Tworzenie stron internetowych

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: Opoczno (ujednoznacznienie).

Opoczno
Zamek w Opocznie, obecnie Muzeum Regionalne
Herb Opoczna Flaga Opoczna
Dewiza: Nasza historia i dzień dzisiejszy jest naszą dumą
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Powiat	opoczyński
Gmina	Opoczno gmina miejsko-wiejska
Prawa miejskie	XIV w.
Burmistrz	Rafał Kądziela
Powierzchnia	24,75[1] km²
Wysokość	190 m n.p.m.
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	21 780[2] 880,0 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 44
Kod pocztowy	26-300
Tablice rejestracyjne	EOP
Położenie na mapie województwa łódzkiego Opoczno
Położenie na mapie Polski Opoczno
51°22′38″N 20°17′13″E/51,377222 20,286944
TERC (TERYT)	1007044
SIMC	0967943
Urząd miejski ul. Staromiejska 6 26-300 Opoczno
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Opoczno – miasto w województwie łódzkim, w powiecie opoczyńskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Opoczno. Położone nad rzeką Wąglanką, na krańcu Wyżyny Przedborskiej, historycznie w Małopolsce. Stare Opoczno i Nowe Opoczno były miastami królewskimi Korony Królestwa Polskiego^[3]. Miasto królewskie w powiecie opoczyńskim województwa sandomierskiego w drugiej połowie XVI wieku^[4].

Opoczno znajduje się w czołówce rankingu polskich miast z najbardziej zanieczyszczonym powietrzem^[5].

Według danych 2015 roku, miasto liczyło 21 901 mieszkańców^[1].

Położenie[edytuj]

Miasto leży we wschodniej części województwa łódzkiego, w północnej części mezoregionu Wzgórza Opoczyńskie^[6], szerzej na pograniczu Wyżyny Małopolskiej i Niziny Mazowieckiej, u ujścia rzeki Wąglanki do Drzewiczki – prawego dopływu Pilicy.

Historycznie należy do Małopolski. Leżało w ziemi sandomierskiej, następnie w województwie sandomierskim, gdzie było siedzibą powiatu. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. piotrkowskiego, zaś przed 1975 r. do woj. kieleckiego.

Historia[edytuj]

 Osobny artykuł: Targ w Opocznie.

