Tworzenie stron internetowych

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: inne znaczenia.

Terespol
Urząd Miasta w Terespolu
Herb Terespola
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	bialski
Gmina	gmina miejska
Burmistrz	Jacek Danieluk
Powierzchnia	10,11 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	5707[1] 564,5 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 83
Kod pocztowy	21-550
Tablice rejestracyjne	LBI
Położenie na mapie powiatu bialskiego Terespol
Położenie na mapie województwa lubelskiego Terespol
Położenie na mapie Polski Terespol
52°04′27″N 23°36′40″E/52,074167 23,611111
TERC (TERYT)	0601021
SIMC	0922343
Urząd miejski ul. Czerwonego Krzyża 26 21-550 Terespol
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa

Terespol – miasto w województwie lubelskim, w powiecie bialskim.

Miasto magnackie położone było w końcu XVIII wieku w powiecie brzeskolitewskim województwa brzeskolitewskiego^[2]. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa bialskopodlaskiego.

Terespol jest miastem nadgranicznym położonym nad Bugiem, w polskiej części Polesia Brzeskiego. W Terespolu znajdują się kolejowe i drogowe przejścia graniczne z Białorusią.

Według danych z 31 grudnia 2011 r. miasto miało 5886 mieszkańców^[3].

Historia[edytuj]

Miasto powstało na bazie osiedla wiejskiego Błotków, wzmiankowanego w II połowie XIII w. Historycznie miasto związane jest z rodami: Flemingów, Słuszków i Czartoryskich. To kasztelan wileński Józef Bogusław Słuszka nadał nowo utworzonemu miastu dzisiejszą nazwę Terespol, dla uhonorowania swojej małżonki Teresy. W Terespolu także przyszła najprawdopodobniej na świat Izabella Czartoryska, pani Puław. Majątek Terespol jeszcze w XVIII w. był największą posiadłością Czartoryskich.

Terespol jest otoczony pocarskimi fortyfikacjami, położony pośród bagien. Podczas projektowania Twierdzy Brzeskiej centrum Terespola przesunięto o dwie wiorsty na zachód, a centrum Brześcia dwie wiorsty na wschód. Jednocześnie zmieniono nieco bieg Bugu.

28 lipca 1944 roku podczas walk o wyzwolenie Terespola zginęło 64 żołnierzy radzieckich^[4].

Sytuacja gospodarcza[edytuj]

Miasto nie posiada przemysłu. Jedyny istniejący kiedyś spory zakład przetwórstwa owoców i warzyw (produkował m.in. sławne terespolskie ogórki) upadł pod koniec lat 90. XX w. Dziś mieszkańcy utrzymują się głównie z handlu i usług oraz z pracy w firmach i instytucjach związanych z obsługą przejść granicznych, z Białorusią, o dużym natężeniu ruchu (obsługują one także lądowy ruch tranzytowy z Rosją), i wykorzystuje fakt położenia na granicy z Unią Europejską, oraz na trasie międzynarodowej E30 Cork (Irlandia)—Omsk (Rosja).

Dworzec kolejowy w Terespolu

W mieście i najbliższej okolicy znajdują się:

• przejście drogowe, z nowoczesnym, wyremontowanym terminalem
• przejście drogowe w Kukurykach (tranzytowe dla ruchu towarowego) z nowoczesnym terminalem do obsługi drogowego transportu samochodowego oraz specjalnie zbudowaną drogą celną
• przejście kolejowe (osobowe i towarowe)
• wielki kolejowy węzeł przeładunkowy Małaszewicze, dziś największa stacja przeładunkowa w Europie (otwarta 14 grudnia 1949), zlokalizowany jest na olbrzymich terenach w sąsiedztwie niewielkiej miejscowości Małaszewicze i innych okolicznych wsi. Leży on w europejskim korytarzu nr 2, na linii kolejowej E-20 Paryż—Berlin—Warszawa—Moskwa, na styku torów o szerokości 1520 mm i 1435 mm. Przeładowuje między pociągami obu szerokości ponad 5 mln ton ładunków rocznie.

Ogólne informacje o Terespolu[edytuj]

Ta sekcja od 2014-01 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać (wiarygodne) źródła, najlepiej w formie dokładnych przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Prawosławna kaplica cmentarna

W miasteczku znajdują się świątynie: kościół rzymskokatolicki Świętej Trójcy, prawosławna cerkiew św. Apostoła Jana Teologa, prawosławna kaplica cmentarna Zmartwychwstania Pańskiego oraz kościół zielonoświątkowy Źródło Życia. Działają również wspólnoty religijne baptystów i zbór Świadków Jehowy.

