Tworzenie stron internetowych

Ten artykuł dotyczy miasta w woj. śląskim. Zobacz też: inne znaczenia hasła Lubliniec.

Lubliniec
Rynek Główny w Lublińcu
Herb Lublińca Flaga Lublińca
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	lubliniecki
Gmina	gmina miejska
Data założenia	1272
Prawa miejskie	1300[1]
Burmistrz	Edward Maniura
Powierzchnia	89,36 km²
Wysokość	260 m n.p.m.
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	24 038[2] 269,0 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 34
Kod pocztowy	42-700 do 42-715
Tablice rejestracyjne	SLU
Położenie na mapie województwa śląskiego Lubliniec
Położenie na mapie Polski Lubliniec
50°40′05″N 18°40′45″E/50,668056 18,679167
TERC (TERYT)	2407011
SIMC	0931945
Hasło promocyjne: Lubliniec – Bo lubię to miasto
Urząd miejski ul. Paderewskiego 5 42-700 Lubliniec
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa

Lubliniec (śl. Lublyńec^{[potrzebny przypis]}, łac. Lobin, niem. Lublinitz, Loben, pol. hist. Lublin Śląski^{[potrzebny przypis]}) – miasto w województwie śląskim, siedziba władz powiatu lublinieckiego. Główny ośrodek gospodarczy, turystyczny, kulturalny, edukacyjny i przemysłowy ziemi lublinieckiej oraz drugi co do wielkości (po Częstochowie) w północnej części województwa śląskiego. Jedno z najstarszych miast Śląska, największe miasto Równiny Opolskiej oraz stolica tzw. Śląska Białego.

Położenie[edytuj]

Lubliniec na tle powiatu lublinieckiego

Miasto położone jest nad rzekami Lublinicą oraz Małą Panwią. Historycznie leży na Górnym Śląsku

Według danych z 1 stycznia 2010 r. powierzchnia miasta wynosiła 89,36 km²^[3]. Miasto stanowi 10,9% powierzchni powiatu lublinieckiego.

Według danych z 2002 r. Lubliniec ma obszar ok. 89,8 km², w tym: użytki rolne 20%, użytki leśne 70%^[4].

Sąsiednie gminy: Kochanowice, Koszęcin, Krupski Młyn, Pawonków, Tworóg.

Od czasów powojennych miasto przynależało do województwa katowickiego. Po reformie administracyjnej z 1975 r. Lubliniec znalazł się w granicach administracyjnych województwa częstochowskiego. W styczniu 1999 r. po kolejnym podziale administracyjnym przeprowadzonym przez rząd Jerzego Buzka, Lubliniec powrócił do województwa śląskiego.

Środowisko naturalne[edytuj]

Średnia temp. roczna w Lublińcu waha się od 8,0 °C do 8,3 °C. Występuje znaczna amplituda opadów od 410 do 839 mm rocznie. Okres wegetacyjny wynosi ok. 220 dni.^{[potrzebny przypis]}

Miasto znajduje się wysokości 260 m n.p.m.^{[potrzebny przypis]}

Przez miasto przepływają takie cieki jak: Lublinica, Mała Panew, Leśnica, Rokitnica, Potok Steblowski, Potok Droniowicki oraz Wilczarnia.

Stawy na terenie miasta:

• Staw Posmyk
• Staw Kokotek I
• Staw Kokotek II
• Staw Piegża
• Staw Młyński
• Staw Kępnik
• Staw Fabryczny
• Staw Leśny
• Zalew Droniowicki
• Zbiornik Steblów
• Kanał Grunwaldzki

Przyroda[edytuj]

Dookoła Lublińca rozciągają się Lasy Lublinieckie należące do największych kompleksów leśnych w Polsce. Sięgają one aż po Opole, Bytom, Zawiercie i za Częstochowę. W pobliżu Lublińca znajduje się Park Krajobrazowy Lasy nad Górną Liswartą.

Pomniki przyrody[edytuj]

Ta sekcja od 2011-04 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać (wiarygodne) źródła, najlepiej w formie dokładnych przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tej sekcji. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Wykaz zarejestrowanych pomników przyrody na terenie Lublińca:

• Klon pospolity (Rynek Główny)
• Żywotnik zachodni-grupa, 15 sztuk (Cmentarz Żydowski)
• Cis pospolity (teren Zakładu Psychiatrycznego)
• Buk pospolity (ul. Sobieskiego)
• Dąb szypułkowy (pl. Sienkiewicza)
• Lipa drobnolistna (ul. Sokoła)
• Dąb szypułkowy (Nadleśnictwo Lubliniec oddział 338 d)
• Dąb szypułkowy (teren Zakładu Psychiatrycznego)
• Granit biotytowy (ul. K. Miarki)

Podział miasta[edytuj]

Dzielnice[edytuj]

• Biała Kolonia
• Droniowiczki
• Jania Góra
• Kokotek
• Kopce
• Leśnica
• Lipie
• Łopian
• Manhattan
• Piłka
• Posmyk
• Pusta Kuźnica
• Stara Kolonia
• Stare Miasto
• Steblów
• Śródmieście
• Wymyślacz
• Zagłówek

Największe osiedla[edytuj]

• 3 Maja
• Cebulskiego
• „Delicje”
• Lisowicka
• „Manhattan”
• Niegolewskich
• Ogrodowa
• Północ
• Robotnicze
• Steblowskie
• Szymanowskiego
• Tysiąclecia
• Wojska Polskiego
• Wyszyńskiego
• ZHP

Demografia[edytuj]

Poniższa tabela przedstawia rozwój liczby ludności miasta Lubliniec

Dane z 30 czerwca 2004 r.^[5]:

Piramida wieku mieszkańców Lublińca w 2014 r.^[2]:

Nazwa[edytuj]

Lubliniec wśród innych nazw śląskich miejscowości w urzędowym pruskim dokumencie z 1750 r. wydanym w języku polskim w Berlinie^[6].