• 1191 – wymienienie drewnianego kościoła pw. św. Magdaleny^[7]
• 1284 – wzmianka o miejscowości Opoczno w związku z przypisaniem osady przez Leszka Czarnego do kolegiaty sandomierskiej
• 1347 – przeniesienie osady z kościołem św. Marii Magdaleny ze Staromieścia (w rejonie dzisiejszego cmentarza parafialnego) na obecne miejsce
• 1349 – Kazimierz Wielki wymienia Opoczno w dokumencie jako miejscowość leżącą na drodze kupieckiej z komorą celną. Opoczno leżało na skrzyżowaniu drogi z Torunia do Lwowa oraz z Wrocławia do Włodzimierza Wołyńskiego
• 1365 – przywilej Kazimierza Wielkiego przenoszący miasto Opoczno z prawa średzkiego na prawo magdeburskie^[8]
• Pierwszym starostą miasta w 1368 został Sobek z Wyszkowic
• 1409, 1413, 1414, 1432 – na zamku w Opocznie przebywał król Władysław Jagiełło
• Rozwój miasta nastąpił w okresie od XIV do XVI wieku
• XV – XVIII w. – miejsce sądów szlacheckich: ziemskiego i grodzkiego^[9]
• 1405 – na terenie miasta został zbudowany szpital. Budynek spłonął w pożarze miasta w roku 1462
• 1440 – sprzedanie przez króla starostwa Mszczujowi ze Skrzynna herbu Łabędź za 400 grzywien
• 1459 – król przeniósł zastaw Opoczna z rąk Jana Mszczujowica ze Skrzynna w ręce kasztelana radomskiego Eustachego ze Sprowy
• 1478 – po śmierci Eustachego ze Sprowy prawa do dochodów ze starostwa przeszły na jego synów Jana i Stanisława Odrowążów ze Sprowy
• 1483 – wielki pożar miasta, w związku z czym król zwolnił mieszczan z podatków na 8 lat
• 1550 – za zgodą króla Zygmunta Augusta miasto zostało wyposażone w sieć wodociągów
• 1555 – starostwo wykupił za zgodą króla stolnik sieradzki Wincenty Przerembski
• 1646 – w Opocznie wybudowana została synagoga
• 1655, 11 września – pod miastem doszło do potyczki pomiędzy wojskami polskimi i szwedzkimi pod dowództwem feldmarszałka Wittenberga^[10]. W wyniku trwających wojen szwedzkich miasto zostało zniszczone
• 1787 – na zamku w sali sądowej owacyjnie przywitany został król Stanisław August Poniatowski
• 1793 – wybudowanie nowego murowanego parterowego dworu starostwa w Opocznie-Starostwie
• 1795 – wcielenie do zaboru austriackiego
• 1809 – miasto włączone do Księstwa Warszawskiego
• 1815 – miasto w zaborze rosyjskim
• 1874 – odbudowa zamku na starych fundamentach
• 1880 – uruchomiono produkcję płytek ceramicznych, dziś znanych pod marką „Opoczno” lub „Opoczno S.A.”
• Kolejnym trudnym dla miasta okresem są lata 1891–1893, kiedy wybucha epidemia cholery
• 1900 – w Opocznie powstała Ochotnicza Straż Ogniowa
• 1910 – na terenie miasta zbudowano sieć elektryczną
• maj 1915 – do miasta wkraczają węgierskie oddziały gen. Hermana von Kövessa
• 2 sierpnia 1919 – miasto w wyniku ustalenia nowego podziału administracyjnego zostało przyłączone do województwa kieleckiego
• 1 kwietnia 1939 – Opoczno zostaje włączone do województwa łódzkiego
• listopad 1940 – utworzenie przez Niemców getta dla ludności żydowskiej^[11]. Przebywało w nim ok. 4000 osób z Opoczna i okolic^[11]. W lipcu 1942 ok. 400 osób wywieziono do Skarżyska-Kamiennej, w październiku 1942 ok. 3000 do obozu zagłady w Treblince^[11]. W trzech egzekucjach na terenie getta zamordowano ok. 250 osób^[11]. Zostało ono zlikwidowane w styczniu 1943^[11].
• 1953 – otwarta zostaje pierwsza linia autobusowa PKS
• maj 1979 – otwarty zostaje Miejski Dom Kultury
• luty 1990 – ukazuje się pierwszy numer tygodnika zatytułowanego „Opoczyńskie Wieści”
• 1994 – powstaje czasopismo Nowe Echa skierowane do mieszkańców gminy Opoczno
• 1999 – miasto podczas reformy administracyjnej staje się stolicą nowego powiatu opoczyńskiego. W ramach reformy szkolnictwa w mieście utworzono dwa gimnazja
• Na początku roku 2000 honorowym obywatelem miasta Opoczna został Jan Paweł II
• 14 grudnia 2014 – otwarcie stacji kolejowej Opoczno Południe

Zabytki[edytuj]

Zamek w Opocznie, odbudowany w 1874 roku

Kolegiata św. Bartłomieja z 1935 roku

Kościół św. Marii Magdaleny z XVIII w. (cmentarny)

Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa^[12] na listę zabytków wpisane są obiekty:

• śródmieście miasta, nr rej.: 303 z 4.12.1956
• zespół kościoła parafialnego pw. św. Bartłomieja, ul. Kościelna 2:
  • kościół, 1365, 1939, nr rej.: 307 z 1.12.1956 oraz 352 z 21.06.1967
  • dzwonnica, 1 poł. XIX, nr rej.: j.w.
  • plebania, 1622, nr rej.: 838 z 6.02.1959
• zamek, obecnie muzeum, pl. Zamkowy 1, poł. XIV w., XVII w., 1927 nr rej.: 306 z 30.11.1956 oraz 272 z 3.11.1977
• zespół dworski „starostwo”, ul. Parkowa / Kolberga, XVII-XIX w., nr rej.: 779 z 30.05.1972 oraz 256 z 6.10.1995:
  • dwór
  • oranżeria
  • spichrz (lamus)
  • dwa czworaki
  • park
• dom „Esterki” (obecnie Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna), ul. Kościuszki 15, 1500, nr rej.: 305 z 30.11.1956 i z 21.06.1967
• Nowy cmentarz żydowski w Opocznie – data jego powstania pozostaje nieznana, znajduje się on przy ulicy Limanowskiego 23. Wskutek dewastacji – najpewniej z okresu II wojny światowej – do naszych czasów nie zachowały się żadne nagrobki^[13]. Zobacz też: Stary cmentarz żydowski w Opocznie

Zamek[edytuj]

 Osobny artykuł: Zamek w Opocznie.

