Tworzenie stron internetowych

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Sochaczew

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: Sochaczew (ujednoznacznienie).

Sochaczew
Rynek w Sochaczewie
Herb Sochaczewa
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	sochaczewski
Gmina	gmina miejska
Prawa miejskie	przed 1368
Burmistrz	Piotr Osiecki
Powierzchnia	26,19 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	37 013[1] 1 413,2 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 46
Kod pocztowy	96-500 do 96-503
Tablice rejestracyjne	WSC
Położenie na mapie powiatu sochaczewskiego Sochaczew
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Sochaczew
Położenie na mapie Polski Sochaczew
52°13′40″N 20°14′30″E/52,227778 20,241667
TERC (TERYT)	1428011
SIMC	0977120
Urząd miejski ul. 1 Maja 16 96-500 Sochaczew
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Sochaczew – miasto w centralnej Polsce, w województwie mazowieckim, siedziba powiatu sochaczewskiego, nad rzeką Bzurą i Utratą.

Do 1954 r. siedziba wiejskich gmin Chodaków i Kozłów Biskupi. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa skierniewickiego. Jest stolicą powiatu sochaczewskiego oraz siedzibą władz gminy wiejskiej Sochaczew.

Jest jednym z najstarszych miast mazowieckich. Domniemane miejsce śmierci Bolesława Krzywoustego^[2]. Sochaczew był miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego^[3] w starostwie sochaczewskim w ziemi sochaczewskiej województwa rawskiego w 1792 roku^[4]. Miejsce popisów szlachty województwa rawskiego I Rzeczypospolitej^[5].

Według danych z 2016 r. miasto miało 37 013 mieszkańców.

Położenie[edytuj]

Położone na Równinie Łowicko-Błońskiej w widłach trzech rzek: Bzury, Pisi i Utraty. Sochaczew leży pomiędzy trzema dużymi kompleksami leśnymi: Puszczą Kampinoską, Puszczą Bolimowską i terenami leśnymi w gminie Młodzieszyn i Iłów. Miasto znajduje się na wysokości 81 m n.p.m.

Według danych z roku 2002^[6] Sochaczew ma obszar ok. 26,13 km², w tym:

• użytki rolne: 61%
• użytki leśne: 3%

Miasto stanowi 3,57% powierzchni powiatu.

Etymologia nazwy miasta[edytuj]

Sochaczew – pl.Kościuszki – kościół i ratusz, obecnie Muzeum Ziemi Sochaczewskiej i Pola Bitwy nad Bzurą

Nazwa miasta prawdopodobnie pochodzi od słowa o prasłowiańskim rodowodzie „socha”, które oznaczało drewniane narzędzie służące do uprawy roli (pierwowzór pługa). Nazwa ta jest prawdopodobna ze względu na rolniczy charakter osady wczesnośredniowiecznej. Druga hipoteza proponowana przez prof. Stanisława Rosponda wskazuje na słowo „sochacze” – suche gałęzie drzewa.

W średniowiecznych źródłach nazwa miasta występuje w formie „Sochacew” bądź „Sochaczow”.

Demografia[edytuj]

Dane z 31 marca 2014^[7]:

• Ludność Sochaczewa na przestrzeni stuleci:

W październiku 2007 roku w Sochaczewie było 30588 osób uprawnionych do głosowania.
W październiku 2011 roku w Sochaczewie było 30239 osób uprawnionych do głosowania.

• Piramida wieku mieszkańców Sochaczewa w 2014 roku^[1].

Bezrobocie[edytuj]

Stopa bezrobocia w Sochaczewie i powiecie sochaczewskim w październiku 2012 roku wyniosła 11% wobec 10,3% w województwie mazowieckim.

