Tworzenie stron internetowych

Ten artykuł dotyczy wsi. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Ryjewo
Herb Ryjewa
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	kwidzyński
Gmina	Ryjewo
Liczba ludności (2006)	2914
Strefa numeracyjna	(+48) 55
Kod pocztowy	82-420
Tablice rejestracyjne	GKW
SIMC	0156357
Położenie na mapie gminy Ryjewo Ryjewo
Położenie na mapie powiatu kwidzyńskiego Ryjewo
Położenie na mapie województwa pomorskiego Ryjewo
Położenie na mapie Polski Ryjewo
53°50′39″N 18°57′38″E/53,844167 18,960556

Stacja kolejowa Ryjewo

Kościół pod wezwaniem bł. Michała Kozala

Ryjewo (niem. Rehhof^[1]) – duża wieś w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie kwidzyńskim, w gminie Ryjewo, której jest siedzibą. Wieś położona na prawym brzegu Wisły, w północnej części Niziny Kwidzyńskiej, ok. 10 km na północ od Kwidzyna, na trasie linii kolejowej Malbork-Kwidzyn-Grudziądz (stacja Ryjewo) i przy skrzyżowaniu dróg wojewódzkich nr 525 i 607.

Historia[edytuj]

Nazwa wsi znana była już w XIV w. W okresie krzyżackim znajdował się tu folwark zakonny, który spłonął w 1622 r. W XVI w. w rejonie Ryjewa eksploatowano bogate złoża rudy darniowej, przetapiane następnie w miejscowych piecach hutniczych m. in. na kule armatnie, używane w wojnach Stefana Batorego i Zygmunta III^[2]. Wieś została osadzona na prawie długoterminowej dzierżawy przez menonitów w 1742 r. W jej skład wchodził również majątek leśny Oberforsterei Rehhof. W latach 1565-1772 osada wchodziła w skład województwa malborskiego. W 1801 r. włączona została do ekonomii malborskiej. W 1895 r. zbudowano kościół ewangelicki, a w 1909 r. kościół katolicki. W 1883 r. Ryjewo uzyskało połączenie kolejowe – Kolej Miast Nadwiślańskich. W 1868 r. we wsi znajdowały się 74 budynki, 39 domów, 309 mieszkańców, 173 katolików, 122 ewangelików oraz 14 dysydentów. Nadleśnictwo Ryjewo posiadało 72 domy, 587 mieszkańców, 302 katolików, 278 ewangelików, 4 dysydentów, 3 żydów.

Wieś o układzie ulicówki i usytuowanych naokoło kolonii. Krajobraz kulturowy mocno zmieniony z powodu znacznego rozwoju wsi na przełomie XIX i XX w.

Infrastruktura[edytuj]

W Ryjewie istnieją: placówka Ochotniczej Straży Pożarnej, Niepubliczny Zakład Podstawowej Opieki Zdrowotnej, Zespół Szkół, Dom Pomocy Społecznej "Słoneczne Wzgórze", Gminny Klub Sportowy Relax Ryjewo ze specjalizacją w piłce nożnej (V liga Pomorskiego Związku Piłki Nożnej, juniorzy grupa C2, juniorzy grupa B), Gminny Uczniowski Klub Sportowy Bellator (piłka ręczna).

Corocznie w ryjewskiej hali sportowej rozgrywany jest Turniej Halowej Piłki Nożnej (pot. THPN), który na stałe wpisał się w kalendarium sportowych imprez w Ryjewie.

Zabytki^[3][edytuj]

• Sanktuarium Świętej Rodziny, zbudowane w latach 1908-1909; plebania i cmentarz przykościelny. Jest to kościół zbudowany w stylu neogotyckim. Wnętrze trójnawowe, ze sklepieniami gwiaździstymi. Co roku w pierwszą niedzielę po 15 sierpnia odbywa się ogólnodiecezjalny odpust, pod przewodnictwem ordynariusza elbląskiego.
• Kościół pod wezwaniem Błogosławionego Michała Kozala, zbudowany w 1895. Kościół ten był wybudowany na potrzeby miejscowych protestantów i służył im do II wojny światowej, podczas której został doszczętnie zniszczony. Na początku lat 90. XX w. ludność miejscowa odbudowała kościół. W 2016 przewidywana jest naprawa drewnianej konstrukcji wieży i wymiana jej pokrycia dachowego na łupek.
• Pastorówka z ogrodem (obecnie przedszkole).

Kalendarium[edytuj]

• 1387 – po raz pierwszy w dokumentach pojawiła się nazwa Rehehof (Rehhof);
• 1466–1772 – wieś w granicach Królestwa Polskiego;
• 1472 – w Ekonomii Malborskiej;
• 1565 – występuje pod nazwą Reyowo i Regoff;
• 1565–1772 – w województwie malborskim;
• 1622 – pożar strawił folwark ryjewski;
• 1742 – akcja osiedlania mennonitów w okolicach Ryjewa;
• 1745 – liczy 30 dymów (gospodarstw domowych);
• 1772 – wieś w granicach Królestwa Prus;
• 1785 – folwark należał do Lehwarcka z Ryjewa, który odziedziczył go po ojcu;
• 1801 – włączenie do Ekonomii Malborskiej i podporządkowanie urzędowi w Sztumie;
• 1883, 15 sierpnia – oddano do użytku ryjewski odcinek kolei nadwiślańskiej;
• 1895 – zbudowano kościół ewangelicki;
• 1898, 1 października – włączenie Sarnowa i Cegiełkowa do Ryjewa;
• 1908–1909 – budowa kościoła katolickiego;
• 1918 – powstanie ochotniczej straży pożarnej;
• 1919 – budowa kurortu uzdrowiskowego (od 1965 dom pomocy społecznej);
• 1919–1954 – w powiecie kwidzyńskim;
• 1945 – włączenie wsi do Polski; wysiedlenie ludności niemieckiej;
• 1954–1975 – w powiecie sztumskim;
• 1975–1998 – w województwie elbląskim;
• 1999 – w powiecie kwidzyńskim w województwie pomorskim.

Wspólnoty wyznaniowe[edytuj]

• Parafia bł. Michała Kozala w Ryjewie
• Parafia Świętej Rodziny w Ryjewie
• Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy: jeden zbór, korzystający z miejscowej Sali Królestwa^[4]

Zobacz też[edytuj]

• Brachlewo
• Straszewo
• Sztumska Wieś
• Trzciano

Przypisy

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Oficjalna strona Gminy Ryjewo
• Oficjalna strona Gminnego Klubu Sportowego "Relax" Ryjewo
• Oficjalna strona corocznego Turnieju Halowej Piłki Nożnej w Ryjewie

p • d • e Gmina Ryjewo Siedziba gminy: Ryjewo Sołectwa Barcice • Benowo • Borowy Młyn • Jałowiec • Jarzębina • Mątowskie Pastwiska • Pułkowice • Rudniki • Ryjewo • Straszewo • Trzciano • Watkowice Miejscowości niesołeckie Benowo-Wrzosy • Chojno • Czarne Bagno • Klecewko • Kuliki • Mątki • Pańskie Łąki • Sołtyski • Szadówko • Szkaradowo Szlacheckie • Szkaradowo Wielkie • Tralewo • Watkowice Małe • Wiszary