Podobnie jak w przypadku dolnośląskiego Lubina nazwa Lublińca wywodzi się od polskiego słowa "lubić" – określenia pozytywnej ludzkiej emocji "lubienia czegoś"^[7]. Niemiecki językoznawca i historyk Heinrich Adamy w swoim dziele o nazwach miejscowości na Śląsku wydanym w 1888 r. we Wrocławiu wymienia on pierwotną nazwę jako Lubliniec oraz "Lobyn", które tłumaczy jako "Lustort" czyli po polsku "Pożądana, ulubiona miejscowość"^[7]. W nawiązaniu do tego znaczenia topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 r. notuje tradycyjny przekaz, który głosi, że początkowa nazwa Lubie wzięła się od słów wypowiedzianych przez Władysława opolskiego podczas polowania w rejonie dzisiejszego miasta – "Lubi mi się tu kościół i miasto budować"^[8]. Nazwa została początkowo fonetycznie zgermanizowana na Loben^[7], a później na Lublinitz tracąc swoje pierwotne znaczenie.

W łacińskiej Księdze uposażeń biskupstwa wrocławskiego spisanej w latach 1295-1305 miejscowość wymieniona jest jako Lublin oraz Lublyn^[9][10]. W 1475 r. w łacińskich statutach Statuta Synodalia Episcoporum Wratislaviensium miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Lobin^[11]. W spisanym po łacinie dokumencie średniowiecznym Bolesława opolskiego z dnia 1 września 1310 r. miasto wymienione jest pod nazwą Lubin^[12].

W 1612 r. polską nazwę miejscowości wspomina Walenty Roździeński w swoim staropolskim poemacie o śląskim hutnictwie pt. "Officina ferraria abo Huta i warstat z kuźniami szlachetnego dzieła żelaznego we fragmencie "Leży pobliż Lublińca; czasu dzisiejszego. Jest pod pana Andrzeja władzą Kochcickiego. Te trzy porząd od dołu na tejże to rzece. (Bruskowska a plaplińską i pusta) kuźnice. Są w dystrykcie lublińskim na koszeckim gruncie"^[13].

W 1750 r. polska nazwa „Lubliniec” wymieniona jest w języku polskim przez Fryderyka II pośród innych miast śląskich w zarządzeniu urzędowym wydanym dla mieszkańców Śląska^[14].

Polska nazwa Lublinice oraz niemiecka Lublinitz wymieniona jest również w 1896 roku przez śląskiego pisarza Konstantego Damrota. Wymienia on również historyczną nazwę polską Lubin, pod którą miejscowość wymieniono w 1310 i 1423 r., a także Lobin z 1423 r. oraz w wersji staropolskiej Lublinicz z 1517 r.^[15] W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 r. we Wrocławiu przez Johanna Knie miejscowość występuje pod nazwą niemiecką Lublinitz oraz obecnie używaną, polską Lubliniec^[16].

Nazwę Lubliniec w książce „Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej” wydanej w Głogówku w 1847 r. wymienił śląski pisarz Józef Lompa^[17]. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego wydany na przełomie XIX i XX w. notuje nazwę miasta pod polską nazwą Lubliniec oraz starszą Lubie, a także niemiecką nazwę Lublinitz^[18].

Ze względu na słowiańskie brzmienie, nazistowska administracja III Rzeszy zmieniła w 1941 r. zgermanizowaną polską nazwę Lublinitz na całkowicie niemiecką (pojawiającą się jednak już wcześniej w historii miasta) – Loben^[19].

Historia[edytuj]

Wieża kościoła pw. św. Mikołaja, widok z placu Kopernika

Lubliniec został założony na szlaku handlowym z Wrocławia do Krakowa prawdopodobnie w 1272 r. przez księcia Władysława I opolskiego. W 1277 r. rozpoczęła się budowa miejskiego ratusza oraz kościoła pw. św. Mikołaja. Lokowany na prawie magdeburskim Lubliniec prawa miejskie uzyskał w 1300 r., trafiając jednocześnie pod zwierzchnictwo Czech. Na początku XV w. zdobyty przez wojska królewskie Władysława Jagiełły, a właścicielem miasta został Spytko z Melsztyna. Do 1450 r. liczne przywileje miejskie, nadane przez księcia Jana Dobrego: przywilej cechów (utworzenie nowych cechów), przylej prawa składowego, przywilej na warzenie piwa.

Gmach dawnego Zakładu Wychowawczego im. Franciszka Grotowskiego w Lublińcu

Od XIV w. stolica powiatu lublinieckiego, jednego z największych w księstwie opolskim. W 1655 r. na tutejszym zamku znajdowała się przez krótki okres ikona Matki Boskiej Jasnogórskiej wywieziona z Jasnej Góry tuż przed oblężeniem szwedzkim. W wyniku trzech wojen śląskich w 1742 r. Lubliniec przeszedł wraz z większością Śląska z Monarchii Habsburskiej w granice Prus. W 1812 r. właścicielem dóbr lublinieckich był Franciszek Grotowski, który powołał w mieście Instytut Franciszka Grotowskiego mający na celu opiekę nad osieroconymi dziećmi i zapisał na jego utrzymanie część swojego majątku w testamencie^[20].

