Tworzenie stron internetowych

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Wojnicz
Skrzyżowanie ulic Jagiellońskiej, Krakowskiej, Tarnowskiej i Warszawskiej przy Rynku w Wojniczu
Herb Wojnicza
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	tarnowski
Gmina	Wojnicz gmina miejsko-wiejska
Data założenia	1278
Prawa miejskie	1278–1934 i od 2007
Burmistrz	Tadeusz Bąk
Powierzchnia	8,5 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	3 372[1] 396,7 os./km²
Strefa numeracyjna	+48 14
Kod pocztowy	32-830
Tablice rejestracyjne	KTA
Położenie na mapie województwa małopolskiego Wojnicz
Położenie na mapie Polski Wojnicz
49°57′28″N 20°50′22″E/49,957778 20,839444
TERC (TERYT)	1216134
SIMC	0836276
Urząd miejski Rynek 1 32-830 Wojnicz
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa

Wojnicz – miasto w Polsce położone w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim, w gminie Wojnicz, której jest siedzibą. Wchodzi w skład aglomeracji tarnowskiej.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.

Położenie[edytuj]

Obszar miasta położony jest na Podgórzu Bocheńskim w Kotlinie Sandomierskiej. Jest to teren zapadliska przedkarpackiego. W niedalekiej odległości od miasta przebiega granica dwóch, wielkich jednostek geologicznych: wspomnianego wyżej zapadliska przedkarpackiego, obejmującego tereny na południe od Wojnicza, oraz nasuniętych na niego, od południa, Karpat fliszowych, reprezentowanych przez Pogórze Wiśnickie^[2]. W niektórych regionalizacjach, zachodnia część Wojnicza leży na Wysoczyźnie Wojnickiej. Wysoczyzna ta przylega bezpośrednio do progu Pogórza. Jej wierzchowina niejednostajnie opada w kierunku północnym.

Klimat[edytuj]

Wojnicz znajduje się w klimatycznej strefie umiarkowanego ciepła, o najwyższych temperaturach w lipcu i sierpniu, a najniższych w styczniu i lutym.

• średnia roczna temperatura: 8 °C
• średnia roczna suma opadów: 700–750 mm
• długość okresu wegetacyjnego: 220 dni

Gleby[edytuj]

Występowanie poszczególnych klas gleb na terenie Gminy Wojnicz wyraźnie nawiązuje do litologii skał czwartorzędowych, w mniejszym stopniu skał starszych. W dolinach rzek występują gleby napływowe, zaś na Pogórzu Karpackim i na Wysoczyźnie Wojnickiej przeważają gleby brunatnoziemne, w mniejszym stopniu bielicoziemne. Inne rodzaje gleb występują zdecydowanie rzadziej.

Surowce naturalne[edytuj]

Na obszarze Wojnicza występują surowce naturalne, reprezentujące: surowce energetyczne (gaz ziemny), surowce chemiczne (sole kamienne) oraz surowce skalne (kruszywa naturalne i surowce ceramiczne). Oprócz nich występują inne skały, jak np. karpackie piaskowce, syderyty (rudy żelaza), łupki bitumiczne, torfy, wody mineralne (solanki).

Historia nazwy[edytuj]

Prastara osada targowa i wczesnośredniowieczny gród kasztelański stąd nazwa posiada liczne poświadczenia źródłowe od XIII w., Woynicze w 1217 r., Woyniz w 1224 r., Woynicz w 1239 r., 1259 r., według Kazimierza Rymuta i Stanisława Rosponda nazwa dzierżawcza utworzona za pomocą archaicznego słowiańskiego przyrostka -jь od nazwy osobowej Wojnik^[3]. Stanisław Rospond zakładał ewentualność wczesnej formy Wojnice, od nazwiska Wojna, skróconej na Wojnic i odmazurzonej na Wojnicz. W XIV wieku ustanowiono tu specjalnego poborcę cła Florzko senior districtus woinicensis. Dokument z 1374 r. wymienia obok Krakowa jako castra et civitates regni Biecz, Sącz (Sądecz), Wiślicę i Wojnicz. W 1388 r. Władysław Jagiełło potwierdził sprzedaż Tarchowa in terra wojnicensi^[4].

