Tworzenie stron internetowych

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Piotrków Kujawski
Urząd Miasta i Gminy w Piotrkowie Kujawskim
Herb Piotrkowa Kujawskiego
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Powiat	radziejowski
Gmina	Piotrków Kujawski gmina miejsko-wiejska
Prawa miejskie	1998
Burmistrz	Sławomir Bogucki
Powierzchnia	9,76 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	4 456[1] 456,6 os./km²
Strefa numeracyjna	+48 54
Kod pocztowy	88-230
Tablice rejestracyjne	CRA
Położenie na mapie powiatu radziejowskiego Piotrków Kujawski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Piotrków Kujawski
Położenie na mapie Polski Piotrków Kujawski
52°33′04″N 18°29′57″E/52,551111 18,499167
TERC (TERYT)	0411054
SIMC	0867510
Urząd miejski ul. Kościelna 1 88-230 Piotrków Kujawski
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Piotrków Kujawski (dawniej Piotrkowo^[2], zwane również Piotrkowem Żydowskim^[3]) – miasto w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie radziejowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Piotrków Kujawski. W okresie międzywojennym miasto administracyjnie należało do woj. warszawskiego, następnie od 1938 do 1950 do woj. pomorskiego, później do woj. bydgoskiego, a w latach 1975–1998 do woj. włocławskiego.

Według danych z 31 grudnia 2004 miasto miało 4463 mieszkańców.

Historia[edytuj]

Wzmiankowany od 1325 r. Prawa miejskie otrzymał w 1738 r. na mocy przywileju Augusta III Sasa. Utrata praw miejskich nastąpiła na mocy ukazu carskiego w 1867 r., jako element represji wobec narodu polskiego po powstaniu styczniowym. W 1933 r. przez Piotrków Kujawski poprowadzono linię kolejową nr 131 Chorzów Batory – Tczew, co spowodowało dalszy wzrost gospodarczy miejscowości i podniosło jej znaczenie w regionie. W okresie okupacji niemieckiej w latach 1939–1942 nosił nazwę "Petrikau", zaś w latach 1943–1945 Petrikau (Wartheland)). Dzięki wieloletnim staraniom władz gminy, w 1 stycznia 1998 r. nastąpiło przywrócenie praw miejskich^[4].

Zabytki[edytuj]

Kościół parafialny pw. św. Jakuba

• Kościół parafialny pod wezwaniem św. Jakuba. Według tradycji pierwszy kościół w Piotrkowie wybudowany był przez biskupa kruszwickiego – Lucidusa. Pierwszy kościół spalony został w 1331 w czasie najazdu krzyżackiego, znanego z bitwy pod Płowcami. Z wizytacji biskupa kujawskiego Heronima Rozdrażewskiego z lat 1594 i 1599 wynika, że pożarowi uległ później wybudowany drugi kościół. W XVI w. do parafii w Piotrkowie przyłączone zostało Kaczewo. Obecny kościół wystawiony został przez Piotra Piotrowskiego kanonika włocławskiego właściciela Piotrkowa i proboszcza w pierwszej połowie XVI w. Murowana z czerwonej cegły świątynia architektonicznie odpowiadała gotyckim kościołom budowanym w XIV w. Kościół był konsekrowany pod wezwaniem Bożego Ciała i św. Jakuba. Kościół został rozbudowany przez przedłużenie w kierunku zachodnim w 1864 r.
• Zespół dworski:
  • dawny dwór z przełomu XIX i XX w., przebudowany po 1945 r. z utratą cech stylowych^[5]
  • park z 2 połowy XIX w., obecnie park miejski
  • figura Matki Boskiej z przełomu XIX i XX w.

Demografia[edytuj]

W Piotrkowie w roku 1827 było 60 domów, a w 1862 r. 62 domy. (Do liczby domów i mieszkańców nie liczono wsi i probostwa, które były poza obrębem miasta. W roku 1827 było to 47 domów i 360 osób, a w roku 1885 – 205 osób).

Liczba mieszkańców: w roku 1827 – 643 osoby, w 1862 – 548, w 1885 – 1012 (w tym 730 Żydów), w 1929 – 995.

• Piramida wieku mieszkańców Piotrkowa Kujawskiego w 2014 roku^[1].

Gospodarka i Transport[edytuj]

 Osobny artykuł: Piotrków Kujawski (stacja kolejowa).

W Piotrkowie Kujawskim krzyżują się drogi wojewódzkie nr 266 i nr 267. Przez miasto przebiega też linię kolejową nr 131 Chorzów Batory – Tczew, posiadająca w mieście stację i zespół bocznic kolejowych.