W połowie XIX w. na terenie ówczesnego powiatu lublinieckiego oraz samego miasta dominowała ludność polska. Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 r. notuje "(...) der Sprachverschiedenheit nach 4510 deutsch sprechende in 887 Famillien, 39,418 polnisch sprechende in 7934 Familien und mahrisch sprechende in einer Familie" czyli w tłumaczeniu na język polski "(...) różnorodność językowa jest następująca: 4510 mówi po niemiecku w 887 rodzinach, 39,418 mówi po polsku w 7934 rodzinach i 3 osoby z jednej rodziny mówi po morawsku"^[21]. W XIX w. w mieście swoje dzieła publikował po polsku górnośląski działacz, poeta i publicysta Józef Lompa, który w 1874 r. wydał tu m.in. „Pielgrzyma w Lubopolu”.

20 marca 1921 r. odbył się plebiscyt na Górnym Śląsku. W powiecie Lubliniec 47% z głosujących opowiedziało się za Polską, a 53% za Niemcami (wśród głosujących było prawie 16% tzw. emigrantów śląskich ściągniętych na tereny plebiscytowe w celu podniesienia końcowego rezultatu; wniosek o dopuszczenie emigrantów do głosu zgłosiła strona polska, ale ci w większości głosowali ostatecznie za Niemcami). W czasie III powstania śląskiego Lubliniec został zajęty przez powstańców. Ostateczne władze alianckie zdecydowały o przekazaniu Lublińca Państwu Polskiemu, mimo że w samym mieście 88% ludności (2580 do 351^[22]) opowiedziało się za przynależnością do Niemiec (część powiatu wraz z Dobrodzieniem pozostała w Niemczech).W okresie międzywojennym w Lublińcu stacjonował 74 Górnośląski Pułk Piechoty wywodzący się ze 159 pułku piechoty wielkopolskiej. W latach 1921 – 1929 służbę w 74 Górnośląskim Pułku Piechoty pełnił między innymi jego współtwórca kpt.Władysław Nawrocki, bohater bitwy o Postawy i nad rzeką Autą – w czasie wojny polsko – bolszewickiej 1920 roku^[23][24].

W czasie agresji niemieckiej na Polskę miasto zostało zdobyte przez oddziały hitlerowskie w pierwszych dniach września 1939 r. W czasie II wojny światowej na terenie miejscowego szpitala psychiatrycznego dokonano mordu na 194 dzieciach w wieku od 5 do 17 lat, które zabijano zastrzykami z barbituranów^[25]. Miasto zostało wyzwolone przez 31 korpus pancerno-gwardyjski wspierający 5 armię gwardyjską 1 Frontu Ukraińskiego (w 1968 roku wzniesiono pomnik ku czci wyzwolicieli na ul. Paderewskiego)^[26]. Od 1945 r. miasto ponownie należy do Polski.

Architektura i urbanistyka[edytuj]

W centrum miasta znajdują się najstarsze dzielnice Lublińca – Stare Miasto, Śródmieście (funkcje głównie turystyczne, handlowe i usługowe), Wesoła, Biała Kolonia (funkcje mieszkalne). Dookoła rozciągają się nowsze osiedla – na północy jedne z największych osiedli mieszkaniowych – Tysiąclecie, Wojska Polskiego, ZHP, na zachodzie – Delicje, Manhatan, Wieniewskiego, na wschodzie – Niegolewskich, Robotnicze, Powstańców Śląskich, na południu – Stalmacha, Stara Kolonia.

Przemysł skupia się głównie w części północnej, północno-wschodniej i wschodniej miasta (Steblów, Kopce) oraz w okolicach dworca kolejowego (Śródmieście).

Osiedla domków jednorodzinnych tzw. „bliźniaków” (Wymyślacz, Dziuba, Wiłkowice, Droniowiczki, Steblów Nowy, Steblów Stary). W okolicach obwodnicy zachodniej przed dzielnicą Wymyślacz-Dziubowe „bliźniaki” przeplatają się wśród bloków mieszkalnych.

Tereny rekreacyjne skupiają się wokół stawów: Posmyk, Kokotek I, Kokotek II, Piegrza, wokół Zalewu Dronowickiego i Parku Grunwaldzkiego. Baza turystyczna i hotelowa miasta znajduje się nie tylko w Śródmieściu, ale także w dzielnicach południowych: Kokotek, Posmyk, Leśnica i Pusta Kuźnica.

Zabytki i atrakcje turystyczne[edytuj]

Klasztor Ojców Oblatów i kościół św. Stanisława Kostki

Grota Matki Boskiej z Lourdes

Kościół św. Anny

Kościół św. Mikołaja

Kościół św. Edyty Stein

Cmentarz żydowski w Lublińcu

• Zabytkowe kościoły:
  • Kościół św. Mikołaja
  • Kościół św. Stanisława Kostki
  • Kościół św. Anny
  • Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego
  • Kościół parafialny Najświętszej Maryi Panny Królowej (w kościele znajduje się ruchoma szopka w okresie świąt Bożego Narodzenia)
• Sanktuarium Matki Boskiej Lubeckiej
• Kamienice na Rynku Głównym
• Kamienice na Małym Rynku
• Papieskie Graffiti
• Kaplica św. Boromeusza w kościele św. Mikołaja
• Kaplica św. Józefa
• Kaplica w Droniowiczkach
• Kaplica w Pustej Kuźnicy
• Zamek w Lublińcu
• Budynek dawnego Zakładu Wychowawczego im. Franciszka Grotowskiego – obecnie Zespół Szkół im. św. Edyty Stein oraz park
• Wieża ciśnień (ul. Kochcicka)
• Wieża ciśnień (ul. Dworcowa)
• Lokomotywownia wachlarzowa z obrotnicą
• 4 schrony bojowe z 1939 r. wzniesione przez Wojsko Polskie
• Obserwatorium astronomiczne (w I LO im. A. Mickiewicza)
• Zabudowania na terenie Zakładu dla psychicznie i nerwowo chorych
• Budynki użyteczności publicznej
  • Urząd Miejski
  • Starostwo Powiatowe
  • Urząd Skarbowy (najnowocześniejszy w województwie śląskim)
  • Zespół Szkół KSW im. św. Edyty Stein
  • I Liceum Ogólnokształcące im. A. Mickiewicza
  • Poczta Główna
  • i inne
• Park Miejski
  • Amfiteatr
  • Grzybek
• Była gorzelnia (ul. Oświęcimska)
• Zabudowania w centrum; Rynek Główny, Mały Rynek i okolice