Części miasta Sochaczew[edytuj]

Ruiny Zamku Książąt Mazowieckich w Sochaczewie

Tradycyjnie wyróżnia się części miasta^[8]:

• Centrum – centrum handlowo-usługowe położone na prawym, wysokim brzegu Bzury; tutaj można zobaczyć większość zabytków sochaczewskich.
• Chodaków – północna część miasta, włączona do Sochaczewa w 1977 roku; dzielnica przemysłowa.
• Trojanów – jedno z najstarszych osiedli ludzkich na terenie Sochaczewa, w średniowieczu istniał tu gród. W chwili obecnej dzielnica mieszkalna oraz rejon trzech cmentarzy.
• Boryszew – południowa część miasta, przeważa zabudowa jednorodzinna; dzielnica fabryczna.
• Karwowo – lewobrzeżna, północno-zachodnia część miasta.
• Rozlazłów – lewobrzeżna, zachodnia część miasta, znajduje się w niej szpital powiatowy.
• Czerwonka - wschodnia część miasta , dzielnica częściowo rolnicza , znajduje się tu dwór Garbolewskich (obecnie Szkoła Muzyczna)

Historia miasta[edytuj]

Pomnik męczeństwa sochaczewskich Żydów w Holon (Izrael)

 Osobny artykuł: Historia Sochaczewa.

Historyczne nazwy ulic miasta[edytuj]

Sochaczew – ohel cadyków Bornsteinów na cmentarzu żydowskim

• ul. Kaczorowskiego - do 19 lipca 2017 r. ul. Hanki Sawickiej
• ul. Toruńska – dawniej ul. Mostowa
• ul. Traugutta – dawniej ul. Boryszewska
• ul. Rozlazłowska - dawniej ul. Królewska
• ul. Senatorska - dawniej ul. 50 - lecia Rewolucji Październikowej
• ul. Staszica – dawniej ul. Trojanowska bądź ul. Wyszogrodzka
• ul. Długa – dawniej ul. Stodólna
• ul. Batorego – dawniej ul. Brukowa
• ul. 15 sierpnia – dawniej ul. Dzierżyńskiego
• ul. Podzamcze – dawniej ul. Staromostowa
• ul. Chodkiewicza – dawniej ul. Przeskok
• ul. Grabskiego - dawniej ul. Świerczewskiego (obecnie powrócono do dawnej nazwy ul. Grabskiego).
• ul. Gawłowska - dawniej ul. Feliksa Matusiaka
• – dawniej ul. Wodna
• – dawniej ul. Przechód
• – dawniej ul. Nowa
• – dawniej ul. Kozia

Ulice nieistniejące: Bożnicza, Koszarowa

Gospodarka[edytuj]

• przemysł chemiczny: Boryszew ERG S.A., Uponor Polska Sp. z o.o., Chodakowskie Zakłady Włókien Chemicznych Chemitex (nie istnieją, teren zakładów jest opuszczony^[9])
• przemysł spożywczy: Mars Polska Sp. z o.o.
• produkcja ceramiki budowlanej: PCB Plecewice S.A.
• przemysł kosmetyczny: Verona Products Professional Sp. z o.o.
• przemysł budowlano-konstrukcyjny: Energop Sp. z o.o.
• inne: Sarens-Polska Sp. z o.o. (baza żurawi i specjalistycznych zestawów transportowych), Prologis Park Sochaczew (centrum magazynowo-dystrybucyjne) zajmuje się logistyką.Posiada własną bocznicę kolejową, Wavin dostawca systemów instalacyjnych z tworzyw sztucznych, Agencja Celna Intercło - zajmuje się usługami celnymi.

Transport[edytuj]

Drogi[edytuj]

Sochaczew jest ważnym węzłem drogowym, krzyżują się tu drogi:

• nr 580 relacji Warszawa – Leszno – Kampinos – Żelazowa Wola – Sochaczew
• nr 705 relacji Śladów – Sochaczew – Skierniewice – Jeżów

Droga krajowa nr 50 oraz droga krajowa nr 92 omijają miasto otwartą w 2003 r. obwodnicą. W pobliżu miasta przebiega autostrada A2

Kolej[edytuj]

Sochaczew – dworzec kolejowy

W Sochaczewie istnieje czynna stacja kolejowa, skąd można się dostać pociągami osobowymi do: Warszawy, Łowicza Głównego i Płocka. Zatrzymuje się tutaj szereg pociągów pospiesznych i TLK dzięki czemu można dojechać z Sochaczewa do Lublina, Otwocka, Przemyśla, Chełma, Krakowa, Bydgoszczy, Białegostoku, Poznania, Zielonej Góry, Szczecina, Świnoujścia, Kołobrzegu Gdyni i Gdańska. i innych.

