Tworzenie stron internetowych

Ustka
Ustka: latarnia, plaża, syrenka, kutry w porcie, wejście do portu, port w Ustce z lotu ptaka
Herb Ustki Flaga Ustki
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	słupski
Gmina	gmina miejska
Data założenia	XIII wiek
Prawa miejskie	bd.
Burmistrz	Jacek Graczyk
Powierzchnia	10,19 km²
Wysokość	0,0–26,7 m n.p.m.
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	15 869[1] 1 557,3 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 59
Kod pocztowy	76-270
Tablice rejestracyjne	GSL
Położenie na mapie powiatu słupskiego Ustka
Położenie na mapie województwa pomorskiego Ustka
Położenie na mapie Polski Ustka
54°34′43″N 16°52′09″E/54,578611 16,869167
TERC (TERYT)	2212011
SIMC	0977427
Hasło promocyjne: Ustka retroaktywna.
Urząd miejski ul. Ks. Kard. St. Wyszyńskiego 3 76-270 Ustka
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa
BIP

Ustka (niem. Stolpmünde) – miasto w północnej Polsce, w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, siedziba gminy wiejskiej Ustka. Ustka jest położona na Wybrzeżu Słowińskim, u ujścia rzeki Słupi do Morza Bałtyckiego. Jest miastem portowym, uzdrowiskiem z dwoma letnimi kąpieliskami morskimi.

Według danych z 31 grudnia 2014 r. miasto miało 16 056 mieszkańców^[2].

Od 13 lipca 2003 r. Ustkę i Słupsk łączy porozumienie zwane Dwumiastem. Oba miasta są połączone komunikacją kolejową i autobusową.

W Lędowie koło Ustki zlokalizowane jest Centrum Szkolenia Marynarki Wojennej, będące głównym ośrodkiem szkoleniowym dla potrzeb Marynarki Wojennej.

Położenie[edytuj]

Ustka z lotu ptaka (2010)

W okresie powojennej polskiej administracji, w latach 1950–1975 należała do województwa koszalińskiego, a w latach 1975–1998 – do województwa słupskiego.

Znajduje się na północno-zachodnim krańcu województwa pomorskiego, w powiecie słupskim.

Ma powierzchnię 10,19 km², z czego 46% stanowią lasy, a 11% – użytki rolne.^{[potrzebny przypis]}

Według danych z 1 stycznia 2015 r. powierzchnia miasta wynosiła 10,19 km²^[3]. Ustka obejmuje 0,44% powierzchni powiatu słupskiego oraz 16,4% jego ludności.

W Ustce do Morza Bałtyckiego uchodzi rzeka Słupia. W zachodniej części miasta do morza uchodzi także strumień Czarna.

Układ miejski tworzy: 88 ulic, 2 place (Dąbrowskiego, Wolności) oraz 3 trakty (Promenada Nadmorska, Bulwar Portowy, Trakt Solidarności). Dawne dzielnice miasta: Grabienko, Mokrzyca, Ustka-Leśniczówka.

Miasto graniczy z gminą wiejską Ustka.

Zdjęcie lotnicze Ustki

Demografia[edytuj]

Według protokołu wizytacji biskupiej z 1665 osiedlonych w ówczesnej Ustce było 33 rodziny^[4]. W październiku 1947 Ustkę zamieszkiwało 3458 Polaków i 371 Niemców^[5].

Zmiana liczby ludności w Ustce od 1818 r. w tys. osób[6]

• Piramida wieku mieszkańców Ustki w 2014 roku^[1].

Toponimia[edytuj]

Przez kilka miesięcy po przejęciu miasta przez administrację polską w 1945 roku równolegle funkcjonowało kilka nazw miasta: Nowy Słupsk, Nowe Słupie, Postomin, Postomino, Słupioujście, Słupie, Ujście i Uszcz^[7]. Ostatecznie rozporządzeniem w 1946 roku ustalona została nazwa Ustka^[8].

Historia[edytuj]

 Osobny artykuł: historia Ustki.

Z umowy słupskich radnych ze Święcami (Jaśko ze Sławna oraz Jaśko z Darłowa) z 2 lutego 1337 pochodzi informacja o istnieniu warowni w miejscu ujścia Słupi. Warownia w Ustce jest grodziskiem „quondam castrum”, w umowie jest to miejsce określone jako:

...nec non totum et integrum portum Stolpesmunde dictum, penes aquam stolpensem tam ab una quam alia parte situm...

