Tworzenie stron internetowych

	Piechcin
	Piechcin
	; Pałac w Piechcinie
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Powiat	żniński
Gmina	Barcin
Liczba ludności (2011)	2987
Strefa numeracyjna	(+48) 52
Kod pocztowy	88-192
Tablice rejestracyjne	CZN
SIMC	0079409
	Położenie na mapie gminy Barcin Piechcin
	Położenie na mapie powiatu żnińskiego Piechcin
	Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Piechcin
	Położenie na mapie Polski Piechcin
	52°49′13″N 18°02′19″E/52,820278 18,038611
	Multimedia w Wikimedia Commons

Piechcin (niem. Hansdorf bei Pakosch) – duża wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie żnińskim, w gminie Barcin, na północno-wschodnim skraju Pojezierza Gnieźnieńskiego, 44 km od Bydgoszczy, 16 km od Inowrocławia, 9 km od Barcina i 4 km od Pakości (droga wojewódzka nr 251), w obrębie regionu historyczno-etnograficznego zwanego Pałukami. Wieś jest siedzibą sołectwa Piechcin, w którego skład wchodzi również Aleksandrowo. Przez Piechcin przebiega trasa linii kolejowej (Inowrocław-Pakość-Barcin-Żnin).

Dynamiczny rozwój Piechcina jest związany z występowaniem pokładów wapienia i margli jurajskich, których eksploatację rozpoczęto w 1860 roku oraz przemysłem cementowo-wapienniczym. Charakterystyczną cechą miejscowości jest podział na nowe osiedle mieszkaniowe i osiedle po byłym PGR. Osiedla przedzielone są drogą wojewódzką nr 251. Na terenie wsi znajdują się domy jednorodzinne i wielorodzinne. W nowej części dominują bloki administrowane przez Spółdzielnię Mieszkaniową „Kujawy”.

Historia[edytuj]

W dawnych dokumentach na określenie Piechcina spotykana jest nazwa Piekczino (1298), Peccyno (1362), Piekczino (1580) i wreszcie Piekocino^[2]. W latach 1815-1848 Piechcin został wcielony do Wielkiego Księstwa Poznańskiego, a w latach 1848-1918 do Prowincji Poznańskiej. Nosił wówczas niemiecką nazwę Hansdorf bei Pakosch, podobnie jak w latach 1939-1945. Piechcin został zajęty przez Armię Czerwoną 21 stycznia 1945 roku, kończąc okres okupacji niemieckiej. Od 1950 roku istniał w Piechcinie Ośrodek Pracy Więźniów, który w rzeczywistości był obozem pracy przymusowej. Pracował w nim m.in. historyk Stanisław Gawlik. Obóz został zlikwidowany w czerwcu 1956 roku.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

Piechcin kilkakrotnie odwiedzali Prymasi Polski: Józef Glemp, Józef Kowalczyk, Wojciech Polak.

W pobliskich kamieniołomach kręcone były poszczególne sceny seriali: Twarzą w twarz i "Misja: Afganistan" oraz filmu Disco polo (film).

Kalendarium[edytuj]

1298 – Piechcin jest własnością Bartosza Przezdrzewica.
1362 – właścicielem Piechcina jest Hektor z Pakości z rodu Leszczyców.
1410 – król Władysław Jagiełło podążał przez Piechcin do Inowrocławia.
1579 – Piechcin należał do Jędrzeja Rudnickiego.
1793 – właścicielem Piechcina był Józef Łochowski.
16.02.1922 – urodził się Henryk Hałas – późniejszy poseł na Sejm PRL.
1923 – powstała Regionalna Orkiestra Dęta "Kujawy" w Piechcinie.
1924 – założono Ochotniczą Straż Pożarną w Piechcinie.
1925 – w Piechcinie powstały gimnastyczno-sportowe drużyny Sokoła.
1952 – powstał Klub Sportowy "Zagłębie" Piechcin.
1960 – w parku 100-lecia wybudowano muszlę koncertową. Spłonęła w 2002 roku.
1 września 1960 – pierwszy dzień nauki w Zasadniczej Szkole Podstawowej w Piechcinie.
1968 – powstały Ogródki Działkowe "Kalina" w Piechcinie.
28 marca 1978-1984 – przeorem klasztoru na Jasnej Górze w Częstochowie był związany z Piechcinem o. Konstancjusz Kunz.
31 stycznia 1980 – zmarł Henryk Hałas, jedyny jak dotychczas poseł na Sejm z Piechcina.
1 września 1981 – parafia w Piechcinie zostaje erygowana poprzez ks. kardynała Stefana Wyszyńskiego.
1990 – reaktywacja Piechcińskiego Bractwa Kurkowego.
27 maja 1991 – prymas Polski Kard. Józef Glemp konsekrował świątynię w Piechcinie.
12 marca 1999 – założono gimnazjum w Piechcinie.
26 maja 1999 – szczep Harcerski w Piechcinie otrzymuje imię Zdzisławy Bytnarowej.
2001 – powstała hala Sportowa w Piechcinie.
7 marca 2003 – powstał Zespół Publicznych Szkół nr 1 w Piechcinie.
2003 – powstał Klub Seniora "Białe Zagłębie".
1 grudnia 2006 – piechcinianin Michał Pęziak zostaje wybrany na burmistrza Miasta i Gminy Barcin.
2006 – powstaje cmentarz parafialny w Piechcinie.
26 listopada 2009 – oddanie do użytku kompleksu boisk sportowych "Moje Boisko – Orlik 2012".
8 listopada 2010 – uroczyste otwarcie nowego budynku Biblioteki Publicznej.
22 października 2011 – Wprowadzenie relikwii św. Jana Pawła II do kościoła w Piechcinie.