Osadnictwo na terenie obecnego miasta przybierało na sile w VIII-IX w., a w X w. osada wojnicka zmieniła swój charakter i znaczenie przez fakt powstania grodu osadzonego przez wojów państwa plemiennego, a następnie polskiego. Jedna z legend natomiast mówi, że w X w. wojowie księcia Mieszka I, czy też Bolesława Chrobrego, wznieśli tu modrzewiowe grodzisko. Od tychże wojów osada otrzymała nazwę Wojnicz. Inna związana z Wojniczem podaje, że nim powstała nazwa Wojnicz, w tym miejscu był gród składający się z trzech osad, o wspólnej nazwie Trojnik.

Historia[edytuj]

Kościół pw. św. Wawrzyńca

Cmentarz wojenny nr 282

Ulica Jagiellońska

Wojnicz posiadał prawa miejskie w latach 1278-1934, odzyskał je z dniem 1 stycznia 2007 r. 3 października 1655 r. odbyła się tu bitwa.

• 4000–1700 p.n.e. – przejściowe osadnictwo
• 1700–700 p.n.e. – trwałe, ale nie ciągłe osadnictwo
• 700–400 p.n.e. – nietrwałe osadnictwo łużyckie
• X wiek – zasiedlenie osady przez wojów drużyny pierwszych władców Polski, wzniesienie wałów grodu
• 1109 – wzniesienie kościoła pod wezwaniem św. Wawrzyńca, prawdopodobnie z fundacji Bolesława Krzywoustego jako wotum za zwycięstwo pod Nakłem
• XII wiek – powstaje kasztelania wojnicka
• XIII wiek – istnienie komory celnej i targu
• 1239 – powitanie Kingi, córki króla Węgier, Beli IV, przyszłej żony Bolesława Wstydliwego; Wojnicz prawdopodobnie wtedy otrzymał prawa miejskie
• 1278 – pierwsza wzmianka o Wojniczu jako mieście, usypanie wałów miejskich
• 1349 – przeniesienie miasta z prawa średzkiego na magdeburskie przez Kazimierza Wielkiego
• 1379 – pierwsza wzmianka w źródłach o zniszczeniu miasta przez pożar
• 1381 – potwierdzenie praw miejskich przez Ludwika Węgierskiego, Wojnicz staje się siedzibą powiatu, powstaje szkoła parafialna
• 13 września 1394 – wizyta królowej Jadwigi
• I połowa XV w. – miasto jest miejscem zbiera się na roczki sądu ziemskiego^[5]
• 1427 – zatwierdzenie przywilejów mieszczan przez Władysława Jagiełłę
• 1465 – wyniesienie probostwa do godności prepozytury, powstanie szkoły kolegiackiej, wzniesienie parafialnego kościoła św. Wawrzyńca w stylu gotyckim
• 1485 – zniszczenie miasta przez drugi pożar
• 1503 – uchwalenie na sejmiku Laudum Wojnickiego Ziemi Krakowskiej dotyczącego pospolitego ruszenia
• 1527 – wydanie zezwolenia przez Zygmunta Starego na budowę pierwszego mostu na Dunajcu przez mieszczan
• 1530 – założenie Cechu Wielkiego za zgodą Zygmunta Starego
• 1575 – po raz pierwszy potwierdzony murowany ratusz w rynku, z wieżą, dzwonem i zegarem
• 3 października 1655 – pomiędzy wojskami polskimi a szwedzkimi zostaje stoczona bitwa pod Wojniczem
• 19 marca 1657 – wkroczenie do miasta wojsk Rakoczego i jego spalenie
• 1702 – rajtarzy szwedzcy podpalają miasto z powodu odmowy płacenia kontrybucji Szwedom przez mieszczan
• 1732 – przywłaszczenie dochodów miasta przez starostę Jakuba Karwowskiego
• 1739 – powstanie dużego browaru na przedmieściu Zamoście
• 1751 – utworzenie rozległego archidiakonatu wojnickiego
• 23 marca 1752 – spłonięcie kolegiaty św. Wawrzyńca
• 1753 – odbudowa kolegiaty i budowa kaplicy w stylu późnobarokowym
• 1767 – malowanie fresków rokokowych w kolegiacie przez Jana Neyderfera
• 1772 – dostanie się pod rządy austriackie w wyniku I rozbioru
• 1773 – konsekracja kolegiaty przez biskupa krakowskiego Ignacego Kajetana Sołtyka
• 1800 – Wojnicz staje się siedzibą powiatu wchodzącego w skład cyrkułu bocheńskiego
• 1831 – zniszczenie miasta i ratuszu przez pożar, budowa pomnika św. Floriana w rynku
• 1851 – powstanie sądu powiatowego, przekształconego później w grodzki
• 1856 – budowa Kolei galicyjskiej im. Karola Ludwika, omijającej miasto
• 1867 – likwidacja powiatu wojnickiego
• 1895 – pożar miasta
• 5 listopada 1918 – władze miejskie ogłosiły odzyskanie niepodległości i odrodzenie państwa polskiego
• 21 października 1928 – wizyta prezydenta Ignacego Mościckiego
• 1 kwietnia 1935 – utrata praw miejskich
• 6 września 1939 – wkroczenie wojsk hitlerowskich i okupacja
• 1942 – masowe aresztowania do obozów koncentracyjnych, eksterminacja Żydów
• 18 stycznia 1945 – wyzwolenie miasta spod niemieckiej okupacji
• 1 stycznia 2007 – odzyskanie praw miejskich
• 18 stycznia 2007 – oficjalne uroczystości związane z odzyskaniem praw miejskich, wizyta premiera Jarosława Kaczyńskiego
• 9 lipca 2007 – otwarcie obwodnicy w ciągu drogi krajowej nr 94
• 9 sierpnia 2014 – podniesienia kościoła parafialnego św. Wawrzyńca Męczennika do godności Kolegiaty oraz ogłoszenie powołania do istnienia Kapituły Kolegiackiej przez biskupa Andrzeja Jeża
• 29 października 2014 – otwarcie obwodnicy miasta w ciągu drogi wojewódzkiej nr 975
• 13 listopada 2016 - z okazji roku Rządu Prawa i Sprawiedliwości w hali sportowej Zespołu Szkół Licealnych i Technicznych odbyła się konwencja poświęcona rolnictwu - Zgromadzenie Wsi Polskiej, w którym udział wzięli: Premier RP Beata Szydło, były Premier RP i Prezes PiS Jarosław Kaczyński, Wicepremier RP oraz Minister Rozwoju i Minister Finansów Mateusz Morawiecki, Wicepremier RP oraz Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotr Gliński, Wicepremier RP oraz Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego Jarosław Gowin, Marszałek Sejmu RP Marek Kuchciński oraz Wicemarszałkowie Ryszard Terlecki i Joachim Brudziński, Marszałek Senatu RP Stanisław Karczewski, a także Ministrowie: Obrony Narodowej Antoni Macierewicz, Spraw Wewnętrznych i Administracji Mariusz Błaszczak, Rolnictwa i Rozwoju Wsi Krzysztof Jurgiel oraz Minister-Członek Rady Ministrów Elżbieta Witek.