Pomniki[edytuj]

Pomnik ku czci Pamięci Poległych za Polskość Ziemi Śląskiej w Lublińcu

Pomnik św. Eugeniusza de Mazenod

Pomnik Żołnierzy Wojska Polskiego i Powstańców Śląskich

• Pomnik św. Edyty Stein (Mały Rynek)
• Pomnik św. Jana Nepomucena (Rynek Główny)
• Pomnik bł. Jana Cebuli (Klasztor o. Oblatów)
• Pomnik Żołnierzy Wojska Polskiego (Cmentarz Wojskowy – ul. Stalmacha)
• Pomnik św. Eugeniusza de Mazenod (Klasztor o. Oblatów)
• Pomnik 74 GPP (Skwer przy skrzyżowaniu ulic: Grunwaldzkiej, Sobieskiego i 74 GPP)
• Grobowiec i pomnik na cmentarzu żydowskim
• Pomnik Powstańców Śląskich (Cmentarz Wojskowy – ul. Stalmacha)

Tablice pamiątkowe[edytuj]

• na Dworcu Głównym PKP (pl. Niepodległości), poświęcona rocznicy otwarcia linii kolejowej Lubliniec–Wrocław Mikołajów;
• na budynku Starostwa Powiatowego (ul. Paderewskiego) upamiętniająca pobyt marszałka Józefa Piłsudskiego w Lublińcu;
• na cmentarzu wojskowym (ul. Stalmacha) upamiętniająca ofiary katastrofy lotniczej pod Smoleńskiem;
• w kościele pw. św. Edyty Stein (ul. Oleska), poświęcona lublinieckim policjantom zamordowanym w Katyniu i Miednoje;
• na kamienicy, w której mieszkali dziadkowie św. Edyty Stein (ul. św. Edyty Stein), poświęcona patronce miasta;
• na cmentarzu żydowskim, poświęcona pochowanym tam Żydom;
• upamiętniająca byłych nauczycieli i uczniów gimnazjum im.Adama Mickiewicza, poległych i pomordowanych w czasie II wojny światowej (ul. Sobieskiego 22, Liceum Ogólnokształcące nr 1 im. Adama Mickiewicza);
• upamiętniająca Konrada Mańkę, harcerza i organizatora lublinieckiego ruchu oporu, zamordowanego przez hitlerowców 15 lipca 1942 roku. Tablica umieszczona na budynku, w którym mieszkał i działał w latach 1939-1940 (ul. Damrota 11).

Zieleń miejska[edytuj]

• Park Grunwaldzki
• Park Klasztorny (przy klasztorze Ojców Oblatów)
• Skwer Steinów
• Skwer Sikorskiego

Ponadto na terenie miasta znajduje się kilka mniejszych parków i skwerów.

Wspólnoty wyznaniowe[edytuj]

Kościół katolicki[edytuj]

Siedem parafii:

• Parafia wojskowa bł. Piotra Jerzego Frassati
• Parafia św. Mikołaja
• Parafia Najświętszej Maryi Panny Królowej
• Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego
• Parafia św. Stanisława
• Parafia św. Stanisława Kostki
• Parafia św. Teresy Benedykty od Krzyża (Edyty Stein)

Kościół Ewangelicko-Augsburski[edytuj]

Jeden zbór:

• zbór w Lublińcu

Kościół Zielonoświątkowy[edytuj]

Jeden zbór^[27]:

• zbór „Skała”

Świadkowie Jehowy[edytuj]

Trzy zbory^[28]:

• zbór Migowy
• zbór Wschód
• zbór Zachód

W Lublińcu znajdują się też ośrodki innych wyznań, m.in.: Kościół Adwentystów Dnia Siódmego. W Lublińcu utworzono Towarzystwo im. E. Stein, prowadzące działalność popularyzatorską w Centrum Pojednania. W 2008 roku Dekretem Stolicy Apostolskiej św. Edyta Stein została ustanowiona patronką miasta.

Lubliniec jest także siedzibą Dekanatu Wojsk Specjalnych.

Kultura i rozrywka[edytuj]

Lubliniec jest miastem bardzo bogatym w wydarzenia kulturalne i rozrywkowe. W mieście odbywa się wiele imprez i festiwali, kilka spośród nich ma charakter ogólnopolski i międzynarodowy.

