Tworzenie stron internetowych

Ten artykuł dotyczy Pełczyc miasta w woj. zachodniopomorskim. Zobacz też: inne miejscowości o tej nazwie.

Pełczyce
Urząd Miasta i Gminy
Herb Pełczyc
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	choszczeński
Gmina	Pełczyce gmina miejsko-wiejska
Prawa miejskie	1290
Burmistrz	Mirosław Kluk
Powierzchnia	13,07 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	2 621[1] 200,5 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 95
Kod pocztowy	73-260
Tablice rejestracyjne	ZCH
Położenie na mapie powiatu choszczeńskiego Pełczyce
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Pełczyce
Położenie na mapie Polski Pełczyce
53°02′35″N 15°18′17″E/53,043056 15,304722
TERC (TERYT)	3202054
SIMC	0935601
Urząd miejski ul. Rynek Bursztynowy 2, 73-260 Pełczyce
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa

Pełczyce (niem. Bernstein) – miasto w woj. zachodniopomorskim, w powiecie choszczeńskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Pełczyce.

Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 2681 mieszkańców^[2].

Ośrodek usługowy dla rolnictwa i turystyki; letnisko. Prawa miejskie od 1290 roku, obecna nazwa została administracyjnie zatwierdzona 12 listopada 1946^[3].

Położenie[edytuj]

Miasto położone jest na specyficznym obszarze – pasie polodowcowej moreny czołowej, ok. 20 km na południowy zachód od Choszczna, pomiędzy połączonymi jeziorami: Panieńskim, Krzywym, Stawno, Pełcz. Różnica poziomów w obrębie miasta wynosi ponad 50 m (65 – 119 m n.p.m.), a najwyższe wyniesienie znajduje się na południowy wschód od centrum miasta.

Według danych z 1 stycznia 2010 r. powierzchnia miasta wynosiła 13,07 km²^[4]. Stanowi 1% powierzchni powiatu.

Od 1816 Pełczyce należą do pow. myśliborskiego (Kreis Soldin), do 1975 roku – w woj. szczecińskim, następnie gorzowskim, obecnie w powiecie choszczeńskim w woj. zachodniopomorskim.

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. gorzowskiego.

Demografia[edytuj]

Ludność miasta na przestrzeni lat:

• Piramida wieku mieszkańców Pełczyc w 2014 roku ^[1].

Zabytki[edytuj]

Kościół pw. Narodzenia NMP

Panorama miasta i okolic (Matthäus Merian). ok. 1650 rok

Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są^[5][6]:

• zespół klasztorny cysterek, w skład którego wchodzą:
  • kościół pw. Narodzenia NMP z drugiej połowy XIII wieku, XV i XVIII wieku; kościół parafialny, rzymskokatolicki należący do dekanatu Barlinek, archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej, metropolii szczecińsko-kamieńskiej
  • klasztor:
    • skrzydło zachodnie klasztoru z pierwszej połowy XIV wieku, przebudowane w XVIII-XX wieku
  • folwark klasztorny, w skład którego wchodzą:
    • spichrz z drugiej połowy XVIII wieku
    • stajnia z XIX/XX wieku
    • stodoła z 1928 r.
    • dawne ogrody klasztorne
• ratusz, Rynek Nowego Miasta, z lat 20. XX wieku
• szkoła z około 1850 r., ul. Kościelna 7
• poczta z końca XIX w., Rynek Bursztynowy 4
• dom z z drugiej połowy XIX w., ul. Armii Polskiej 18

inne zabytki:

• plebania z XIX wieku budynek, na miejscu dawnego zamku; powstał we wschodniej części starego miasta. Pełnił też funkcje lokalnego ośrodka administracyjnego, a do końca lat 70. XX wieku szpitala miejskiego
• synagoga
• cmentarz żydowski.

Zamek w Pełczycach[edytuj]

Zamek w Pełczycach wzniósł pomorski ród von der Osten po roku 1315, wybierając pod budowę cypel położony na południe od miasta, osłaniany przez jezioro Pełcz i moczary. Wcześniej istniejące po północnej stronie zabudowy miejskiej grodzisko od 1290 roku zajmowały cysterki, których klasztor przetrwał częściowo do dzisiaj. Sam zamek miał formę regularnego prostokąta i początkowo skromną zabudowę w postaci domu zamkowego przy kurtynie wschodniej, być może w formie wieży mieszkalnej (wyższa część skrzydła widoczna na rycinie Meriana). Z czasem warownię rozbudowano, czego świadectwem jest siedemnastowieczne przedstawienie zamku, na którym widzimy dom bramny, rozbudowaną zabudowę mieszkalną od wschodu i północy i narożną wieżę, flankującą prowadzące przez most na palach podejście. Wieża na planie cylindrycznym, o wysokości ledwo dorównującej murom obwodowym, wskazuje na niedokończoną budowę, bądź na późniejszą metrykę niż pierwotne ściany zamku (możliwe jedno i drugie).

