Tworzenie stron internetowych

Zobacz też: Wetlina – rzeka.

Wetlina
Lokale gastronomiczne w Wetlinie
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	leski
Gmina	Cisna
Liczba ludności	307
Strefa numeracyjna	(+48) 13
Kod pocztowy	38-608
Tablice rejestracyjne	RLS
SIMC	0347927
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Wetlina
Położenie na mapie Polski Wetlina
49°09′27″N 22°28′02″E/49,157500 22,467222
Multimedia w Wikimedia Commons

Wetlina – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie leskim, w gminie Cisna, nad potokiem Wetlina, na granicy Ciśniańsko-Wetlińskiego Parku Krajobrazowego z Bieszczadzkim Parkiem Narodowym, przy drodze wojewódzkiej nr 897.

Nazwa miejscowości pochodzi od rodzaju wierzby „wetlyny”^[1]. Wieś należała do posiadłości rodu Kmitów. We wsi znajduje się rzymskokatolicki kościół parafialny pw. Miłosierdzia Bożego.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Historia[edytuj]

Wieś lokowana na prawie wołoskim. Do 1553 Wetliną władał Piotr Kmita Sobieński, a po jego śmierci - bezdzietna wdowa Barbara Kmita z Herburtów. Po śmierci Barbary w 1580 wieś przejął jej brat, Stanisław Herburt.

W połowie XIX wieku właścicielem posiadłości tybularnej Wetlina był Ksawery hr. Krasicki^[2].

W okresie międzywojennym w miejscowości stacjonowała placówka Straży Granicznej I linii „Wetlina”^[3].

25 września 1944 wieś została zajęta przez wojska radzieckie^[4].

Do 1945 zamieszkana przez Bojków, od 1945 całkowicie wysiedlona w wyniku walk LWP z UPA, zasiedlana ponownie na przełomie lat 50/60 XX w. Pierwszymi nowymi osadnikami byli pracownicy leśni oraz oo. bernardyni.

Wieś położona jest nieopodal źródła Wetlinki, będącej prawobrzeżnym dopływem rzeki Solinki. Od zachodu i południa otoczona jest szczytami górskimi Jawornik, Paportna (1198 m n.p.m.), od północy ciągnie się Połonina Wetlińska ze szczytem Roh (1255 m n.p.m.).

W Wetlinie znajdowała się największa cerkiew w Karpatach - pięciokopułowa na planie krzyża. Dziś na jej miejscu znajduje się kościół rzymskokatolicki.

We wsi został ustanowiony pomnik żołnierzy WOP, którzy zginęli w walkach z oddziałami UPA.

Miejscowość jest siedzibą Stowarzyszenia Rozwoju Wetliny i Okolic, które w dolinie Wetlinki wytyczyło ścieżkę historyczną przebiegającą przez tereny nieistniejących wsi Jaworzec, Łuh i Zawój, otwartą 14 czerwca 2012. Od 2013 wydaje ono corocznie Czasopismo Historyczno-Krajoznawcze „Bieszczady Odnalezione”^[5], nawiązujące nazwą do wspomnianej wyżej ścieżki historycznej i zawierające m.in. kilkuczęściową monografię Wetliny czy opracowanie dziejów bieszczadzkich kolejek wąskotorowych. Redaktorem naczelnym pisma jest Zbigniew Maj. W gronie autorów zamieszczanych tekstów znajdują się m.in.: Andrzej Pelisiak, Piotr Kotowicz, Łukasz Bajda, Szymon Modrzejewski i Marcin Glinianowicz^[6][7].

Turystyka[edytuj]

Wetlina stanowi jedną z głównych bieszczadzkich baz turystycznych. Przez wieś biegnie nieczynny odcinek Bieszczadzkiej Kolejki Leśnej. W 2006 wokół Wetliny wytyczonych zostało ok. 20 km narciarskich tras biegowych. We wsi znajduje się Dom Wypoczynkowy PTTK, Schronisko Młodzieżowe oraz jeden hotel, wiele pensjonatów i kilka lokali gastronomicznych.