Cykliczne imprezy kulturalne[edytuj]

• Festiwal Rowerowy Together – NINIWA Team^[29]
• Dni Lublińca
• Wystawa psów „Nie tylko rasowych”
• Maraton Komandosa
• Bieg o "Nóż Komandosa"
• Bieg Katorżnika
• Bieg Noworoczny
• Bieg Niepodległości
• Bieg po choinkę
• Zimowy Maraton na Raty
• Rajd Lubliniecki
• Lublinieckie Lato Filmowe
• Europa w Lublińcu
• Lublinieckie Spotkania z Muzyką
• Niebieski Festyn
• Przegląd Twórczości Poetycko-Teatralnej Osób Niepełnosprawnych
• Regionalny Konkurs Recytatorski
• Festiwal Piosenki Dziecięcej dla Przedszkolaków

Turystyka[edytuj]

Informacja turystyczna:

• Stowarzyszenie Przyjaciół Lublińca
• Stowarzyszenie Rozwoju Lublińca
• PTTK – Oddział w Lublińcu
• Polskie Towarzystwo Turystyczno – Krajoznawcze

Turystyka rowerowa[edytuj]

W mieście krzyżują się następujące trasy:

• Nr 30: Rybnik – Pilchowice – Toszek – Krupski Młyn – Lubliniec
• Nr 27: Częstochowa – Blachownia – Herby – Lubliniec – Ozimek – Opole – Dobrzeń Wlk – Lasowice Małe – Olesno
• Nr 39: Byczyna – Kluczbork – Olesno – Lubliniec
• Nr 26: Zawiercie – Myszków – Koziegłowy – Woźniki – Koszęcin – Lubliniec – Pawonków – Dobrodzień
• Nr 17: Gliwice – Pyskowice – Lubliniec
• Nr 431: Koszęcin – Lubliniec Kopce – Lubliniec Centrum – Lubliniec Wesoła – Lubliniec Posmyk – Lubliniec Kokotek (trasa lokalna)

Ponadto na terenie miasta znajduje 5 turystycznych szlaków rowerowych. Są to:

• Szlak Papieski
• Szlak Jurajski
• Szlak św. Anny
• Szlak Jasnogórski
• Szlak Koszęciński

Co roku we wrześniu organizowany jest Tour de Kokotek na terenie lublinieckich dzielnic Kokotek, Leśnica i Posmyk.

Szlak Powstańców Śląskich[edytuj]

• Oznakowanie trasy: zielone
• Długość trasy: 73,7 km
• Szlak trasy biegnie od Woźnik do Dobrodzienia
• Przebieg trasy: Woźniki – Kalety – Koszęcin – Piłka – Lubliniec Str.Kolonia – Lubliniec Wesoła – Lubliniec Rynek Główny – Lubliniec Steblów – Łagiewniki Wlk. – Gwoździany – Dobrodzień

Szlak Józefa Lompy[edytuj]

• Oznakowanie trasy: żółte
• Długość trasy: 61,2 km
• Szlak trasy biegnie od Boronowa do Ciasnej
• Przebieg trasy: Boronów – Koszęcin – Lubliniec Leśnica – Lubliniec Kokotek – Lubliniec Kopce – Lubliniec Droniowiczki – Lubliniec Wesoła – Lubliniec Śródmieście – Lubliniec Os. Steblowskie – Jawornica – Kochanowice – Pawełki – Ciasna

Przez Lubliniec przechodzi także Szlak architektury drewnianej, na jego trasie znajduje się kościół św. Anny z 1653 r.

Hotele[edytuj]

Zamek w Lublińcu

W mieście znajduje się kilka hoteli: czterogwiazdkowy Hotel Zamek znajdujący się w budynku Zamku Lublinieckiego – jednego z najważniejszych zabytków miasta pochodzącego z XIV wieku, trzygwiazdkowy Hotel Alhar, Obiekt Restauracja RAJSKA Usługi Hotelowe, Hotel Lubliniec – Lubex, Silesiana, Posmyk – Leśne Ustronie, Hotel Leśny, Hotel Heaven, Hotel Młyn oraz 2 hotele garnizonowe.

Edukacja[edytuj]

Zespół Szkół im. Adama Mickiewicza

Lubliniec ma bogatą historię szkolnictwa. Obecnie, oprócz 2 szkół podstawowych i 2 gimnazjów istnieje tu 6 zespołów szkół o charakterze zawodowym: budowlanym, ekonomicznym, gastronomicznym, hotelarskim, mechanicznym, elektronicznym, odzieżowym, medycznym oraz handlowym. Młodzież ma też możliwość pobierania nauki w 3 liceach ogólnokształcących, 4 liceach profilowanych i Centrum Kształcenia Ustawicznego. Ponadto w mieście jest też Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia oraz Szkoła Muzyczna „Yamaha”, Zespół Szkół Katolickiego Stowarzyszenia Wychowawców (KSW), Salezjański Zespół Szkół, Młodzieżowe Centrum Kariery, Specjalny Ośrodek Szkolno Wychowawczy, Ośrodek dla Niesłyszących i Słabosłyszących, Wojewódzki Ośrodek Doskonalenia Zawodowego oraz Uniwersytet Trzeciego Wieku.

Szkolnictwo wyższe[edytuj]

• Do 2005 r. w Lublińcu swoją siedzibę miała klinika i katedra psychiatrii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.