Zabytki[edytuj]

Drewniany kościół św. Leonarda

Pałac Dąmbskich

• Barokowy (z gotyckim prezbiterium) kościół parafialny pw. św. Wawrzyńca (XV w.) z zabytkowym wyposażeniem^[6]
• Drewniana dzwonnica przy kościele parafialnym (XVI w.)
• Drewniany kościół pw. św. Leonarda (wzniesiony lub przebudowany w XVII w.)^[7]
• Neogotycki pałac Dąmbskich (XIX w.), w którym zgromadzono galerię obrazów oraz bogatą kolekcję rycin, monet i medali. Zbiory Dąbskich w 1903 r. przewieziono do Rzeszowa, gdzie do dzisiaj znajdują się w Muzeum Okręgowym. Biblioteka wojnicka zasiliła natomiast zasoby Biblioteki Jagiellońskiej^[8].
• Wały grodziska (X-XI w.) – tzw. „wały kasztelańskie”, rozbudowane w XIII-XV w. częściowo zniszczone w okresie od poł. XVII do końca XIX w.
• Plebania z l. 1865 – 1867, neorenesansowa
• Kaplica Matki Boskiej Loretańskiej (1905 r.)i dozorcówka przy bramie wjazdowej
• Park dworski z 2 poł. XIX w.
• Dom – przy Rynek 2, z XVIII/XIX w. piętrowy, murowany
• Dom – przy Rynek 3, z XVIII/XIX w. piętrowy, murowany z sienią przejezdna na parterze
• Dom – przy Rynek 4, z końca XVIII w. piętrowy, murowany z sienią w przyziemiu
• Dom – przy Rynek 11, z XVIII/XIX w. parterowy, murowany z sienią
• Dom – przy Jagiellońska 1, z 1 poł. XIX w – dawny zajazd, adaptowany na koszary pod koniec XIX wieku
• Pomnik Niepodległości, zwany też Pomnikiem Poległych Wojniczan (1934 r.)
• Cmentarz komunalny, założony pod koniec XVIII w., z wieloma zabytkowymi nagrobkami
• Cmentarz wojskowy nr 282 przy ul. Loretańskiej obok Kaplicy Matki Boskiej Loretańskiej