Do 2005 roku w Górnej Wetlinie odbywał się Festiwal Sztuk Różnych „Bieszczadzkie Anioły”. W 2006 roku przeniesiono go do Dołżycy k. Cisnej. W 2010 roku w Wetlinie, Ciśnie i Dołżycy zorganizowano pierwszą edycję Bieszczadzkich Spotkań ze Sztuką „Rozsypaniec”, będących kontynuacją festiwalu „Bieszczadzkie Anioły”.

Od 2003 roku w każde wakacje odbywa tu się Festiwal „Jazz w Starym Siole” (zazwyczaj ok. 6 koncertów), a od maja 2007 odbywa się festiwal muzyki reggae.

Droga koło kościoła w kierunku Ustrzyk Górnych

Szlaki turystyczne[edytuj]

• Wetlina (Stare Sioło) – Przełęcz M. Orłowicza - Suche Rzeki - Zatwarnica
• Wetlina (Stare Sioło) – Przełęcz M. Orłowicza - Smerek (góra) - Smerek (wieś)
• Wetlina (Stare Sioło) – Przełęcz M. Orłowicza - Połonina Wetlińska (schronisko PTTK „Chatka Puchatka”)
• Wetlina (Stare Sioło) – Przełęcz M. Orłowicza - Jaworzec (bacówka PTTK)
• Wetlina – Jawornik – Paportna – Riaba Skała
• Wetlina (kościół) – Jawornik – Paportna – Riaba Skała
• Wetlina – Dział – Mała Rawka – bacówka PTTK „Pod Małą Rawką” – Przełęcz Wyżniańska – Połonina Caryńska – Przysłup Caryński – schronisko studenckie „Koliba”
• Wetlina – Dział – Mała Rawka – Wielka Rawka – Ustrzyki Górne
• Wetlina (Górna Wetlinka) – Połonina Wetlińska (schronisko PTTK „Chatka Puchatka”)

Kamera internetowa[edytuj]

Kamera internetowa w Wetlinie. Kilka ujęć. Odświeżanie co kilkanaście sekund.

Demografia[edytuj]

• 1881 wieś liczyła 819 mieszkańców, własność większościowa należała do Stanisława hr. Konarskiego.
• 1921 – Wetlinę zamieszkiwało 805 osób (w 135 domach mieszkalnych):
  • 770 wyznania greckokatolickiego
  • 27 wyznania rzymskokatolickiego
  • 8 wyznania mojżeszowego
• 1991 – 296 osób
• 2004 – 307 osób

Cerkiew parafialna pw. św. Wielkiego Męczennika Dymitra (zbudowana w 1786), kolejna murowana pw. Chrystusa Króla (zbudowana w 1928)

Liczba wiernych:

• 1890 - 832
• 1918 - 1042
• 1938 - 1015

Ciekawostki[edytuj]

• W wiosce znajduje się okaz jesionu wyniosłego który ma 615 cm obwodu i 31 metrów wysokości. Rośnie przed budynkiem schroniska Cień PRL-u^[8].

Zobacz też[edytuj]

• Kalnica
• Moczarne
• Autosan Wetlina

Przypisy

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Wetlina w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. XIII: Warmbrun – Worowo. Warszawa, 1893.
• Kamera internetowa w Wetlinie
• Stowarzyszenie Rozwoju Wetliny i Okolic
• Trasy dla narciarzy biegowych w Wetlinie

p • d • e Gmina Cisna Siedziba gminy: Cisna Sołectwa Cisna • Kalnica • Przysłup • Smerek • Strzebowiska • Wetlina Miejscowości niesołeckie Buk • Dołżyca • Habkowce • Krzywe • Liszna • Majdan • Moczarne • Roztoki Górne • Solinka • Żubracze Miejscowości nieistniejące Jaworzec • Łopienka • Ług • Zawój