Tworzenie stron internetowych

Ten artykuł dotyczy miasta wielkopolskiego. Zobacz też: inne miejscowości o tej nazwie.

Międzychód
Rynek i fontanna
Herb Międzychodu
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	międzychodzki
Gmina	Międzychód gmina miejsko-wiejska
Prawa miejskie	koniec XIV wieku
Burmistrz	Krzysztof Wolny
Powierzchnia	6,98 km²
Wysokość	37 m n.p.m.
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	10 666[1] 1 528,1 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 95
Kod pocztowy	64-400
Tablice rejestracyjne	PMI
Położenie na mapie powiatu międzychodzkiego Międzychód
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Międzychód
Położenie na mapie Polski Międzychód
52°36′03,60″N 15°53′23,58″E/52,601000 15,889883
TERC (TERYT)	3014034
SIMC	0935506
Hasło promocyjne: Miasto z pompą[2]
Urząd miejski ul. Piłsudskiego 2 64-400 Międzychód
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa

Międzychód (niem. Birnbaum) – miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie międzychodzkim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Międzychód. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. gorzowskiego. Położone nad Wartą w Kotlinie Gorzowskiej. Po roku 1998 nastąpił powrót miasta w granice województwa wielkopolskiego.

Według danych z 30 czerwca 2013, miasto liczyło 10 847 mieszkańców^[3].

Prywatne miasto szlacheckie lokowane w 1400 roku położone było w XVI wieku w województwie poznańskim^[4].

Nazwa miasta[edytuj]

Przyjmuje się, że nazwa miasta wzięła swój początek z "chodzenia między brodami", Międzybród - Międzychód, chociaż nie ma żadnych przesłanek, by istniały w tym miejscu jakieś przeprawy przez rzekę Wartę.

Od średniowiecza równolegle z polską używana była niemiecka nazwa miasta (Birnbaum). Oznacza ona gruszę, co znalazło swoje odzwierciedlenie w herbie miejskim.

Historia[edytuj]

Międzychód, położony w granicach historycznej Wielkopolski, uzyskał prawa miejskie prawdopodobnie przed 1378 r.

W wyniku II rozbioru Rzeczypospolitej w 1793, miasto przeszło w posiadanie Prus.

Na mocy traktatu wersalskiego Międzychód ponownie znalazł się w granicach Polski, stanowiąc w latach 1920–1939 najdalej wysunięte na zachód miasto II Rzeczypospolitej (granica z Rzeszą Niemiecką przebiegała ok. 4 km na zachód od miasta).

II wojna światowa[edytuj]

 Osobne artykuły: Kraj Warty, Wysiedlenia Polaków z Wielkopolski 1939–1941 i Heim ins Reich.

W czasie II wojny światowej w latach 1939-1941 z miasta wysiedlono większość Polaków do Generalnego Gubernatorstwa, a w zamian sprowadzono Niemców w ramach akcji kolonizacyjnej Heim ins Reich.

Okres powojenny[edytuj]

Zimą 1945 roku stacjonował tu sztab 1 Frontu Białoruskiego ^[5]. Miasto częściowo rozbudowuje się, chociaż daje się odczuć stagnację. Piękne krajobrazy przyciągają turystów i wędkarzy (kraina 100 jezior). 4 lipca 2017 Rada Miejska przemianowała ulice Gwardii Ludowej na Św. Jana Pawła II (alternatywną propozycją była Kazimierza Myszkowskiego), Langowicza na Sportową i Kaczmarka na Wąską (alternatywnie proponowano Łucjana Konopińskiego)^[6].

Dzielnice i przedmieścia[edytuj]

Hotel Pod Białym Orłem

Miasto jest jednolitą gminą o statusie miejskim, bez prawnego podziału jej terytorium na dzielnice i osiedla, czyli na jednostki pomocnicze gminy. Jednakże w mieście istnieje zwyczajowy podział poszczególnych jego części wynikający ze względu na położenie tych terenów oraz z pewnych uwarunkowań historycznych i urbanistycznych. Dzielnice nie stanowią oficjalnego podziału administracyjnego miasta. Są to nazwy zwyczajowe, które są powszechnie używane przez mieszkańców.