...jak również cały i niepodzielny port Ustka, położony po obu stronach rzeki Słupi...^[9]

Podobnie jak mieszkańcy innych wsi miejskich, ustczanie byli poddanymi Słupska. Z tego tytułu składać musieli przysięgę poddańczą, tzw. przysięgę ustecką, oraz płacić podatki na rzecz miasta, dbać o stan portu i nabrzeży, naprawiać je, udzielać pomocy przy rozładunku i załadunku statków oraz przy wejściu statków do portu. Obowiązywał ich także przymus młynny (młyn miejski w Zamełowie). Mieszkańcy Ustki wyróżniali się nie tylko obowiązkiem świadczenia wszelkich prac i usług związanych z portem, ale także płaceniem podatku szosowego, a nie czynszu, lub odrabianiem pańszczyzny. Aż do wojny trzydziestoletniej samodzielni ekonomicznie ustczanie, głównie szyprowie, karczmarze i wójtowie, przyjmowali obywatelstwo miasta Słupska i korzystali z przywilejów wynikających z posiadania praw miejskich. Rada miejska Słupska ustanawiała statuty, regulaminy i taryfy portowe, mianowała wójta, decydowała o wszelkich pracach związanych z funkcjonowaniem portu, określała rodzaje i wysokość podatków płaconych przez ustczan, sprawowała patronat nad kościołem i szkołą. Rada miejska, jako sąd wyższy, była instancją odwoławczą od wyroków sądu niższego. Wójt Ustki był jednocześnie wójtem portowym.Sprawował on władzę wykonawczą na terenie Ustki w odniesieniu do jej stałych mieszkańców, przebywających okresowo gości (kupców) oraz spraw wynikających z bieżącego funkcjonowania portu.

Od 1329 do końca 1342 Ustka i Słupsk w drodze zastawu były w posiadaniu zakonu krzyżackiego. Był to okres trudny, bo gdy zawisła groźba przejęcia ziemi przez zakon w wieczyste posiadanie, gdyż książę Bogusław V nie był w stanie spłacić w terminie, do 1 stycznia 1343 r., należnej kwoty 3334 grzywien, sumę tę wpłaciło społeczeństwo. Pieniądze te pozwoliły Słupskowi i mieszkańcom ziemi słupskiej wykupić się z rąk Krzyżaków.

Od XIII wieku na tereny te napływali niemieccy kolonizatorzy. Liczba ludności coraz szybciej wzrasta. Kościół w Ustce, która już teraz ma inną nazwę – Stolpmünde, jest budowany wraz z kościołem w Grabnie (1356). Zbudowany z drewna kościół pod wezwaniem św. Mikołaja stał na podwyższeniu, prawdopodobnie w środku starego grodziska słowiańskiego. Filialna świątynia kościoła w Grabnie była wykorzystywana jako znak nawigacyjny; dzienny i nocny.

Port w Ustce – kanał portowy (1905)

Poważniejszą inwestycją była, rozpoczęta (według Andersona) około połowy XIV w., rozbudowa portu. Zbudowano wówczas pierwsze trwałe urządzenia portowe w postaci mol o długości ok. 55 m, wykonanych z kaszyc, wzmocnionych palami, oraz drewnianych umocnień brzegowych kanału portowego długości: lewy, zachodni brzeg – 280 m, prawy, wschodni – 320 m. Przedłużeniem umocnień były mola. Następny etap rozbudowy portu, połączony z kapitalnym remontem dotychczasowych urządzeń, miał miejsce w XV w. Przedłużono wówczas mola do ok. 100 m, wzmocniono wschodni brzeg kanału portowego palową ścianą o długości 170 m oraz wymieniono wszystkie zużyte lub uszkodzone elementy dotychczasowych konstrukcji.

Wizytacje szkół przynoszą pierwsze informacje o szkole w Ustce z 28 lipca 1590 i z 1729. W 1590 wzmiankowano też, że mieszkańcy Ustki zajmują się intensywnie także rybołówstwem.

2 listopada 1626 do portu w Ustce wkroczyły szwedzkie wojska, rozpoczęła się wojna trzydziestoletnia. Obroty portu spadły. Zmniejszyła się też liczba mieszkańców. Dodatkowo do klęsk związanych z wojną w 1644 Ustkę strawił pożar; ocalało 15 domów i kościół.

W 1648 traktat pokojowy i dodatkowe uzgodnienia w 1653 przyporządkowały wschodnią część Pomorza Zachodniego, a więc i Ustkę, pod zwierzchnictwo Brandenburgii.

W XVIII wieku nieliczne statki rozładowywane były na redzie. W 1794 Ustka liczyła około 700 mieszkańców.

Nowa wojna wywołana przez Napoleona powoduje, że Wielka Armia zajmuje Pomorze Zachodnie na przełomie 1806/07. Port w Ustce był blokowany.

Latarnia morska w Ustce (XIX w.)