Pomniki i tablice[edytuj]

• Pomnik Niepodległości w Rynku - wybudowany w 1934 roku dla uczczenia poległych w czasie I wojny światowej. Inicjatorem powstania pomnika był dr Wiktor Łowczowski.
• Pomnik św. Floriana - usytuowany w centralnej części Rynku, pochodzi z 1843 r. i upamiętnia pożar miasta w 1831 r.
• Pomnik Golgoty Wschodu przy kaplicy na cmentarzu komunalnym, ul. Tarnowska
• Głaz z tablicą upamiętniającą miejsce wojnickiego ratusza na Rynku
• Tablice św. Kingi i św. Jadwigi umieszczone na ścianie Findrówki przy Rynku 29, upamiętniające wizyty: św. Kingi w 1239 roku oraz królowej Jadwigi 13 listopada 1394 roku
• Tablica upamiętniająca początki szkolnictwa w Wojniczu na ścianie najstarszego istniejącego budynku szkolnego w Rynku
• Tablica upamiętniająca jedno z aresztowań w Wojniczu podczas II wojny światowej, umieszczona u stóp pomnika św. Floriana na Rynku
• Tablica upamiętniająca udział wojnickiego rycerstwa w bitwie pod Grunwaldem umieszczona na południowej stronie wieży wojnickiej kolegiaty
• Tablica upamiętniająca generała brygady Gustawa Gryfa Łowczowskiego, umieszczona na budynku w którym urodził się generał (róg Rynku i ul. Jagiellońskiej)
• Tablica upamiętniająca pięciu członków rodziny Mirochnów zamordowanych przez Niemców w czasie II wojny światowej - ul. Loretańska 1

Obiekty nieistniejące[edytuj]

• Ratusz – z końca XV w., spłonął w 1831 r. i nie został odbudowany.
• Browar – działający na przedmieściu Zamościa, zniszczony podczas działań wojennych I wojny światowej
• Synagoga – wzniesiona pod koniec XIX w. w miejscu gdzie obecnie znajduje się Dom Grodzki (u zbiegu ul. Długiej i Warszawskiej, spalona podczas II wojny światowej

Symbole miasta[edytuj]

• Herb Wojnicza – herbem gminy Wojnicz jest w błękitnym polu tarczy godło przedstawiające św. Wawrzyńca w barwie cielistej i srebrnym perizonium na biodrach, rozciągniętego na złotej kracie, po bokach której litery S i L Sanctus Laurentius – Święty Wawrzyniec takiejże barwy.
  Herb nawiązuje do najstarszego wezwania miejscowego kościoła z XI w. Najstarsza zachowana pieczęć z postacią św. Wawrzyńca pochodzi z 1504 r. Herb w obecnej formie został zatwierdzony uchwałą Rady Gminy w 1994 r. Został on plastycznie opracowany przez Dariusza Dessauera z UMCS w Lublinie. Herb pełni podwójną funkcję: jest znakiem miasta i jednocześnie znakiem gminy.

