Tworzenie stron internetowych

Obrzycko
Widok na Obrzycko
Herb Obrzycka
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	szamotulski
Gmina	gmina miejska
Data założenia	1238
Prawa miejskie	1458–1580, 1638–1934, 1990
Burmistrz	Maciej Bieniek
Powierzchnia	3,74 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	2 375[1] 635,0 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 61
Kod pocztowy	64-520
Tablice rejestracyjne	PSZ
Położenie na mapie powiatu szamotulskiego Obrzycko
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Obrzycko
Położenie na mapie Polski Obrzycko
52°42′23″N 16°31′45″E/52,706389 16,529167
TERC (TERYT)	3024011
SIMC	0971212
Urząd miejski Rynek 19 64-520 Obrzycko
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa
BIP

Obrzycko (niem. Obersitzko) – miasto w województwie wielkopolskim, w powiecie szamotulskim, położone przy ujściu rzeki Samy do Warty.

Miasto stanowi odrębną jednostkę samorządu terytorialnego (gminę miejską). Obrzycko jest równocześnie siedzibą gminy wiejskiej Obrzycko. Restytucja Obrzycka w 1990 przez utworzenie odrębnej miejskiej gminy Obrzycko była błędem proceduralnym^[2].

Według danych z 31 grudnia 2013 miasto miało 2384 mieszkańców^[3].

Ośrodek usługowy; drobny przemysł. Prawa miejskie ok. 1458–1580, 1638–1934 i od 1990.

Położenie[edytuj]

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa poznańskiego.

Według danych z 2002 użytki rolne stanowią 54% powierzchni miasta, a użytki leśne 14%^[4].

Według danych z 1 stycznia 2014 powierzchnia miasta wynosiła 3,74 km²^[5].

Historia^[6][edytuj]

• 1238 rok – Obrzycko wzmiankowane jako gród kasztelański
• 1253 rok – Obrzycko na krótko było własnością joannitów poznańskich
• 1298 rok – biskup poznański Andrzej Zaremba wymienia pod tą datą istnienie parafii obrzyckiej
• 1458 rok – Obrzycko wysyła na wojnę z Krzyżakami jednego swojego obywatela, co oznacza że musiało być miastem, gdyż to one miały obowiązek wystawiać na wojnę odpowiednią liczbę obywateli, w zależności od liczby mieszkańców
• 1628 rok – powstaje gmina luterańska
• 1638 rok – dzięki staraniom ówczesnego właściciela Obrzycka Krzysztofa Radziwiłła miasto ponownie otrzymuje prawa miejskie od króla Władysława IV; z tego też roku pochodzi herb Obrzycka
• 1691 rok – powstaje Bractwo Kurkowe
• I połowa XVII w. budowa ratusza w stylu barokowym
• 1714 rok – Władysław Radomicki, właściciel Obrzycka, rozpoczyna budowę kościoła katolickiego według projektu Pompeo Ferrariego
• 1793 rok – Obrzycko dostaje się pod zabór pruski
• 1906 rok – rozbudowa kościoła parafialnego
• 1909 rok – Obrzycko uzyskuje połączenie kolejowe z Wronkami i Obornikami
• 1924 rok – wielka powódź
• 1934 rok – Obrzycko traci prawa miejskie
• 1948 rok – powstaje biblioteka publiczna licząca na początek 500 tomów
• 1955 rok – otwarcie stadionu miejskiego
• 1959 rok – rozbudowa szkoły przy ul. Strzeleckiej
• 1967 rok – Szkoła Podstawowa otrzymuje imię Powstańców Wielkopolskich
• 1969 rok – na ścianie ratusza umieszczono tablicę upamiętniającą wymarsz powstańców obrzyckich na front północny
• 1978 rok – powstaje Gminny Ośrodek Kultury
• 1980 rok – rozbudowa szkoły
• 1984 rok – oddano do użytku nową strażnicę OSP
• 1990 rok – Obrzycko odzyskuje prawa miejskie^[7], następuje podział na dwie gminy: miejską i wiejską
• 2002 rok – powstaje Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Obrzyckiej
• 2004 rok – emisja w TVP1 sztuki Teatru Telewizji nagranej w Obrzycku – Wesołe miasteczko – prawie bajka w reżyserii Sławomira Fabickiego
• 2008 rok – zakończenie renowacji Rynku, remont wieży obrzyckiego ratusza
• 2010 rok – przeprowadzenie remontu dachu oraz odnowa zegara na ratuszu, który o 12.00 godzinie wybija Rotę
• 2011 rok – otwarto plac zabaw dla dzieci oraz Orlika
• 2012 rok – nadano imię „Bajkowa Kraina” Przedszkolu Miejskiemu w Obrzycku
• 2013 rok – otwarto „Park wypoczynku – miejsce pamięci” na terenie dawnego cmentarza ewangelickiego przy ulicy Kuźnice
• 2014 rok – na przeciwległym brzegu rzeki Warty, w pobliżu miejsca gdzie znajdował się stary most, otwarto przystań rzeczną
• 2015 rok – przy ulicy Kopernika otwarto kort tenisa ziemnego; w parku przy ulicy Kuźnice otwarto siłownię zewnętrzną

Zabytki^[8][edytuj]

Ratusz na rynku w Obrzycku

Kościół w Obrzycku

Kościół ewangelicki z 1911 r.