Zabytki[edytuj]

Według rejestru zabytków NID^[3] na listę zabytków wpisany jest zespół pałacowy z 3 ćw. XIX w., nr rej.: 184/A z 15.06.1985: pałac, park i magazyn zbożowy.

Przemysł[edytuj]

Osobny artykuł: Cementownia Kujawy.

Znajdują się tu złoża skał wapiennych, eksploatowane metodą odkrywkową. Pozostały wyrobiska o głębokości do 150 m. Najstarszy kamieniołom pochodzi z 1860 roku, kiedy to podczas wiercenia studni we wsi Bielawy, natrafiono na złoże kamienia wapiennego pochodzenia jurajskiego. Skały wapienne są tu bardzo czyste i stanowią surowiec do produkcji wapna i cementu.

Pierwsza fabryka została założona przez Ryszarda Holtza i działała pod firmą Hansdorfer Kalwerke, Firma Holtz i Spółka. W 1882 roku Zakłady w Bielawach przejęły Gogolińsko-Górażdżańskie Zakłady Wapiennicze^[4].

Już w roku 1909 pracował drugi kamieniołom wykorzystujący w pracy wyciągi elektryczne zasilane z fabrycznej elektrowni. Pracowały młoty pneumatyczne zasilane ze sprężarek z napędem elektrycznym. Przemysłowe wydobycie wapienia na większą skalę zaczęło się w latach międzywojennych, kiedy właścicielem zakładów była spółka akcyjna Gogolińsko-Górażdżewska. W tym okresie w Piechcinie pracowała elektrownia o mocy 1,125 MW, która zasilała osiedle robotnicze i zakłady. W zakładzie pracowała kolejka wąskotorowa z rozległą siecią torów. Pięć pieców kręgowych typu Hoffmana do wypału wapna dawało w roku 1911 produkcję w wysokości 160 tys. ton. W czasie pierwszej wojny światowej Zakłady Wapiennicze przekształciły się w nowoczesny zakład przemysłowy w następstwie potrzeb wojennych i rozbudowy przemysłu w Niemczech. W roku 1918 nastąpił odpływ siły roboczej do Niemiec, a kamieniołom piechciński zalały wody gruntowe. W roku 1922 powstała polska spółka akcyjna pod nazwą Fabryka Wapna i Cementu Piechcin, Towarzystwo Akcyjne pod Pakością, która przyczyniła się do ustabilizowania produkcji. Spółka istniała do momentu wybuchu II wojny światowej. W latach drugiej wojny światowej zmuszano Polaków do pracy w kamieniołomach w systemie dwuzmianowym 12 godzin na dobę bez dni wolnych^[5].

Po wojnie, początkowo pod władzą robotników, Zakłady działały pod nazwą Pomorskie Zakłady Przemysłu Wapienniczego w Piechcinie i Wapniennie. W wyniku podziału Pomorskich Zakładów Przemysłu Wapienniczego - Przedsiębiorstwa Państwowego wyodrębnionego w Bydgoszczy w 1951 roku powołano odrębne Pomorskie Zakłady Przemysłu Wapienniczego w Piechcinie, obejmujące zakłady w Piechcinie oraz i kamieniołom w Bielawach. Prowadziły one wydobycie kamienia wapiennego, produkcję i przerób wapna. W 1957 roku Zakład Produkcyjny w Wapiennie przekształcono w samodzielną jednostkę organizacyjną pod nazwą Zakłady Przemysłu Wapienniczego "Wapienno" w Wapiennie. W 1957 roku wyodrębniono jako samodzielną jednostkę kamieniołomy w Bielawach, tworząc Zakłady Przemysłu Wapienniczego "Bielawy" w budowie. W 1960 roku nastąpiło ponowne połączenie zakładów w Piechcinie i Wapiennie pod nazwą Zakłady Przemysłu Wapienniczego Piechcin - Wapienno w Bielawach, a następnie w 1963 roku Zakładu w Bielawach. Dały one początek organizacji Kujawskim Zakładom Przemysłu Wapienniczego. W 1964 roku przyłączono do nich Zakłady w Czarnychgłowach, zamknięte w 1968 roku. Ostatecznie w 1969 roku zakład przekształcono w Kombinat Cementowo-Wapienniczy "Kujawy" w Bielawach^[6].

