Tworzenie stron internetowych

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Przysieki

Przysieki
Widok na wieś z południa
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	jasielski
Gmina	Skołyszyn
Sołectwo	Przysieki
Wysokość	230–348 m n.p.m.
Liczba ludności (2016)	1577[1]
Strefa numeracyjna	(+48) 13
Kod pocztowy	38-207
Tablice rejestracyjne	RJS
SIMC	0360201
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Przysieki
Położenie na mapie Polski Przysieki
49°44′17″N 21°23′00″E/49,738056 21,383333
Multimedia w Wikimedia Commons

Przysieki – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie jasielskim, w gminie Skołyszyn. Miejscowość leży nad rzeką Ropą przy drodze krajowej 28 i linii kolejowej nr 108 ze stacją Przysieki.

W Przysiekach żyła Zuzanna Stusowska (1866–1973), która w latach 1970. była najstarszą mieszkanką Polski.

1 grudnia 2014 minęło 650 lat od założenia wsi.

Środowisko[edytuj]

Położenie geograficzne[edytuj]

Przysieki leżą w Obniżeniu Gorlickim (513,66) i częściowo na Pogórzu Jasielskim na Pogórzu Karpackim w południowo-wschodniej Polsce. Stanowią wschodnią część gminy Skołyszyn i graniczą od wschodu z Trzcinicą i Osobnicą (gmina Jasło), od południa z Harklową i Pustą Wolą , z zachodu z Siedliskami Sławęcińskimi i od północy z Bączalem Dolnym – te wsie z gminy Skołyszyn. Najbliższymi miastami są Jasło (województwo podkarpackie) w odległości 9 km na wschód i Biecz (województwo małopolskie) odległy o 12 km na zachód. Środkowa część wsi to rozległa kotlina ciągnąca się wzdłuż przepływającej z zachodu na wschód rzeki Ropy, która osiąga maksymalną szerokość około 1,7 km o średniej wysokości w granicach 235–240 m n.p.m. Rzeka Ropa ma tu charakter rzeki nizinnej o średnim spadku około 0,1%, o dość leniwym nurcie głębokim od 0,5 do 1,5 m i korycie szerokim na 20–30 m. Północ i południe wsi to teren pagórkowaty. Tuż przy granicy z Harklową znajduje się najwyższe wzniesienie wsi. Jest to stabilizowany i oznaczony betonową wieżą punkt triangulacyjny nr 708 o wysokości 347,79 m n.p.m. Powierzchnia wsi wynosi 620,3 ha i stanowi 7,9% obszaru gminy^[2].

Warunki naturalne[edytuj]

Pod względem geologicznym teren wsi pokrywają mało odporne na erozję trzeciorzędowe piaskowce i łupki krośnieńskie pokryte madami i żwirami rzecznymi Ropy. Najżyźniejsze gleby występują w pasie nadrzecznym i są to mady brunatne. Przeważają gleby pseudobielicowe i brunatne właściwe przeważnie IV klasy bonitacyjnej. Parametry warunków klimatycznych zbliżone są do terenów podgórskich. Średnia temperatura roczna waha się w granicach 7,5–7,8 ºC i najwyższa jest lipcu około 18 ºC, a najniższa w styczniu. Suma opadów rocznych mieści się w przedziale 671–755 mm z największym nasileniem w czerwcu i sierpniu. Okres wegetacyjny wynosi od 203 do 208 dni. Dolina Ropy wywołuje dość częste zjawisko inwersji temperatur. Lasy położone głównie na północy i południu miejscowości zajmują niewielką powierzchnię^[3].

Ochrona środowiska[edytuj]

W Przysiekach znajduje się fragment specjalnego obszaru ochrony siedlisk w ramach sieci Natura 2000 o nazwie „Wisłoka z dopływami”. Oznaczony kodem PLH 180052 obejmuje obszar koryta rzeki Ropy wraz z wiklinami nadrzecznymi. W Ropie występuje tu 21 gatunków ryb z dominacją klenia a znacznym udziałem brzany i lipienia.