Most na Warcie

Rzeka Sama

• Późnobarokowy kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła z 1714 roku, ufundowany przez ówczesnego właściciela Obrzycka, Władysława Radomickiego według projektu architekta Pompeo Ferrariego. Budowę ukończono w roku 1758. Restaurację i rozbudowę kościoła przeprowadzono w 1906 roku według projektu Rogera Sławskiego. Wewnątrz kościoła znajduje się obraz „Ostatnia wieczerza” z 1609 roku autorstwa Eugenio Caxesa, zakupiony w Hiszpanii przez Atanazego Raczyńskiego w 1858 roku i podarowany parafii.
• Ratusz w Obrzycku z połowy XVIII wieku. W dziewiętnastym wieku zamieniony na spichlerz. W jednej ze ścian renesansowe obramowanie okienne z 1527 roku, przywiezione z Portugalii w 1843 przez Atanazego Raczyńskiego. Obecnie w ratuszu mieszczą się Urząd Miasta i Urząd Gminy.
• Dawny kościół ewangelicki, neobarokowy z 1911 roku.
• Wokół Rynku szachulcowe i murowane domy z 1. połowy XIX wieku.
• Nieopodal kościoła, przy ujściu rzeki Samy do Warty, grodzisko stożkowe o obwodzie około 150 m.
• Na drugim brzegu Warty znajduje się pałac Raczyńskich w Obrzycku-Zamek z około 1856 roku, a wokół pałacu park krajobrazowy z 1. połowy dziewiętnastego wieku.
• Przy ulicy Kruppika znajduje się budynek byłej synagogi.
• Budynek dawnego dworca kolejowego z początku XX wieku.

Komunikacja[edytuj]

Drogowa: Przez Obrzycko przebiega droga wojewódzka nr 185 do Szamotuł.

Autobusowa: Komunikację autobusową zapewniają przedsiębiorstwa PKS Wałcz i PKS Kołobrzeg oraz Matmich-Bus. Obrzycko posiada bezpośrednie połączenia autobusowe z Poznaniem, Szamotułami, Piłą, Czarnkowem, Wałczem i Kołobrzegiem^[9].

Kolejowa: Przez miasto przebiegała linia kolejowa Oborniki – Wronki. Teraz tory są rozebrane, a linia została zlikwidowana. Była nazywana trasą wroniecką lub Jasiem. Oddawano ją do eksploatacji etapami. Pierwszy etap prac budowlanych zakończył się 1 lutego 1910 roku, kiedy to oddano do użytku szlak od Wronek do Jaryszewa, do mostu nad Wartą o długości 14,3 km. Uroczystości związane z otwarciem trasy zaszczycił sam hrabia Raczyński, który posiadał w pobliżu ziemie i dofinansował budowę szlaku. Dnia 1 lipca tego samego roku oddano do użytku pozostałą część trasy, z Jaryszewa do Obornik o długości 17,4 km. Prace budowlane były podzielone na dwa etapy, ponieważ w połowie trasy, między stacjami Jaryszewo, a Stobnicą, linię przecina rzeka Warta. Wybudowano w tym miejscu most (długości 206 metrów) o konstrukcji kratownicowej nad nurtem rzeki. Główne przęsło umieszczono na wysokości 8,84 m nad lustrem wody. Pierwszy pociąg wjechał nań 8 maja, potem przeprowadzono próby obciążeniowe. Po wykonaniu wszystkich prac budowlanych linia została oddana w całości do eksploatacji 1 lipca 1910 roku. Lokomotywa z jednym wagonem pasażerskim pokonywała trasę aż do końca 1991 roku.

1 stycznia 1992 Polskie Koleje Państwowe zawiesiły przewozy pasażerskie. Jak podaje Stanisław Koziarski w książce „Sieć kolejowa Polski w latach 1918–1992”, PKP zawiesiło przewozy wbrew woli społeczności lokalnej i bez zgody władz terenowych. Zawieszono wtedy ruch na kilkudziesięciu szlakach o łącznej długości około tysiąca km.

