Tworzenie stron internetowych

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: inne znaczenia hasła Gdynia.

Gdynia
Wieżowce Sea Towers z widokiem na stocznię morską
Herb Gdyni Flaga Gdyni
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	miasto na prawach powiatu
Aglomeracja	gdańska
Data założenia	przed 1253
Prawa miejskie	4 marca 1926[1]
Prezydent	Wojciech Szczurek
Powierzchnia	135,14 km²
Wysokość	0-205,7 m n.p.m.
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	247 329[2] 1830 os./km²
Strefa numeracyjna	58
Kod pocztowy	81-000 do 81-919
Tablice rejestracyjne	GA
Położenie na mapie Trójmiasta Gdynia
Położenie na mapie województwa pomorskiego Gdynia
Położenie na mapie Polski Gdynia
54°31′09″N 18°32′22″E/54,519167 18,539444
TERC (TERYT)	2262011
SIMC	0934100
Hasło promocyjne: Gdynia – moje miasto
Urząd miejski al. Marszałka Piłsudskiego 52-54 81-382 Gdynia
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Wiadomości w Wikinews
Cytaty w Wikicytatach
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa
BIP

Gdynia wymowa ⁱ (kasz. Gdiniô, niem. Gdingen^[3]) – miasto na prawach powiatu w północnej Polsce, w województwie pomorskim, położone nad Morzem Bałtyckim, na Pobrzeżu Gdańskim i Pojezierzu Wschodniopomorskim. Wchodzi w skład Trójmiasta (wraz z Gdańskiem i Sopotem), jest zatem jednym z miast centralnych aglomeracji Trójmiasta.

Wieś klasztoru kartuzów w Kartuzach w powiecie puckim województwa pomorskiego w II połowie XVI wieku^[4]. Prawa miejskie Gdynia uzyskała 4 marca 1926^[1]. Impulsem do rozwoju miasta była budowa portu, który powstał w celu zapewnienia Polsce dostępu do morskich szlaków i bazy marynarki wojennej wobec niepewnej sytuacji w Wolnym Mieście Gdańsku. Szybki napływ ludności i dynamiczny rozwój portu sprawiły, że w ciągu kilkunastu lat po nadaniu praw miejskich Gdynia ze wsi rybackiej przekształciła się w miasto zamieszkane przez 127 tys. osób (1939).

Według danych z 30 czerwca 2016 r. liczy 247 329 mieszkańców^[2], a jej powierzchnia zajmuje 135,14 km² (2012). Jest największym polskim miastem niebędącym miastem wojewódzkim.

Środowisko naturalne[edytuj]

Dom Żeglarza Polskiego zbudowany w 1937 roku stanowi kwintesencję modernizmu charakterystycznego dla przedwojennej Gdyni.

Graniczy z powiatami ziemskimi: kartuskim, puckim, wejherowskim i powiatami grodzkimi: Gdańsk oraz Sopot. Przez miasto płyną małe rzeki: Kacza oraz Chylonka. Gdynia znajduje się na 2 miejscu pod względem ludności w województwie pomorskim, a 12 pod względem ludności i 16 pod względem wielkości w Polsce. Powierzchnia miasta wynosi 135,14 km². Najniżej położonym miejscem jest tafla wody Zatoki Gdańskiej – 0 m n.p.m. Najwyższe wzniesienie to Góra Donas o wysokości 205,7 m n.p.m.

 Osobny artykuł: Ukształtowanie terenu i krajobraz w Gdyni.

Klimat[edytuj]

Gdynia znajduje się w strefie klimatu umiarkowanego, przejściowego między morskim a kontynentalnym, który modyfikowany jest pod wpływem bezpośredniego sąsiedztwa Morza Bałtyckiego. W zależności od pory roku morze podwyższa bądź obniża temperaturę powietrza w stosunku do miejscowości w głębi lądu, tzn. gdy temperatura morza jest wyższa niż powietrza to ogrzewa atmosferę, oddając ciepło i analogicznie na odwrót. Średnia temperatura w styczniu to –0,9 °C, a w lipcu to +17,2 °C, natomiast średnia roczna to +7,9 °C. Miasto jest jednym z najbardziej nasłonecznionych miejsc w Polsce, zwłaszcza w maju i czerwcu, gdy średnie nasłonecznienie wynosi 20,66 MJ/m². Także pod względem wilgotności wykazuje większe wartości, które w miesiącach zimowych wynoszą około 82%, natomiast najmniejsze wartości notuje się w czerwcu – 74%, a także występuje większa liczba dni mglistych. W okresie rocznym największy średni poziom dobowego zachmurzenia występuje w okresie od listopada do lutego, a najniższy – w maju i czerwcu. Upodabnia to Gdynię do warunków występujących w pozostałej, nizinnej części Polski. Pod względem opadów największe są w lipcu – 70 mm, a najmniejsze w marcu – 23 mm. Położenie miasta w cieniu opadowym Pojezierza Pomorskiego jest przyczyną tego, że suma roczna opadu atmosferycznego jest niższa o ok. 100 mm w stosunku do reszty kraju i wynosi 535 mm. Wiatry przeważnie wieją z kierunku zachodniego i południowo-zachodniego, wykazując dużą zmienność pod względem kierunku, jak i prędkości, a w okresie wiosennym szczególnie dostrzegalna jest cyrkulacja bryzowa. Ze względu na zróżnicowanie rzeźby terenu i występującego zabudowania wyróżnia się następujące obszary:

• mezoklimat Wysoczyzny Gdańskiej,
• mezoklimat strefy krawędziowej Wysoczyzny Gdańskiej,
• mezoklimat wschodniego fragmentu Pradoliny Kaszubskiej.

Toponimia[edytuj]

Podobnie jak sąsiedni Gdańsk i małopolski Gdów od prasłowiańskiej podstawy *gъd (lit. gudē, chorw. gdinjica = mały las, żupa serbska Gacka, u Konstantyna Porfirogenety w „De administrando imperio” Gutzeka, łac. Goduscani, żupa chorwacka Gacko zamieszkiwana przez plemię Gadczan, w kronikach frankijskich łac. natio Guduscanorum pod rządami księcia Borny dux Guduscanorum oraz kilka nazw miejscowych w Serbii Gacko [Gъd-ьsko], nazwa rzeki w Słowenii Gacka, chorwacki Gdinj na Hvarze, Dinjiška w Dalmacji, czeska Kdyně, po niem. Gedein) oznaczającej „mokry, wilgotny, bagienny” i równocześnie „zarośnięty”.
Nazwa po raz pierwszy pojawia się na piśmie w 1253 jako Gdina, w 1570 – Gdigna (gn=ń), a potem już zniemczone Gdingen. Między XIV a XVI w. dołączono żywotny na pomorzu sufiks -ino, Gdynino w 1365, Gdinino w 1534 – być może w związku z wymową kaszubską. Jest to nazwa topograficzna o budowie Gd-ynia, *gъd + przyrostek archaiczny -ynia w znaczeniu lokalizującym miejsce, gdzie ziemia jest mokra, bagienna (porównaj Kcynia, Lutynia, nazwa rzeki Radynia czy chorwackie Gdinj ⇐ Gdinja). Znaczenie lokalizujące przyrostka -ynia przybliżają polskie wyrazy pustynia = „miejsce puste, bezleśne”, świątynia, jaskinia etc.^[5]

Nazwę miasta noszą lub nosiły następujące statki i okręty:

• ORP „Gdynia” – statek wycieczkowy, w przededniu II wojny światowej wcielony do Marynarki Wojennej jako okręt-baza;
• ORP „Gdynia” – statek pasażerski, w latach 1939–1941 w Marynarce Wojennej;
• ORP „Gdynia” – kuter rakietowy służący w MW w latach 1965-1989;
• M/V „Gdynia” – kontenerowiec, własność szczecińskiego armatora Euroafrica. Obecnie jednostka przebudowana na cementowiec pływa pod nazwą M/V Cemisle.

Widok z Kamiennej Góry na Marinę Gdynia. Na dalszym planie Molo Południowe i Basen I Prezydenta, w głębi Mierzeja Helska.

Historia[edytuj]

 Osobne artykuły: Historia Gdyni i Kalendarium historii Gdyni.

Podział administracyjny[edytuj]

 Osobny artykuł: Dzielnice Gdyni.

Gdynia z podziałem na dzielnice

Gdynia jako jedno z pierwszych miast w Polsce wprowadziła 8 maja 1991 do Statutu Miasta podział na 13 dzielnic. (9 grudnia 1992) Rada Miasta, wprowadzając zmiany w Statucie, podzieliła niektóre z dzielnic na mniejsze jednostki. Na przykład Śródmieście przekształcono w trzy odrębne dzielnice: Śródmieście Centrum, Śródmieście Kamienną Górę oraz Śródmieście Port. W wyniku tych podziałów liczba dzielnic w Gdyni wzrosła do 24. Kolejne dwie zmiany nastąpiły w 1998: w kwietniu połączono dotychczasowe dzielnice Chylonia i Chylonia Nowa w dzielnicę Chylonia, zaś w grudniu dzielnicę Port, która zajmowała duży obszar, ale była zamieszkana przez niewiele ponad 100 mieszkańców, włączono do dzielnicy Śródmieście. W rezultacie tych ostatnich zmian liczba dzielnic zmniejszyła się do 22. Obecny kształt dzielnic jest przede wszystkim odzwierciedleniem tradycyjnych podziałów. Z tego powodu pojawiają się duże dysproporcje pomiędzy wielkością dzielnic zarówno pod względem powierzchni, jak i liczby mieszkańców. Największą dzielnicę, Chylonię, zamieszkuje 26 826 osób, gdy najmniejsza, Babie Doły, liczy zaledwie 2376 mieszkańców^[6]. Z kolei największy obszar zajmuje dzielnica Chwarzno-Wiczlino – 27,92 km², która jest aż 44 razy większa od najmniejszej Kamiennej Góry (0,63 km²).

