Tworzenie stron internetowych

Ten artykuł dotyczy wsi. Zobacz też: szczyt o tej nazwie.

Stromiec
Kościół św. Jana Chrzciciela w Stromcu
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	białobrzeski
Gmina	Stromiec
Liczba ludności (2013)	946
Strefa numeracyjna	(+48) 48
Kod pocztowy	26-804
Tablice rejestracyjne	WBR
SIMC	0639044
Położenie na mapie gminy Stromiec Stromiec
Położenie na mapie powiatu białobrzeskiego Stromiec
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Stromiec
Położenie na mapie Polski Stromiec
51°38′47″N 21°05′28″E/51,646389 21,091111
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa miejscowości

Stromiec – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie białobrzeskim, siedziba gminy Stromiec. Wieś zamieszkana jest przez 909 mieszkańców (2006).

Historia[edytuj]

Osada istniała już w XII wieku, założona przez osadników z Mazowsza na wyrębach i karczowiskach. Parafia założona w 1242 przez Konrada Mazowieckiego, potwierdzona w 1511 przez Zygmunta Starego. Duże obszary Puszczy Stromeckiej jako królewszczyzny oddawane były pod zastaw lub w dzierżawę.

Okres rozkwitu miejscowości to XVI wieku i 1 połowa XVII wieku, gdy powstały tu pale i bindugi, skąd spławiano płody rolne i leśne ku Wiśle szlakiem "pływanek pilickich". Pod koniec XVI wieku dzierżawcą dóbr był Marcin Falęcki, później Krzysztof Terek.

W czasie wojen szwedzkich osada leśna została zniszczona, a w miejscowym dworze stanął król szwedzki Karol X Gustaw. Pod koniec XVII wieku osadę przejął Feliks Boski, który ją odbudował, uruchomił młyn, tartak i organizował cotygodniowe targi. Królowie Zygmunt II August i Jan III Sobieski nadali mieszkańcom osady przywileje na korzystanie z zasobów leśnych. Feliks Boski został starostą niegrodowym, podobnie jak wcześniej Pułascy i Górscy.

W okresie powstania styczniowego działały w okolicznej puszczy liczne oddziały partyzanckie, z okolicznej wsi Niedabyl pochodził Dionizy Czachowski – jeden z bohaterów tego powstania. W 1918 w Stromcu ustanowiono siedzibę gminy Stromiec. Miejscowość specjalizowała się w rzemiośle – głównie w garbarstwie, produkcji obuwia i krawiectwie.

W czasie wojny obronnej w 1939 w Puszczy walczyły oddziały 13 DP z Armii "Prusy", ponosząc ciężkie straty w trakcie odwrotu ku Wiśle. W okresie okupacji hitlerowskiej działał tu Podobwód III AK "Bory" majora Józefa Wychowskiego "Wiesława". 15 lutego 1943 partyzanci GL zajęli budynek gminy i zniszczyli dokumenty. W okresie II wojny światowej zginęło 138 mieszkańców gminy, co upamiętnia obelisk na skwerze postawiony w 1988.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa radomskiego.

Ważniejsze obiekty[edytuj]

We wsi istnieje kościół św. Jana Chrzciciela wzniesiony w stylu neogotyckim w latach 1900-1905 przez Rudolfa Majera, w miejscu zniszczonych poprzednich świątyń drewnianych z lat 1242, 1521 i 1596 (zniszczona w 1655, odbudowana w 1688). Parafia w Stromcu wchodzi obecnie w skład dekanatu jedlińskiego w diecezji radomskiej Kościoła katolickiego.

Działa tu szkoła podstawowa, jedna z pięciu w gminie Stromiec. Działalność profilaktyczno-leczniczą prowadzi Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej z siedzibą w Stromcu, ma tu swoje siedziby też Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Urząd Pocztowy, Gminna Biblioteka Publiczna z kawiarenką internetową, Stowarzyszenie "Stromiecczyzna", Posterunek Policji i Ochotnicza Straż Pożarna. Urząd Gminy mieści się w budynku oddanym do użytku w 1992 r. w 750 rocznicę powstania osady Stromiec^[1].

Zobacz też[edytuj]

• Stromiecka Wola
• Cmentarz żydowski w Stromcu

Przypisy

Bibliografia[edytuj]

• Czesław Tadeusz Zwolski: Radom i region radomski: turystyka – krajoznawstwo – kultura. Radom: Wydawnictwo Regionalne "Radomka", 2003, s. 255-256. ISBN 83-918093-0-7.

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Stromiec w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola. Warszawa, 1890.
• Stromiec w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska. Warszawa, 1902.
• Strona Biblioteki w Stromcu
• Urząd Gminy Stromiec
• Strona parafii w Stromcu

p • d • e Gmina Stromiec Siedziba gminy: Stromiec Sołectwa Biała Góra • Bobrek • Bobrek-Kolonia • Boska Wola • Boże • Dobieszyn • Ducka Wola • Kolonia Sielce • Krzemień • Ksawerów Nowy • Ksawerów Stary • Lipskie Budy • Małe Boże • Marianki • Niedabyl • Olszowa Dąbrowa • Piróg • Podlesie Duże • Pokrzywna • Sielce • Stromiec • Stromiecka Wola • Sułków Miejscowości niesołeckie Folwark • Grabowy Las • Kalinów • Majdan • Matyldzin • Mokry Las • Nadleśnictwo Dobieszyn • Nętne • Pietrusin • Podgaje • Podlesie Małe • Radosz • Stara Wieś • Zabagnie • Zachmiel