Tworzenie stron internetowych

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Mława

Mława
Mława z lotu ptaka
Herb Mławy Flaga Mławy
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	mławski
Gmina	gmina miejska
Prawa miejskie	1429[1]
Burmistrz	Sławomir Kowalewski
Powierzchnia	34,80[2] km²
Wysokość	135–180 m n.p.m.
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	31 081[3] 893,1 os./km²
Strefa numeracyjna	23
Kod pocztowy	06-500 i 06-501
Tablice rejestracyjne	WML
Położenie na mapie powiatu mławskiego Mława
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Mława
Położenie na mapie Polski Mława
53°07′38″N 20°21′27″E/53,127222 20,357500
TERC (TERYT)	1413011
SIMC	0930696
Urząd miejski Stary Rynek 19 06-500 Mława
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa

Fragment Parku Miejskiego

Mława – miasto w województwie mazowieckim, siedziba powiatu mławskiego. Miasto leży na Północnym Mazowszu, na Wzniesieniach Mławskich, w pobliżu rzeki Mławki, tuż przy granicy z województwem warmińsko-mazurskim.

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa ciechanowskiego^{[potrzebny przypis]}.

Według danych z czerwca 2016 r. w mieście zameldowanych było 29 902 mieszkańców^[4].

Mława była miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego^[5] w starostwie mławskim w ziemi zawkrzeńskiej województwa płockiego w 1784 roku^[6].

Geografia[edytuj]

Według danych^{[potrzebny przypis]} z roku 2005 Mława ma obszar 34,86 km², w tym:

• użytki rolne: 54%
• użytki leśne: 24%
• tereny zurbanizowane i zabudowane: 21%
• pozostałe – tereny różne i pod wodą 1%

Miasto stanowi 2,08% powierzchni powiatu^{[potrzebny przypis]}.

Sąsiednie gminy: Iłowo-Osada, Lipowiec Kościelny, Szydłowo, Wieczfnia Kościelna, Wiśniewo, Dzierzgowo

Demografia[edytuj]

Dane z 31 grudnia 2004^[7]:

Dane z 31 grudnia 2015^[8]:

• Piramida wieku mieszkańców Mławy w 2014 roku^[3].
  

Komunikacja[edytuj]

Przedsiębiorstwo PKS Mława jest jedną z największych firm tego typu w województwie mazowieckim^[9].

W Mławie funkcjonuje również Mławska Komunikacja Miejska (MKM), która posiada trzy linie^[10]: 1, A oraz B. Autobusy kursują przez cały rok. Mieszkańcy korzystają z niej za darmo dzięki "Karcie Mławiaka"^[11].

 Osobny artykuł: Mławska Kolej Dojazdowa.

W Mławie znajdują się dwa dworce kolejowe:

• Mława Miasto – gdzie zatrzymują się pociągi Kolei Mazowieckich.
• Mława – gdzie zatrzymują się pociągi Kolei Mazowieckich oraz pociągi kategorii: TLK/IC.

Przez Mławę przebiega droga krajowa nr 7, drogi wojewódzkie: nr 544 Brodnica – Działdowo – Mława – Przasnysz – Ostrołęka, nr 563 Rypin – Żuromin – Mława, nr 615 Mława – Ciechanów, drogi powiatowe o numerach: 351, 303, 312, 320, 352.

W 2012 otwarto oficjalnie sanitarne lądowisko Mława-Szpital.

Osiedla[edytuj]

Ratusz

Sławomir Kowalewski, burmistrz miasta Mława

• Osiedle nr 1 – Śródmieście
• Osiedle nr 2 – Warszawska
• Osiedle nr 3 – Andersa
• Osiedle nr 4 – Wójtostwo
• Osiedle nr 5 – Kościuszki
• Osiedle nr 6 – Kopernika
• Osiedle nr 7 – Przemysłowe
• Osiedle nr 8 – Obrońców Mławy
• Osiedle nr 9 – Wólka
• Osiedle nr 10 – Kozielsk
• Osiedle nr 11 – Piekiełko
• Osiedle nr 12 – Krajewo
• Osiedle nr 13 – Książąt Mazowieckich
• Osiedle nr 14 – Zawkrze
• Osiedle nr 15 – Młodych
• Najbardziej wyróżniającymi się przez mieszkańców Mławy są dzielnice Mława "Miasto" i Mława "Wólka".