Żelazny obelisk z 1825 przy ul. Wojska Polskiego, upamiętniający budowę szosy brzeskiej (identyczny z warszawskim)

Pomnik Niepodległości

W Terespolu znajdują się dwie szkoły podstawowe przy ul. Sienkiewicza (nr 1) i przy Wojska Polskiego (nr 2). Ta druga mieści się w zespole szkół ogólnokształcących z liceami ogólnym i zawodowym. Są także dwa gimnazja. Przy zespole szkół stoi pamiątkowy obelisk żeliwny z 1825, ustawiony na pamiątkę budowy traktu Warszawa—Brześć (drugi identyczny monument znajduje się w Warszawie, przy ulicy Grochowskiej). W mieście jest jeszcze Pomnik Niepodległości, Pomnik Pamięci Żołnierzy Armii Czerwonej^[5], Pomnik poległych w ochronie granicy żołnierzy WOP (na terenie jednostki Straży Granicznej) oraz ustawiony na uboczu przy torach kolejowych pomnik poświęcony ofiarom transportów kolejowych do obozów koncentracyjnych w okresie II wojny światowej.

W mieście działają kluby sportowe KP Granica (piłka nożna, VI liga) oraz MULKS Terespol.

Terespol w okresie PRL był siedzibą miasta i gminy. Od kilkunastu lat wieś (gmina) i miasto rozdzieliły się i są osobnymi organizmami administracyjnymi.

W mieście i w okolicach przetrwały forty z kompleksu Twierdzy Brzeskiej – w Terespolu, Łobaczewie Małym, Kobylanach i w Lebiedziewie przy drodze na Kodeń. Z miasta widać zaś szpic pomnika w centrum twierdzy, w Brześciu, już po stronie białoruskiej.

Struktura powierzchni[edytuj]

Według danych z roku 2002^[6] Terespol ma obszar 10,2 km², w tym:

• użytki rolne: 56%
• użytki leśne: 4%

Miasto stanowi 0,37% powierzchni powiatu.

Demografia[edytuj]

Dane z 30 czerwca 2004:

• Piramida wieku mieszkańców Terespola w 2014 roku^[1].

Dzielnice[edytuj]

Zabytki[edytuj]

Stare drewniane domy

• podominikański kościół parafialny pw. Świętej Trójcy z 1863, następnie rozbudowany,
• żeliwny obelisk z 1825, upamiętniający budowę drogi Warszawa–Siedlce–Brześć,
• klasycystyczna prawosławna cerkiew parafialna św. Jana Teologa i dzwonnica z XVIII w.,
• drewniana prawosławna kaplica cmentarna Zmartwychwstania Pańskiego z 1892 na cmentarzu z XIX w.,
• przy granicy z Lebiedziewem carskie fortyfikacje.

Wspólnoty religijne[edytuj]

Cerkiew prawosławna św. Jana Teologa

Zabytkowa część kościoła parafialnego Świętej Trójcy w Terespolu

Na terenie miasta działalność religijną prowadzą:

• Kościół Rzymskokatolicki
  • Parafia Świętej Trójcy
• Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny
  • Parafia św. Jana Teologa
• Kościół Zielonoświątkowy
  • zbór
• Kościół Chrześcijan Baptystów
  • misja; zbór znajduje się w pobliskim Rokitnie
• Świadkowie Jehowy
  • zbór^[8]

Urodzeni w Terespolu[edytuj]

• Ewa Bagłaj
• Konstanty Eysymontt
• Jerzy Robert Nowak
• Igor Kosacki
• Maria Markowska
• Zygmunt Pancewicz
• Helena Sikorska

Zobacz też[edytuj]

• Cmentarz żydowski w Terespolu

Przypisy

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Oficjalna strona miasta
• Terespol w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. XII: Szlurpkiszki – Warłynka. Warszawa, 1892.

p • d • e Osiedla Terespola Błotków Duży • Błotków Mały • Mieszczany • Ogródki Łobaczewskie • Rogatka • Włóczki

p • d • e Miasta województwa lubelskiego Miasta powiatowe Miasta powiatów grodzkich Biała Podlaska • Chełm • Lublin • Zamość Miasta powiatów ziemskich Biłgoraj • Hrubieszów • Janów Lubelski • Krasnystaw • Kraśnik • Lubartów • Łęczna • Łuków • Opole Lubelskie • Parczew • Puławy • Radzyń Podlaski • Ryki • Świdnik • Tomaszów Lubelski • Włodawa Miasta gminne Annopol • Bełżyce • Bychawa • Dęblin • Frampol • Józefów • Kazimierz Dolny • Kock • Krasnobród • Lubycza Królewska • Łaszczów • Międzyrzec Podlaski • Modliborzyce • Nałęczów • Ostrów Lubelski • Piaski • Poniatowa • Rejowiec • Rejowiec Fabryczny • Siedliszcze • Stoczek Łukowski • Szczebrzeszyn • Tarnogród • Terespol • Tyszowce • Urzędów • Zwierzyniec

p • d • e Powiat bialski Siedziba powiatu Biała Podlaska Miasta Międzyrzec Podlaski • Terespol Gminy miejskie Międzyrzec Podlaski • Terespol Gminy wiejskie Biała Podlaska • Drelów • Janów Podlaski • Kodeń • Konstantynów • Leśna Podlaska • Łomazy • Międzyrzec Podlaski • Piszczac • Rokitno • Rossosz • Sławatycze • Sosnówka • Terespol • Tuczna • Wisznice • Zalesie