• Flaga Wojnicza – składa się z trzech stref: strefa górna złota (zastępowana barwą żółtą), pośrodku pas srebrny (zastępowany bielą), a strefa dolna jest błękitna
• Hymn

Zasłużeni wojniczanie[edytuj]

• Marcin z Wojnicza – w latach 1448-1449 dziekan Akademii Krakowskiej.
• Michał z Wojnicza – profesor astronomii na Akademii Krakowskiej i altarysta przy kolegiacie wojnickiej.
• Michał z Bystrzykowa Paryżanin – profesor Akademii Krakowskiej i jej rektor w latach 1513-1514. Autor wielu dzieł o tematyce filozoficznej i teologicznej. W latach 1497-1520 prepozyt kolegiaty w Wojniczu.
• Dr Andrzej Kostka^[9], herbu Dąbrowa, lekarz króla Zygmunta Starego, kanonik płocki, prepozyt kolegiaty w Wojniczu^[10] w 1520 roku. Po pożarze katedry (4 maja 1530 roku) kanonicy płoccy postanowili pieniądze postawione przez zmarłego prepozyta Andrzeja Kostkę przeznaczyć na odbudowę spalonego kościoła
• Stanisław Janaszowic – syn wojnickiego szewca, profesor Akademii Krakowskiej, proboszcz w Zalasowej. Zmarł w Wojniczu w 1676 r.
• Wojciech Kluszewski – kasztelan wojnicki 1779 r., wielkorządca krakowski.
• Teofil Żebrawski (1800-1887) – kartograf, budowniczy, historyk. Profesor, usunięty z Uniwersytetu w Krakowie z powodów politycznych. Współwydawca dzieł Jana Długosza.
• Władysław Jordan (1819-1891) – pułkownik Wojska Polskiego, uczestnik walk o niepodległość Polski, adiutant generała Józefa Bema w Armii Siedmiogrodzkiej. Spoczywa na cmentarzu w Wojniczu.
• Dr Wiktor Łowczowski (1865-1939) – lekarz, pracował w Wojniczu od 1895 aż do śmierci. Twórca Towarzystwa Gimnastycznego Sokół w Wojniczu.
• Stefan Sacha (1888-1943) – polityk, dziennikarz, poseł na Sejm RP, prezes Zarządu Głównego konspiracyjnego Stronnictwa Narodowego
• Gustaw Łowczowski (1897-1984) – generał brygady Wojska Polskiego, legionista, uczestnik bitwy pod Łowczówkiem. Uczestnik I wojny światowej, wojny polsko-bolszewickiej, kampanii francuskiej (1940) i kampanii włoskiej (1944-1945). Dowódca III Brygady Strzelców Karpackich, która wyzwoliła Bolonię. Zmarł w Londynie, skąd jego prochy zostały sprowadzone do Polski i złożone na Cmentarzu Legionistów w Łowczówku.
• O. Antoni Mirochna (1908-1989) – franciszkanin. Do zakonu wstąpił w wieku 20 lat, wyjechał wraz z Św. Maksymilianem Kolbe do Japonii, gdzie otrzymał święcenia kapłańskie i przyjął imiona zakonne Mieczysław Maria. W 1940 został przełożonym klasztoru założonego przez Św. Maksymiliana Kolbe w Nagasaki. Założył nowe zgromadzenie zakonne, SS Franciszkanów Rycerstwa Niepokalanej, któremu zlecił opiekę nad niepełnosprawnymi. A. Mirochna został uhonorowany wysokimi odznaczeniami japońskimi, m.in. Orderem Skarbu. Zmarł w Kognai koło Nagasaki.
• Ks. Jan Królikiewicz (1927-1991) – społecznik, założyciel koła PTTK i Izby Regionalnej w Wojniczu, autor wielu publikacji na temat Wojnicza.
• Jerzy Chumiński – (1934-2001) – nauczyciel matematyki, społecznik. Twórca i redaktor naczelny Zeszytów Wojnickich, założyciel i prezes Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Wojnickiej.
• prof. dr hab. Józef Szymański (1931-2011) – historyk, rektor Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie w latach 1982-1984. Specjalista w zakresie nauk pomocniczych historii oraz znawca dziejów społeczeństwa wczesnego średniowiecza. Współpracownik oraz Honorowy Członek Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Wojnickiej. Inicjator serii wydawniczej Biblioteczka Historyczna zawierającej źródła do dziejów Wojnicza (ponad 30 wydawnictw).