Przemysł[edytuj]

Miasto już za czasu socjalizmu nabyło tradycję przemysłu elektronicznego poprzez zakład UNITRY, które to wraz z przemianami ustrojowymi, przestały istnieć^{[potrzebny przypis]}. Następnie w latach dziewięćdziesiątych powstał CURTIS Zbigniewa Niemczyckiego produkujący telewizory^{[potrzebny przypis]}. W 1999 r. fabrykę kupiło LG, którą to rozbudowało i zwiększyło zatrudnienie^{[potrzebny przypis]}. Dzisiaj w zakładzie produkuje się telewizory najnowszej generacji i urządzenia mobilne spod tej marki^{[potrzebny przypis]}. Poza tym drugim pracodawcą pod względem zatrudnienia jest ubojnia drobiu Wipasz^{[potrzebny przypis]}.

Oba zakłady znajdują się w Dzielnicy Przemysłowej miasta^{[potrzebny przypis]}. Oprócz tego w mieście działają mali producenci obuwia, wędlin, zakład produkujący windy.

Edukacja[edytuj]

I Liceum Ogólnokształcące przy ul. Wyspiańskiego

 Osobny artykuł: Edukacja w Mławie.

Edukacja mławska ma bogate tradycje historyczne. Zapewnia pełny cykl edukacyjny od żłobka po studia wyższe – zarówno w placówkach publicznych, jak i prywatnych. W Mławie znajduje się 5 szkół podstawowych, 4 gimnazja, 4 licea ogólnokształcące i 5 liceów profilowanych i szkół zawodowych. Tę podstawową edukację uzupełnia szkolnictwo artystyczne – szkoła muzyczna I i II stopnia i wyższe – Zamiejscowy Wydział Elektroniki, Dziennikarstwa i Technik Multimedialnych w Mławie Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Ciechanowie. Kształci on studentów w kierunkach Elektronika i Telekomunikacja oraz Dziennikarstwo i Komunikacja Społeczna.

Życie kulturalne[edytuj]

• Kino "Kosmos"
• Miejski Dom Kultury
• Muzeum Ziemi Zawkrzeńskiej
• Muzeum Juszkiewiczów – prywatne
• Stacja Naukowa im. Stanisława Herbsta
• Galeria Z – pracownia malarska
• Archiwum Państwowe
• Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia – sala koncertowa z organami

Media lokalne[edytuj]

Radio[edytuj]

• Radio 7

Telewizja[edytuj]

• TV Mława
• nTV Mlawa – telewizja internetowa

Gazety[edytuj]

• Gazeta Mławska
• Nowy Kurier Mławski

Portale internetowe[edytuj]

• Nasza Mlawa
• Codziennik Mławski
• Mława info
• Portal Mława

Historia[edytuj]

Kalendarium[edytuj]

Kościół farny Św. Trójcy

Kościół cmentarny pw. Św. Wawrzyńca

Hala Targowa z 1912 r.

Cerkiew św. Jerzego, (1913 r.)

Centrum Mławy w latach 70.