Dzielnice:

• Stare Miasto
• Nowe Miasto
• Port
• Lipowiec
• Letnisko
• Mała Wielowieś
• Bocianie Gniazdo
• Ostrawy
• Słodowy Młyn

Przedmieścia (i ich części) leżące poza granicami miasta, stanowiące integralną część organizmu miejskiego:

• Stare Bielsko
• Nowe Bielsko
• Osiedle Lubuskie (Bielsko) zwane Olminem lub Lotniskiem
• Dzięcielin
• Wielowieś
• Przedlesie
• Zielona Chojna (Bielsko)
• Gorzyń
• Muchocin
• Gorzycko Stare

Demografia[edytuj]

• Piramida wieku mieszkańców Międzychodu w 2014 roku^[1].

Zabytki[edytuj]

Muzeum Regionalne w Międzychodzie

 Osobny artykuł: Zabytki Międzychodu.

• kościół pw. Męczeństwa św. Jana Chrzciciela z XVI w.; wzmiankowany po raz pierwszy w 1404, w latach 1555-1589 w rękach luteran. W 1591 z cegły palonej zbudowano nowy, istniejący do dzisiaj kościół (obecnie część między chórem a amboną), który w 1635 spłonął razem z miastem. Obecny transept i prezbiterium dobudowano do wcześniejszej budowli w latach 1902-1904. Wieża kościelna dwukrotnie była uszkadzana przez czynniki atmosferyczne - w 1672 ucierpiała na skutek huraganu, a w 1706 uderzył w nią piorun.
• przykościelny zabytkowy cmentarz z barokowymi płytami nagrobkowymi z XVIII w. (przy poewangelickim kościele pw. Niepokalanego Serca Maryi, dziś siedzibie parafii rzymskokatolickiej),
• płyta nagrobna Krzysztofa Unruha z XVIIw. w kościele pw. Niepokalanego Serca Maryi,
• "Laufpompa" - głębinowa studnia artezyjska w centrum miasta ujęta w ozdobną żeliwną pompę z 1912,
• Muzeum Regionalne,
• wrzecionowaty układ przestrzenny starego miasta,
• domy "szczytowe" wzdłuż ulicy Rynkowej.

Atrakcje przyrodnicze[edytuj]

• rezerwat przyrody “Kolno Międzychodzkie“ (pow.14 ha) - prastare dęby nad Jeziorem Koleńskim
• rezerwat przyrody “Dolina Kamionki“
• dąb na Placu Kościuszki - pomnik przyrody
• fragmenty Pszczewskiego Parku Krajobrazowego
• Królewska Góra (116 m n.p.m.), w pobliżu wsi Dormowo
• Puszcza Notecka, z najwyższym wzniesieniem Wielką Sową 93 m n.p.m. i najstarszym drzewem-dębem o obwodzie ok. 8 m.

Jezioro Miejskie w Międzychodzie

Gospodarka[edytuj]

W Międzychodzie i okolicach działa kilka znaczących firm. Jedną z najbardziej znanych jest zakład przetwórstwa owocowo-warzywnego Pomona. W Międzychodzie produkowano keczup "Międzychód". Po przejęciu fabryki przez Pudliszki wyrób ten przestał być produkowany. Od lutego 2012 roku zakład spożywczy wszedł w skład grupy kapitałowej POZ BRUK. Inne duże firmy to "MHM Paech" (zakład budowlany), "GRENEX" (produkcja maszyn rolniczych), "Schedpol" (produkcja styropianu),"MARBO" (produkcja odlewanych kształtek tapicerskich z miękkiego poliuretanu oraz produkcja metalowych szkieletów foteli samochodowych,kolejowych i biurowych) czy "DOSO".

W okolicach miasta silnie rozwinięte jest rolnictwo. Charakterystyczne dla gminy są rozległe pola uprawne ziemniaków i pomidorów.

