Tworzenie stron internetowych

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: Ozorków (ujednoznacznienie).

Ozorków
Dom drewniany XIX w., ul. Wyszyńskiego 33
Herb Ozorkowa Flaga Ozorkowa
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Powiat	zgierski
Gmina	gmina miejska
Prawa miejskie	1816
Burmistrz	Jacek Socha
Powierzchnia	15,46 km²
Wysokość	od 130 do 155 m n.p.m. m n.p.m.
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	19 813[1] 1 281,6 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 42
Kod pocztowy	95-035, 95-036
Tablice rejestracyjne	EZG
Położenie na mapie województwa łódzkiego Ozorków
Położenie na mapie Polski Ozorków
51°57′30″N 19°17′17″E/51,958333 19,288056
TERC (TERYT)	1020021
SIMC	0958967
Urząd miejski ul. Wigury 1 95-035 Ozorków
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Ozorków – miasto nad rzeką Bzurą, w województwie łódzkim, w powiecie zgierskim. Miasto znajduje się 20 km na północ od Łodzi.

Według danych z 31 grudnia 2008 r. miasto miało 20 407 mieszkańców^[2].

Położenie[edytuj]

Położenie miasta na mapie powiatu

Według danych z roku 2007^[3] Ozorków zajmuje obszar 1546 ha czyli 15,46 km². Struktura użytkowania ziemi w Ozorkowie:

• użytki rolne: 53%
• tereny mieszkaniowe: 17%
• lasy i tereny zieleni: 8%
• tereny produkcyjne: 7%
• tereny usług: 5%
• tereny komunikacji: 5%
• nieużytki: 3%
• wody: 2%

Miasto stanowi 1,81% powierzchni powiatu.

Demografia[edytuj]

Dane z 31 grudnia 2007 r.^[3][4]:

• Piramida wieku mieszkańców Ozorkowa w 2014 roku^[1].

Historia Ozorkowa[edytuj]

Historia miasta sięga początku XV wieku. W 1415 pojawiła się pierwsza wzmianka o małej wiosce położonej wśród trudno dostępnych lasów i bagien, należącej do rodu Szczawińskich, herbu Prawdzic. W 1807, późniejszy właściciel Ozorkowa, Ignacy Starzyński, pragnąc ożywić gospodarczo swoją posiadłość, sprowadza do niej 19 sukienników i farbiarzy z Saksonii. W 1815 liczba ich wzrosła już do 117, podczas gdy Łódź miała ich wówczas 331.

W rok później, w 1816 Ozorków uzyskał prawa miasta prywatnego, co przyspieszyło jego rozwój. W 1821 osiedliła się w Ozorkowie rodzina Schlösserow, przybyłych z Akwizgranu, którzy założyli najpierw nowoczesną przędzalnię wełny, a potem bawełny. W ten sposób Ozorków zapoczątkował rozwój przemysłu sukienniczego nad górną Bzurą, który później rozszerzył się na Zgierz i Łódź, tworząc największy w Polsce ośrodek przemysłu włókienniczego. Ponieważ dla dynamicznie rozwijającego się przemysłu zaczęło brakować miejsca, już w 1820 największe zakłady lokowały się na terenie folwarku Strzeblew. Rosła liczba ludności, która w 1828 doszła do 5669 osób^{[potrzebny przypis]}. Miejscowość zamieszkiwała duża populacja żydowska i niemiecka, w mieście wybudowano synagogę i kościół ewangelicki^[5] W latach trzydziestych Karol Schlösser zbudował tu największą w mieście fabrykę tkanin bawełnianych o pełnym cyklu produkcyjnym. Po upadku powstania listopadowego miasto przeszło stagnację spowodowaną utratą zamówień dla armii Królestwa Kongresowego, represyjnymi barierami celnymi, rosnącą rolą Zgierza i Łodzi, jak też wypieraniem z rynku tkanin wełnianych przez bawełniane. W 1866, za kolejnego właściciela Feliksa hrabiego Lubieńskiego, Ozorków uzyskał status miasta rządowego, bardziej atrakcyjny dla inwestycji.

I wojna światowa wywołała kolejny regres gospodarczy miasta. Dopiero okres niepodległego bytu państwowego stworzył nowe podstawy rozwojowe. Już na początku lat dwudziestych, Ozorków otrzymał połączenie kolejowe z Łodzią i Kutnem, a wraz z elektryfikacją miasta przeprowadzoną w 1928, komunikację tramwajową ze Zgierzem i Łodzią (w latach 1922-1928 linia obsługiwana była przez tramwaj parowy). W okresie międzywojennym przybyło miastu kilka obiektów, takich jak budynek Kasy Chorych, dwie szkoły podstawowe, zakład kąpielowy i dom kolonijny dla dzieci w miejskim lasku.