Mieszkalnictwo[edytuj]

W Lublińcu bardzo szybko rozwija się mieszkalnictwo zarówno jednorodzinne, jak i wielorodzinne, w mieście jest budowane wiele domków szeregowych oraz dużo nowych blokowisk, m.in. nowe osiedle wojskowe przy obwodnicy zachodniej, nowe bloki TBS-u na osiedlu "Manhattan" oraz bloki komunalne na osiedlu "Delicje".^{[potrzebny przypis]}

Największy odsetek terenów mieszkaniowych skupia się w dzielnicy śródmiejskiej, a zwłaszcza w samym centrum miasta, jak również w jednostce nazwanej umownie „Śródmieście – Północny Wschód”. Obecnie władze miasta starają zmienić wizerunek Lublińca z „przemysłowego blokowiska” na nowoczesny ośrodek turystyczny.^{[potrzebny przypis]}

Ochrona zdrowia[edytuj]

Fragment zabudowań szpitala neuropsychiatrycznego

Neogotycki budynek z zegarem na terenie szpitala psychiatrycznego. Został rozebrany w latach 2015-2016^[30]

W mieście znajduje się kilka szpitali:

• Wojewódzki Szpital Neuropsychiatryczny (oddziały psychiatryczne dla dorosłych i dzieci, oddział odwykowy, ZOL, oddział neurologiczny, oddział psychiatrii sądowej)
• Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej – Powiatowy Szpital Zespolony (oddziały: wewnętrzny, dziecięcy, ratunkowy, ginekologiczno-położniczy, chirurgiczny, chorób płuc, OIOM)
• Szpital Zakaźny
• Stacja Dializ
• Ośrodek Leczenia Tlenem

W latach 1953–2000 w Lublińcu znajdował się oddział kliniczny Śląskiej AM w Katowicach, który został przeniesiony do Katowic.

Gospodarka[edytuj]

Lubliniec jest jednym z 3 miast powiatowych woj. śląskiego oraz jednym z 18 miast w Polsce zaliczanych do klasy A pod względem atrakcyjności inwestycyjnej (dane Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową w Warszawie)^{[potrzebny przypis]}.

W Lublińcu działa kilkanaście sklepów należących do dużych sieci handlowych, pasaże i galerie handlowe, kilka domów handlowych oraz mniejsze sklepy.

Zakłady pracy[edytuj]

W Lublińcu działa kilka dużych zakładów pracy. Są to przedsiębiorstwa takie jak: Lentex, EthosEnergy Poland, Hygienika, Gamrat (centrum dystrybucji), Texlen, Da Gama, Miwo Military Lubliniec, Elhand, Ledapol, Gracja, Makpol, Polmar, Hoger, Polimer, Tauron, Enion SA, Dedal, Krynicki Recykling.

W mieście znajduje się również Elektrociepłownia Lubliniec S.A.

W północno-wschodniej części miasta funkcjonuje podstrefa Lubliniec, Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Na terenie lublinieckiej podstrefy KSSE wybudowano i oddano do użytku w 2014 r. dwa zakłady: Krynicki Recykling, Elhand (drugi zakład tej firmy w Lublińcu), w 2015 r. oddano do użytku kolejne dwa zakłady: Da Gama oraz Makpol.

Sport[edytuj]

Stadion „Sparty” w Lublińcu

Kluby sportowe[edytuj]

• Lublinieckie Stowarzyszenie Bilarda i Darta „CZARNA PERŁA"
• Sparta Lubliniec
• Victoria Lubliniec
• Wojskowy Klub Biegacza "Meta"
• S.T.S. „SPARTAKUS”
• Automobilklub Lubliniecki
• Polski Związek Wędkarski Koło Lubliniec
• Integracyjny Klub Szachowy
• Klub Oyama Karate
• Klub Shudokan Aikido
• Klub Jiu-Jitsu
• Lublinieckie Towarzystwo Tenisowe
• TKKF „Pedagog” Lubliniec
• STB Energia Lubliniec
• Akademia Sportowa

i inne

Obiekty sportowe[edytuj]

Hala sportowa Zespołu Szkół im. Adama Mickiewicza

• Stadion „Sparty”
• Stadion „Unii”
• Hala sportowa przy Szkole Podstawowej nr 3
• Korty tenisowe przy stadionie „Unii”
• Korty tenisowe przy krytej pływalni „Lentex”
• Kąpielisko w dzielnicy Kokotek
• Kąpielisko przy hotelu „Silesiana”
• Basen kąpielowy (odkryty) w Parku Miejskim
• Basen kąpielowy (kryty) przy zakładach „Lentex”
• boiska sportowe „Orlik” (na terenie miasta są 3 orliki oraz 8 innych nowoczesnych boisk wielofunkcyjnych, jest to rekordowa liczba w skali województwa) i inne

Władze miasta planują także budowę aquaparku na terenie boiska "Unii"

Rekreacja i wypoczynek[edytuj]

• Boisko wielofunkcyjne – ul. Oleska
• Boisko wielofunkcyjne (Orlik) – ul. Kochcicka
• Boisko wielofunkcyjne (Orlik) – ul. Zwycięstwa (teren ZSOT)
• Boisko wielofunkcyjne (Orlik) – ul. Sobieskiego (teren ZS nr 1)
• Boisko wielofunkcyjne – ul. Wyszyńskiego
• Boisko wielofunkcyjne – ul. Klonowa
• Boisko wielofunkcyjne – ul. Droniowicka (obok Gimnazjum nr 2)
• Boisko wielofunkcyjne – ul. ZHP
• Boisko wielofunkcyjne – ul. Stalmacha
• Boisko wielofunkcyjne – ul. Wilimowskiego
• Park Grunwaldzki
• Bulwar Franciszka Grotowskiego
• Skwer Steinów
• Skwer Sikorskiego
• Street Workout Park
• Basen w dzielnicy Kokotek
• Basen kąpielowy miejski
• Lodowisko na Bulwarze Grotowskiego
• Promenada Staromiejska
• Liczne ścieżki rowerowe i szlaki pieszo-rowerowe
• Zalew Droniowicki
• Kanał Grunwaldzki
• Staw „Posmyk”
• Staw „Kokotek I"
• Staw „Kokotek II"
• Staw „Piegża”
• Stawy w dzielnicach: Wymyślacz i Zagłówek
• Rynek Główny
• Rynek Mały
• Centrum Formacji NINIWA w dzielnicy Kokotek