Na pograniczu gmin Międzychód i Drezdenko znajduje się największa w Polsce kopalnia ropy naftowej i gazu ziemnego "Lubiatów", która została oficjalnie otwarta w 2013 roku. Jej produkty handlowe to: ropa naftowa, gaz ziemny, propan-butan, siarka płynna, energia elektryczna.

Sport[edytuj]

Na terenie Międzychodu działają liczne kluby sportowe m.in. MMA DEVIL Fight Club (sporty walki), MKS Sokół MARBO Międzychód (koszykówka) występujący w ogólnopolskiej II lidze mężczyzn, UKS MIKST Międzychód (koszykówka), Miejski Ludowy Klub Sportowy Warta Międzychód założony w 1924 roku i występujący w IV lidze^[7] (piłka nożna), KTS Jeziorak (tenis stołowy), Wilki Międzychód.

Oświata[edytuj]

Gimnazjum Nr 1 przy ul. Iczka 3

Liceum ogólnokształcące im. Jarosława Dąbrowskiego przy ul. gen. Sikorskiego 27

Miasto zapewnia nauczanie na 3 poziomach nauczania:

• Poziom podstawowy - 3 szkoły podstawowe^[8]:
  • Szkoła Podstawowa Nr 1, ul. 17 Stycznia 92,
  • Szkoła Podstawowa Nr 2, ul. Gorzycka 1,
  • Specjalna Szkoła Podstawowa, ul. Gwardii Ludowej 6b (przy Zespole Szkół nr 1).
• Poziom gimnazjalny - 2 gimnazja^[9]:
  • Gimnazjum Nr 1, ul. Iczka 3,
  • Gimnazjum Nr 2, ul. Gorzycka 1.
• Szkoły średnie^[10]:
  • Branżowa Szkoła I Stopnia w Zespole Szkół nr 2, ul. Bolesława Chrobrego 13.
  • 3 technika:
    • Zespół Szkół Nr 1, ul. Gwardii Ludowej 6,
    • Zespół Szkół Nr 2, ul. Chrobrego 13,
    • Zespół Szkół Nr 3, ul. Dworcowa 24.
  • Liceum Ogólnokształcące im. Jarosława Dąbrowskiego, ul. Generała Sikorskiego 27.

Dla starszych osób w Międzychodzkim Domu Kultury odbywają się sesje Uniwersytetu Trzeciego Wieku.

Transport[edytuj]

Zespół dworca kolejowego stacji Międzychód

"Dwie siostrzyczki" z wolsztyńskiej parowozowni na paradzie lokomotyw w Międzychodzie

Przez Międzychód przebiegają drogi wojewódzkie 160 Miedzichowo - Suchań i 182 Międzychód - Ujście.

Międzychód był również węzłem kolejowym, a pierwszą linię otwarto już w 1887 roku^[11]. Przez stację przebiegają linie kolejowe 363 Rokietnica - Skwierzyna, 368 Szamotuły - Międzychód i dalej do Rzepina oraz 373 Międzychód - Lewiczynek (dalszy odcinek tej linii do Zbąszynia jest częściowo rozebrany). Pasażerski ruch kolejowy odbywa się tylko w sezonie letnim^[12]. Pociąg RYBAK łączy Sieraków i Międzychód z Poznaniem Głównym. W sierpniu na dworcu organizowana jest Parada Lokomotyw^[13].

Główny przystanek komunikacji autobusowej PKS znajduje się na Placu Kościuszki, a miasto posiada połączenia m.in. z Poznaniem, Gorzowem Wlkp., Sulęcinem, Zieloną Górą, Szamotułami, Sierakowem, a w sezonie letnim również z Kołobrzegiem^[14]. W Bielsku znajduje się również zajezdnia autobusowa PKS.

W 2013 przy ul. Szpitalnej oddano do użytku sanitarne lądowisko Międzychód-Szpital.