Początki historii zamku sięgają XIV w., kiedy to z inicjatywy Kazimierza Wielkiego na terytorium Polski powstało wiele zamków obronnych. Zamek opoczyński, zbudowany jednocześnie z murami miasta, był typowym zamkiem miejskim tzn. leżał w obrębie miasta. Ze względu na brak źródeł trudno jest ustalić jak wyglądał w swojej pierwotnej formie.

Zamek opoczyński spełniał rolę siedziby administracyjnej starostów, którzy mieli obowiązek utrzymywania go w stanie pełnego przygotowania na wypadek wojny. Zamek w Opocznie spłonął prawdopodobnie w trakcie wielkiego pożaru miasta w XV wieku. Po remoncie użytkowano go w XVI i XVII wieku, aż do zniszczenia w czasach Potopu szwedzkiego. W ograniczonej formie użytkowano go także później m.in. w wieży mieściło się więzienie. W XVIII wieku po remoncie podejmowano w nim króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. W pierwszej połowie XIX wieku był już ruiną. Dzisiejsza forma budynku to efekt historyzującej przebudowy z 1927 roku fragmentu gmachu z XIX wieku, który zbudowano w miejscu gotyckiego zamku.

Kolegiata św. Bartłomieja[edytuj]

 Osobny artykuł: Kolegiata św. Bartłomieja w Opocznie.

Kościół zbudowano w stylu gotyckim około 1365 roku z fundacji Kazimierza Wielkiego. Posiadał jedną nawę i wieżę. Został zrujnowany w 1812 roku gdy pełnił rolę szpitala. Restaurowany około 1850 przez Henryka Marconiego, rozebrany częściowo 1934 z zachowaniem gotyckiego prezbiterium będącego obecnie boczną kaplicą. Istniejący współcześnie kościół wybudowano w latach 1935–1949.

• kaplica gotycka (dawne prezbiterium kościoła z XIV wieku)
• chrzcielnica gotycka z XV wieku z herbami Rola, Nałęcz, Orzeł, Jastrzębiec, Leliwa, Odrowąż, Poraj, Łabędź
• nagrobek renesansowy rycerza Adam Śmigielskiego z Bnina herbu Ogończyk z 1616 r.
• nagrobek renesansowy chorążego rawskiego Piotra Załuskiego z 1630 r.
• nagrobek Jerzego Karwickiego i Anny z Podlodowskich z 1623 roku
• stalle renesansowe

Dom Esterki[edytuj]

Wojciech Gerson – Esterka Małach, (1873)

Znajdująca się przy rynku kamienica, jest obok zamku, plebanii i zachowanego gotyckiego prezbiterium kościoła, najstarszym zachowanym budynkiem w mieście. Tradycja wiąże powstanie domu Esterki z legendarną ukochaną króla Kazimierza Wielkiego – Żydówką Esterą. Legenda głosi, że Kazimierz Wielki poznał Esterkę polując w lasach pod Opocznem. Podobno gdy zbierała zioła dla swojego dziadka, wypadł na nią spłoszony tur i już miał ją zmiażdżyć, gdy przeszyty oszczepem runął u jej stóp. Początkowo król nie zdradzał, kim jest i podawał się za dworzanina królewskiego.

Istniejący dzisiaj budynek powstał w XVI wieku, lecz uległ zrujnowaniu w 1 poł. XIX wieku. Został odbudowany w 1893 r. w nowym kształcie, a w 1927 roku ponownie przebudowany wg projektu architekta Majewskiego i z tego okresu pochodzi jego dzisiejszy wygląd. Z pierwotnego budynku na parterze zachowały się dwie sale o sklepieniu kolebkowym oraz tak samo sklepiona piwnica. Ponad oknami pierwszego piętra dojrzeć można fragmenty majuskułowych napisów łacińskich z XVI wieku "Zręczna rada nastąpiła" "Mąż doskonały służył czasowi" "Wszystko obiecał poświęcić pracy i Bogu" "Mąż cierpliwy błądził wygnany z miasta jako pasterz któremu oddano w opiekę rzeczy,(miasto)". W górnej części frontonu widnieje herb województwa sandomierskiego, do którego Opoczno niegdyś należało. Na frontonie kamienicy 19 marca 1931 r. wmurowano tablicę z popiersiem marszałka Józefa Piłsudskiego Obecnie w budynku znajduje się biblioteka^[14].