Ludzie związani z Wojniczem[edytuj]

• Kazimierz Brodziński – polski poeta i publicysta
• Seweryn Goszczyński – polski poeta, publicysta, działacz niepodległościowy
• Stanisław Gucwa – działacz ruchu ludowego
• Antoni Bronisław Stadnicki – ziemianin, podróżnik, literat, dyplomata w służbie austro-węgierskiej
• Kazimierz Antoni Gurgul – matematyk, nauczyciel gimnazjalny, pracownik naukowy Uniwersytetu Jagiellońskiego, porucznik Wojska Polskiego
• Karol Estreicher (1827–1908) – dr praw, bibliograf (twórca Bibliografii Polskiej), dyr. Biblioteki Jagiellońskiej, 1862–1868 notariusz w Wojniczu
• Teofil Żebrawski – urodzony w Wojniczu matematyk, architekt, biolog, archeolog, kartograf, geodeta, bibliograf
• Stefan Sacha – urodzony w Wojniczu polityk, dziennikarz, poseł na Sejm RP, prezes Zarządu Głównego konspiracyjnego Stronnictwa Narodowego
• Karol Nodzyński – aptekarz, burmistrz, honorowy obywatel Wojnicza^[11]

• Kasztelanowie wojniccy: 1. Śmił 1217, 2. Dzierżykraj 1229, 3. Sąd 1233–1236, 4. Piotr 1243–1256, 5. Jakub 1256–1259, 6. Skarbimir 1275–1277, 7. Świetosław 1284, 8. Andrzej 1285–1287, 9. Klemens 1290–1292, 10. Andrzej 1317, 11. Warsz 1329–1343, 12. Jan 1345–1360, 13. Piotr 1361–1366, 14. Zawisza Gamrat 1366–1376, 15. Jan z Tęczyna Tęczyński 1379–1398, 16. Mikołaj Białucha 1399–1410, 17. Andrzej z Tęczyna Tęczyński 1410–1411, 18. Dobiesław z Oleśnicy i Sienna Oleśnicki 1411–1433, 19. Domarat z Kobylan Kobylański 1433–1435, 20. Jan z Tęczyna Tęczyński 1435–1437, 21. Klemens Wątróbka ze Strzelec 1437–1438, 22. Rafał z Tarnowa 1439–1441, 23. Mikołaj z Ossolina 1442–1459, 24. Dobiesław Kmita z Wiśnicza 1460–1463, 25. Jan Amor z Tarnowa Tarnowski 1464–1477, 26. Jan Feliks z Tarnowa Tarnowski 1479, 27. Andrzej z Tęczyna Tęczyński 1479–1502, 28. Jakub Siekulicki 1503–1512, 29. Andrzej Kościelecki 1513–1515, 30. Mikołaj Jordan 1515–1521, 31. Jan Amor Tarnowski 1522–1527, 32. Piotr Kmita Sobieński 1527–1532, 33. Mikołaj Wolski 1532–1535, 34. Jan Tęczyński 1535–1542, 35. Jan Spytek Tarnowski 1542–1550, 36. Stanisław Maciejowski 1550–1553, 37. Mikołaj Myszkowski 1554–1557, 38. Jan Krzysztof Tarnowski 1558–1567, 39. Piotr Zborowski 1567–1568, 40. Mikołaj Mielecki 1569, 41. Hieronim Ossoliński 1569–1570, 42. Jan Tęczyński 1571–1593, 43. Piotr Myszkowski 1593–1598, 44. Zygmunt Myszkowski 1598–1603, 45. Sebastian Lubomirski 1603–1613, 46. Jan Firlej 1613–1614, 47. Piotr Firlej 1614–1617, 48. Mikołaj Firlej 1618–1632, 49. Krzysztof Koryciński 1633–1636, 50. Krzysztof Ossoliński 1636–1638, 51. Piotr Szyszkowski 1638–1645, 52. Michał Stanisław Tarnowski 1645–1655, 53. Jan Wielopolski 1655–1667, 54. Stanisław Skarszewski 1667–1685, 55. Paweł Stokowski 1685–1686, 56. Franciszek Jordan 1687–1694, 57. Franciszek Jan Załuski 1694–1695, 58. Przecław Stefan Szembek 1695–1702, 59. Jan Mikołaj Dąmbski 1702–1707, 60. Franciszek Dembiński 1707–1727, 61. Piotr Konstanty Stadnicki 1728–1745, 62. Franciszek Stanisław Ksawery Szwarcenberg Czerny 1746–1760, 63. Adam Jordan 1760–1763, 64. Stanisław Kostka Marcin Dembiński 1764–1779, 65. Wojciech Kluszewski 1779, 66. Piotr Józef Małachowski 1780–1782, 67. Piotr z Alkantary Ożarowski 1781–1794.