Komunikacja samochodowa[edytuj]

Alternatywą dla pociągów jest rozwinięta komunikacja samochodowa. Do Warszawy można dostać się busami oraz autobusami PKS. Kursują także autobusy rejsowe którymi można dojechać do miast na terenie Mazowsza, Polski i Europy.

Komunikacja miejska[edytuj]

Na terenie miasta i okolic funkcjonuje komunikacja miejska prowadzona przez Zakład Komunikacji Miejskiej w Sochaczewie. Została powołana 1 maja 1979 roku i w jej ramach wyznaczono 6 linii autobusowych. Obecnie do dyspozycji mieszkańców przygotowano 12 linii. Linie te obsługiwane są przez 17 autobusów – 8 Jelczy M11, 2 Jelcze M081MB3, 3 Solarisy Urbino 9, 2 Solbus B9,5 oraz 2 Autosan M09LE „Sancity”.

Lądowisko[edytuj]

W 2011 oficjalnie otworzono sanitarne lądowisko, przy ul. Batalionów Chłopskich.

Zabytki[edytuj]

Kościół w Trojanowie

Kramnice Miejskie

• zespół kościoła parafialnego pw. Narodzenia NMP w Trojanowie przy ul. 600-lecia 6; kościół murowany z 1783 roku, odbudowany po pożarze w latach 1916-1919 oraz dzwonnica murowana z XVIII wieku.
• klasycystyczne kramnice miejskie przy skrzyżowaniu ul. Warszawskiej z ul. 1 Maja, proj. Bonifacego Witkowskiego; obiekt murowany, pobudowany w latach 1828-1833 przez Abrahama Szwejcera; odbudowane i nadbudowane po 1914 roku.
• ratusz miejski – na pl. Kościuszki 2, pobudowany w r. 1828 według proj. Bonifacego Witkowskiego, odbudowany po 1918 roku; obecnie siedziba Muzeum Ziemi Sochaczewskiej i Pola Bitwy nad Bzurą.
• ruiny zamku książąt mazowieckich wzniesionego około XIV w., zniszczonego przez Szwedów w 1655, restaurowanego w latach 1789-1790, ostatecznie zburzonego przez Prusaków w 1794 roku. Został odgruzowany w latach 1935-1936^[10].
• zespół pałacowy w Czerwonce: klasycystyczny pałac zbudowany około 1800 r. według projektu Hilarego Szpilowskiego, dobudówka w 1870, skrzydło pd.-wsch. w latach 1984-1985 – obecnie siedziba Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia; obora murowana z I poł. XIX wieku; spichlerz murowany z I poł. XIX wieku; park z I poł. XIX wieku z 500-letnim okazem dębu – pomnik przyrody.
• zespół dworski w Chodakowie przy ul. Chopina 164: pobudowany w I poł. XIX wieku, przebudowany ok. 1920; park z XIX wieku.
• dwór murowany w Gawłowie przy ul. Gawłowskiej 148, pobudowany w latach 1880-1890.
• obiekty cmentarza parafii św. Wawrzyńca przy ul. Traugutta 26: murowana kaplica grobowa rodziny Tomickich – z 1847 roku; murowana kaplica grobowa z poł. XIX wieku; murowana kaplica prawosławna z końca XIX wieku oraz kilkanaście zabytkowych nagrobków z XIX/XX wieku.
• młyn wodny wraz z zabudową z przełomu XIX/XX wieku w Chodakowie, przy ul. Młynarskiej 4^[11].
• zespół dworca kolejowego wykonanego według projektu Czesława Domaniewskiego przy ulicy Sienkiewicza: dworzec murowany z końca XIX w.; murowana wieża ciśnień z 1921 r.
• dom mieszkalny na ul. Farnej 13, murowany z XIX wieku.