V Rekonstrukcja Bitwy pod Mławą. Inscenizacja na Starym Rynku

Pomnik Obrońców Mławy

• 1426 – 2 lipca trzej książęta mazowieccy: Siemowit V, Trojden II i Władysław I odbywają w Mławie posiedzenie sądu książęcego
• 1429 – 13 lipca nadanie praw miejskich. Książęta mazowieccy, Siemowit, Kazimierz II, Władysław I, nadają Mławie przywilej lokacyjny na prawie chełmińskim
• 1470 – pierwszy mławianin Jakub, syn Wojciecha z Mławy zapisał się na Akademię Krakowską
• 1477 – prawdopodobny rok wzniesienia pierwszego murowanego kościoła – kościół parafialny na rynku pod wezwaniem Św. Trójcy
• 1485 – najstarsza (pierwsza) wzmianka o szkole parafialnej i jej nauczycielu, był nim bakałarz Mikołaj
• 1491 – został zatwierdzony przez księcia Janusza II cech szewców w Mławie na prawach szewców w Ciechanowie
• 1495 – Mława przestała być miastem książęcym i została przez króla Jana Olbrachta włączona do ziem Królestwa Polskiego stając się częścią dóbr królewskich. Mława została starostwem niegrodzkim
• 1504 – źródła historyczne^{[potrzebny przypis]} wymieniają pierwszego znanego burmistrza Mławy, którym jest Piotr Czychwlas
• 1521 – podczas wojny pruskiej Mławę najechały i złupiły wojska krzyżackie, w mieście wybuchł wielki pożar
• 1543 – Zygmunt I Stary potwierdza przywileje dla miasta
• 1545
  • Mława powiększyła swoje terytorium przez włączenie do miasta części łąk Niemyje
  • przywilej Zygmunta Starego na pobudowanie ratusza
• 1550 – prawdopodobnie w tym roku powstał na obecnym wzgórzu cmentarnym drewniany kościół pw. Św. Wawrzyńca
• 1564 – lustracja miasta wymienia 424 domy i 22 niezabudowane działki^{[potrzebny przypis]}
• 1572-1573 – epidemia dżumy, zmarło 1300 osób
• Pod koniec XVI w. Janusz Grabowski wykupił wójtostwo Mławy z rąk prywatnych^[12]
• 1659 – wojska szwedzkie spaliły Mławę
• 1661-1662 – epidemia dżumy
• 1692 – 23 listopada wielki pożar strawił prawie całe miasto włącznie z kościołem i ratuszem
• 1708-1712 – epidemia dżumy
• 1730 – powstanie na mocy przywileju Augusta II cechu oraczy
• 1764 – Mława staje się starostwem grodowym. Do starostwa należą wsie: Modła, Nowa Wieś, Wola i Mławka
• 1765 – według lustracji miasto liczy 85 domów
• 1776 – 19 września kolejny wielki pożar niszczy pięć ulic i ratusz
• 1782 – zakończenie odbudowy spalonego ratusza
• 1795 – Mława przechodzi pod panowanie Prus (III rozbiór Polski)
• 1797 – władze zaborcze zorganizowały getto żydowskie
• 1805 – powstała pierwsza apteka
• 1807 – Mława została włączona do Księstwa Warszawskiego
• 1815 – Mława została włączona do Królestwa Polskiego
• 1824 – zwiększenie terytorium miasta przez włącznie w jego skład przedmieść (wsi?) Zabrody
• 1837 – epidemia cholery
• 1856 – powstaje szpital
• 1869 – popowstaniowe represje, carskie władze zamykają szkołę powiatową
• 1877 – oddanie do użytku linii kolejowej, dworca, powstaje komora celna i warsztaty kolejowe
• 1889 – powstanie straży pożarnej
• 1898 – epidemia cholery
• 1906
  • otwarcie Szkoły Handlowej (siedmioklasowej)
  • otwarcie pierwszej biblioteki i czytelni
• 1909 – powstała Mławska Spółdzielnia Spożywców
• 1914 (lipiec i sierpień) – miasto na przemian czternaście razy zajmowane przez wojska niemieckie i rosyjskie
• 1917 – powstało gimnazjum żydowskie

W okresie międzywojennym w miejscowości stacjonowała placówka Straży Celnej „Mława”^[13].