Czas okupacji hitlerowskiej był tragicznym okresem w dziejach miasta. Miasto zostało włączone bezpośrednio do III Rzeszy; w latach 1943-1945 nosiło nazwę Brunnstadt. Eksterminacyjna polityka okupanta (wymordowanie 6-tysięcznej ludności żydowskiej oraz terror stosowany wobec ludności polskiej) sprawiła, że populacja miasta zmniejszyła się do niespełna 10 000^{[potrzebny przypis]} mieszkańców. Niemcy zniszczyli m.in synagogę znajdującą się przy obecnej ul. Wyszyńskiego^[6]. Miasto zostało wyzwolone 18 stycznia 1945 r. przez żołnierzy 1 armii pancernej gwardii I Frontu Białoruskiego^[7].

Po 1945 roku nastąpiła rozbudowa i modernizacja zakładów przemysłu bawełnianego (OZPB „Morfeo”) i wełnianego, przybyło instytucji socjalnych, oświatowych i usługowych. Nastąpił gwałtowny rozwój budownictwa mieszkaniowego oraz infrastruktury miejskiej.

W kolejnych latach powstał państwowy zakład przemysłu odzieżowego (ZPK „Latona”), budowano osiedla bloków mieszkalnych oraz powiększono zasięg terytorialny miasta włączając do Ozorkowa sąsiednie wsie. Oddano do użytku nowe szkoły, przedszkola i obiekty sportowe. Przybyło wiele placówek handlowych i prywatnych zakładów produkcyjno - handlowo - usługowych. Zainstalowano sygnalizację świetlną i zmodernizowano ciągi komunikacyjne (nowe ulice, skrzyżowania, place i ronda). Przystąpiono do budowy nowego kościoła na Adamówku oraz nowego cmentarza. Na przełomie lat XX i XXI wieku utworzono w południowej części Ozorkowa podstrefę Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Tym samym pojawiły się w mieście nowe zakłady produkcyjne.

Na skutek przemian gospodarczo-ustrojowych w Polsce kluczowy dla miasta przemysł lekki (włókienniczy i odzieżowy) załamał się. Dwa największe zakłady („Morfeo” i „Latona”) ogłosiły upadłość i przestały istnieć. Na powstałych w ten sposób terenach poprzemysłowych działalność gospodarczą wznowiły różnorodne firmy prywatne.

Współcześnie w mieście szybko wzrasta rola usług. Ozorków traci powoli industrialny charakter i staje się miastem przemysłowo-usługowym.

Urodzeni w Ozorkowie[edytuj]

• Jolanta Bartczak, polska lekkoatletka, specjalistka skoku w dal, olimpijka z Seulu (1988)
• Kamil Kacprzak, polski siatkarz
• Andrzej Krawczyk, historyk, dyplomata, Minister w Kancelarii Prezydenta 2005-2007, Ambasador w Czechach (2001-2005) i na Słowacji (od 2008)
• Bartłomiej Pawłowski, polski piłkarz, gracz m.in. Widzewa Łódź i Lechii Gdańsk
• Jerzy Próchnicki, aktor, grający między innymi rolę Włodka Kisiela w serialu M jak Miłość
• Samuel Reshevsky, amerykański arcymistrz szachowy
• Stefan Rosiak, polski historyk
• Witold Sobociński, operator filmowy
• Mieczysław Ubysz, poeta, spiker powstańczego radia „Błyskawica”, uczestnik Powstania Warszawskiego pseudonim „Wik”
• Irek Wojtczak, jazzman

Zabytki[edytuj]

Kościół św. Józefa Oblubieńca NMP w Ozorkowie

Pałac Schlosserów

Według rejestru zabytków NID^[8] na listę zabytków wpisane są obiekty:

• kościół parafialny pw. św. Józefa, ul. Jana Pawła II 1/3, 1668, 1885, 1935, nr rej.: A/499 z 4.08.1967
• kościół ewangelicki, ul. Zgierska 2, 1842, nr rej.: A/535 z 11.08.1967
• dzwonnica, nr rej.: A/536 z 11.08.1967
• plebania, ul. Zgierska 9, 1842, nr rej.: A/537 z 11.08.1967
• domy pl. Jana Pawła II 1, połowa XIX w., nr rej.: A/504 z 4.08.1967
• dom, pl. Jana Pawła II 3, I połowa XIX w., nr rej.: A/505 z 4.08.1967
• dom, pl. Jana Pawła II 7, koniec XIX w., nr rej.: A/506 z 4.08.1967
• dom, pl. Jana Pawła II 16, koniec XIX w., nr rej.: A/507 z 4.08.1967
• dom, pl. Jana Pawła II 17, koniec XIX w., nr rej.: A/79 z 4.08.1967
• dom, pl. Jana Pawła II 18, połowa XIX w., nr rej.: A/508 z 4.08.1967
• dom, pl. Jana Pawła II 19, połowa XIX w., nr rej.: A/509 z 4.08.1967
• dom, pl. Jana Pawła II 20, I połowa XIX w., nr rej.: A/510 z 4.08.1967
• dom, ul. Kościuszki 29, koniec XIX w., nr rej.: A/519 z 8.08.1967
• dawna motarnia bawełny, ul. Listopadowa 6, koniec XIX w., nr rej.: A/501 z 4.08.1968
• pałac Schlosserów, ul. Listopadowa 6 b, koniec XIX w., nr rej.: A/500 z 4.08.1967
• dom, ul. Listopadowa 6 d, koniec XIX w., nr rej.: A/520 z 8.08.1967
• dom, ul. Listopadowa 6 e, koniec XIX w., nr rej.: A/521 z 8.08.1967
• dom, ul. Listopadowa 20, połowa XIX w., nr rej.: A/523 z 8.08.1967
• dom, ul. Listopadowa 25 a, połowa XIX w., nr rej.: A/524 z 8.08.196
• pałac Schlosserów, ul. Łęczycka 7, połowa XIX w., nr rej.: A/306 z 6.12.1984
• dwór Schleiblerów, ul. Wigury 14, II połowa XIX w., nr rej.: A/503 z 4.08.1967
• dom, ul. Wyszyńskiego 2, 1825, nr rej.: A/511 z 4.08.1967
• dom, ul. Wyszyńskiego 4, połowa XIX w., nr rej.: A/1126 z 19.06.1972
• dom, ul. Wyszyńskiego 6, połowa XIX w., nr rej.: A/1127 z 19.06.1972
• dom, ul. Wyszyńskiego 8, połowa XIX w., nr rej.: A/512 z 4.08.1967
• dom, ul. Wyszyńskiego 16, połowa XIX w., nr rej.: A/1128 z 19.06.1972
• dom, ul. Wyszyńskiego 20, drewniany, II połowa XIX w., nr rej.: A/513 z 4.08.1967
• dom, ul. Wyszyńskiego 26, II połowa XIX w., nr rej.: A/78 z 4.08.1967
• dom, ul. Wyszyńskiego 33, drewniany, połowa XIX w., nr rej.: A/515 z 4.08.1967
• dom, ul. Wyszyńskiego 35, połowa XIX w., nr rej.: A/516 z 8.08.1967
• przestrzenny układ komunikacyjny kolejki wąskotorowej – Krośniewicka Kolej Dojazdowa

Instytucje oświatowe i kulturalne w Ozorkowie[edytuj]

• Szkoła Podstawowa nr 4 z Oddziałami Integracyjnymi im. Tadeusza Kościuszki
• Szkoła Podstawowa nr 5 z Oddziałami Integracyjnymi im. Marii Curie–Skłodowskiej
• Gimnazjum nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi im. Jana Pawła II
• I Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego
• Zespół Szkół Specjalnych
• Zespół Szkół Zawodowych
• Miejska Biblioteka Publiczna im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego
• Miejski Ośrodek Kultury
• Młodzieżowy Dom Kultury
• Hufiec ZHP Ozorków
• grupa rekonstrukcji historycznej Swawolna Kompanii Ziemi Łęczyckiej
• Izba Historii Miasta Ozorkowa

Wspólnoty wyznaniowe[edytuj]

Kościół ewangelicki w Ozorkowie

Na terenie Ozorkowa działalność religijną prowadzą następujące wspólnoty wyznaniowe:

• Kościół Katolicki
  • Parafia św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny i Podwyższenia Krzyża Świętego w Ozorkowie
  • Parafia Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Ozorkowie
• Kościół Ewangelicko-Augsburski
  • Parafia Ewangelicko-Augsburska w Ozorkowie
• Kościół Starokatolicki Mariawitów – wierni przynależą do parafii św. Mateusza Apostoła i Ewangelisty w Nowej Sobótce.
• Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy^[9]

