Tworzenie stron internetowych

Poronin
Herb Poronina
Poronin widziany z Galicowej Grapy
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	tatrzański
Gmina	Poronin
Wysokość	740 m n.p.m.
Liczba ludności	3500
Strefa numeracyjna	(+48) 18
Kod pocztowy	34-520
Tablice rejestracyjne	KTT
SIMC	0468810
Położenie na mapie województwa małopolskiego Poronin
Położenie na mapie Polski Poronin
49°20′40″N 20°00′23″E/49,344444 20,006389
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa miejscowości

Poronin – wieś podhalańska w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie tatrzańskim, w gminie Poronin, położona 7 km od Zakopanego. Przez miejscowość przechodzi łącząca Kraków z Zakopanem droga krajowa nr 47, będąca częścią zakopianki.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.

Miejscowość jest siedzibą gminy Poronin, liczy około 3500 mieszkańców, przybywa tam wielu turystów.

Integralnymi częściami miejscowości są: Jesionkówka – część miejscowości, Kośne Hamry – część miejscowości, Majerczykówka – przysiółek, Stasikówka – przysiółek.

Historia[edytuj]

Pierwsze wzmianki o Poroninie pochodzą z roku 1624, ale nazwa Poronin, choć w odniesieniu do rzeki, pojawia się już w 1254. Przypuszcza się, iż teren dzisiejszego centrum gminy był we wczesnym średniowieczu wielką polaną wypasową, przysiółkiem Białego Dunajca, o nazwie Bańkówki (vel: Wańkówki).

Około 1620 Poronin stał się odrębną wsią. W 1806 wybudowano tu kaplicę, a w 1833 utworzono samodzielną parafię z kościołem.

Około 1813 powstał w Poroninie zakład przerabiający surówkę – Kuźnia Poroniańska. Wyrabiano tu doskonałe kosy i lemiesze. Stąd pochodzi nazwa części wsi – Kośne Hamry.

Pomnik Włodzimierza Ilicza Lenina w Poroninie około 1966 roku

Już w początkach XIX w. Poronin był letniskiem, znanym bardziej niż Zakopane. Bywali tu wielcy Polacy, jak: Jan Matejko, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Leon Wyczółkowski, Jan Kasprowicz, Władysław Orkan, Leopold Staff. W latach 1913-1914 w zajeździe Pawła Guta Mostowego bywał, mieszkający w pobliskim Białym Dunajcu - Włodzimierz Ilicz Lenin. W 1947 w budynku karczmy Gutów-Mostowych utworzono Muzeum Lenina a na przyległym placu postawiono jego pomnik. W 1970 organizacja Ruch planowała podpalenie muzeum jako protest przeciwko obchodom 100-lecia urodzin Lenina. Muzeum zlikwidowano w 1990, a pomnik obalono. Obecnie w tym budynku mieści się Gminny Ośrodek Kultury. Miejscowy rzeźbiarz wykonał drewnianą kopię pomnika, której ktoś ociął głowę.

Przez wiele lat Poronin był stolicą gminy. W 1977 wraz z sąsiednimi wsiami włączono go do Gminy Tatrzańskiej. Jednakże z dniem 30 grudnia 1994 ponownie utworzono Gminę Poronin^[1].

Turystyka i sport[edytuj]

Tereny wokół Poronina są wykorzystywane jako tereny do uprawiania turystyki i narciarstwa. W sezonie zimowym dla turystów udostępniony jest wyciąg narciarski. Liczne pensjonaty zachęcają do spędzenia tu wakacji - zarówno zimowych jak i tych letnich.

W Poroninie znajduje się skocznia narciarska Galicowa Grapa, której obecny stan wymaga gruntownego remontu oraz wyciąg narciarski .

Przy siedzibie Ochotniczej Straży Pożarnej jest boisko i działa drużyna piłki nożnej.

Związani z Poroninem[edytuj]

• Michał Głowacki (1804-1846) – duchowny katolicki
• Jan Kasprowicz (1860-1926) – poeta
• Franciszek Orawiec (1896-1940) – major piechoty Wojska Polskiego
• Aniela Gut-Stapińska (1898-1954) – działaczka kulturalna, poetka, nowelistka i folklorystka podhalańska
• Józef Gąsienica Tomków (ok. 1888-1942) – przewodnik tatrzański, ratownik górski
• Włodzimierz Lenin (1870-1924) - rosyjski rewolucjonista
• Józef Galica (1924-1985) – rzeźbiarz, profesor krakowskiej ASP
• Bronisława Orawiec-Löffler (1929-2010) – lekarz stomatolog, działaczka społeczna
• Stanisław Gał (ur. 1943) – działacz kultury, fotograf
• Jagna Marczułajtis-Walczak (ur. 1978) – snowboardzistka, posłanka

Zobacz też[edytuj]

• Parafia św. Marii Magdaleny w Poroninie
• Galicowa Grapa (skocznia narciarska)

Przypisy

p • d • e Gmina Poronin Siedziba gminy: Poronin Miejscowości Bustryk • Małe Ciche • Murzasichle • Nowe Bystre • Poronin • Suche • Ząb