Tworzenie stron internetowych

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: Czerwieńsk (ujednoznacznienie).

Czerwieńsk
Herb Czerwieńska Flaga Czerwieńska
Państwo	Polska
Województwo	lubuskie
Powiat	zielonogórski
Gmina	Czerwieńsk gmina miejsko-wiejska
Burmistrz	Piotr Iwanus
Powierzchnia	9,36[1] km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	4 110[2] 439,1 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 68
Kod pocztowy	66-016
Tablice rejestracyjne	FZI
Położenie na mapie powiatu zielonogórskiego Czerwieńsk
Położenie na mapie województwa lubuskiego Czerwieńsk
Położenie na mapie Polski Czerwieńsk
52°00′56″N 15°24′18″E/52,015556 15,405000
TERC (TERYT)	0809034
SIMC	0988371
Urząd miejski pl. Rynek 25 66-016 Czerwieńsk
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa

Czerwieńsk (Czerwieńsk Odrzański^[3], niem. Rothenburg an der Oder^[3]) – miasto położone na Wysoczyźnie Czerwieńskiej^[3], w powiecie zielonogórskim, w województwie lubuskim. Według danych z 31 grudnia 2007^[4] miasto miało 4141 mieszkańców.

Położenie[edytuj]

Czerwieńsk położony jest w południowej części województwa lubuskiego w powiecie zielonogórskim, w gminie Czerwieńsk^[3].

Miasto leży na skrzyżowaniu dróg wojewódzkich:

• nr 279: Zawada – Racula – Buchałów – Leśniów Wielki – Czerwieńsk – Wysokie
• nr 280: Zielona Góra – Czerwieńsk – Brody

Historia[edytuj]

• 1550 – na terenie Brandenburgii, w odległości 5 km od swojej rodowej siedziby w Nietkowie rodzina von Rothenburg buduje pałacyk myśliwski; wokół niego powstaje wieś i osada rzemieślnicza znana jako Nowy Nietków
• 1654 – budowa kościoła ewangelickiego – korzystają z niego także protestanci ze znajdującej się pod panowaniem katolickich Habsburgów Zielonej Góry; pierwszym pastorem zostaje Christoph Reiche
• 24 I 1690 – założenie miasta Rothenburg an der Oder; obok niego nadal istnieje wieś Nowy Nietków
• XVII w. – rozwój sukiennictwa
• 1701 – Brandenburgia staje się częścią Królestwa Prus
• 1707 – pastor Johannes Reiche zainicjował budowę nowego, obszerniejszego kościoła; budynek istniał do 1877 roku
• 1811 – pierwszy plan miasta, stworzony przez królewskiego urzędnika Niceusa
• 1816 – reforma administracyjna w Prusach - miasto zostaje przyłączone do prowincji śląskiej
• 1870 – uzyskanie połączenia kolejowego
• 1877 – budowa nowego kościoła ewangelickiego – budynek istnieje do dziś i jest używany przez katolików
• 1890 – rodzina Starost buduje pierwszy tartak w mieście
• 1900 – miasto liczy 632 mieszkańców
• 1901 i 1908 – Nowy Nietków włączony do miasta
• 1933 – wg spisu ludności miasto zamieszkuje 1430 osób
• 1945 – włączenie miasta w granice Polski, utrata praw miejskich, zmiana nazwy na obecną (przez kilka tygodni 1945 roku funkcjonuje także nazwa Rozborg)
• 1969 – Czerwieńsk uzyskuje ponownie prawa miejskie^[3]

Demografia[edytuj]

• Piramida wieku mieszkańców Czerwieńska w 2014 roku ^[2].

Zabytki[edytuj]

Neogotycki kościół

Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są^[5]:

• kościół ewangelicki, wybudowany przez pastora Martina Gottfrieda Juliusa Schöne w połowie XIX wieku, obecnie budynek - magazyn narzędziowni Budomont, ul. Zielonogórska 5
• budynki zespołu folwarcznego, z XVII-XIX wieku:
  • obora i stajnia
  • chlewnia

inne zabytki:

• budynek dworca kolejowego z 1870 roku
• kościół parafialny pw. św. Wojciecha^[6], neogotycki, wybudowany na miejscu świątyni z 1707 roku, oddany do użytku dla wiernych 13 grudnia 1877 roku.

Komunikacja[edytuj]

Obwodnica kolejowa Czerwieńska wybudowana w 2013 r.