• 1923 – data założenie Miejskiego Klubu Piłkarskiego – Mławianka Mława
• 1925 – została uruchomiona elektrownia miejska
• 1929 – 18 grudnia otwarcie Muzeum Regionalnego
• 1930 – w Mławie złożył wizytę prezydent Ignacy Mościcki
• 1939 – II wojna światowa
  • 1-3 września bitwa pod Mławą
  • Mława została przyłączona do Rzeszy Niemieckiej
• 1940 – utworzenie w grudniu getta dla ludności żydowskiej^[14]. Zajmowało ono obszar w rejonie ulic: Warszawskiej, Długiej, Płockiej, Zduńskiej i Szewskiej^[14].
• do 1942 – likwidacja getta (listopad)^[14]. Wymordowanie przez Niemców 6.500 mławskich Żydów
• 1945 – 18 stycznia Niemcy zamordowali w żwirowni na Kalkówce pod Mławą 364 osoby
• 1945 – 3 czerwca oddział podziemia niepodległościowego Wiktora Zacheusza Nowowiejskiego rozbił miejscowy Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego i uwolnił więźniów^[15]
• 1985 – w Mławie uroczystą wizytę złożył przedstawiciel stolicy apostolskiej arcybiskup Luigi Poggi
• 1987 – powstała parafia Matki Bożej Królowej Polski
• 1991 – Pogrom mławski
• 1999 – Mława po raz kolejny stała się miastem powiatowym
• 2003 – 12 października Rada Miejska w Mławie nadała tytuł Honorowego Obywatela miasta Mławy papieżowi Janowi Pawłowi II
• 2004 – 1 stycznia przyłączono do granic administracyjnych Mławy wsie Piekiełko i Krajewo
• 2013 – 31 sierpnia Mławę odwiedził Prezydent RP Bronisław Komorowski z okazji Bitwy pod Mławą
• 2014 – 10 października uruchomiona została Mławska Komunikacja Miejska

Zabytki[edytuj]

Kamienica secesyjna, Stary Rynek

Kamienica secesyjna, róg ulic Żeromskiego i 3 Maja

Kamienica secesyjna przy ul. Żwirki

Kamienica secesyjna, ul. Reymonta (obecnie siedziba jednego z banków)

Modernistyczny budynek bankowy (lata trzydzieste XX wieku), ul. Lelewela 6

Modernistyczny dom handlowy

• Kościół parafialny pw. św. Trójcy – wybudowany w 1477 r. pierwotnie w stylu gotyckim. Po pożarze z 1692 roku został odnowiony w stylu barokowym latach 1712-1719. Powiększony i całkowicie przebudowany w latach 1882-1886 w stylu stylu neobarokowym poprzez dostawienie naw bocznych i wież frontowych^[16]. Pozostałościami po pierwotnym założeniu gotyckim są ściany prezbiterium z oknem nad ołtarzem, łuk tęczowy oddzielający prezbiterium od nawy głównej i widoczna za ołtarzem bocznym w prawej nawie przypora zewnętrzna znajdująca się obecnie wewnątrz świątyni.
• Kościół pw. św. Wawrzyńca – 1786 r. na wzgórzu cmentarnym, późnobarokowy z klasycyzującą elewacją frontową. Wcześniejsza od kościoła zakrystia sklepiona kolebkowo-krzyżowo powstała w 2 poł. XVI wieku z fundacji mieszczan mławskich braci Zagórnych: Marcina i Andrzeja kanonika gnieźnieńskiego. W 1550 roku powstał kolejny kościół drewniany, a w 1786 obecny murowany^[17].
• Ratusz miejski – zbudowany pod koniec XVIII w. Z wieży ratuszowej odgrywany jest codziennie o 12:00 hejnał Mławy
• Spichlerz "Lelewelówka" drewniany z XVIII w., jedyna pozostałość po zabudowaniach starościńskich, czasami zwyczajowo zwanych zamkiem
• Kamienice z elementami dekoracji secesyjnych z początku XX w.
• Pomnik Obrońcom Mławy upamiętniający bitwę pod Mławą w 1939 r.
• Pozycja Mławska – linia polskich fortyfikacji wybudowanych w przeddzień II wojny światowej. W skład obiektu wchodzi 55 schronów żelbetowych, pozostałości budowli ziemno drewnianych i okopów. Pozycja Mławska była główna areną bitwy po Mławą
• Więzienie powiatowe wybudowane w 1889 roku, obecnie siedziba oddziału Archiwum Państwowego Miasta Stołecznego Warszawy.
• Hala Targowa z 1912 roku wybudowana według projektu miejskiego architekta Stefana Usakiewcza
• Spichlerz Obywatelski przy ulicy Długiej, wybudowany w latach sześćdziesiątych XIX wieku, obecnie supermarket i dom handlowy
• Park miejski im. Dąbrowszczaków, założony w 1897 roku jako ogród spacerowy, powstał z poszerzenia ogrodu przy cerkwi prawosławnej. Przez mieszczan zwany "Salonem Mławy". Po II wojnie światowej nazwany im. J. Stalina a od 1956 do dzisiaj im. Dąbrowszczaków. W parku warto zobaczyć fontannę wykonaną w brązie według projektu autorstwa Andrzeja Borcza przedstawiającą czterech zdunów, legendarnych założycieli miasta i Muławę od której imienia miasto wywodzi swoją nazwę, pomnik Józefa Piłsudskiego, Dąb Niepodległości z tablicą pamiątkową oraz dawną popówkę, jedyna pozostałość po cerkwi mieszcząca obecnie przychodnię dziecięcą.
• Bank przy ulicy Lelewela 6 (lata trzydzieste XX w.) – wybitny w skali kraju przykład architektury modernistycznej, realizacja pracy dyplomowej absolwenta Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej Wacława Olszewskiego (domniemane autorstwo projektu).
• Dom drewniany piętrowy przy ulicy Warszawskiej 51