Środowisko - galeria

Zdjęcia z lat 2011–2016:

• 

  Widok na wieś od strony wschodniej
• 

  Przysieczki, najwyższe wzniesienie wsi – 347,79 m n.p.m.
• 

  Ropa w Przysiekach – obszar Natura 2000
• 

  Na winnicy „Dwie Granice”
• 

  Zima w Przysiekach
• 

  Wiosna w Przysiekach
• 

  Lato w Przysiekach
• 

  Jesień w Przysiekach, Granice
• 

  Widok na wieś z północy

Dzieje[edytuj]

Pochodzenie nazwy[edytuj]

Nazwa wsi jest nazwą kulturową i pochodzi od określenia dzieła rąk ludzkich. Jest związana ze wzmocnieniami obronnymi, tj. zasiekami, przysiekami w stosunku do grodu w Trzcinicy czy być może grodu bieckiego^[4]. Przesieka oznacza także miejsce, gdzie wycięto drzewa w lesie. Na przestrzeni wieków nazwa przybierała różne formy. I tak w 1389 pojawia się nazwa Przesieki (Przywilej króla Kazimierza Wielkiego); w 1401 w Księdze grodzkiej bieckiej istnieje wpis Przesieka; przed 1480 Jan Długosz używa nazwy Przeszyeky; w XVI wieku przybiera nazwę obecną Przysieki^[5]. Zachowały się nazwy rejonów wsi jak Granice, Tłoki, Ślewczyna^[4]. Typowym przysiółkiem są Przysieczki^[6].

Przynależność państwowa i administracyjna[edytuj]

Historycznie wieś należała do:

• 1569–1772 – powiat biecki, województwo krakowskie, Korona Królestwa Polskiego;

w czasie zaborów w Monarchii Habsburgów w Królestwie Galicji i Lodomerii:

• 1774–1782 – cyrkuł Pilzno,
• 1782–1789 – cyrkuł Dukla,
• 1790–1866 – cyrkuł Jasło,
• 1867–1918 – powiat Jasło, województwo krakowskie, Austro-Węgry;

a następnie:

• 1918–1938 – powiat Jasło, od 1933 Gmina Zbiorowa Skołyszyn, województwo krakowskie, Rzeczpospolita Polska,
• 26.10.1939–18.01.1945 – okupacja niemiecka, starostwo Jasło, dystrykt krakowski, tzw. Generalne Gubernatorstwo, Rzesza Wielkoniemiecka,
• 1945–1954 – gromada Skołyszyn, gmina Skołyszyn, powiat jasielski, województwo rzeszowskie, Rzeczpospolita Polska,
• 1954–31.05.1975 – gromada Skołyszyn, a od 01.01.1973 gmina Skołyszyn, powiat jasielski, województwo rzeszowskie, Polska Rzeczpospolita Ludowa,
• 01.06.1975–31.12.1998 – gmina Skołyszyn, województwo krośnieńskie, Polska Rzeczpospolita Ludowa, od 1989 Rzeczpospolita Polska,
• 01.01.1999–nadal – gmina Skołyszyn, powiat jasielski, województwo podkarpackie, Rzeczpospolita Polska^[4].

Historia[edytuj]

 Osobny artykuł: Kalendarium historii Przysiek.

W XI wieku ukształtowała się osada Przysieki jako wieś rycerska. W XIV wieku król Kazimierz Wielki wykupił wieś z rąk prywatnych i 01 grudnia 1365 i lokuje ją na na prawie niemieckim^[7]. Jako królewszczyzna Przysieki funkcjonują ponad 400 lat do okresu zaboru austriackiego. W 1777 władze austriackie sprzedały wieś^[5] i stała się ona ponownie własnością prywatną do roku 1945. Była w posiadaniu między innymi rodzin Jabłonowskich, Stadnickich, Włodków a ostatnio de Laveaux. W okresie PRL (1945–1989) i latach współczesnych nastąpił wszechstronny rozwój miejscowości. W tym czasie podwoiła się liczba ludności^[8].