Muzea[edytuj]

Muzeum Kolei Wąskotorowej

Eksponaty Muzeum Kolei Wąskotorowej

• Muzeum Ziemi Sochaczewskiej i Pola Bitwy nad Bzurą, największa kolekcja militariów z Bitwy nad Bzurą 1939 r.
• Muzeum Kolei Wąskotorowej w Sochaczewie – oddział Muzeum Kolejnictwa w Warszawie, które ma w swojej kolekcji ponad 200 zabytkowych pojazdów szynowych
• Dom Urodzenia Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli – jest oddziałem Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie zarządzanego przez Narodowy Instytut Fryderyka Chopina

Edukacja[edytuj]

Przedszkola Miejskie[edytuj]

Przedszkole nr 1 w Sochaczewie

• Przedszkole nr 1
• Przedszkole nr 3 im. Jana Brzechwy
• Przedszkole nr 4
• Przedszkole nr 6 im. Juliana Tuwima
• Przedszkole nr 7

Szkoły Podstawowe[edytuj]

Szkoła Podstawowa nr 3 im. Bolesława Krzywoustego

Szkoła Podstawowa nr 4 w Sochaczewie

• Szkoła Podstawowa nr 2 im. Marii Konopnickiej
• Szkoła Podstawowa nr 3 im. Bolesława Krzywoustego
• Szkoła Podstawowa nr 4 z Oddziałami Integracyjnymi im. Janusza Korczaka
• Szkoła Podstawowa nr 7 im. Fryderyka Chopina

Gimnazja[edytuj]

• Gimnazjum nr 1 im. Jana Pawła II
• Gimnazjum nr 2 z Oddziałami Integracyjnymi i Sportowymi im. Króla Władysława Jagiełły
• Gimnazjum nr 3 im. Fryderyka Chopina
• Gimnazjum Powiatowe im. Fryderyka Chopina

Szkoły średnie[edytuj]

Liceum Ogólnokształcące w Sochaczewie

• Liceum Ogólnokształcące im. Fryderyka Chopina w Sochaczewie
• Zespół Szkół Rolnicze Centrum Kształcenia Ustawicznego im. Bohaterów Walk nad Bzurą 1939 r.
• Zespół Szkół Centrum Kształcenia Praktycznego
• Zespół Szkół im. Jarosława Iwaszkiewicza

Szkoły wyższe[edytuj]

Szkoła Muzyczna w Sochaczewie

• Wyższa Szkoła Zarządzania i Marketingu w Sochaczewie

Inne[edytuj]

• Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia w Sochaczewie
• Zespół Szkół Specjalnych
• Żłobek Miejski

Kultura[edytuj]

Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji[edytuj]

Sochaczew – Pływalnia Orka

Sochaczew – skatepark

• Pływalnia „ORKA” przy ul. Olimpijskiej 3
• Hala sportowa przy ul. Kusocińskiego 2
• Hala sportowa przy ul. Chopina 101
• Kompleks boisk przy ul. Chopina 101
• Integracyjny Ogród Zabaw i Sportu przy al. 600-lecia
• Skatepark przy ul. Olimpijskiej
• Lodowisko Miejskie (sezonowe) przy pływalni „ORKA"
• Integracyjny Plac zabaw i sportu przy ul.Chabrowej
• Integracyjny plac zabaw i sportu przy ul.Grunwaldzkiej

Ośrodki kultury[edytuj]

• Miejski Ośrodek Kultury, ul. Żeromskiego 8
• Miejski Ośrodek Kultury, ul. 15 Sierpnia 83
• Miejski Ośrodek Kultury, ul. Chopina 101

Biblioteki[edytuj]

• Miejska Biblioteka Publiczna w Sochaczewie
• Biblioteka Pedagogiczna w Sochaczewie

Kina[edytuj]

