Tworzenie stron internetowych

Ten artykuł od 2012-01 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł. (Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające). Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Stryszawa
Herb Stryszawy
Kościół pw. św. Stanisława BM
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	suski
Gmina	Stryszawa
Wysokość	380-807 m n.p.m.
Liczba ludności	5266
Strefa numeracyjna	(+48) 33
Kod pocztowy	34-205[1]
Tablice rejestracyjne	KSU
SIMC	0069575
Położenie na mapie województwa małopolskiego Stryszawa
Położenie na mapie Polski Stryszawa
49°43′19″N 19°31′25″E/49,721944 19,523611
Multimedia w Wikimedia Commons

Klasztor Sióstr Zmartwychwstanek na Siwcówce

Przydrożna kapliczka

Wieża widokowa w Stryszawie

Stryszawa – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w zachodniej części powiatu suskiego, w gminie Stryszawa. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie bielskim.

Integralne części wsi Stryszawa^[2][3]:

przysiółki

Bańkowskie, Bartoszki, Chrząszcze, Cyrchel, Janiki pod Magurką, Jaworskie, Jaworzyna Pierwsza, Kępy, Kowaliczki, Mierkówka, Polanka, Polańszczyki, Roztoki, Spyrki, Surzyny, Tomczyki, Topory, Wsiarz

osady

Chmiele, Lechówka, Stachówka Dolna, Stachówka Górna

części wsi

Babiarze, Bachorzówka, Balcery, Bartyle, Bielarze, Biernaciki, Biłki, Blech, Bogunie, Bujary, Burzy, Carzaki, Ciaki, Cygany, Czepelówka, Czerna, Dudy, Dyduchy, Gancarzyki, Gawrony, Głuszki, Gołuszki, Handzele, Hetmańczyki, Ićki, Janiczki, Janiki, Jaworzyna Druga, Jurki, Kapicówka, Karczmarczyki, Kępy, Klimasory Dolne, Klimasory Górne, Kolędy, Kotelnica, Kotliki, Kowale, Krupiaki, Krzysie, Kwaki, Madejczyki, Magiery, Małysy, Matusy, Miki, Mikusy, Misierówka, Panki, Pietrusy, Pietyry, Pilarczyki, Pluchy, Rusiniaki, Sale, Sarleje, Sejkówka, Sikory, Siwce, Sołtysiki, Stachury, Steczki, Surówka, Szałasiska, Świerkosze nad Kościołem, Trzopy, Wale, Wojewody, Wygoda, Zapadliny, Zawodzie

Miejscowość jest siedzibą gminy Stryszawa.

Położenie[edytuj]

Stryszawa leży na wysokości od 380 do 807 m n.p.m. Ciągnie się przez prawie 10 km w dolinie potoku Stryszawka od Suchej Beskidzkiej aż pod szczyt Jałowca (1111 m)^[4]. Zabudowania i pola uprawne miejscowości zajmują dno doliny Stryszawki, oraz zbocza Pasma Przedbabiogórskiego (Pasma Jałowieckiego i Pasma Solnisk), które według opracowanej przez Jerzego Kondrackiego regionalizacji Polski należy do Beskidu Makowskiego^[5]. Niektóre przysiółki Stryszawy wysoko wkraczają na stoki tych wzniesień^[4].

Historia[edytuj]

Pierwsza wzmianka o Stryszawie pochodzi z 1480 roku. Założona została w II połowie XV wieku przez rodzinę Słupskich herbu Śreniawa – ówczesnych właścicieli Suchej. W I poł. XVI wieku wieś należała do Stanisława Słupskiego, właściciela Stryszowa i Suchej.

Była w tamtych czasach ważnym wołoskim ośrodkiem pasterskim i jednocześnie stanowiła siedzibę wołoskiego wojewody. Później w jej posiadanie weszła rodzina Komorowskich. W kolejnych latach przechodziła w ręce następnych właścicieli dóbr suskich.

W latach 1830–1985 w Stryszawie, w rejonie przysiółka Hucisko, znajdowała się filia zakładów metalurgicznych z Suchej. Niegdyś Stryszawa słynęła z wyrobu gontów. Do dziś jej mieszkańcy trudnią się chałupniczo produkcją drobnych przedmiotów z drewna, a od połowy XIX w. także zabawek.