Czasy współczesne[edytuj]

Demografia[edytuj]

Przysieki liczą 1576 mieszkańców według danych na koniec 2015 co plasuje je na 4 miejscu w gminie Skołyszyn pod względem liczby ludności po Święcanach, Skołyszynie i Harklowej. Średnia gęstość zaludnienia przekroczyła 252 osoby/km². Najwyższą liczbę mieszkańców w historii Przysieki posiadały na koniec 2015 i wynosiła ona 1576 osób i stanowiła 12,3% wszystkich mieszkańców gminy^[9]. Według danych na koniec 2012 na ogólną liczbę 1561 mieszkańców było 801 kobiet i 760 mężczyzn; 1299 osób dorosłych i 262 osoby poniżej 18 roku życia oraz 277 mieszkańców w wieku emerytalnym. Po szybkim wzroście liczby ludności po drugiej wojnie światowej w ostatnich latach nastąpiła stabilizacja na poziome 1560 osób.

• Wykres liczby ludności w miejscowości Przysieki na przestrzeni lat (w opracowaniu)^{[4][10][11][9][1]}:

• Ludność w wieku 13 lat i więcej według płci i poziomu wykształcenia w 2002^[12]:

Oświata i kultura[edytuj]

Początki szkolnictwa w Przysiekach związane są z siedzibą parafii, która znajdowała się w Sławęcinie. Już w XVI wieku istniała tam szkółka parafialna gdzie proboszcz uczył katechizmu, pieśni kościelnych i ministrantury. W 1864 roku szkoła liczyła 65 uczniów i oprócz proboszcza zatrudniała jednego nauczyciela^[2]. W późniejszym okresie funkcjonują szkoły podstawowe w sąsiadujących z Przysiekami Trzcinicy (od 1881 r.), Osobnicy (od 1890 r.) i Harklowej (od 1881 r.) i do nich uczęszczają uczniowie z Przysiek^[13]. Pierwszą szkołę powszechną zorganizowano w Przysiekach po drugiej wojnie światowej. W połowie marca 1945 roku w znacjonalizowanym budynku dworskim otwarto dwuoddziałową filię szkoły w Trzcinicy. W okresie 1949–51 szkoła przekształciła się w siedmiooddziałową. W roku szkolnym 1948/49 w szkole 114 uczniów uczyło trzy nauczycielki^[14]. W 1951 roku placówkę przeniesiono do sal budynku poczty koło stacji kolejowej, ponieważ w zabudowaniach byłego dworu utworzono Państwowy Ośrodek Maszynowy^[13]. Dzięki zaangażowaniu społeczeństwa i zebranym środkom Społecznego Funduszu Budowy Szkół przystąpiono do budowy nowej szkoły na przydzielonej z parcelacji działce. 27 listopada 1958 roku dokonano uroczystego otwarcia szkoły. Dyrektorem szkoły była Władysława Dominik a w szkole uczyły jeszcze 4 nauczycielki. Była to szkoła siedmioklasowa. Przekształcono ją w 8-klasową w roku szkolnym 1966/67. Ostatni absolwenci 8-letniej szkoły zakończyli naukę w 2000 roku, bowiem w tym roku wprowadzono gimnazja na bazie 6-letniej podstawówki. 29 maja 2004 roku szkoła otrzymała imię Anny Jenke^[15]. W ostatnich latach liczba uczniów w szkole maleje. W 2008 było 86 uczniów, w 2010 – 70, a w 2013 roku uczyło się 67 uczniów^[12]. Najbliższe gimnazja funkcjonują w Trzcinicy i Skołyszynie, a szkolnictwo średnie w Zespole Szkół w Trzcinicy, dawnej szkoły rolniczej. Szkoła rolnicza w Trzcinicy powstała 15 września 1945 roku w budynkach podworskich i po browarze Klominków i jej absolwentami było wielu uczniów z Przysiek^[14].

Ośrodkiem życia kulturalnego wsi jest dom ludowy położony w centrum wsi. Wybudowany w 1936 roku, remontowany w latach 1958–1960. W 1955 roku w domu ludowym rozpoczęto wyświetlanie raz w tygodniu filmów kina objazdowego. Służy do przygotowania i obsługi życia publicznego (wybory, zebrania wiejskie) oraz wszelkiego rodzaju spotkań i imprez, dawniej między innymi wesel. W domu ludowym ma siedzibę Koło Gospodyń Wiejskich. Zostało zorganizowane w Przysiekach w 1960 roku i zrzeszało 50 członkiń. W 1990 do Koła należy 40 osób. W latach 1991–1998 zawiesiło działalność. Po wznowieniu jej należało do niego około 30 kobiet, a później w 2008 – 21, 2013 – 11. Koło organizowało szkolenia, kursy, pokazy, dziecińce w okresie nasilonych prac polowych oraz przygotowuje imprezy okolicznościowe kontynuujące tradycje i zwyczaje^[16]. W domu ludowym ma siedzibę założone 14 grudnia 2011 roku Stowarzyszenie Przysieki Nasz Dom. Za podstawowy cel stowarzyszenie przyjęło wszechstronną działalność społeczno-gospodarczą na rzecz mieszkańców^[17].