• Kino Mazowsze

Religia[edytuj]

Kościół pw. św. Wawrzyńca

Na terenie miasta działają następujące kościoły i związki wyznaniowe:

• Kościół Boży w Chrystusie
  • Zbór w Sochaczewie
• Kościół rzymskokatolicki
  • Parafia pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy
  • Parafia pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny
  • Parafia pw. św. Brata Alberta Chmielowskiego
  • Parafia pw. św. Józefa Robotnika
  • Parafia pw. św. Wawrzyńca
• Świadkowie Jehowy
  • zbór, Sala Królestwa^[12]

Sport[edytuj]

Sochaczew – MKS Orkan

• Sekcja Lekkoatletyczna OKS „Skra” Warszawa oddział Sochaczew
• Stowarzyszenie „Przez Sport w Przyszłość”
• Klub Maratończyka „AKTYWNI” Sochaczew
• UKS „Dwójka” Sochaczew
• MKS Orkan Sochaczew
• Sochaczewskie Towarzystwo Tenisowe
• Klub Sportowy Bzura Chodaków
• Sochaczewski Klub Motorowy „Szarak”
• Zebra Off-Road Klub Sochaczew
• Uczniowski Klub Sportowy „7” Judo Sochaczew
• SKTS (Sochaczewski Klub Tenisa Stołowego) Sochaczew
• KTS (Klub Tenisa Stołowego) Joker Sochaczew
• Sochaczewskie Centrum Sportów Walki

W Sochaczewie znajduje się tor motocrossowy, położony tuż nad rzeką Bzurą, co czyni go unikatowym torem w skali kraju. Odbywają się tu co roku zawody motocrossowe np. Puchar Niepodległości.

Organizacje pozarządowe NGO[edytuj]

• AMNIS Stowarzyszenie na Rzecz Mieszkańców Sochaczewa i Okolic
• Fundacja na Rzecz Ochrony Praw Zwierząt „NERO”
• Polski Czerwony Krzyż Zarząd Rejonowy w Sochaczewie
• Polskie Towarzystwo Zapobiegania Narkomanii - Oddział Terenowy Sochaczew
• Polski Związek Niewidomych- koło Sochaczew
• Polski Związek Wędkarski - koło Sochaczew
• POPPS Porozumienie Organizacji Pozarządowych Powiatu Sochaczewskiego
• Sochaczewskie Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe
• Stowarzyszenie Hodowców Gołębi Rasowych i Ozdobnych w Sochaczewie
• Stowarzyszenie „L'ombelico Del Mondo”
• Stowarzyszenie Muzyczne „Sochaczewska Orkiestra Dęta”
• Stowarzyszenie „Nasz Zamek”
• Stowarzyszenie Przyjaciół Państwowej Szkoły Muzycznej I i II Stopnia w Sochaczewie
• Stowarzyszenie „Rodzina Szkół Chopinowskich”
• Stowarzyszenie Sportowo- Rehabilitacyjne Osób Niepełnosprawnych „Jutrzenka”
• Towarzystwo Polsko-Serbołużyckie koło Sochaczew
• Towarzystwo Śpiewacze Ziemi Sochaczewskiej
• Związek Harcerstwa Polskiego - Komenda Hufca Ziemi Sochaczewskiej

Doroczne imprezy[edytuj]

Motocross w Sochaczewie

• Dni Sochaczewa
• Rodzinny Rajd Rowerowy im. Tadeusza Krawczyka
• Ogólnopolski Konkurs Tańca Nowoczesnego
• Międzynarodowy Festiwal Chopinowski na Mazowszu
• Wrześniowe Spotkania z Pieśnią Chóralną im. Bohaterów Walk nad Bzurą 1939 r „Pamięć – Wdzięczność – Nadzieja”
• Sochaczewskie Dni Rodziny
• Biegi Młodych Olimpijczyków
• Sochaczewski Festiwal Filmowy
• Przegląd Muzyki i Piosenki Młodzieżowej „Sochaczewska Vena”
• „Muzyka z serca płynąca”
• Mazowieckie Targi Rolne i Przedsiębiorczości
• Sochaczewska Wiosna Motocrossowa
• Sochaczewskie Lato Motocyklowe
• Sochaczewska Jesień Motocyklowa
• Miss Sochaczewa (w latach 1993-2007)
• Rekonstrukcja Bitwy nad Bzurą
• Ogólnopolski Turniej Tańca Towarzyskiego
• Patrol Świętego Mikołaja