W Stryszawie 28 maja 1876 urodziła się Kunegunda Siwiec, Służebnica Boża Kościoła katolickiego.

Ze Stryszawy pochodził Władysław Front – bard, malarz, poeta i kielniarz–samouk - znany z umieszczenia klamer na Akademickiej Perci na Babiej Górze.

W Stryszawie urodził się Stanisław Sikora, rzeźbiarz i medalier, uczeń Zakopiańskiej Szkoły Przemysłu Drzewnego, obecnie im. Kenara oraz student ASP w Warszawie, członek i współtwórca tzw. warszawskiej szkoły rzeźby, dziadek rzeźbiarza Mateusza Sikory, ojciec fotografika Tomasza Sikory.

W latach 1941–1942 hitlerowcy wywieźli stąd do Generalnego Gubernatorstwa blisko 200 rodzin, odbierając im jednocześnie cały dobytek.

Stryszawa obecnie[edytuj]

Stryszawa, z uwagi na swoje położenie, jest wsią letniskową. W okolicy znajdują się liczne szlaki turystyczne.

Gmina Stryszawa należy do głównych ośrodków zabawkarstwa ludowego w Polsce. Do najstarszych zabawek należą: taczki, wózki, kołyski, sześcienne grzechotki (zwane "scyrkowkami") i karetki z konikami. Później pojawiły się koniki na kółkach, poruszające się na kijku karuzelki i "klepoki" (machające skrzydłami ptaszki), oraz dziobiące się kogutki. Następnie zaczęto wytwarzać koniki zwane "wyścigowcami" i "capami". Typowymi ptaszkami stryszawskimi są: kogutki, dudki, sowy, jaskółki, bociany i zięby, oraz ich kompozycje na gałązce czy gniazdku, tzw. "rodzinki".

W 1994 r. w Stryszawie powstał dziecięcy zespół regionalny "Stryszawskie Gronicki". Tworzą go dzieci w wieku 4-15 lat. W okresie swego istnienia zespół koncertował przeszło 100 razy.

W Stryszawie odbywają się imprezy: Biesiada Stryszawska oraz Święto Zabawki.

Gminę zamieszkują górale żywieccy. Jednak granicą z góralami babiogórskimi jest pasmo Jałowca, zatem w obrębie miejscowości Stryszawa można napotkać w gwarze i kulturze cechy górali „spod Babij Góry” i „spod Żywca”.

Sport

• Wielofunkcyjne boisko sportowe obok Gimnazjum nr 1.
• Stadion GOSiR w Stryszawie
• Klub LKS Jałowiec Stryszawa

Szkoły

• Gimnazjum nr 1 im. Tadeusza Kościuszki
• Szkoła Podstawowa nr 2 im. ks. Henryka Znamirowskiego
• Szkoła Podstawowa nr 3 im. Lecha Wałęsy

Zabytki

• neogotycki kościół z końca XIX w pod wezwaniem Św. Anny
• murowana kaplica z 1843 r.
• trzy figury przydrożne; dwie z nich przedstawiają Chrystusa Frasobliwego i pochodzą z lat 1725 i 1728, trzecia to figura Chrystusa Nazaretańskiego z I poł. XVIII w.
• pomniki przyrody – lipy i modrzewie.
• dworek w Stryszawie Górnej
• Klasztor Sióstr Zmartwychwstanek na Siwcówce

W kompleksie hotelowym „Beskidzki Raj” znajduje się 25-metrowa wieża widokowa, która pozwala obserwować liczne pasma górskie: Beskid Żywiecki (Pasmo Policy, Pasmo Babiogórskie, Pasmo Jałowieckie) Gorce, Beskid Makowski, Beskid Śląski, Beskid Mały, jak również Wyżynę Olkuską.

Opis[edytuj]

Stalowa wieża o wysokości 25 m,

Przypisy

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Strona www Urzędu Gminy Stryszawa

p • d • e Gmina Stryszawa Siedziba gminy: Stryszawa Wsie Hucisko • Krzeszów • Kuków • Kurów • Lachowice • Pewelka • Targoszów Pozostałe Głodówka