Plebania[edytuj]

Na placu Kościelnym znajduje się piętrowa kamienna plebania z 1622 roku. Podobno w 1655 roku przebywał w niej dowodzący szwedzką armią w czasie Potopu feldmarszałek Arvid Wittenberg. Obecnie na parterze zachowały się pomieszczenia sklepione kolebkowo z lunetami. Nad wejściem wmurowana jest kamienna płyta z poł. XVII w. z herbami Dębno i Lewart. Pośrodku znajduje się tablica żeliwna z napisem informującym o fundacji plebanii przez Jana Alberta Liwskiego, proboszcza opoczyńskiego. Na płycie widnieje również godło z Orłem Białym i herbem Wazów^[15].

Mury obronne i bramy miejskie[edytuj]

Mury obronne w Opocznie rozpoczęto budować zapewne wkrótce po lokacji miasta w 1365 r. Mury zbudowane z kamienia miały długość około 950 metrów i wzmacniały je wysunięte prostokątne baszty otwarte od strony miasta. Mury wzmiankowano w 1550 roku. W XVII wieku remontowano je w obawie przed atakiem Tatarów i Turków. Na mapie miasta z 1820 roku widać jeszcze znaczne zachowane odcinki murów. Do dzisiaj zachował się jedynie fragment średniowiecznego muru obronnego w piwnicy domu przy ul. Kołomurnej 13. Nie wiadomo czy Opoczno miało dwie czy trzy bramy miejskie, wzmiankowano jedynie jedną z nich w 1455 roku u wylotu ulicy biegnącej z rynku ku rzece. W 1599 roku na podstawie zezwolenia Zygmunta III Wazy przebito nową bramę od strony Krakowskiego Przedmieścia i był to wylot z zamku na zewnątrz obwodu fortyfikacji. Zarówno mury jak i bramy miejskie zostały rozebrane podczas regulacji w XIX wieku^[16].

Warto zobaczyć[edytuj]

Zabytki wpisane na listę zabytków:

• śródmieście miasta, nr rej.: 303 z 4.12.1956
• zespół kościoła parafialnego pw. św. Bartłomieja, ul. Kościelna 2:
  • kościół, 1365, 1939, nr rej.: 307 z 1.12.1956 oraz 352 z 21.06.1967
  • dzwonnica, 1 poł. XIX, nr rej.: j.w.
  • plebania, 1622, nr rej.: 838 z 6.02.1959
• zamek, obecnie muzeum, pl. Zamkowy 1, poł. XIV w., XVII w., 1927 nr rej.: 306 z 30.11.1956 oraz 272 z 3.11.1977
• zespół dworski „starostwo”, ul. Parkowa / Kolberga, XVII-XIX w., nr rej.: 779 z 30.05.1972 oraz 256 z 6.10.1995:
  • dwór
  • oranżeria
  • spichrz (lamus)
  • dwa czworaki
  • park
• dom „Esterki” (obecnie Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna), ul. Kościuszki 15, 1500, nr rej.: 305 z 30.11.1956 i z 21.06.1967
• Nowy cmentarz żydowski w Opocznie – data jego powstania pozostaje nieznana, znajduje się on przy ulicy Limanowskiego 23. Wskutek dewastacji – najpewniej z okresu II wojny światowej – do naszych czasów nie zachowały się żadne nagrobki. Istniał też Stary cmentarz żydowski w Opocznie

Zanieczyszczenie powietrza[edytuj]

Według raportu Światowej Organizacji Zdrowia w 2016 roku Opoczno zostało sklasyfikowane jako szóste najbardziej zanieczyszczone miasto Unii Europejskiej^[17]. W 2014 roku dopuszczalny średnioroczny poziom rakotwórczego benzo(a)pirenu został tam przekroczony niemal piętnastokrotnie i wyniósł 14,6 ng/m³^[18][19][20].

Komunikacja[edytuj]

Budowana na CMK stacja Opoczno Południe, (2014 r.)

Drogowa[edytuj]

Przez miasto przebiega droga krajowa nr 12 (przyszła droga ekspresowa S12) oraz droga wojewódzka nr 726. Z Tomaszowem Mazowieckim Opoczno łączy droga wojewódzka nr 713 do Łodzi.