1 stycznia 1994 wstrzymano ruch towarowy na trasie od Słonaw do Obrzycka. 1 stycznia 2000 zrobiono to samo z odcinkiem Oborniki – Słonawy. Najdłużej był czynny odcinek od Obrzycka do Wronek. Ruch zawieszono tam 22 grudnia 2000. W 2001 linia była już nieprzejezdna. Pomiędzy Obrzyckiem a mostem nad Wartą w pobliżu Jaryszewa brakowało około 200 m torów. 28 lutego 2005 linia kolejowa Oborniki – Wronki została skreślona z kolejowego wykazu linii kolejowych D-29. W 2008 na przełomie maja i czerwca, na terenie Gminy Oborniki linia została rozebrana. Tory urywają się w połowie mostu nad Wartą w Stobnicy. Do 2010 roku możliwy był jeszcze wjazd pociągu do Obrzycka od strony Wronek. W 2010 zorganizowano huczne obchody uruchomienia linii – Piknik Kolejowy „100 lat Jasia” i wtedy w stronę Wronek można było przejechać się drezyną. Teraz jednak tory w stronę Wronek są rozebrane.

Najbliższa, czynna stacja kolejowa znajduje się we wsi Pęckowo, która oddalona jest od Obrzycka o około 5 km i położona jest przy linii kolejowej nr 351.

Edukacja i kultura[edytuj]

Edukacja:

• Zespół Szkół w Mieście Obrzycko, w skład którego wchodzą Przedszkole Miejskie „Bajkowa Kraina”, Szkoła Podstawowa im. Powstańców Wielkopolskich oraz Gimnazjum im. Powstańców Wielkopolskich.

Kultura:

• Miejska Biblioteka Publiczna, przy ul. Marcinkowskiego 10, posiada około 28 172 woluminów. Od 1996 roku wypożyczanie książek jest zautomatyzowane, przy użyciu programu SOWA. Oprócz wypożyczalni w bibliotece znajduje się czytelnia oraz cztery stanowiska z dostępem do internetu. Istnieje możliwość korzystania z sieci wi-fi. Od 2012 r. czytelnicy mają dostęp do katalogu online. Biblioteka organizuje również różnorodne formy pracy z czytelnikiem, głównie dziecięcym, prowadzi edukację czytelniczą poprzez lekcje biblioteczne, spotkania autorskie, konkursy czytelnicze^[10].

• Obrzycki Ośrodek Kultury zlikwidowano w 2005.

• Na terenie miasta działa od 2002 r. Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Obrzyckiej.

• Cyklicznie organizowany jest Konkurs Wiedzy o Mieście i Gminie Obrzycko.

Sport i rekreacja[edytuj]

W mieście działa od 1947 r. Miejski Klub Sportowy Warta Obrzycko.

Obiekty:

• Sala gimnastyczna przy Zespole Szkół w Mieście Obrzycko
• Kompleks boisk w ramach Orlika – boisko do piłki nożnej ze sztuczną nawierzchnią oraz wielofunkcyjne boisko do koszykówki, siatkówki i piłki ręcznej, rzutnia do pchnięcia kulą, bieżnia tartanowa
• Boisko piłkarskie przy ulicy Sportowej
• Kort tenisa ziemnego przy ulicy Kopernika
• Siłownia zewnętrzna w parku przy ulicy Kuźnice

Szlaki turystyczne^[11]:

• Szlaki piesze

Sieraków – Prusim – Chojno-Wieś – Wronki – Obrzycko – Słopanowo, długość 102,6 km

Szamotuły – Obrzycko – Czarnków – Trzcianka – Niekursko, długość 88,7 km

Odcinki tych szlaków, czerwonego do Wronek i zielonego do Szamotuł, wchodzą w skład Europejskiego Dalekobieżnego Szlaku Pieszego oznaczonego symbolem E-ll, prowadzącego znad Morza Północnego do przejścia granicznego w Ogrodnikach.

• Szlaki rowerowe

Nadwarciański Szlak Rowerowy odcinek zachodni, z Poznań – Oborniki – Obrzycko – Wronki – Międzychód, długość 122 km

Transwielkopolska Trasa Rowerowa odcinek północny, z Poznań – Szamotuły – Obrzycko – Czarnków – Trzcianka – Piła – Okonek, długość 200 km

• Szlaki wodne

Obrzycko leży na trasie Wielkiej Pętli wielkopolski.

Administracja[edytuj]

Obrzycko ma status gminy miejskiej. Mieszkańcy Obrzycka wybierają do swojej rady miasta 15 radnych^[12].

W 2013 wydatki budżetu gminy miejskiej Obrzycko wynosiły 10,06 mln zł, a dochody budżetu 9,27 mln zł. Zadłużenie (dług publiczny) samorządu według danych na koniec 2013 wynosiło 816 tys. zł, co stanowiło 8,81% wartości wykonywanych dochodów.