Administracja[edytuj]

Organem wykonawczym władz jest burmistrz, którym obecnie jest Tadeusz Bąk. Siedzibą władz jest budynek na ul. Rynek 1, w którym mieszczą się także urzędowe referaty.

Demografia[edytuj]

• 1662 rok – 500 mieszkańców
• 1835 rok – 1200 mieszkańców
• 1921 rok – 1500 mieszkańców
• 1961 rok – 2100 mieszkańców
• 2008 rok – 3509 mieszkańców

• Piramida wieku mieszkańców Wojnicza w 2014 roku ^[1].

Gospodarka[edytuj]

• Zielony Park Przemysłowy. W ramach ZPP w Wojniczu powstała podstrefa Tarnowskiej Specjalnej Stefy Ekonomicznej przy drodze międzynarodowej E-4 z dogodnym dostępem komunikacyjnym do tej drogi oraz w sąsiedztwie autostrady A-4. Teren Parku położony jest w północno-zachodniej części miasta Wojnicza, w obszarze który według miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wyznaczono funkcję przemysłowo-usługową. Znaczna część tego obszaru to własność komunalna i Skarbu Państwa. Poza korzystną lokalizacją i ulgami fiskalnymi dla inwestorów, atutem Zielonego Parku Przemysłowego są rozwiązania prośrodowiskowe, mające redukować niekorzystny wpływ wzmożonej działalności gospodarczej na środowisko naturalne.

Tranzyt[edytuj]

Wojnicz leży na skrzyżowaniu dróg: międzynarodowej

• 94 (Kraków, Tarnów, Rzeszów)

i wojewódzkiej

• 975 (Warszawa, Nowy Sącz)

W niedalekiej odległości od miasta przebiega autostrada A4. Zjazd Tarnów-Mościce komunikuje Wojnicz z tym ważnym traktem komunikacyjnym.

Odległości od większych miast Polski:

• Tarnów 12 km
• Kraków 76 km
• Rzeszów 92 km
• Katowice 151 km
• Łódź 269 km
• Warszawa 298 km
• Wrocław 342 km
• Poznań 520 km
• Gdańsk 609 km
• Szczecin 744 km

Miasto posiada bezpośrednie połączenie PKS z Bielsko-Białą, Brzegiem, Buskiem-Zdrój, Cieszynem, Gliwicami, Katowicami, Kielcami, Krakowem, Krynicą Zdrój, Leskiem, Lublinem, Łańcutem, Mielcem, Nowym Sączem, Opolem, Rzeszowem, Stalową Wolą, Tarnobrzegiem, Tarnowem, Wrocławiem, Zakopanem.

Wojnicz posiada 2 obwodnice – północną, leżącą w ciągu drogi nr 94, oraz wschodnią.

Najbliższa stacja PKP znajduje się w Bogumiłowicach, oddalonych 8 km od centrum miasta lub w Tarnowie – 12 km.

Najbliższe lotnisko znajduje się w Krakowie Balicach i Rzeszowie Jasionce.

Wspólnoty religijne[edytuj]

Większość mieszkańców miasta to wyznawcy religii rzymskokatolickiej. W Wojniczu mieści się siedziba dekanatu wojnickiego, grupującego okoliczne parafie, w tym tutejszą parafię pw. Św. Wawrzyńca. W Wojniczu znajduje się też Zgromadzenie Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus oraz kościół pw. Św. Leonarda.