Kolejowa[edytuj]

 Zobacz też: Opoczno Południe.

Na obrzeżach miasta przebiega Centralna Magistrala Kolejowa (linia kolejowa nr 4) Od 14 grudnia 2014 r funkcjonuje tu stacja kolejowa Opoczno Południe

Ze stacji kolejowej Opoczno (Linia kolejowa nr 25) odchodzi bocznica do zakładu płytek ceramicznych "Opoczno".

Przez miasto przebiega Linia kolejowa nr 25 Łódź Kaliska – Dębica. Połączenia do:

• Tomaszów Mazowiecki
• Koluszki - od 15 grudnia 2013
• Łódź Kaliska - od 1 lutego 2014

Miejska[edytuj]

W Opocznie działa Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Opocznie

Autobusowa[edytuj]

Z Opoczna bezpośrednio można dojechać do Lublina, Warszawy, Wrocławia, Częstochowy, Łodzi, Kłodzka, Końskich, Krakowa, Kielc i innych większych miast.

Polityka[edytuj]

Burmistrzem miasta jest Rafał Kądziela, pełniący tę funkcję od 2014 roku. Na czele Rady Miejskiej stoi Wiesław Wołkiewicz.

Edukacja[edytuj]

• Przedszkola
  • Przedszkole nr 2
  • Przedszkole nr 4
  • Przedszkole nr 5
  • Przedszkole nr 6
  • Przedszkole nr 8
• Szkoły podstawowe
  • Szkoła Podstawowa nr 1
  • Szkoła Podstawowa nr 2
  • Szkoła Podstawowa nr 3
  • Szkoła Specjalna nr 4 w Opocznie.
  • Zespół Szkół Prywatnych w Opocznie
• Gimnazja
  • Gimnazjum nr 1
  • Gimnazjum nr 2
  • Gimnazjum nr 3
  • Zespół Szkół Prywatnych w Opocznie
• Szkoły średnie
  • Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego
  • Liceum Ogólnokształcące
  • Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Stanisława Staszica
  • Centrum Informatyki w Opocznie
• Szkoły wyższe
  • Wydział zamiejscowy Akademii Humanistyczno Ekonomicznej w Łodzi
  • Wydział zamiejscowy Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie

Wspólnoty wyznaniowe[edytuj]

• Parafia św. Bartłomieja w Opocznie, Parafia Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Opocznie, Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Opocznie (dekanat opoczyński)
• Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy (Sala Królestwa)^[25][26].

Współpraca międzynarodowa[edytuj]

Miasta i gminy partnerskie^[27]

• Opočno
• Bytča

Rejon wileński:

• Suderwa
• Rudomina

Urodzeni w Opocznie[edytuj]

• Edmund Biernacki – profesor nadzwyczajny, lekarz, odkrywca podstawowej medycznej metody diagnostycznej: (odczynu Biernackiego),
• Marek Galiński – najbardziej utytułowany kolarz polski, dziewięciokrotny mistrz Polski, czterokrotny uczestnik Igrzysk Olimpijskich, trener kadry Polski i kadry Rosji
• Aharon Karmi – jeden z ostatnich żyjących powstańców getta warszawskiego
• Eliezer Geller – jeden z przywódców ruchu oporu w getcie warszawskim, ŻOB-u i powstania w getcie warszawskim
• Jakub Mortkowicz – księgarz i wydawca
• Włodzimierz Perzyński – pisarz
• Wanda Panfil-González – lekkoatletka, maratonka, mistrzyni świata
• Grzegorz Piechna – piłkarz, napastnik
• Patryk Sztyber – gitarzysta, wokalista
• Zbigniew Robakiewicz – bramkarz
• Robert Telus – poseł na sejm III RP
• Joanna Zagdańska – piosenkarka popowa i jazzowa
• Adam Kszczot – polski lekkoatleta specjalizujący się w biegu na 800 metrów
• Nowator - polski raper i wokalista

Obywatele honorowi[edytuj]