Stacja kolejowa Czerwieńsk

Stacja kolejowa Czerwieńsk oraz nieużywane przystanki Czerwieńsk Mt i Czerwieńsk Towarowy. Transport publiczny zapewniał MZK Zielona Góra. Kursowały tu dwie linie:

1. 32 (Dworzec PKP - Czerwieńsk – Laski)
2. 34 (Dworzec PKP - Czerwieńsk – Wysokie)

Od 1.03.2011r transport zbiorowy przejął od MZK Zielona Góra, zielonogórski PKS: Linia Zielona 1 wariant: Dworzec PKS - Czerwieńsk, 2 wariant: Dworzec PKS - Czerwieńsk - Laski, 3 wariant: Dworzec PKS - Czerwieńsk - Wysokie.^{[potrzebny przypis]}

Osoby związane z Czerwieńskiem[edytuj]

• Przemysław Góralczyk, historyk, regionalista, znawca dziejów miejscowości gminy Czerwieńsk
• ks. Ludwik Mucha, kapelan majora Henryka Dobrzańskiego "Hubala"
• ks. Henryk Nowik, proboszcz w latach 1974 – 1992, działacz miejscowych struktur "Solidarności"
• Lubomir Rotko, pomysłodawca i organizator imprezy "Dzień Czystej Wody"
• Henryk Olszak, żużlowiec, uczestnik finału mistrzostw świata na Wembley, zawodnik Falubazu Zielona Góra, oraz Startu Gniezno.

Sport[edytuj]

Od 1947 roku w Czerwieńsku funkcjonuje piłkarski Klub Sportowy „Piast” Czerwieńsk. Zespół występuje w okręgówce a swoje domowe mecze rozgrywa na Stadionie Miejskim w Czerwieńsku.

W 2012 roku powstał w Czerwieńsku klub biegacza Ronin Czerwieńsk.

Miasta partnerskie[edytuj]

• Drebkau^{[potrzebny przypis]}
• Rothenburg/O.L.^{[potrzebny przypis]}

Przypisy

Bibliografia[edytuj]

• Gębicki Jacek, Kartka z historii kościoła w Czerwieńsku, "Czerwieńsk – U nas", R. 1995, Nr 38, s. 9.
• Góralczyk Przemysław, Z dziejów Czerwieńska, "Czerwieńsk – U nas", Nr 152, R. 2005, s. 8 – 9; Nr 165, R. 2006, s. 7; Nr 170, R. 2006, s. 10 – 11; R. 2006, Nr 171, s. 8; R. 2006, Nr 172, s. 9.
• Kres Bogdan, Groby ciałopalne w Czerwieńsku pow. Zielona Góra, Z badań nad przeszłością Ziemi Lubuskiej, Zielona Góra 1964.
• Strzyżewski Wojciech, Herby miejscowości województwa zielonogórskiego, (Czerwieńsk), Zielona Góra 1989, s. 18 – 19.

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Rothenburg nad Odrą w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. X: Rukszenice – Sochacze. Warszawa, 1889.

p • d • e Gmina Czerwieńsk Siedziba gminy: Czerwieńsk Sołectwa Będów • Bródki • Dobrzęcin • Laski • Leśniów Mały • Leśniów Wielki • Nietkowice • Nietków • Płoty • Sycowice • Sudoł • Wysokie • Zagórze Pozostałe miejscowości Boryń • Piaśnica • Wyszyna

p • d • e Powiat zielonogórski Miasta Babimost • Czerwieńsk • Kargowa • Nowogród Bobrzański • Sulechów Gminy miejsko-wiejskie Babimost • Czerwieńsk • Kargowa • Nowogród Bobrzański • Sulechów Gminy wiejskie Bojadła • Świdnica • Trzebiechów • Zabór • Zielona Góra (do 2014)

p • d • e Miasta województwa lubuskiego Babimost • Bytom Odrzański • Cybinka • Czerwieńsk • Dobiegniew • Drezdenko • Gorzów Wielkopolski • Gozdnica • Gubin • Iłowa • Jasień • Kargowa • Kostrzyn nad Odrą • Kożuchów • Krosno Odrzańskie • Lubniewice • Lubsko • Łęknica • Małomice • Międzyrzecz • Nowa Sól • Nowe Miasteczko • Nowogród Bobrzański • Ośno Lubuskie • Rzepin • Skwierzyna • Sława • Słubice • Strzelce Krajeńskie • Sulechów • Sulęcin • Szlichtyngowa • Szprotawa • Świebodzin • Torzym • Trzciel • Witnica • Wschowa • Zbąszynek • Zielona Góra • Żagań • Żary