Piechcin, kamieniołomy Bielawy i Wapienno, i cementownia Kujawy, sfotografowane przez amerykańskiego satelitę wywiadowczego Corona 98 (KH-4A 1023) w dniu 23 sierpnia 1965 roku

Obecnie w pobliskich Bielawach funkcjonuje cementownia należąca do Lafarge.

Edukacja[edytuj]

Przedszkole Publiczne
Szkoła podstawowa im. Janusza Korczaka
Publiczne Gimnazjum nr 2
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Aleksandra Guttrego
Centrum Kształcenia Ustawicznego

Kultura[edytuj]

Biblioteka Publiczna
Świetlica Wiejska
Regionalna Orkiestra Dęta "Kujawy"
Harcerski zespół wokalny "Iskierki"

Kościoły[edytuj]

Parafia Matki Bożej Częstochowskiej i św. Barbary w Piechcinie

Sport i rekreacja[edytuj]

Klub Sportowy Zagłębie Piechcin – dawniej grający w III lidze, a obecnie w klasie A.
Uczniowski Klub Sportowy
Piechcińskie Bractwo Kurkowe
„Centrum Nurkowe Piechcin”

Ludzie związani z Piechcinem[edytuj]

Turystyka[edytuj]

Miejscowość jest znana ze swych walorów podwodnych: w zalanym wapiennym kamieniołomie można nurkować. Jest to jeden z nielicznych kamieniołomów, który jest udostępniony do nurkowania w Polsce. Na dnie wyrobiska znajdują się m.in. maszyny zakładowe, samochody i jacht pełnomorski.

W maju 2013 roku nad piechcińskim kamieniołomem nagrywano sceny do programu telewizyjnego "Nie ma jak Polska" emitowanego w TVP 1, którego gospodarzami są: Anna Karna i Maciej Orłoś.

Krzyże, figury, miejsca pamięci[edytuj]

Figura Matki Bożej na skrzyżowaniu ulic: Zaleska-Barcińska-11 Listopada
Krzyż przydrożny przy ul. Radłowskiej (koło stadionu)
Pomnik KUJAWY – pracownikom przy ul. 11 listopada (naprzeciwko Ośrodka Zdrowia)
Pomnik z godłem Polski przy ul. Radłowskiej (obok Siedziby Spółdzielni)
Figura Najświętszego Serca Pana Jezusa przy ul. 11 Listopada / Okrężnej

Legendy[edytuj]

Stara legenda mówi, że kiedyś przez Piechcin przechodziła pielgrzymka pątników i jeden z nich zwrócił się do miejscowego dziedzica o odrobinę wody, ale ten im odmówił. Wtedy to idący z nimi ksiądz rzucił klątwę i dlatego w Piechcinie rzadziej pada deszcz niż w okolicach. Druga legenda wspomina o duchu, który o północy straszy przy figurze Matki Bożej w tzw. Piechcinie Dolnym. Duch ten wychodzi z cmentarza niemieckiego, który znajduje się przy ul. Zaleskiej w Piechcinie.

Przypisy

↑ Wyniki Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2011 (format .xls) (pol.). stat.gov.pl. [dostęp 2017-03-27].
↑ MikołajM. Rudnicki MikołajM. (red.), Slavia Occidentalis. Tom 11, 1932 .
↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie. 31 marca 2017; 7 miesięcy temu. [dostęp 2016-02-22]. s. 119.
↑ Trzuskawica. [dostęp 2017-06-03].
↑ AleksanderA. Kabaciński AleksanderA., Plan odnowy miejscowości Piechcin na lata 2010 – 2017, 2012 .
↑ NDAP, baza.archiwa.gov.pl [dostęp 2017-04-15] (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj]

Piechcin w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. VIII: Perepiatycha – Pożajście. Warszawa, 1887.

[1] Wyniki Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2011 (format .xls) (pol.). stat.gov.pl. [dostęp 2017-03-27].

[2] MikołajM. Rudnicki MikołajM. (red.), Slavia Occidentalis. Tom 11, 1932 .

[3] Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie. 31 marca 2017; 7 miesięcy temu. [dostęp 2016-02-22]. s. 119.

[4] Trzuskawica. [dostęp 2017-06-03].

[5] AleksanderA. Kabaciński AleksanderA., Plan odnowy miejscowości Piechcin na lata 2010 – 2017, 2012 .

[6] NDAP, baza.archiwa.gov.pl [dostęp 2017-04-15] (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]