W 1888 był konsekrowany nowy kościół. Budynek murowany z cegły na fundamencie z głazów granitowych. Budowa kolei (początek XX wieku) wąsko- i szerokotorowej dokonała przyspieszenia w rozwoju gospodarczym portu jak również całego regionu. Liczba ludności Ustki w 1818 wynosiła 477, a w 1941 – 5051 osób.

Port w Ustce – nabrzeże (1910)

Pierwsze, wcale niemałe inwestycje infrastruktury wypoczynkowej zostały podjęte przez gminę miejską w 1911. Budowle po obu stronach portu były konstrukcji drewnianej usadowione na palach. Projekt wzorował się na łazienkach w Sopocie. Od tego czasu jest nieprzerwany przyrost realizacji tych inwestycji.

W 1904 latarnia morska w Ustce emitowała światło białe przerywane. A od 1913 dodatkowo na wschodnim falochronie pracowała syrena przeciwmgłowa.

W dniu 8 stycznia 1914 roku doszło na plaży zachodniej w rejonie Ustki do katastrofy morskiej - mały i stary parowiec „Stolp” został wyrzucony podczas sztormu na brzeg.

Od września 1939 i od czerwca 1941 obowiązywały na pewien czas obostrzenia dla cywilnego ruchu statków. W czasie wojny pojawiły się plany rozbudowy portu. Szybko zaniechano prac, a jedynym niemym świadkiem tych zdarzeń jest kawałek niedokończonego mola (tzw. trzecie molo). Od 1942 w niewielkim stopniu była rozbudowywana stocznia. Do połowy 1944 w Ustce było ok. 230 więźniów. W 1944 dla Ustki (w szczególności ze względu na port, który dawał możliwość ucieczki przed frontem) rozpoczął się okres zgromadzeniem się dużej liczby uchodźców. Panowała szczególnie ostra zima, brakowało kwater i żywności.

9 marca 1945 żołnierze niemieccy skapitulowali po niewielkiej wymianie ognia z oddziałem Armii Czerwonej. Została w mieście utworzona komendantura, która utworzyła niemiecką, pomocniczą administrację z niemieckim burmistrzem. Zaczęli zjeżdżać się polscy osiedleńcy. Pierwsza polska władza, Zarząd Miejski, rozpoczęła urzędowanie 11 maja 1945. Pierwszym burmistrzem został Wacław Jaworski, a jego zastępcą Wacław Michalski^[10]. Stacja PKP wznowiła ponownie działalność na trasie Słupsk – Ustka 29 czerwca 1945 przyjazdem pociągu, którym przybyli zaproszeni do Ustki goście na pierwsze po wojnie Święto Morza. Urząd Pocztowy, uruchomiony 3 maja 1945, obejmował początkowo swym zasięgiem Ustkę i 20 okolicznych gmin. Oficjalne przekazanie władzy administracyjnej Polakom odbyło się 22 lipca 1945 r. Zlikwidowana została radziecka komendantura wojenna. W tym czasie zameldowanych było w Ustce 266 Polaków.

W grudniu 2013 roku oddano do użytku obrotową kładkę dla pieszych nad kanałem portowym. Stalowa konstrukcja o masie ponad 80 t ma blisko 58 m długości, wysoki na 24 m pylon oraz pomost o szerokości 4 m. Obracanie kładki trwa 4 min. i jest możliwe dzięki napędowi elektrycznemu. Budowa trwała pół roku i pochłonęła 4,39 mln zł^[11]. Po dwuletniej przerwie związanej z awarią kładkę otwarto ponownie w maju 2017 roku^[12].

Widok z latarni od strony portu (lipiec 2010)

Uzdrowisko Ustka[edytuj]

W uzdrowisku prowadzone może być leczenie w następujących kierunkach: choroby ortopedyczno-urazowe, choroby układu nerwowego, choroby reumatologiczne, choroby kardiologiczne i nadciśnienie, choroby górnych dróg oddechowych^[13].

Uzdrowisko posiada 6 zakładów lecznictwa uzdrowiskowego, w tym 4 sanatoria, 3 zakłady przyrodolecznicze oraz przychodnia uzdrowiskowa^[14].

Ustkę charakteryzuje klimat o właściwościach leczniczych a ponadto naturalne surowce lecznicze:

• solanka 3,43% chlorkowo-sodowa, jodkowa, hipotermalna ze złoża „Ustka IGH-1”,
• złoża torfu leczniczego – borowiny o nazwie „Ustka-1”, zaliczane do kopalin podstawowych^[15].