Miejscowość nie posiada biblioteki, a najbliższe znajdują się w ośrodku gminnym w Skołyszynie oraz w Jaśle.

Infrastruktura społeczna i budownictwo mieszkaniowe - galeria

Zdjęcia z lat 2012–2015:

• 

  Szkoła Podstawowa
• 

  Dom ludowy z remizą OSP
• 

  Hotel „Afrodyta”
• 

  Winiarnia "Dwie Granice"
• 

  Ośrodek Zdrowia w Skołyszynie
• 

  Szpital w Jaśle
• 

  Budynek mieszkalny, XX wiek
• 

  XX wiek
• 

  XXI wiek

Gospodarka i życie społeczne[edytuj]

Po zakończeniu II wojny światowej następuje okres rozbudowy i modernizacji wsi. Nastąpił zasadniczy wzrost liczby budynków mieszkalnych. W 1945 roku było ich około 120 a w 2011 r. już 448.

Zmiany liczby budynków mieszkalnych^[14][18][19]

Wieś na przełomie lat 40. i 50. zelektryfikowano, a pod koniec lat 60. zgazyfikowano. Sieć wodociągową wybudowano latach 90. Dzięki pozyskanym środkom z Unii Europejskiej w 2009 roku oddano do użytku oczyszczalnię ścieków i planuje się w roku 2015 zakończyć budowę kanalizacji sanitarnej.

Na gruntach pozostawionych na cele społeczne z reformy rolnej utworzono w 1951 roku Rolniczą Spółdzielnię Produkcyjną. Spółdzielnię rozwiązano w 1956 roku, a działkę i budynki zaadoptowano na uruchomienie nowej fabryki. W czerwcu 1957 roku powstał wydział W-2 Jasielskich Zakładów Przemysłu Terenowego i produkował najpierw piecyki blaszane, kuchnie kaflowe i wyroby prasowane a od 1967 roku piecyki gazowe. 18 grudnia 1972 roku zakład zmienia nazwę na Fabryka Armatur Jafar. W latach 1972–78 w Przysiekach następuje rozbudowa wydziału. Powstaje odlewnia i kuźnia mosiądzu i następuje całkowita zmiana produkcji na armaturę sanitarną i sieci domowej z mosiądzu. W 1994 roku przedsiębiorstwo sprywatyzowano co korzystnie wpłynęło na dalszy jego rozwój. W 1999 roku zatrudnionych było w spółce 296 pracowników. Około 50% produkcji eksportuje się do 30 krajów^[20][21].

Na przejętym terenie podworskim urządzono w 1950 roku Państwowy Ośrodek Maszynowy. W latach osiemdziesiątych funkcjonował jako Ośrodek Maszynowy Igloopol^[14]. POM rozwiązano wskutek upadłości w 1992 roku^[22]. Na jego bazie utworzono 1 grudnia 1997 roku Zakłady Metalowe Sp. z o.o. Obecnie zakład prowadzi Okręgową Stację Kontroli Pojazdów, badanie i atestację opryskiwaczy i autoserwis oraz świadczy usługi obróbki metalu^[23].

W 1996 w Przysiekach uruchomiła produkcję szerokiego asortymentu tulei papierowych spiralnie zwijanych firma Rado^[24].

24 października 2008 roku Naftobudowa S.A. Zakład Produkcji Metalowej w Jaśle uruchomił w hali w Przysiekach warsztat produkcji konstrukcji stalowych. Przedsiębiorstwo zainwestowało kwotę 4 mln. zł na zakup hali i sprzętu i zatrudniło 40 pracowników. W 2014 pracowało 47 osób^[25].