Wspólnoty religijne[edytuj]

W Mławie działają cztery parafie rzymskokatolickie, dwa zbory o charakterze ewangelicznym oraz Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy:

Parafie rzymskokatolickie[edytuj]

Kościół Matki Bożej Królowej Polski

• Parafia Świętej Rodziny w Mławie (której proboszczem jest ks. Sławomir Kowalski)
• Parafia Matki Boskiej Królowej Polski w Mławie (której proboszczem jest ks. Kazimierz Ziółkowski)
• Parafia św. Jana Kantego w Mławie (której proboszczem jest ks. Janusz Cegłowski)
• Parafia św. Stanisława BM w Mławie (której proboszczem jest ks. Ryszard Kamiński)

Zbory ewangelikalne[edytuj]

• Zbór Kościoła Wolnych Chrześcijan
• Kościół Chrześcijański w Mławie

Świadkowie Jehowy[edytuj]

• 1 zbór Świadków Jehowy i Sala Królestwa^[18].

Honorowi obywatele Miasta Mławy^[19][edytuj]

• Cecylia Dudzińska
• Franciszek Krajowski 29 sierpnia 1920
• Zbigniew Niemczycki
• Lech Wałęsa
• Ignacy Mościcki
• Jan Paweł II
• Kombatanci – weterani Bitwy pod Mławą (łącznie 125 osób)
• Ks. Kanonik dr Ryszard Kamiński

Sport i turystyka[edytuj]

Pływalnia MOSiR

• Stowarzyszenie Sportowo-Rekreacyjne "TEMPO" Mława
• Zalew "Ruda"
• Stadion Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji
• Mławska Hala Sportowa
• Klub Sportowy "Mławskie Centrum Tańca" www.taniec.mlawa.pl
• Klub Strzelectwa Sportowego "Kaliber" – w pełni kryta strzelnica sportowa
• Mławska Kolej Dojazdowa (wąskotorowa)
• Korty ziemne "TKiKF Relax"
• Kryty basen
• MKS "Mławianka" Mława
• AZS UWM Mława – siatkówka
• Las miejski – strzelnica sportowa, ścieżka zdrowia, miejsce spacerów
• Park miejski im. Dąbrowszczaków
• Uczniowski klub judo
• 19 sierpnia 2007 miał miejsce w Mławie wyścig rowerowy z serii Mazovia MTB Marathon. Rozegrano też Mistrzostwa Mazowsza w Maratonie MTB

Współpraca międzynarodowa[edytuj]

Miasta partnerskie^[20]:

• Bartoszyce
• Rosienie
• Saverne
• Baranáin
• Castellalto
• Cellino Attanasio
• Cermignano
• Canzano^[21]
• Năsăud
• Moscufo
• Kriwa Pałanka

Zobacz też[edytuj]

• Gazeta Mławska
• Gmina Mława
• Synagoga w Mławie
• Stary cmentarz żydowski w Mławie
• Nowy cmentarz żydowski w Mławie
• Dom Handlowy w Mławie

Przypisy

Bibliografia[edytuj]

• Ziemia Zawkrzeńska (praca zbiorowa), Mława 1996, wyd. Stacja Naukowa w Mławie im. Stanisława Herbsta, ISBN (brak)
• Wojciech Górczyk. Ciechanów – Lokacja i geneza herbu. „In Tempore”, s. 11, 2010. Uniwersytet Mikołaja Kopernika. ISSN 1898-9020 (pol.). [dostęp 2011-07-20]. 
• Leszek Zygner, Historia parafii mławskiej, Toruń 1995, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, ​ISBN 83-86014-09-6​
• Leszek Zygner, Mława – miasto pogranicza, Ciechanów 2002, wyd. Drukarz S.C. i Stowarzyszenie Rozwoju Wiedzy i Umiejętności w Mławie, ​ISBN 83-905127-7-7​
• Katalog Zabytków Sztuki w Polsce pod redakcją Izabeli Galiciej i Hanny Sygietyńskiej, tom X – Dawne województwo warszawskie zeszyt 9 – Mława i okolice, Warszawa 1985, wyd. Polska Akademia Nauk Instytut Sztuki, ​ISBN 83-221-0300-X​
• Dominik Staszewski, Mława – opis historyczny, Warszawa 1907, druk Fr. Karpińskiego, Elektoralna 14, ISBN (brak)
• Józef Ostaszewski, Osobliwości historyczne Mławy, Mława 1937, druk B. Kowalskiego, ISBN (brak)
• Hufiec ZHP Mława
• Mława w dokumencie archiwalnym

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Mława Info
• Nasza Mława
• Portal Mława
• Strefa Mławy
• Mława w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. VI: Malczyce – Netreba. Warszawa, 1885.

p • d • e Miasta województwa mazowieckiego Na prawach powiatu Ostrołęka • Płock • Radom • Siedlce • Warszawa Powiatowe Białobrzegi • Ciechanów • Garwolin • Gostynin • Grodzisk Mazowiecki • Grójec • Kozienice • Legionowo • Lipsko • Łosice • Maków Mazowiecki • Mińsk Mazowiecki • Mława • Nowy Dwór Mazowiecki • Ostrów Mazowiecka • Otwock • Piaseczno • Płońsk • Pruszków • Przasnysz • Przysucha • Pułtusk • Sierpc • Sochaczew • Sokołów Podlaski • Szydłowiec • Węgrów • Wołomin • Wyszków • Zwoleń • Żuromin • Żyrardów Gminne Bieżuń • Błonie • Brok • Brwinów • Chorzele • Drobin • Gąbin • Glinojeck • Góra Kalwaria • Halinów • Iłża • Józefów • Kałuszyn • Karczew • Kobyłka • Konstancin-Jeziorna • Kosów Lacki • Łaskarzew • Łochów • Łomianki • Marki • Milanówek • Mogielnica • Mordy • Mrozy • Mszczonów • Myszyniec • Nowe Miasto nad Pilicą • Ożarów Mazowiecki • Piastów • Pilawa • Pionki • Podkowa Leśna • Raciąż • Radzymin • Różan • Serock • Skaryszew • Sulejówek • Tarczyn • Tłuszcz • Warka • Wyszogród • Wyśmierzyce • Zakroczym • Zielonka • Żelechów

p • d • e Powiat mławski Miasta Mława Gminy miejskie Mława Gminy wiejskie Dzierzgowo • Lipowiec Kościelny • Radzanów • Strzegowo • Stupsk • Szreńsk • Szydłowo • Wieczfnia Kościelna • Wiśniewo