Obecnie Piotrków to znaczący lokalny ośrodek przemysłu spożywczego i elektromaszynowego (m.in. duża proszkownia mleka i fabryka kontenerowych oczyszczalni ścieków), a także ważny węzeł komunikacyjny dla powiatu. Znajdują się tu liczne zakłady rzemieślnicze i gospodarstwa agroturystyczne.

Znani mieszkańcy[edytuj]

Z Piotrkowa Kujawskiego pochodził dziennikarz, działacz polonijny, członek Kongresu Polonii Amerykańskiej, aktor z filmu 1977 roku Kochaj albo rzuć rolę adwokata pochodzenia polskiego o nazwisku Wrzesień Robert Lewandowski^[6]. Urodziła się tam także Anna Sobecka, posłanka Prawa i Sprawiedliwości^[7]. Z Piotrkowa pochodzi również ppłk pil. Wojciech Maniewski, który zginął w katastrofie samolotu CASA w 2008 roku. Z miejscowością związany jest także dr Jarosław Kołtuniak (ur. 18 I 1967 r.) znany regionalista, badacz dziejów Kujaw Wschodnich. Jest on autorem opracowań monograficznych m.in. Piotrków Kujawski Zarys dziejów miasta i parafii (2001), Połajewo nad Gopłem. Zarys dziejów (2004), Genealogia rodziny Lisieckich (2005), Bank Spółdzielczy w Piotrkowie Kujawskim 1874-2009 (2009), Wierzbinek. Portret gminy (2011) oraz części monografii Z dziejów Osięcin i okolic (2006), 135 lat bankowości na Kujawach. Bank Spółdzielczy w Piotrkowie Kujawskim (2009), Kościół i parafia Wszystkich Świętych w Wąsoszach (2010); redaktorem i współautorem Słownika biograficznego powiatu radziejowskiego; współautorem biogramów poszczególnych tomów Włocławskiego Słownika Biograficznego, a także autorem licznych artykułów, m.in. Radziejów latach 1945–1956; Ludność żydowska w Piotrkowie Kujawskim (XVIII-XX wiek); Wierzbinek w latach 1945–1956, Gmina Boguszyce w powiecie nieszawskim (aleksandrowskim) w latach międzywojennych oraz szeregu szkiców historycznych dotyczących dziejów rodzinnego miasta i okolicy. Z Piotrkowem Kujawskim związany jest także o. prof. dr hab. Bazyli Degórski, paulin, profesor Papieskiego Uniwersytetu św. Tomasza z Akwinu („Angelicum”) w Rzymie oraz Papieskiego Instytutu Duchowości „Teresianum” w Rzymie, prokurator generalny przy Stolicy Apostolskiej Zakonu św. Pawła Pierwszego Pustelnika. Z terenu gminy Piotrków Kujawski (z Wójcina) pochodzi ks. prałat prof. dr hab. Marian Włosiński, prezbiter diecezji włocławskiej i profesor Kujawskiej Szkoły Wyższej we Włocławku. Z terenu gminy Piotrków Kujawski (z Palczewa) pochodzi ks. dr hab. Andrzej Bruździński, profesor Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie.

Przypisy

Bibliografia[edytuj]

• Księga Adresowa Polski, Warszawa, 1930. (s. 2018)
• Jarosław Kołtuniak, Piotrków Kujawski. Zarys dziejów miasta i parafii, Bydgoszcz 2002.

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Piotrkowo (1) w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. VIII: Perepiatycha – Pożajście. Warszawa, 1887.

p • d • e Gmina Piotrków Kujawski Siedziba gminy: Piotrków Kujawski Sołectwa Anusin • Bycz • Dębołęka • Gradowo • Jerzyce • Kaczewo • Lubsin • Łabędzin • Malina • Nowa Wieś • Palczewo • Połajewo • Przedłuż • Przewóz • Rogalin • Rudzk Duży • Rudzk Mały • Stawiska • Szewce • Świątniki • Wójcin • Zborowiec Miejscowości niesołeckie Byszewo • Czarnotka • Higieniewo • Józefowo • Kaspral • Katarzyna • Kozy • Krogulec • Leszcze • Łączki • Połajewek • Rzeczyca • Rzepiska • Sokoły • Teodorowo • Trojaczek • Wąsewo • Wincentowo • Zakręta • Zborowczyk

p • d • e Powiat radziejowski Miasta Radziejów • Piotrków Kujawski Gminy miejskie Radziejów Gminy miejsko-wiejskie Piotrków Kujawski Gminy wiejskie Bytoń • Dobre • Osięciny • Radziejów • Topólka