Kąpieliska[edytuj]

Ustka – plaża wschodnia z lotu ptaka (lipiec 2010)

Na terenie miasta wyznaczono 2 letnie kąpieliska morskie^[16]:

• Ustka Wschód – obejmujące długość 500 m linii brzegowej liczonej w kierunku wschodnim od ok. 250 m falochronu wschodniego,
• Ustka Zachód – obejmujące długość 200 m linii brzegowej liczonej w kierunku zachodnim od ok. 110 m od falochronu zachodniego.

W 2012 r. kąpieliska Ustka Wschód i Ustka Zachód spełniały obowiązkowe wymogi jakościowe dla wody w kąpielisku Unii Europejskiej^[17]. Kąpieliska miejskie strzeżone są przez ratowników ze Słupskiego WOPR w okresie letnim (lipiec – sierpień)^[18].

W 2013 r. ustalono sezon kąpielowy w okresie od 15 czerwca do 15 września^[16].

Architektura[edytuj]

Zabytki[edytuj]

Zabytkowa latarnia morska w Ustce

Dawne osiedle rybackie, (XIX/XX w.)

Willa Red z 1890, styl wilhelmiński

Ustka, port, zabudowa wschodnia

W Wikimedia Commons znajdują się multimedia związane z tematem: Baza Morskich Ratowników w Ustce

Nadzór nad zabytkami znajdującymi się na terenie gminy miejskiej Ustka sprawuje słupska delegatura Pomorskiego Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków oraz Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków.

• Kościół św. Jana Chrzciciela i św. Mikołaja – skwer (cmentarz przykościelny), kościół został rozebrany w 1889, widoczne fundamenty
• Kościół pw. Najświętszego Zbawiciela
  • wybudowany został w latach 1885-1888, w stylu neogotyckim, wzniesiony pierwotnie za wsią, na pustej wydmie, we wnętrzu świątyni na uwagę zasługują:
    • protestanckie empory
    • krucyfiks z 1752 (przeniesiony ze starego kościoła pw. św. Mikołaja)
    • witraż z wyobrażeniem Chrystusa ratującego św. Piotra z morskich fal (dzieło nowoczesne)
    • organy z manufaktury Völknera w Duninowie
    • dwa XVII-wieczne obrazy – na pierwszym przedstawiono rodzinę Kalffów u stóp Chrystusowego Krzyża (ufundowany w intencji duszy syna tej rodziny, który zginął na morzu w 1674), drugi zaś przedstawia Ukrzyżowanie (ufundowany w 1652)
• domki rybackie i kamieniczki z XIX/XX wieku
• latarnia morska w Ustce
  • wybudowana w 1892 z czerwonej cegły u nasady wschodniego falochronu, posiada ośmiokątną wieżę o wysokości 21,5 m, wysyła światło na odległość prawie 30 km, zastąpiła światło latarni wciąganej od 1871 na maszt stacji pilotów
• Port morski Ustka
  • morska przystań żeglarska w ujściu rzeki Słupi; ma charakter portu morskiego z wszystkimi rodzajami konstrukcji dla obsługi statków o niewielkich wymiarach
  • falochron wcinający się w mor240px|ze na około 100 m, w Ustce istnieje również tzw. III molo będące pozostałością po niedokończonych planach niemieckich sprzed II wojny światowej, kiedy to miano utworzyć z miasta drugą Gdynię, między trzecim molem a dzisiejszym portem planowano powstanie dwóch basenów dla wielkich statków
• dzielnica willowa
  • usytuowana zaraz za promenadą i rozciągająca się w głąb śródmieścia, na uwagę zasługują:
• willa Red z 1890, z wieżą i tarasem widokowym
  • Dom Pracy Twórczej z 1890, o konstrukcji ryglowej z czterokondygnacyjną wieżą
• była Baza Ratowników Morskich
  • tzw. czerwona szopa, powstała w 1867 ze względu na ówczesne liczne wypadki statków, zwłaszcza w rejonie Ustki, budynek wieńczy godło ratownicze – maltański krzyż
• Zakład Przyrodoleczniczy (proj. Heinrich Dunkel)
  • zbudowany w 1912 w celu leczenia chorób układu oddechowego, układu krążenia, przemiany materii i reumatyzmu; budynek wzniesiono w miejscu, gdzie w 1877 zbudowano pierwsze usteckie łazienki parowe, do łazienek tłoczono morską wodę, którą podgrzewano i wykorzystywano do kąpieli leczniczych
• Promenada Nadmorska
  • jej historia sięga 1875, kiedy założono tu park z alejami spacerowymi, w spacerach i śniadaniach na promenadzie lubował się książę Otto von Bismarck

Pomniki i miejsca pamięci narodowej[edytuj]

Pomnik "Umierajacy wojownik"