• Stanisław Nałęcz Małachowski otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Opoczno w kwietniu 1791 jako reprezentant spraw mieszczańskich i współtwórca Konstytucji 3 maja^[28].
• Józef Piłsudski otrzymał obywatelstwo w uznaniu wielkiej roli i znaczenia w życiu i rozwoju Państwa Polskiego 27 marca 1935^[29].
• Dr Władysław Dziadosz 4 marca 1936 tytuł Honorowego Obywatela Miasta Opoczno w podziękowaniu za poparcie działań samorządu miejskiego^[30].
• Edward Śmigły-Rydz 18 lipca 1937 roku Rada Miejska miasta Opoczno „dając wyraz najgłębszego uznania dla zasług Marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza, tak dla dzieła odzyskania Niepodległości Państwa Polskiego, jak i budowy w Narodzie Siły i Jedności (...) aktem uroczystym postanowiła Wielkiemu Synowi Ojczyzny i Wodzowi Narodu (...) nadać obywatelstwo honorowe miasta Opoczna”^[31].
• Jan Paweł II 30 grudnia 1999 roku w Rada Miejska w Opocznie jednomyślnie nadała Honorowe Obywatelstwo Gminy-Miasta Opoczno „Ojcu Świętemu Janowi Pawłowi II, największemu Polakowi, Naszemu Przewodnikowi w „Trzecie Tysiąclecie” w uznaniu nieocenionych zasług dla Państwa i Narodu Polskiego, w podziękowaniu za wielki wkład w odzyskanie przez Rzeczpospolitą suwerenności”^[32].
• Ryszard Kaczorowski 8 marca 2005 roku otrzymał obywatelstwo jako ostatni Prezydent II Rzeczypospolitej na uchodźstwie, w uznaniu zasług w krzewieniu polskości na emigracji^[33].
• Kardynał Stanisław Dziwisz 11 października 2007 roku otrzymał tytułu Honorowego Obywatela Miasta „w podziękowaniu za wierną i ofiarną służbę Umiłowanemu Ojcu Świętemu Janowi Pawłowi II i Przewodnictwo Duchowe w prowadzeniu Jego ścieżkami Narodu Polskiego”^[34].

Demografia[edytuj]

• Piramida wieku mieszkańców Opoczna w 2014 roku^[2].

Zobacz też[edytuj]

• Międzynarodowy halowy mityng skoku wzwyż "Opoczno"
• Ceramika Opoczno
• Cerkiew św. Włodzimierza w Opocznie
• Synagoga w Opocznie
• Pomnik Tadeusza Kościuszki w Opocznie
• Feniks Opoczno

Przypisy

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Opoczno w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. VII: Netrebka – Perepiat. Warszawa, 1886.
• Opoczno w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska. Warszawa, 1902.
• Urząd Miejski w Opocznie
• Powiat Opoczyński
• Opoczno.info - Niezależny Portal Miejski
• Kamera internetowa Miejskiego Domu Kultury

p • d • e Gmina Opoczno Siedziba gminy Opoczno Sołectwa Adamów • Antoniów • Bielowice • Brzustówek • Bukowiec Opoczyński • Dzielna • Januszewice • Janów Karwicki • Karwice • Kliny • Kraszków • Kraśnica • Kruszewiec • Kruszewiec-Kolonia • Libiszów • Libiszów-Kolonia • Międzybórz • Modrzew • Modrzewek • Mroczków Duży • Mroczków Gościnny • Ogonowice • Ostrów • Różanna • Sielec • Sitowa • Sobawiny • Sołek • Stużno • Stużno-Kolonia • Wola Załężna • Wólka Karwicka • Wygnanów • Ziębów Miejscowości niesołeckie Brzustówek-Kolonia • Brzuśnia • Dęborzeczka • Januszewice (osada leśna) • Sitowa (osada) • Stara Wieś • Świerczyna • Wólka Dobromirowa • Wólka Karwicka-Kolonia • Zameczek • Zameczek (osada)

p • d • e Miasta województwa łódzkiego Miasta powiatowe Bełchatów • Brzeziny • Kutno • Łask • Łęczyca • Łowicz • Łódź • Opoczno • Pabianice • Pajęczno • Piotrków Trybunalski • Poddębice • Radomsko • Rawa Mazowiecka • Sieradz • Skierniewice • Tomaszów Mazowiecki • Wieluń • Wieruszów • Zduńska Wola • Zgierz Miasta gminne Aleksandrów Łódzki • Biała Rawska • Błaszki • Drzewica • Działoszyn • Głowno • Kamieńsk • Koluszki • Konstantynów Łódzki • Krośniewice • Ozorków • Przedbórz • Rzgów • Stryków • Sulejów • Szadek • Tuszyn • Uniejów • Warta • Wolbórz • Zelów • Złoczew • Żychlin