Atrakcje turystyczne[edytuj]

• kościół parafialny rzymskokatolicki pw. św. Józefa Oblubieńca NMP i Podwyższenia Krzyża Świętego,
• kościół ewangelicko-augsburski pw. dwunastu Apostołów Jezusa Chrystusa,
• kościół parafialny rzymskokatolicki pw. NMP Królowej Polski,
• kompleks pałacowo-fabryczny Schlösserów (XIX wiek), II pałac Schlösserów przy ul. Listopadowej (XIX w.),
• najdłuższa linia tramwajowa w Polsce, nr 46, docierająca tu z Łodzi (uznawana również za drugą najdłuższą na świecie po belgijskim tramwaju nadmorskim – 38 km),
• kolejka wąskotorowa,
• zespół basenów ze zjeżdżalniami,
• studnie artezyjskie,
• drewniane domy tkaczy i sukienników,
• park miejski,
• wieża ciśnień przy dworcu kolejowym,
• stary cmentarz,
• lasek miejski (obrzeża Ozorkowa),
• zalew miejski,
• hala sportowa i boisko sportowe,
• Ośrodek dla Osób Niepełnosprawnych – ul. Kościuszki 31 (stara łaźnia),
• Klub sportowo – towarzyski „Romano”
• Strzelnica miejska

Sport[edytuj]

• MKS Bzura Ozorków – siatkówka,
• Kotan Ozorków – piłka nożna,
• OKS Bzura Ozorków – piłka nożna.
• Zgiersko-Łęczyckie WOPR – pływanie i ratownictwo sportowe, motorowodniactwo,

Transport i komunikacja[edytuj]

Transport drogowy[edytuj]

Miasto od wschodu i północy okala droga krajowa nr 91 (Gdańsk-Częstochowa) a w niedalekiej odległości w kierunku południowym znajduje się Autostrada A2.

Kolej[edytuj]

 Z tym tematem związana jest kategoria: Stacje i przystanki kolejowe w Ozorkowie.

W mieście znajdują się dwa czynne przystanki kolejowe:

• Ozorków - wybudowany w 1925 r.,
• Ozorków Nowe Miasto - otwarty w 2013 r. w ramach projektu budowy Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej.

Przez powyższe przystanki przebiega linia kolejowa nr 16: Łódź Widzew – Zgierz – Ozorków – Łęczyca – Kutno.

Komunikacja zbiorowa[edytuj]

Na terenie miasta znajduje się 6 przystanków najdłuższej polskiej linii tramwajowej 46, obsługiwanej przez MPK Łódź oraz liczne przystanki PKS.

Współpraca międzynarodowa[edytuj]

Miasta i gminy partnerskie:

• Popoli (od 2005)^[10]
• Gmina Upplands-Bro (od 2008)^[11]
• Vysoké Mýto (od 2013)^[12]

Zobacz też[edytuj]

• Cmentarz żydowski w Ozorkowie

Przypisy

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Oficjalna strona Urzędu Miasta w Ozorkowie
• Ozorków w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. VII: Netrebka – Perepiat. Warszawa, 1886.

p • d • e Miasta województwa łódzkiego Miasta powiatowe Bełchatów • Brzeziny • Kutno • Łask • Łęczyca • Łowicz • Łódź • Opoczno • Pabianice • Pajęczno • Piotrków Trybunalski • Poddębice • Radomsko • Rawa Mazowiecka • Sieradz • Skierniewice • Tomaszów Mazowiecki • Wieluń • Wieruszów • Zduńska Wola • Zgierz Miasta gminne Aleksandrów Łódzki • Biała Rawska • Błaszki • Drzewica • Działoszyn • Głowno • Kamieńsk • Koluszki • Konstantynów Łódzki • Krośniewice • Ozorków • Przedbórz • Rzgów • Stryków • Sulejów • Szadek • Tuszyn • Uniejów • Warta • Wolbórz • Zelów • Złoczew • Żychlin

p • d • e Powiat zgierski Miasta Aleksandrów Łódzki • Głowno • Ozorków • Stryków • Zgierz Gminy miejskie Głowno • Ozorków • Zgierz Gminy miejsko-wiejskie Aleksandrów Łódzki • Stryków Gminy wiejskie Głowno • Ozorków • Parzęczew • Zgierz