W 2013 wydatki na administrację publiczną w gminie miejskiej Obrzycko wynosiły 1,52 mln zł.

Połączenie z gminą wiejską Obrzycko[edytuj]

W 2009 Rada Miasta Obrzycko postanowiła złożyć wniosek o połączenie gminy miejskiej Obrzycko z gminą wiejską Obrzycko^[13]. Następnie zostały przeprowadzone konsultacje z mieszkańcami Obrzycka w sprawie połączenia gmin, gdzie 1204 osoby (94,43%) poparły wniosek, a 33 były przeciwne (frekwencja 68,99%). Następnie Rada Miasta Obrzycko wydała pozytywną opinię ws. połączenia^[14][15].

Rada Gminy Obrzycko wyraziła negatywną opinię w sprawie łączenia gmin, na podstawie konsultacji z mieszkańcami gminy wiejskiej, których 99,14% głosów było przeciw (frekwencja 47,41%)^[16]. Wojewoda wielkopolski pozytywnie zaopiniował wniosek o połączenie wskazując, że zasadne jest utworzenie jednej, większej jednostki, ponieważ wzrosną jej szanse rozwoju i efektywność gospodarowania środkami publicznymi^[17]. Wniosek o połączenie został odrzucony przez Radę Ministrów w 2010^[18].

W 2013 wydatki na administrację publiczną w gminie miejskiej Obrzycko wynosiły 1,52 mln zł, a w gminie wiejskiej wynosiły 2,17 mln zł^[19].

Demografia[edytuj]

• Piramida wieku mieszkańców Obrzycka w 2014 roku^[1].

Zobacz też[edytuj]

• Synagoga w Obrzycku
• Cmentarz żydowski w Obrzycku
• Obrzycko-Zamek

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Obrzycko w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. VII: Netrebka – Perepiat. Warszawa, 1886.

Przypisy

p • d • e Miasta województwa wielkopolskiego Miasta powiatowe Chodzież • Czarnków • Gniezno • Gostyń • Grodzisk Wielkopolski • Jarocin • Kalisz • Kępno • Koło • Konin • Kościan • Krotoszyn • Leszno • Międzychód • Nowy Tomyśl • Oborniki • Ostrów Wielkopolski • Ostrzeszów • Piła • Pleszew • Poznań • Rawicz • Słupca • Szamotuły • Śrem • Środa Wielkopolska • Turek • Wągrowiec • Wolsztyn • Września • Złotów Miasta gminne Bojanowo • Borek Wielkopolski • Buk • Chocz • Czempiń • Czerniejewo • Dąbie • Dobra • Dobrzyca • Dolsk • Golina • Gołańcz • Grabów nad Prosną • Jaraczewo • Jastrowie • Jutrosin • Kleczew • Kłecko • Kłodawa • Kobylin • Kostrzyn • Koźmin Wielkopolski • Kórnik • Krajenka • Krobia • Krzywiń • Krzyż Wielkopolski • Książ Wielkopolski • Luboń • Lwówek • Łobżenica • Margonin • Miejska Górka • Miłosław • Mikstat • Mosina • Murowana Goślina • Nekla • Nowe Skalmierzyce • Obrzycko • Odolanów • Okonek • Opalenica • Opatówek • Osieczna • Ostroróg • Pniewy • Pobiedziska • Pogorzela • Poniec • Przedecz • Puszczykowo • Pyzdry • Rakoniewice • Raszków • Rogoźno • Rydzyna • Rychwał • Sieraków • Skoki • Sompolno • Stawiszyn • Stęszew • Sulmierzyce • Swarzędz • Szamocin • Ślesin • Śmigiel • Trzcianka • Trzemeszno • Tuliszków • Ujście • Wieleń • Wielichowo • Witkowo • Wronki • Wyrzysk • Wysoka • Zagórów • Zbąszyń • Zduny • Żerków

p • d • e Gmina Obrzycko Siedziba gminy: Obrzycko Sołectwa Dobrogostowo • Gaj Mały • Jaryszewo • Koźmin • Obrowo • Ordzin • Pęckowo • Piotrowo • Słopanowo • Kobylniki • Stobnicko • Zielonagóra Pozostałe miejscowości Annogóra • Antoniny • Brączewo • Bugaj • Chraplewo • Daniele • Karczemka • Karolin • Lizbona • Mędzisko • Modrak • Nowina • Obrzycko-Zamek • Słopanowo-Huby

p • d • e Powiat szamotulski Miasta Obrzycko • Ostroróg • Pniewy • Szamotuły • Wronki Gminy miejskie Obrzycko Gminy miejsko-wiejskie Ostroróg • Pniewy • Szamotuły • Wronki Gminy wiejskie Duszniki • Kaźmierz • Obrzycko