Sieć komunikacyjną tworzą droga krajowa, droga powiatowa i drogi gminne oraz szlak kolejowy. Z zachodu na wschód przebiega przez wieś linia kolejowa nr 108 Stróże – Krościenko ze stacją kolejową: Przysieki. Zbudowana w 1884 roku, zelektryfikowana na odcinku Stróże-Jasło w 1988 roku. Linia modernizowana także w 2013 roku. Z dniem 1 stycznia 2010 roku całkowicie wyłączono ruch pasażerski PKP na odcinku Biecz-Jasło. Przysieki utraciły połączenie kolejowe. Równolegle do linii kolejowej po jej północnej stronie usytuowana jest droga krajowa nr 28 Zator-Medyka. Przecina wieś na odcinku około 1,85 km. Przez centrum wsi przebiega droga powiatowa nr 1861R długości 2,5 km, która łączy się z drogą krajową 28^[26]. Droga była remontowana w 2011 roku. Na terenie miejscowości znajdują się dwa przystanki autobusowe.

W Przysiekach funkcjonuje tradycyjne rolnictwo w postaci drobnych gospodarstw indywidualnych. Nową formą gospodarowania jest powstała w 2004 roku winnica „Dwie Granice”. Winnica rozwija się nie tylko powiększając obszar plantacji (obecnie 2 ha). 18 czerwca 2011 roku rozpoczęto budowę winiarni z zapleczem technicznym i turystycznym^[27]. We wrześniu 2013 otwarto sklep winnicy „Dwie Granice”.

Po wojnie reaktywowano Ochotniczą Straż Pożarną. Zniszczony w okresie wojny budynek straży odbudowano w latach 1958–60. W maju 1969 roku oddano do użytku nową remizę. Sztandar otrzymała w 1984 roku i odznaczona złotym medalem za zasługi dla pożarnictwa w 1985. W 2004 roku jednostka otrzymała nowy samochód^[22]. Także w POM-ie działała od 20 listopada 1963 roku zakładowa Ochotnicza Straż Pożarna, którą rozwiązano w 1992 roku^[14].

Opiekę zdrowotną mieszkańców realizuje Ośrodek Zdrowia w Skołyszynie, który rozpoczął działalność w 1957 roku, a po reformie w 1998 roku działa jako Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej. Najbliższy szpital znajduje się w odległym o 9 km Jaśle^[4].

W Przysiekach działa otwarty 29 maja 2007 roku Środowiskowy Dom Samopomocy realizując dzienny pobyt dla osób z zaburzeniami psychicznymi.

Przy drodze krajowej funkcjonują restauracje „Afrodyta” i „Dworek”. Restaurację „Afrodyta” z salą bankietową na 150 osób i salą barowo-kawiarnianą na 90 osób otwarto 14 maja 2011 roku. Restaurację „Dworek” urządzono w odremontowanej XIX wiecznej oficynie dworskiej.

Na koniec 2013 roku w Przysiekach 93 podmioty prowadziły działalność gospodarczą w tym 91 w sektorze prywatnym. 80 osób fizycznych miało zarejestrowaną działalność^[28].

Przemysł i infrastruktura techniczna - galeria

Zdjęcia z lat 2015 i 2016 roku:

• 

  Fabryka Armatur Jafar
• 

  Hala produkcyjna Naftobudowy
• 

  Zakłady Metalowe
• 

  Oczyszczalnia ścieków
• 

  Firma Rado
• 

  Kładka na Ropie

Polityka[edytuj]