• Ławeczka Ireny Kwiatkowskiej, pomnik odsłonięty 25 lipca 2012 roku w parku uzdrowiskowym
• pomnik Fryderyka Chopina w Parku Nadmorskim, przedstawia postać kompozytora kierującego się w stronę morza. Odsłonięty został 23 czerwca 1979, jego autorką jest Ludwika Nitschowa (twórczyni warszawskiej syrenki)
• "Umierający wojownik" pomnik autorstwa Josefa Thoraka w Parku Nadmorskim, ku czci 76 mieszkańców Ustki poległych w czasie I wojny światowej, odsłonięty 22 stycznia 1922, przedstawia nagiego, upadającego, rannego wojownika dźwigającego tarczę, na której po raz pierwszy uwieczniono herb Ustki
• krzyż poległych – monument w parku Jana Pawła II, przed neogotyckim kościołem. Przeniesiony ze wsi Zimowiska pod koniec XX wieku
• pomnik matki czekającej na powrót syna z morza. Został odsłonięty w 2002 roku przy wschodnim nabrzeżu portu, pomiędzy Latarnią Nadmorską a Kapitanatem Portu w Ustce, przedstawia kobietę zwróconą twarzą do portu. Kompozycji towarzyszą cztery tablice ze scenami portowymi. Wkomponowano też dawne koło sternicze i kotwice. W przeddzień odsłonięcia nieznani sprawcy oderwali głowę rzeźbie i porzucili na terenie miasta. Część pomnika doklejono, jednak widoczne są spękania postaci.
• figura św. Jana Nepomucena na zachodnim nabrzeżu portu, przy nowej stacji ratowników morskich SAR. Do 2010 roku usytuowany był na wschodnim falochronie. Wykonany z drewna.
• pomnik usteckiej Syrenki na wschodnim falochronie, w dawnym miejscu pobytu pomnika św. Jana Nepomocena, autorstwa ustczanina Michała Rosa, z mosiądzu. W wyniku lokalnej akcji i zbiórki społecznościowej odsłonięty w sierpniu 2010 roku, w miejscu, gdzie dotychczas znajdował się pomnik św. Jana Nepomucena. Huta nie wykonała zlecenia zgodnie z projektem autora, przez co prosił on władze lokalne o usunięcie Syrenki z widoku publicznego. Po odsłonięciu pomnika, został oszpecony przy udziale narzędzi mechanicznych przez nieznanych sprawców. Jesienią 2010 roku pomnik zdemontowano z falochronu, poprawiano w hucie uszkodzoną twarz i biust, jednak bez pozytywnego skutku. Rzeźba, wbrew protestom rzeźbiarza, wróciła do Ustki zimą 2010 roku.
• obelisk upamiętniający gen. Stanisława Sosabowskiego, przy skrzyżowaniu ulic Jagiellońska i Grunwaldzka z rondem patrona obelisku.

Gospodarka^[19][edytuj]

Port Ustka – z lotu ptaka

Nabrzeże portowe

Ustka, port, jachty w basenie węglowym

W 1858 r. zawinęły do Ustki statki z ponad 40 portów, a w 1868 r. z około 60 portów basenu Morza Bałtyckiego i Morza Północnego, najczęściej – oprócz niemieckich – z Kopenhagi, Norwegii (Stavanger, Bergen) i Amsterdamu. Angielskie żaglowce przybywały z Londynu, Newcastle, Sunderlanu, Liverpoolu i Hartlepoolu^[20].

Liczba kutrów rybackich w Ustce w latach 1886-1939

W Ustce ostatni drewniany szkuner żaglowy spłynął na wodę w 1866 r. W roku następnym dwa szkunery 38 i 39-łasztowy wzmocniono po raz pierwszy płytami galwanizowanymi oraz stalowymi^[21].

W 1903 i 1904 zbudowano po jednym małym parowcu – 157 i 299 BRT. Po I Wojnie Światowej i w latach kryzysu powojennego działalność w Ustce prowadziła jedna stocznia. Właściciel Józef Bartsch w swojej produkcji oferował łodzie wiosłowe, motorowe, jachty oraz drewniane i stalowe kutry rybackie^[9]. Flota macierzysta Ustki w 1906 r.

• Stadt Stolp parowiec śrubowy; szkuner 415,4 m³ 146,6 BRT
• Pomerania szkuner z żaglami gaflowymi 639,0 m³ 225,6 BRT
• Mathilde parowiec śrubowy; szkuner 1951,9 m³ 689,0 BRT
• Pomerania parowiec śrubowy; szkuner z żaglem gaflowym 305,3 m³ 107,8 BRT
• Fritz parowiec śrubowy z 3 drewnianymi masztami 466,4 m³ 164,7 BRT
• Martha parowiec śrubowy 445,0 m³ 157,0 BRT
• Frieda parowiec śrubowy 846,6 m³ 298,9 BRT
• ponadto 1 żaglowiec (szkuner gaflowy) 19,3 BRT

W pierwszych latach ubiegłego stulecia Ustka wzbogaciła się o mleczarnię oraz gazownię (w 1904 r.), którą rozbudowano w latach 1937 i 1938 r. Po pierwszej wojnie powstała tu niewielka fabryczka maszyn (przy tzw. drodze Eldorado, na lewym brzegu rzeki), do której należał warsztat naprawczy samochodów. W 1937 r. rozpoczęła produkcję fabryczka kiełbas z wątróbek dorszowych^[9].