Muzyka[edytuj]

Dom kultury

• Miejski Dom Kultury
• Szkoła Muzyczna I stopnia im. Janiny Garści
• Szkoła Muzyczna „Yamaha”

Kina[edytuj]

• Karolinka 3D

Muzea[edytuj]

Dom Courantów obecnie Muzeum Edyty Stein

• Muzeum Edyty Stein (Pro Memoria Edith Stein)

Galerie[edytuj]

• Galeria i Pracownia Artystyczna Joanna Cieślik
• Galeria „Pod Glinianym Aniołem”
• Galeria w Miejskim Domu Kultury

Biblioteki[edytuj]

• Miejsko – Powiatowa Biblioteka Publiczna (z filiami)
• Wojewódzka Biblioteka Pedagogiczna, filia w Lublińcu

Transport[edytuj]

Tranzyt[edytuj]

Lubliniec jest ważnym węzłem drogowym położonym na skrzyżowaniu dróg krajowych:

• 11/ S11 Kołobrzeg – Poznań – Ostrów Wielkopolski – Lubliniec (obwodnica zachodnia) – Bytom
• 46 Szczekociny – Częstochowa – Lubliniec (obwodnica północna) – Opole – Nysa – Kłodzko

oraz dróg wojewódzkich:

• droga wojewódzka nr 906 Lubliniec – Koszęcin – Strzebiń – Woźniki – Koziegłowy – Myszków – Zawiercie

i dróg lokalnych (międzypowiatowych):

• Lubliniec – Koszwice – Zawadzkie – Strzelce Opolskie
• Lubliniec – Krupski Młyn – Pyskowice – Gliwice

Obwodnice[edytuj]

W Lublińcu istnieje obwodnica zachodnia łącząca dzielnice Kokotek z dzielnicą Steblów. W listopadzie 2010 roku została oddana do użytku po trzyletniej budowie obwodnica północna wraz z węzłem Lubliniec Północ (drugim co do wielkości węzłem (estakadą) po gliwickiej Sośnicy w województwie śląskim). Lubliniec posiada również trasę śródmiejską – al. Solidarności, czyli obwodnice dzielnicy staromiejskiej, która zamyka pierścień drogowy wokół lublinieckiego starego miasta.

Komunikacja autobusowa[edytuj]

 Zobacz też: PKS Lubliniec.

Autobusy z komunikacji lokalnej obsługują kursy do wszystkich miejscowości powiatu lublinieckiego i większości miejscowości z okolicznych powiatów dla których Lubliniec jest centrum administracyjnym i regionalnym.^{[potrzebny przypis]}

Dworce autobusowe:

• Dworzec autobusowy PKS (Śródmieście Wschodnie, pl. Niepodległości)

Kolej[edytuj]

Dworzec kolejowy w Lublińcu – perony

Lubliniec jest ważnym węzłem kolejowym, posiada 5 kierunków wylotowych. Przez Lubliniec przebiegają następujące szlaki kolejowe^[31]:

• Poznań – Ostrów Wlkp. – Lubliniec – Katowice
• Opole – Lubliniec – Częstochowa – Kielce
• Lubliniec – Gliwice

Jedyną stacją kolejową na terenie miasta jest Lubliniec. W przeszłości istniały jeszcze przystanki kolejowe Lubliniec Kokotek i Lubliniec Zachodni. Stacja kolejowa w Lublińcu jest bezpośrednio połączona z większością dużych miast Polski (m.in. Warszawa, Szczecin, Kraków, Lublin, Bydgoszcz, Olsztyn, Wrocław, Katowice, Poznań, Białystok, Gdynia, Kielce, Rzeszów); do wielu ośrodków turystycznych (Szklarska Poręba, Zakopane, Ustka, Kołobrzeg, Wisła, Kudowa-Zdrój, Świnoujście).

Dworzec kolejowy stacji Lubliniec został włączony w sieć obiektów podlegających Oddziałowi Dworce Kolejowe PKP. Otrzymał kategorię C. Ponadto w Lublińcu znajdują się inne instytucje związane z grupą PKP:

• Zakład Linii Kolejowych PKP Polskie Linie Kolejowe
• PKP Cargo (dystrybucja)
• Zakład Naprawy – Zakład Staropolski (oddział)

Lotnisko[edytuj]

Najbliższy port lotniczy, MPL Katowice znajduje się w odległości ok. 50 km w Pyrzowicach.

Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej[edytuj]

W mieście jest dyslokowana Jednostka Wojskowa Komandosów (JW 4101), do której należy strzelnica. Na terenie Garnizonu Lubliniec znajduje się placówka ŻW. Na terenie koszar JW 4101 zlokalizowany jest Kościół bł. Piotra Jerzego Frassati w Lublińcu, należący do Dekanatu Wojsk Specjalnych, którego Lubliniec jest siedzibą.

