles les Vermelles i wieloletnią działalność na rzecz pogłębiania więzi łączących społeczności obu miast (2009).

Inni[edytuj]

Pomnik gen. Mikołaja Bołtucia przy ul. Warszawskiej

• Zbigniew Adrjański (ur. 1932) – dziennikarz, literat, publicysta muzyczny, konferansjer i reżyser
• Wojciech Asiński (ur. 1960) – aktor, dziennikarz, były rzecznik prasowy burmistrza miasta i gminy Łomianki^[23]
• gen. Mikołaj Bołtuć (1893–1939) – poległy w 1939 w bitwie pod Łomiankami
• Stan Borys (ur. 1941) – piosenkarz, kompozytor, aktor, poeta (zamieszkały od 2004)
• prof. Stanisław Brzósko (1874-1963) – pszczelarz, pedagog
• Piotr Gabryel (ur. 1961) – dziennikarz, były redaktor naczelny „Wprost”^[24]
• Magda Gessler (ur. 1953) – restauratorka i malarka^[25].
• Maciej Giertych (ur. 1936) – polski polityk prawicowy, europarlamentarzysta, profesor dendrologii
• Roman Giertych (ur. 1971) – lider Ligi Polskich Rodzin, były minister edukacji, wicepremier w rządzie Jarosława Kaczyńskiego, były mieszkaniec^[26]
• Józef Juniewicz (1895 – 1939) – major kawalerzysta, dowódca Zgrupowania Kawalerii w bitwie pod Łomiankami, w której poległ, pochowany w Kielpinie
• Maria Kownacka (1894–1982) – pisarka, tłumaczka z jęz. rosyjskiego, autorka^[27]
• Andrzej Kruszewicz (ur. 1959) – ornitolog
• Henryk Miśkiewicz (ur. 1951) – muzyk jazzowy
• Jerzy Fryderyk Poths (1750-1806) – kupiec, finansista, właściciel majątku Łomianki i Buraków
• Antoni Słonimski (1895–1976) – poeta, felietonista, dramatopisarz, satyryk, krytyk teatralny i działacz społeczny^[28]
• Marek Starowieyski (ur. 1937) – ksiądz, profesor historii literatury wczesnochrześcijańskiej i patrologii, wykładowca UW i PWT w Warszawie^[29]
• Irena Szewińska (ur. 1946) – lekkoatletka, olimpijka
• Krzysztof Teodor Toeplitz (1933–2010) – autor, felietonista, publicysta, krytyk sztuki, autor scenariuszy filmowych i telewizyjnych^[30]

Galeria[edytuj]

Zobacz też[edytuj]

• Bitwa pod Łomiankami
• Łomianki (przystanek kolejowy)
• Synagoga w Łomiankach

Przypisy

Bibliografia[edytuj]

• Lechosław Herz: Puszcza Kampinoska: przewodnik. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2006, s. 260-264. ISBN 83-89188-48-1.
• Ewa Pustoła-Kozłowska: Dawne Łomianki. Historia, ludzie, zabytki. Łomianki: DROGRAF Mariusz Drąg, 2005. ISBN 83-922499-0-9.
• Ewa Pustoła-Kozłowska, Hanna Domin, Wojciech Bandyra: Łomianki: nie taka mała ojczyzna. Łomianki: Wydawnictwo Pommard, 2006. ISBN 83-924396-0-0.
• Łomianki – informator miasta i gminy. Bydgoszcz: „System Perfekt”, 1997. ISBN 83-87473-06-5.

Linki zewnętrzne[edytuj]

Informacje w projektach siostrzanych

Multimedia w Wikimedia Commons

Cytaty w Wikicytatach

Definicje słownikowe w Wikisłowniku

• Urząd Miasta i Gminy Łomianki
• Plan miasta Łomianki
• Łomianki w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. V: Kutowa Wola – Malczyce. Warszawa, 1884.

p • d • e Powiat warszawski zachodni Miasta Błonie • Łomianki • Ożarów Mazowiecki Gminy miejsko-wiejskie Błonie • Łomianki • Ożarów Mazowiecki Gminy wiejskie Izabelin • Kampinos • Leszno • Stare Babice

p • d • e Gmina Łomianki Siedziba gminy: Łomianki Sołectwa Dziekanów Bajkowy • Dziekanów Leśny • Dziekanów Polski • Kiełpin • Kępa Kiełpińska • Łomianki Chopina • Łomianki Dolne • Nowy Dziekanów • Sadowa Pozostałe miejscowości Dąbrowa