Sąsiednie gminy[edytuj]

• Brochów
• Młodzieszyn
• Nowa Sucha
• Rybno
• Sochaczew
• Teresin

Ludzie związani z Sochaczewem[edytuj]

 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Sochaczewem.

Ciekawostki[edytuj]

Sochaczew – przebijające godło III Rzeszy na dawnym budynku prezydium partii (obecnie niewidoczne)

• Na płycie pl. Kościuszki kolorową cegłą zaznaczono zarys fundamentów XVIII-wiecznego ratusza miejskiego.
• W kwietniu 1556 roku na mocy wyroku sądu arcybiskupiego w Łowiczu spalono na stosie sochaczewian – Żydów i jedną Polkę posądzonych o sprofanowanie hostii.
• Sochaczew obok Kalisza był najbardziej zniszczonym miastem w Polsce podczas I wojny światowej.
• Jeszcze do niedawna na elewacji budynku przy ul. Kaczorowskiego (Dawniej ul. Hanki Sawickiej) 1 (dawne Prezydium Partii) przez tynk przebijało godło III Rzeszy (pamiątka po rezydującej tu podczas II wojny światowej NSDAP).
• Według legendy Góra Zamkowa jest połączona podziemnym tunelem z trojanowskim kościołem. W rzeczywistości jest to Kanał Królewski pochodzący z okresu regulacji miasta (pocz. XIX wieku).
• Pozostałością po cmentarzu muzułmańskim jest ruina kapliczki z II poł. XIX wieku^[13].
• W Sochaczewie znajduje się jeden z najstarszych cmentarzy żydowskich w Polsce – Żydzi zamieszkiwali tu od 1427 roku^[13].

Miasta partnerskie[edytuj]

• Melton Mowbray  Wielka Brytania
• Gródek Podolski  Ukraina

Przypisy

Bibliografia[edytuj]

• pod red.Stanisława Russockiego: Dzieje Sochaczewa i Ziemi Sochaczewskiej. Warszawa: Książka i Wiedza, 1970.
• Leszek Nawrocki: Kalendarium wydarzeń historycznych na ziemi sochaczewskiej. Sochaczew: 2000. ISBN 83-91-50-50-0-6.
• Marian Rożej: Zabytki architektury województwa skierniewickiego. Skierniewice: Wydział Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego w Skierniewicach.
• Lechosław Herz: Puszcza Kampinoska: przewodnik. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2006, s. 293-297. ISBN 83-89188-48-1.
• Aleksander Turczyk: Z Ziemi Sochaczewskiej. Sochaczew: 2002.
• Aleksander Turczyk: Historie sochaczewskie. Sochaczew: 2001.

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Tygodnik Express Sochaczewski
• Urząd Miejski w Sochaczewie
• Portal Sochaczewa i Okolic
• Portal Społeczności Sochaczewa „e-Sochaczew.pl”
• Radio Sochaczew
• Sochaczew (24.info)
• Tygodnik Echo Powiatu
• Tygodnik Ziemia Sochaczewska
• Sochaczew w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. X: Rukszenice – Sochacze. Warszawa, 1889.
• Sochaczew - Wirtualny Sztetl
• Budowa wału przeciwpowodziowego - kronika PKF w bazie Repozytorium Cyfrowe Filmoteki Narodowej

p • d • e Powiat sochaczewski Miasta Sochaczew Gminy miejskie Sochaczew Gminy wiejskie Brochów • Iłów • Młodzieszyn • Nowa Sucha • Rybno • Sochaczew • Teresin