W 1947 r. w Ustce czynne były między innymi zakłady związane z gospodarką morską: "Stocznia"- warsztaty mechaniczne zatrudniały 260 pracowników, 3 wędzarnie – łącznie 61 pracowników, zakład konserwowy "Światowid" – 55 pracowników, Miejskie Zakłady Gazowni, Wodociągów i Kanalizacji – 25 pracowników. Prócz tego pracowały zakłady rzemieślnicze zatrudniające po kilka osób.

Ta sekcja od 2008-07 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać (wiarygodne) źródła, najlepiej w formie dokładnych przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tej sekcji. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Na 30 kwietnia 2004 zacumowanych w porcie Ustka było 117 kutrów i łodzi rybackich. Na terenie miasta zlokalizowane są także firmy branżowo związane z rybołówstwem – zakłady mechaniczne i elektromechaniczne, sieciarnie. Ważnym elementem całego sektora są przetwórnie ryb. Dawne duże przedsiębiorstwa państwowe zatrudniające w czasach PRL po kilka tysięcy osób albo zbankrutowały (Stocznia Ustka SA), albo zostały sprywatyzowane. Na terenie dawnej stoczni zlokalizowane są nieduże prywatne spółki branżowo związane z rybołówstwem lub przemysłem okrętowym. Działalność ta jest jednak zanikająca i przewiduje się w przyszłości turystyczno-rekreacyjny charakter dawnych terenów przemysłowych. Teren drugiego pod względem wielkości państwowego przedsiębiorstwa PPiUR "Korab" został sprzedany i obecnie działają tam przedsiębiorstwa z branży turystyczno-noclegowej (osiedle deweloperskie przy ul. Na Wydmie), pensjonaty. W innej jego części zlokalizowano pierwszą na polskim wybrzeżu aukcję rybną, sieciarnię (firma duńska) oraz usługi^[22].

Kultura[edytuj]

Ogólnopolski Festiwal Sztucznych Ogni w Ustce w 2010 roku

Muzeum Piekarnictwa i Cukiernictwa

Media[edytuj]

• Radio
  • W Ustce na stałe stacjonuje korespondent Polskiego Radia Koszalin, który przekazuje również relacje do ogólnopolskich rozgłośni Polskiego Radia.
• Prasa
  • "Ziemia Ustecka" – bezpłatny dwumiesięcznik, najstarsza gazeta ustecka (istnieje od 2000 roku)
  • "Kurier Ustecki" – bezpłatny dwutygodnik
  • Głos Pomorza – Dziennik Pomorza Środkowego
  • "Dziennik Słupski" – dodatek Dziennika Bałtyckiego
  • "Nasze Miasto" – bezpłatny dziennik Słupska i Ustki
  • "Zbliżenia" – dwutygodnik regionalny

Plaża w Ustce

Syrenka na falochronie

Widok z mola w stronę latarni i portu

Plaża wschodnia

Plaża po sztormie

Pomnik "Ludziom Morza"

Trzecie molo na plaży zachodniej -

Oświata^[9][edytuj]

Szkolnictwo do 1939 r.[edytuj]

Przez cały XIX w. w Ustce była tylko jedna szkoła powszechna, początkowo kilkuklasowa – elementarna, następnie o pełnym zakresie edukacji stopnia podstawowego. W roku szkolnym 1897/98 pracowało w niej 6 nauczycieli, a w 1917 r. 8 nauczycieli i 3 nauczycielki. W budynku szkoły mieściły się odrębne klasy szkoły średniej niższego szczebla. W końcowych latach XIX w. założono w Ustce państwową szkołę nawigacyjną pierwszego stopnia (die Konigliche Navigationsvorschule). Szkoła ta stale borykała się z brakiem dostatecznej liczby kandydatów. Zlikwidowano ją w 1910 r.

Szkolnictwo po 1945 r.[edytuj]

W roku szkolnym 1977/78 do szkół podstawowych uczęszczało 1731 uczniów, Liceum Ogólnokształcące ukończyło 58 uczniów, a szkołę zawodową 65.