Media[edytuj]

Prasa[edytuj]

• Gazeta Lubliniecka – tygodnik, ukazuje się co piątek.
• Dziennik Lubliniecki – cotygodniowy dodatek do Dziennika Zachodniego. Ukazuje się w piątki.
• Trybuna Lubliniecka – cotygodniowy dodatek do Trybuny Śląskiej. Ukazywał się do grudnia 2004 roku.
• Teraz Lubliniec – tygodnik ukazujący się w latach 2003-2008
• Nowiny Lublinieckie – ukazuje się średnio co 2 tygodnie. Można pobrać na stronie UM.
• Ziemia Lubliniecka – dwutygodnik oraz magazyn o tej samej nazwie
• Lublinitzer Kreisblatt gazeta urzędowa landratury wychodząca w latach 1844–1922
• Tygodnik Powiatowy na Powiat Lubliniecki gazeta urzędowa starostwa wychodząca w latach 1922–1939
• „Gwarek” – dwutygodnik, obejmujący swym zasięgiem region od Lublińca po Piekary Śląskie

Internet[edytuj]

• Lubliniec.Info – Portal Informacyjny Lubliniec. Info^[32]. Dostępny od 2001.
• Lubliniec.pl – Portal samorządowy oraz turystyczny
• Lubliniec.naszemiasto.pl - Portal informacyjny
• Lubliniec24.pl - Portal informacyjny
• Gazetalubliniecka.pl - Portal informacyjny

Polityka[edytuj]

Urząd Miejski w dzień

Urząd Miejski w nocy

Starostwo powiatowe

Obelisk z okazji 700 lecia Miasta Lubliniec

Burmistrzowie[edytuj]

Wiceburmistrzowie:

• Marek Dmitriew
• Wojciech Graca
• Andrzej Pawełczyk
• Joanna Bąk
• Jan Grajcar & Anna Jonczyk-Drzymała
• Anna Jonczyk-Drzymała

Przewodniczący Rady Miejskiej[edytuj]

Miasta partnerskie[edytuj]

• Kiskunmajsa
• Kravaře
• Łowicz
• Reda
• Stara Lubovna
• Teruel

Ciekawostki[edytuj]

• Pod względem wielkości powierzchni objętej granicami miasta, Lubliniec jest na 9 miejscu wśród miast województwa śląskiego^[33] i 31. miejscu wśród miast polskich^[34] (znaczną część tego obszaru zajmują lasy, w tym parki Miejski i Grunwaldzki).
• W rankingu Samorządów według Rzeczpospolitej w 2010 r. Lubliniec zajął 2 miejsce w kategorii gmin miejskich^[35].
• Władze miejskie planują budowę aquaparku; kompleksu sportowo-rekreacyjnego w którym miałaby się znaleźć (oprócz basenów, hotelu, jacuzzi, lodowiska, estrady itp.) oszklona studnia do nurkowania, wyczyny nurków będą mogli podziwiać goście podwodnej kawiarni – będzie to pierwszy taki obiekt w Polsce^[36].
• Mały Rynek (Pl. Kopernika) w Lublińcu zajął 1 miejsce w konkursie na Najlepszą Przestrzeń Publiczną w województwie śląskim^[37].
• Wiosną 2007 r. ruszyły prace nad budową ścieżek rowerowych, prace zakończyły się pod koniec 2008 r., po zakończeniu inwestycji Lubliniec posiada ich 75 km^[38].

Zobacz też[edytuj]

• Cmentarz żydowski w Lublińcu
• Stary Lubliniec
• „Śląsk Biały”
• Jednostka Wojskowa Komandosów
• Miasta w Polsce

Przypisy

Bibliografia[edytuj]

1. Johann Knie: Alpabetisch, Statistisch, Topographische Uebersicht aller Dorfer, Flecken, Stadt und andern Orte der Konigl. Preus. Provinz Schliesen.... Breslau: Barth und Comp., 1830.
2. Felix Triest: Topographisches handbuch von Oberschliesen. Breslau: Verlag von Wilh. Gottl. Korn, 1865.

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Lubliniec w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska. Warszawa, 1902.

W Wikimedia Commons znajdują się multimedia związane z tematem: Lubliniec

• Urząd Miejski w Lublińcu
• Lubliniec w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. V: Kutowa Wola – Malczyce. Warszawa, 1884.
• Zbór „Skała” w Lublińcu
• historia jednostek wojskowych dyslokowanych w Lublińcu s. 16-21

p • d • e Dzielnice Lublińca Biała Kolonia • Droniowiczki • Dziuba • Jania Góra • Kokotek • Kopce • Leśnica • Lipie • Łopian • Piłka • Posmyk • Pusta Kuźnica • Stara Kolonia • Steblów • Śródmieście • Wesoła • Wiłkowice • Wymyślacz • Zagłówek • Zielona

p • d • e Miasta województwa śląskiego Miasta powiatowe Będzin • Bielsko-Biała • Bieruń • Bytom • Cieszyn • Chorzów • Częstochowa • Dąbrowa Górnicza • Gliwice • Jastrzębie-Zdrój • Jaworzno • Katowice • Kłobuck • Lubliniec • Mikołów • Mysłowice • Myszków • Piekary Śląskie • Pszczyna • Racibórz • Ruda Śląska • Rybnik • Siemianowice Śląskie • Sosnowiec • Świętochłowice • Tarnowskie Góry • Tychy • Wodzisław Śląski • Zabrze • Zawiercie • Żory • Żywiec Miasta gminne Blachownia • Czechowice-Dziedzice • Czeladź • Czerwionka-Leszczyny • Imielin • Kalety • Kłobuck • Knurów • Koniecpol • Koziegłowy • Krzanowice • Krzepice • Kuźnia Raciborska • Lędziny • Łaziska Górne • Łazy • Miasteczko Śląskie • Ogrodzieniec • Orzesze • Pilica • Poręba • Pszów • Pyskowice • Radlin • Radzionków • Rydułtowy • Siewierz • Skoczów • Sławków • Sośnicowice • Strumień • Szczekociny • Szczyrk • Toszek • Ustroń • Wilamowice • Wisła • Wojkowice • Woźniki • Żarki

p • d • e Powiat lubliniecki Miasta Lubliniec • Woźniki Gminy miejskie Lubliniec Gminy miejsko-wiejskie Woźniki Gminy wiejskie Boronów • Ciasna • Herby • Kochanowice • Koszęcin • Pawonków