W 2003 roku wieś ostrożnie głosowała w referendum w sprawie wejścia Polski do Unii Europejskiej, gdyż przy poparciu w skali kraju wynoszącym 77,45% w Przysiekach oddano 63,30% głosów na tak^[29]. O konserwatywnych poglądach politycznych mieszkańców wsi świadczą wybory państwowe i samorządowe w ostatnich latach. W wyborach prezydenckich w 2005, 2010 i w 2015 głosowano zdecydowanie na kandydatów konserwatywno-chadeckiej partii Prawo i Sprawiedliwość (2005: Lech Kaczyński, 77,84%, 2010: Jarosław Kaczyński, 71,53%, 2015: Andrzej Duda, 82,15%) i wygrali oni z przedstawicielami chrześcijańsko-demokratycznej Platformy Obywatelskiej (2005: Donald Tusk, 22,16%, 2010: Bronisław Komorowski, 28,47%, 2015: Bronisław Komorowski, 17,85%))^[30][31][32]. Z kolei w wyborach do Sejmu w 2007 i w 2011 głosowano także na Prawo i Sprawiedliwość (2007: 48,05%, 2011: 39,37%)^[33][34]. Natomiast w wyniku ostatnich wyborów samorządowych do Rady Gminy przeprowadzonych w dniu 16 listopada 2014 roku wieś jest reprezentowana przez dwóch radnych z Prawa i Sprawiedliwości w 15 osobowej Radzie Gminy^[35].

W wyborach parlamentarnych do Sejmu w dniu 25 października 2015 roku wieś zdecydowanie poparła Prawo i Sprawiedliwość, które zdobyło aż 62,30% głosów. Na drugie ugrupowanie Kukiz’15 głosowało 9,97% wyborców^[36].

Religia[edytuj]

Dominującą wspólnotą religijną w Przysiekach są wyznawcy kościoła rzymskokatolickiego. Większość mieszkańców wsi należy do parafii w Sławęcinie, a 248 osób^[37] do parafii w Trzcinicy. Obie parafie znajdują się w dekanacie Jasło-Zachód w diecezji rzeszowskiej. Od 1983 w Przysiekach rozpoczęto odprawianie mszy św. w prywatnym budynku. W 1988 wzniesiono drewnianą kaplicę filialną. Następnie w 2005 przystąpiono do budowy nowego kościoła filialnego parafii Sławęcin w Przysiekach. Budowa finansowana była głównie ze składek mieszkańców. Nową świątynię pw św. Jana Pawła II konsekrował 24 lutego 2013 biskup rzeszowski Kazimierz Górny. Trwają prace przy zagospodarowaniu przestrzeni na zewnątrz kościoła oraz wyposażaniu wnętrza. Istniejąca kaplica została rozebrana^[4].

Architektura sakralna - galeria

Zdjęcia z lat 2011–2016:

• 

  Kościół filialny, widok od strony południowej
• 

  Dawna kaplica
• 

  Pomnik Jana Pawła II przed kościołem z 2016
• 

  Pomnik Jana Pawła II przed kościołem z 2016
• 

  Kapliczka słupowa MB
• 

  Krzyż przy drodze krajowej

Zabytki[edytuj]

W Przysiekach znajdują się następujące zabytki prawnie chronione:

• zespół dworski wpisany do rejestru zabytków pod numerem A-119 z dnia 24.05.1988^[38] w skład którego wchodzą:
  • murowany dwór datowany na lata 1875–1925; w stylu późnoklasycystycznym; od lat dziewięćdziesiątych XX wieku w rękach prywatnych^[39],
  • murowana wozownia dworska z lat 1850–1925,
  • park z lat 1800–1825.

Pozostałe zabytki i obiekty historyczne to^[40]:

• murowana oficyna dworska z lat 1800–1850; zbudowana przez Władysława Klominka, założyciela browaru parowego w Trzcinicy; budynek murowany, parterowy, podpiwniczony o dużych wysokich pokojach; Klominkowie sprzedali go rodzinie Kusiów, którzy wyjechali do Ameryki odstępując dwór Janowi Rączkowskiemu: a z kolei jego rodzina w 2000 roku sprzedała go obecnemu właścicielowi, który urządził w nim restaurację^[39][27][41];
• dworzec kolejowy z toaletami z 1884;

   Osobny artykuł: Przysieki (stacja kolejowa).

• drewniany młyn elektryczny z 1925;
• murowana kapliczka św. Jana Nepomucena pochodząca z lat 1800–1850;
• dom datowany na lata 1890–1910;
• kapliczka słupowa z figurką drewnianą Matki Boskiej z 1932^[42].