Szkoła Podstawowa nr 2 im. Kmdra Bolesława Romanowskiego

Szkoły podstawowe:

• Szkoła Podstawowa nr 1 im. kpt. Leonida Teligi,
• Szkoła Podstawowa nr 2 im. kmdra Bolesława Romanowskiego,

Gimnazja:

• Gimnazjum im. gen. Mariusza Zaruskiego,
• Społeczne Gimnazjum Usteckiego Towarzystwa Oświatowego,

Szkoły ponadgimnazjalne:

• Zespół Szkół Technicznych:
  • Technikum,
  • Technikum Uzupełniające dla Dorosłych,
  • Zasadnicza Szkoła Zawodowa,
• Zespół Szkół Ogólnokształcących im. Mikołaja Kopernika:
  • Liceum Ogólnokształcące,
  • Liceum dla Dorosłych,

Szkoły wyższe:

• Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny Akademii Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte,

Towarzystwa oświatowe:

• Ustecki Uniwersytet Trzeciego Wieku,
• Usteckie Towarzystwo Oświatowe,
• Ustecki oddział IQ Szkoła Pamięci

Sport[edytuj]

Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji

Kluby i towarzystwa sportowe:

• Miejski Klub Sportowy "Jantar Ustka"
• Lekkoatletyczny Klub Sportowy "Jantar Ustka"
• Klub Tenisa Stołowgo
• Stowarzyszenie Turystyczno Sportowe "STS Ustka"
• Stowarzyszenie Sympatyków Piłki Ręcznej "Szczypiorniak Ustka"
• Stowarzyszenie "Yacht Klub Ustka"
• Związek Kulturystyki i Fitnes
• Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej
• Ustecki Towarzystwo Sympatyków Sportu

Uczniowskie Kluby Sportowe:

• Bałtyk
• Fala
• Słupia
• Kyokushin
• Hetman
• Opty
• Jijitsu Gepard
• Tennis Team Club

Usteccy sportowcy:

• Natasza Caban
• Tomasz Iwan
• Barbara Madejczyk
• Agnieszka Pogroszewska
• Kazimierz Adach

Komunikacja[edytuj]

Kolej[edytuj]

Stacja kolejowa w Ustce

Ustka stanowiła niegdyś stację węzłową, skąd odchodziły linie kolejowe:

• Piła Główna – Ustka
• Sławno – Ustka o długości 36 km
• Komnino – Ustka o długości 24 km

W tej chwili istnieje tylko linia kolejowa Piła Główna – Ustka, pozostałe dwie zostały rozebrane po 1945 przez Armię Czerwoną jako zdobycz wojenna.

Na terenie miasta (od 10 czerwca 1996, kiedy to włączono Mokrzycę w jego granice administracyjne) znajdują się obecnie dwa czynne przystanki kolejowe: Ustka oraz Mokrzyca .

Jest to linia kolejowa jednotorowa zelektryfikowana.

Transport autobusowy[edytuj]

Z Ustki drogą krajową nr 21 można dojechać do Słupska autobusami firm:

• Przedsiębiorstwo Państwowej Komunikacji Samochodowej w Słupsku S.A. – Niebieska Linia,
• Słupskie Przedsiębiorstwo Komunikacji "Dana Express" – nie zatrzymuje się na przystankach poza granicami Ustki i Słupska
• Nord Express sp. z o.o. – linia 100 Trasa do Lędowo-Osiedle ( Centrum Szkolenia Marynarki Wojennej )
  • – linie: Ex 100 i N 100, nie zatrzymują się na przystankach poza granicami Ustki i Słupska
• Usługi Przewozowe "Ramzes Wodnica" – dojeżdża do Lędowo Osiedle ( Centrum Szkolenia Marynarki Wojennej )

Z dniem 01. 09. 2010 roku słupski Miejski Zakład Komunikacji zrezygnował z obsługi tejże trasy.

Z Ustki istnieje połączenie do Osiedla Przewłoka, wsi Przewłoka i Wodnica:

• "Komunikacja miejska" – linia 2

Na zlecenie gminy wiejskiej Ustka usługi przewozowe z Ustki do wielu miejscowości gminnych świadczą ponadto:

• Usługi Przewozowe "Ramzes Wodnica"
• "Lazur Poddąbie" sp. z o.o.

Z Ustki jest wiele połączeń dalekobieżnych Przedsiębiorstwa Państwowej Komunikacji Samochodowej w Słupsku S.A.:

całorocznych do:

• Hrubieszowa
• Katowic
• Jeleniej Góry
• Warszawy
• Zakopanego (przez Toruń)

sezonowych do:

• Łodzi
• Kłodzka
• Rowów
• Zakopanego (przez Grudziądz)

Administracja[edytuj]

Ratusz – siedziba Urzędu Miasta Ustka

Ustka ma status gminy miejskiej. Mieszkańcy wybierają do Rady Miasta Ustka 15 radnych^[24].