Wspólnoty wyznaniowe[edytuj]

Kościół poewangelicki par. pw. Niepokalanego Serca Maryi

• Parafia Niepokalanego Serca Maryi w Międzychodzie
• Parafia Męczeństwa Świętego Jana Chrzciciela w Międzychodzie
• Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy (Sala Królestwa)^[15].

Współpraca[edytuj]

Ta sekcja od 2011-09 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać (wiarygodne) źródła, najlepiej w formie dokładnych przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tej sekcji. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Miejscowości partnerskie:

• Weinstadt
• Seelow
• Skwierzyna
• Szczytna

Zobacz też[edytuj]

• Synagoga w Międzychodzie
• Cmentarz żydowski w Międzychodzie

Przypisy

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Międzychód w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. VI: Malczyce – Netreba. Warszawa, 1885.

p • d • e Miasta województwa wielkopolskiego Miasta powiatowe Chodzież • Czarnków • Gniezno • Gostyń • Grodzisk Wielkopolski • Jarocin • Kalisz • Kępno • Koło • Konin • Kościan • Krotoszyn • Leszno • Międzychód • Nowy Tomyśl • Oborniki • Ostrów Wielkopolski • Ostrzeszów • Piła • Pleszew • Poznań • Rawicz • Słupca • Szamotuły • Śrem • Środa Wielkopolska • Turek • Wągrowiec • Wolsztyn • Września • Złotów Miasta gminne Bojanowo • Borek Wielkopolski • Buk • Chocz • Czempiń • Czerniejewo • Dąbie • Dobra • Dobrzyca • Dolsk • Golina • Gołańcz • Grabów nad Prosną • Jaraczewo • Jastrowie • Jutrosin • Kleczew • Kłecko • Kłodawa • Kobylin • Kostrzyn • Koźmin Wielkopolski • Kórnik • Krajenka • Krobia • Krzywiń • Krzyż Wielkopolski • Książ Wielkopolski • Luboń • Lwówek • Łobżenica • Margonin • Miejska Górka • Miłosław • Mikstat • Mosina • Murowana Goślina • Nekla • Nowe Skalmierzyce • Obrzycko • Odolanów • Okonek • Opalenica • Opatówek • Osieczna • Ostroróg • Pniewy • Pobiedziska • Pogorzela • Poniec • Przedecz • Puszczykowo • Pyzdry • Rakoniewice • Raszków • Rogoźno • Rydzyna • Rychwał • Sieraków • Skoki • Sompolno • Stawiszyn • Stęszew • Sulmierzyce • Swarzędz • Szamocin • Ślesin • Śmigiel • Trzcianka • Trzemeszno • Tuliszków • Ujście • Wieleń • Wielichowo • Witkowo • Wronki • Wyrzysk • Wysoka • Zagórów • Zbąszyń • Zduny • Żerków

p • d • e Gmina Międzychód Siedziba gminy: Międzychód Miasta Międzychód Sołectwa Bielsko • Dormowo • Drzewce • Dzięcielin • Głażewo • Gorzycko Stare • Gorzyń • Gralewo • Kamionna • Kolno • Krzyżkówko • Lewice • Łowyń • Mierzyn • Mnichy-Mniszki • Muchocin • Mokrzec • Piłka-Zamyślin • Popowo • Radgoszcz • Skrzydlewo • Sowia Góra • Tuczępy • Wielowieś • Zatom Nowy • Zatom Stary Pozostałe miejscowości Aleksandrowo • Brzezie Łąki • Dąbrówka • Kaliska • Kamień • Kamionna-Folwark • Wiktorowo • Kaplin • Kolno-Młyn • Mierzynek • Mokrzec (osada leśna) • Muchocinek • Papiernia • Polanka • Przedlesie • Puszcza • Radusz • Sterki • Zielona Chojna • Zielona Chojna (osada leśna) • Zwierzyniec • Żmijowiec

p • d • e Powiat międzychodzki Miasta Międzychód • Sieraków Gminy miejsko-wiejskie Międzychód • Sieraków Gminy wiejskie Chrzypsko Wielkie • Kwilcz