Zabytki - galeria

Zdjęcia z lat 2011–2015:

• 

  „Dworek” Klominków z XIX wieku, obecnie restauracja
• 

  Dwór: widok od strony zachodniej
• 

  Dwór: widok od strony wschodniej
• 

  Dworzec kolejowy z toaletami
• 

  Drewniany młyn elektryczny
• 

  Kapliczka św. Jana Nepomucena

Turystyka[edytuj]

Przez wieś przebiegają następujące szlaki turystyczne^[43]:

• szlak tematyczny Podkarpacki Szlak Winnic utworzony w 2009, na trasie którego znajduje się winnica „Dwie Granice”.

Szlaki piesze

• fragment Międzygminnego spacerowego szlaku turystycznego Święcany-Przybówka wytyczonego w 1995, który przebiega przez północną część wsi wzdłuż asfaltowej drogi gminnej Siedliska Sławęcińskie-Trzcinica, długości 2 km,

Związani z Przysiekami[edytuj]

• Anna Gorajska - pochodzi z Przysiek (ur. 1986); w październiku 2003 roku wygrała odcinek Szansy na sukces. Absolwentka PWST w Krakowie, obecnie aktorka Teatru Dramatycznego w Warszawie^[44]. Ostatnio zagrała jedną z głównych ról w 13-sto odcinkowym serialu "Dziewczyny ze Lwowa" emitowanym od 6 września 2015 roku w TVP1.
• Andrzej Kiełtyka - doktor nauk prawnych, Zastępca Prokuratora Apelacyjnego w Rzeszowie, wykładowca w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury w Krakowie oraz Katedrze Prawa i Administracji Politechniki Rzeszowskiej, autor wielu opracowań, głównie z dziedziny prawa karnego procesowego, w tym monografii i komentarzy.
• Jan Klominek - w sąsiedniej Trzcinicy (obecnie teren Zespołu Szkół Rolniczych) założył browar parowy i kupił do tego celu około 100 ha gruntu głównie w Przysiekach. Browar funkcjonował w latach 1845-1946 i dawał zatrudnienie wielu mieszkańcom Przysiek^[45].
• Marain Konopacki - urodził się w Przysiekach (1925) – artysta rzeźbiarz, absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (1952), autor pomników, płaskorzeźb, pamiątkowych tablic, medali i sztandarów umieszczonych głównie na terenie Jasła^[46].
• Aram Shakhbazyan - (1944-2015), rzeźbiarz i metaloplastyk pochodzenia ormiańskiego, twórca licznych prac między innymi stacji drogi krzyżowej na Liwoczu, drzwi do kościoła w Skołyszynie; kilka lat mieszkał i tworzył w Przysiekach.
• Zuzanna Stusowska - najstarsza mieszkanka Polski na początku lat 1970-tych; urodziła się w Trzcinicy 5 maja 1866 roku w rodzinie Cetnarów, wyszła za mąż za Antoniego Stusowskiego (1870-1912) i zamieszkali w Przysiekach; wychowali siedmioro dzieci. Zmarła 19 czerwca 1973 roku i pochowana została na cmentarzu w Sławęcinie^[47].
• Jan Wolski - doktor filologii polskiej, nauczyciel akademicki na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Rzeszowskiego, studiował na WSP w Rzeszowie i na Uniwersytecie we Fryburgu, autor książek i opracowań literackich, krytyk literacki - recenzje na łamach między innymi "Nowych Książek", "Akcentu", "Kresów", "Odry", "Twórczości", "Więzi", redaktor i wydawca ogólnopolskiego kwartalnika literackiego "Fraza"^[48][49].

Inne[edytuj]

• W maju 1979 roku przez Przysieki przejeżdżali kolarze XXXII Wyścigu Pokoju na trasie VII etapu z Nowego Sącza do Rzeszowa (165 km), gdzie na mecie 3 miejsce zajął Czesław Lang, późniejszy wicemistrz olimpijski.
• 06 sierpnia 2009 roku przez Przysieki prowadził V etap 66. edycji Tour de Polonge, ze Strzyżowa do Krynicy-Zdroju^[50].