Zamek w czasie swojego istnienia kilkukrotnie był areną walk. W 1451 roku oblegany był bez skutku przez krzyżackie wojsko Nowej Marchii, a w 1478 roku zdobyły go wojska Marchii Brandenburskiej. Warownia od 1485 roku znajdowała się w rękach rodu von Waldow. Oni też dokonali renesansowej przebudowy zamku ok. 1600 r. Po zniszczeniach III wojny północnej nie podniósł się ze zniszczeń i w 1728 roku został sprzedany, a w kolejnych latach doszczętnie rozebrany. Jedynym reliktem zamku pozostaje wzgórze na planie elipsy^[7][8].

Kultura i sport[edytuj]

W Pełczycach znajduje się Szkoła Podstawowa im. Mikołaja Kopernika oraz gimnazjum. Przez dwa lata funkcjonowało również liceum. Miasto jest siedzibą piłkarskiego Klubu Sportowego „Kłos” Pełczyce, który został założony w 1947 roku i występuje obecnie w lidze okręgowej.

Lokalne imprezy

• Święto miasta Dni Pełczyc odbywa się 23 i 24 czerwca^[9]
• Bieg Bursztynowy – maj – impreza sportowa dla dzieci i młodzieży ze szkół podstawowych i gimnazjów z terenu powiatu choszczeńskiego oraz dla dorosłych biegaczy. Jest to bieg uliczny.
• Pełczycki Maraton Pływacki – 15 sierpnia – odbywa się na jeziorze Duży Pełcz. Celem imprezy jest upowszechnianie zdrowotnych walorów pływania jako prostej formy aktywności ruchowej oraz aktywizacja sportowa młodzieży i dorosłych. Zawody te rozgrywane są w trzech dystansach.
• Święto Tataraku – sierpień – impreza nawiązująca do tradycji święta mieszkańców Pełczyc z lat 30. poprzedniego stulecia, z udziałem gości z Niemiec. W programie: zawody wędkarskie, przedstawienie teatralne, w którym udział biorą aktorzy zawodowi i amatorzy z gminy, barwny korowód oraz zabawa pod "rozgwieżdżonym niebem".
• Festiwal Pieśni Religijnej – listopad – festiwal kierowany jest do miłośników muzyki religijnej. Podczas festiwalu swój dorobek muzyczny prezentują przybyłe zespoły, soliści i zaproszeni goście.

Administracja[edytuj]

Miasto jest siedzibą gminy miejsko-wiejskiej. Mieszkańcy Pełczyc wybierają do swojej rady miejskiej 5 radnych (5 z 15)^[10]. Pozostałych 10 radnych wybierają mieszkańcy terenów wiejskich gminy Pełczyce. Organem wykonawczym jest burmistrz. Siedzibą władz jest urząd miejski przy Rynku Bursztynowym.

Burmistrzowie Pełczyc:

• Mirosław Józef Kluk (od 1990)

Mieszkańcy Pełczyc wybierają parlamentarzystów z okręgu wyborczego Szczecin, a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu wyborczego nr 13.

Przypisy

Linki zewnętrzne[edytuj]

• historia Miasta i Okolic
• kanał Youtube Miasta i Okolic
• Pałac w Sarniku (Gmina Pełczyce)

p • d • e Gmina Pełczyce Siedziba gminy: Pełczyce Sołectwa Będargowo • Boguszyny • Bolewice • Brzyczno • Bukwica • Chrapowo • Jagów • Jarosławsko • Krzynki • Lubiana • Lubianka • Ługowo • Łyskowo • Nadarzyn • Niesporowice • Płotno • Przekolno • Sarnik • Trzęsacz Osady Będargowiec • Kępiniec • Wierzchno Kolonie Golejewo • Puszczyn • Trynno Leśniczówka Sułkowo Gajówka Przyłęki Nieistniejące miejscowości Dolne • Dubielewo

p • d • e Powiat choszczeński Miasta Choszczno • Drawno • Pełczyce • Recz Gminy miejsko-wiejskie Choszczno • Drawno • Pełczyce • Recz Gminy wiejskie Bierzwnik • Krzęcin

p • d • e Miasta województwa zachodniopomorskiego Miasta powiatowe Białogard • Choszczno • Drawsko Pomorskie • Goleniów • Gryfice • Gryfino • Kamień Pomorski • Kołobrzeg • Koszalin • Łobez • Myślibórz • Police • Pyrzyce • Sławno • Stargard • Szczecin • Szczecinek • Świdwin • Świnoujście • Wałcz  Miasta gminne Barlinek • Barwice • Biały Bór • Bobolice • Borne Sulinowo • Cedynia • Chociwel • Chojna • Czaplinek • Człopa • Darłowo • Dębno • Dobra k. Nowogardu • Dobrzany • Drawno • Dziwnów • Golczewo • Gościno • Ińsko • Kalisz Pomorski • Karlino • Lipiany • Maszewo • Mielno • Mieszkowice • Międzyzdroje • Mirosławiec • Moryń • Nowe Warpno • Nowogard • Pełczyce • Płoty • Polanów • Połczyn-Zdrój • Recz • Resko • Sianów • Stepnica • Suchań • Trzcińsko-Zdrój • Trzebiatów • Tuczno • Tychowo • Węgorzyno • Wolin • Złocieniec