Mieszkańcy wybierają radnych do sejmiku województwa w okręgu nr 1. Posłów na Sejm wybierają z okręgu wyborczego nr 26, senatora z okręgu nr 62, a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu nr 1.

Ustka jest obszarem właściwości miejscowej Sądu Rejonowego w Słupsku, Sądu Okręgowego w Słupsku^[25] i Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Słupsku^[26].

Miasta i gminy partnerskie[edytuj]

• Bielsko-Biała – porozumienie o współpracy zawarte 20 lipca 2002 r.^[27]
• Słupsk – deklaracja współpracy partnerskiej w ramach Dwumiasta 13 lipca 2003 r.

Współpraca międzynarodowa[edytuj]

Miasta i gminy partnerskie:

• Enkhuizen (Holandia) – umowa partnerska podpisana 5 maja 1992 r.^[28]
• Kappeln (Niemcy) – umowa partnerska została zawarta 8 maja 1991 r.^[29]
• Palanga (Litwa) – porozumienie zostało zawarte 8 lipca 2006 r.^[30]
• Pionierskij (obwód kaliningradzki) – umowa o współpracy podpisana 11 września 2008^[31]

Wspólnoty wyznaniowe[edytuj]

Poewangelicki Kościół Najświętszego Zbawiciela

• Kościół rzymskokatolicki:

• Parafia św. Pio w Ustce
• Parafia Najświętszej Maryi Panny Gwiazdy Morza w Ustce
• Parafia Najświętszego Zbawiciela w Ustce

• Kościół Zielonoświątkowy:

• Zbór Kościoła Zielonoświątkowego w Ustce

• Świadkowie Jehowy:

• Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy Ustka-Wschód
• Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy Ustka-Zachód^[32]

Zobacz też[edytuj]

• Kościół Najświętszego Zbawiciela w Ustce
• Kościół św. Jana Chrzciciela i św. Mikołaja w Ustce
• Latarnia Morska Ustka

Przypisy

Linki zewnętrzne[edytuj]

W Wikimedia Commons znajdują się multimedia związane z tematem: Ustka

Wikimedia Commons ma galerię ilustracji związaną z tematem: Plaża w Ustce

• Strona miasta
• Lokalna Organizacja Turystyczna – Informacja Turystyczna Ustka
• Wirtualny Spacer po Ustce
• Ujść w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. XII: Szlurpkiszki – Warłynka. Warszawa, 1892.

p • d • e Gmina Ustka Siedziba gminy: miasto Ustka Sołectwa Charnowo • Dębina • Duninowo • Gąbino • Grabno • Lędowo • Machowinko • Machowino • Możdżanowo • Niestkowo • Objazda • Pęplino • Przewłoka • Rowy • Starkowo • Wodnica • Wytowno • Zaleskie • Zimowiska Miejscowości niesołeckie Bałamątek • Dalimierz Przewłocki • Dominek • Kolonia Duninowo • Duninówko • Kolonia Gąbino • Golęcino • Krężołki • Lędowo-Osiedle • Machowino-Kolonia • Mącznik • Michnowo • Modlinek • Modła • Kolonia Objazda • Orzechowo • Osieki Słupskie • Owczary • Pęplin • Pęplinko • Kolonia Pęplino Pierwsze • Poddąbie • Redwanki • Rówek • Smużki • Kolonia Starkowo • Kolonia Wodnica • Wytowno (osada) • Zabłocie • Zapadłe • Zalesin • Żabiniec

p • d • e Powiat słupski Miasta Kępice • Ustka Gminy miejskie Ustka Gminy miejsko-wiejskie Kępice Gminy wiejskie Damnica • Dębnica Kaszubska • Główczyce • Kobylnica • Potęgowo • Słupsk • Smołdzino • Ustka

p • d • e Miasta województwa pomorskiego Miasta powiatowe Bytów • Chojnice • Człuchów • Gdańsk • Gdynia • Kartuzy • Kościerzyna • Kwidzyn • Lębork • Malbork • Nowy Dwór Gdański • Pruszcz Gdański • Puck • Słupsk • Sopot • Starogard Gdański • Sztum • Tczew • Wejherowo Miasta gminne Brusy • Czarna Woda • Czarne • Czersk • Debrzno • Dzierzgoń • Gniew • Hel • Jastarnia • Kępice • Krynica Morska • Łeba • Miastko • Nowy Staw • Pelplin • Prabuty • Reda • Rumia • Skarszewy • Skórcz • Władysławowo • Ustka • Żukowo