Bezpieczeństwo[edytuj]

Opieka zdrowotna[edytuj]

• Punkt lekarski Centrum Zdrowia Tuchów
• Wojnickie Centrum Medyczne
• Pogotowie Ratunkowe

Pożarnictwo[edytuj]

• OSP

Policja[edytuj]

• Komisariat Policji Wojnicz – komisariat stanowi element struktury organizacyjnej Komendy Miejskiej Policji w Tarnowie. Obejmuje on swoim zasięgiem także sąsiednią gminę Zakliczyn.

Kultura[edytuj]

• Kino Wawel
• Gminna Biblioteka Publiczna
• Gminny Ośrodek Kultury
• Galeria Findrówka
• Izba Regionalna
• Fotoklub Wojnicz – pracownia fotografii artystycznej^[12]

Edukacja[edytuj]

• Publiczne Przedszkole
• Szkoła Podstawowa im. św. Jana Kantego
• Publiczne Gimnazjum im. św. Kingi
• Zespół Szkół Licealnych i Technicznych im. Jana Pawła II

Media[edytuj]

• „Zeszyty Wojnickie” – kwartalnik, czasopismo historyczne, wychodzące od maja 1992
• „Merkuriusz Wojnicki” – dwumiesięcznik miasta i gminy Wojnicz, wydawany od kwietnia 2011

Sport[edytuj]

Kluby sportowe[edytuj]

• LKS OLIMPIA Wojnicz – piłka nożna mężczyzn, liga okręgowa
• Movimento UKS PG Wojnicz – sekcja kolarska

Obiekty sportowe[edytuj]

• stadion Olimpii – ul. Warszawska 43
• boisko „Orlik” – ul. Szkolna
• hala sportowa – ul. Rolnicza

Turystyka[edytuj]

Trasy piesze[edytuj]

• Wojnicz – Panieńska Góra – Wielka Wieś – 8 km
• Wojnicz – Jaworsko -Wilkówka – 10 km
• Droga Świętego Jakuba

Przypisy

Linki zewnętrzne[edytuj]

Zobacz w Wikiźródłach tekst Laudum Wojnickie ziemi Krakowskiej z r. 1503, w przedmiocie pospolitego ruszenia pospólstwa

• Oficjalna strona miasta
• Wojnicz w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. XIII: Warmbrun – Worowo. Warszawa, 1893.

p • d • e Miasta województwa małopolskiego Miasta na prawach powiatu Kraków • Nowy Sącz • Tarnów Miasta powiatowe Bochnia • Brzesko • Chrzanów • Dąbrowa Tarnowska • Gorlice • Limanowa • Miechów • Myślenice • Nowy Targ • Olkusz • Oświęcim • Proszowice • Sucha Beskidzka • Wadowice • Wieliczka • Zakopane Miasta gminne Alwernia • Andrychów • Biecz • Bobowa • Brzeszcze • Bukowno • Chełmek • Ciężkowice • Czchów • Dobczyce • Grybów • Jordanów • Kalwaria Zebrzydowska • Kęty • Krynica-Zdrój • Krzeszowice • Libiąż • Maków Podhalański • Mszana Dolna • Muszyna • Niepołomice • Nowe Brzesko • Nowy Wiśnicz • Piwniczna-Zdrój • Rabka-Zdrój • Ryglice • Skała • Skawina • Słomniki • Stary Sącz • Sułkowice • Szczawnica • Szczucin • Świątniki Górne • Trzebinia • Tuchów • Wojnicz • Wolbrom • Zakliczyn • Zator • Żabno

p • d • e Gmina Wojnicz Siedziba gminy: miasto Wojnicz Sołectwa Biadoliny Radłowskie • Dębina Łętowska • Dębina Zakrzowska • Grabno • Isep • Łopoń • Łukanowice • Milówka • Olszyny • Rudka • Sukmanie • Wielka Wieś • Więckowice • Zakrzów

p • d • e Powiat tarnowski Miasta Ciężkowice • Radłów • Ryglice • Tuchów • Wojnicz • Zakliczyn • Żabno Gminy miejsko-wiejskie Ciężkowice • Radłów • Ryglice • Tuchów • Wojnicz • Zakliczyn • Żabno Gminy wiejskie Gromnik • Lisia Góra • Pleśna • Rzepiennik Strzyżewski • Skrzyszów • Szerzyny • Tarnów • Wierzchosławice • Wietrzychowice