Przypisy

Bibliografia[edytuj]

• Irena Becla, Lata niezmarnowane, Trzcinica-Krosno 1995
• Jan Gancarski, Trzcinica-Karpacka Troja, Krosno 2011, ​ISBN 978-83-923562-3-3​
• Józef Garbacik – redakcja, Studia z dziejów Jasła i powiatu jasielskiego, PWN Kraków 1964
• Wiesław Hap, Ziemia Jasielska naszą Małą Ojczyzną, Jasło 2014, wyd.II, ​ISBN 978-83-63105-04-4​
• Stefan Inglot – redakcja, Rejestr poborowy województwa krakowskiego z roku 1629, Wrocław 1956. Zakład Ossolińskich
• Stefan Inglot – redakcja, Rejestr poborowy województwa krakowskiego z roku 1680 wraz z aneksem miast według rejestru z roku 1655, Wrocław 1959. Wrocławskie Towarzystwo Naukowe, Tom II
• Władysława Kołodziej, Gabriela Ślawska, Gmina Skołyszyn: przeszłość i teraźniejszość, Skołyszyn 2006, ​ISBN 83-86744-73-1​
• Stanisław Kuraś, Zbiór Dokumentów Małopolskich, Dokumenty z lat 1257–1420, PAN Kraków 1962 cz. I
• Piotr Libicki, Dwory i pałace wiejskie w Małopolsce i na Podkarpaciu, Poznań 2012, ​ISBN 978-83-7510-597-1​
• Czesław Leosz, Sto lat działalności i rozwoju OSP w Przysiekach 1899–1999, Skołyszyn 1999, ​ISBN 83-86744-67-7​
• Małgorzata Madej, Trzcinica - historia wsi, parafii i szkoły w zarysie, Tuchów 2006, ​ISBN 83-86744-40-5​
• Ryszard Oleszkowicz, Skołyszyn. Zarys monograficzny, Skołyszyn 1998. wyd. II, ​ISBN 83-86744-50-2​
• Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno – statystycznym. Małopolska. T. III, Warszawa 1886
• Emilia Polak, Kapliczki i krzyże w folklorystycznej scenerii, cz.I, Jasło 2005, 83-86744-36-7
• Sylwester Polakowski, Pozostałości założeń dworskich województwa podkarpackiego, Krosno 2012, ​ISBN 978-83-935995-0-9​
• Praca zbiorowa, Na śladach dworów i dworków Jasielszczyzny, Jasło 2005, ​ISBN 83-86744-58-8​
• Praca zbiorowa, Rocznik Jasielski 1999, tom IV, ISSN 0137-5636
• Praca zbiorowa, Rocznik Jasielski 2003, tom V, ISSN 0137-5636
• Praca zbiorowa, W dorzeczu Wisłoka i Wisłoki , Compass Kraków 2013, ​ISBN 978-83-7605-395-0​
• Praca zbiorowa, W Gminie Skołyszyn, Roksana Krosno 2000, wyd. I, ​ISBN 83-88126-85-7​
• Henryk Rutkowski, Atlas Historyczny Polski. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku, cz. 2, Instytut Historii PAN Warszawa 2008, ​ISBN 978-83-758-71-4​
• Władysław Sarna, Opis powiatu jasielskiego, 1908 reprint JDK Jasło 1995, ​ISBN 83-903825-2-0​
• Stanisław Syzdek, Bączal Górny, Skołyszyn 1998, ​ISBN 83-901764-3-2​
• Tadeusz Ślawski, Siepietnica, Skołyszyn 1996, ​ISBN 83-86744-62-6​
• Zdzisław Świstak Słownik biograficzny znanych postaci Jasła i regionu, Jasło 1998, ​ISBN 83-86744-77-4​
• Zdzisław Świstak Sylwetki i wspomnienia żołnierzy ZWZ-AK-NOW Jasielszczyzny, Jasło 2004, ​ISBN 83-86744-02-2​
• Mieczysław Wieliczko, Informator o miejscach walk i męczeństwa ludności w powiecie jasielskim w okresie II wojny światowej, Muzeum Okręgowe w Rzeszowie, 1975
• Mieczysław Wieliczko, Jasielskie w latach drugiej wojny światowej, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej wyd. I, 1974
• Edward Wojtuń, Pomniki, tablice i miejsca pamięci narodowej w Gminie Skołyszyn woj. krośnieńskie, Skołyszyn 1996,68, ​ISBN 83-86744-15-4​

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Przysieki w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. IX: Pożajście – Ruksz. Warszawa, 1888.