p • d • e Dzielnice i osiedla Gdyni Dzielnice administracyjne Babie Doły • Chwarzno-Wiczlino • Chylonia • Cisowa • Dąbrowa • Działki Leśne • Grabówek • Kamienna Góra • Karwiny • Leszczynki • Mały Kack • Obłuże • Oksywie • Orłowo • Pogórze • Pustki Cisowskie-Demptowo • Redłowo • Śródmieście • Wielki Kack • Witomino-Leśniczówka • Witomino-Radiostacja • Wzgórze Św. Maksymiliana Osiedla i dzielnice zwyczajowe Bernadowo • Brzozowa Góra • Chwarzno • Dąbrówka • Demptowo • Dębowa Góra • Fikakowo • Gołębiewo • Kacze Buki • Kolibki • Kolonia Chwaszczyno • Kolonia Rybacka • Krykulec • Marszewo • Międzytorze • Niemotowo • Osada Kolejowa • Osada Rybacka • Osiedle Bernadowo • Port • Pustki Cisowskie • Tasza • Wiczlino • Wielka Rola • Witomino • Wysoka • Zielenisz

Administracja i polityka[edytuj]

Prezydentem Gdyni jest Wojciech Szczurek (Samorządność). Wiceprezydentami Gdyni są Michał Guć, Marek Stępa, Katarzyna Gruszecka-Spychała i Bartosz Bartoszewicz. Przewodniczącą Rady Miasta jest Joanna Zielińska .

Rada Miasta[edytuj]

Gdynia jest członkiem Komunalnego Związku Gmin „Dolina Redy i Chylonki”.

Mieszkańcy Gdyni wybierają parlamentarzystów z okręgów wyborczych z siedzibą komisji wyborczej w Gdyni, a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu wyborczego nr 1.

Konsulaty[edytuj]

Dom Marynarza Szwedzkiego

Siedziby konsulatów rozmieszczone są głównie w dzielnicy Śródmieście. Należą do nich konsulaty Republiki Chile, Republiki Cypryjskiej, Finlandii, Królestwa Norwegii, Szwecji oraz Włoch. Pozostałe konsulaty mieszczą się w dzielnicach peryferyjnych. Dwa spośród nich, konsulaty Rumunii i Ludowej Republiki Bangladeszu znajdują się w Małym Kacku a konsulat Austrii na Działkach Leśnych. W połowie 2012 otwarto honorowy konsulat Malty na Placu Kaszubskim.

Przemysł, gospodarka i finanse[edytuj]

Port Gdynia

Stocznia remontowa „Nauta”. Na pierwszym planie doki pływające

Centrum Kwiatkowskiego

Od początku swojego istnienia Gdynia miała gospodarkę związaną z morzem. W czasach bycia wioską odnosiło się to do istnienia przystani rybackiej na Oksywiu. Gdy nadano osadzie prawa miejskie w 1926 na jej terenie istniał już od 6 lat port, który z czasem przejął rolę gospodarczego symbolu miasta. Wówczas był to jedyny liczący się port przeładunkowy i pasażerski w Polsce z uwagi na krótką linię brzegową w okresie międzywojennym oraz niemożność korzystania z portu w Gdańsku. Równocześnie w Gdyni rozwijał się przemysł stoczniowy. Od lat 90. XX w. w Gdyni rozwija się sektor finansowy i oddawane są do użytku biurowce firm z różnych branż. Od 2001 w Gdyni funkcjonuje Pomorski Park Naukowo-Technologiczny.

Gospodarka morska[edytuj]

 Osobny artykuł: Port Gdynia.

W Gdyni znajduje się 2. pod względem przeładunków port morski w Polsce. Jego specjalizacją są przeładunki kontenerów. Mimo tego uchodzi on za najbardziej wszechstronny z portów na polskim wybrzeżu^[11]. Jest również głównym portem pasażerskim Trójmiasta^[12].

Gdynia jest siedzibą wielu firm z branży gospodarki morskiej – stoczni (Stocznia Gdynia S.A., Stocznia Marynarki Wojennej S.A., Stocznia Remontowa „Nauta” S.A.), przedsiębiorstw powiązanych z funkcjonowaniem portu (Bałtycki Terminal Kontenerowy, Balticon Sp. z o.o., Gdynia Container Terminal S.A., Morski Terminal Masowy Sp. z o.o.), armatorów (Polskie Linie Oceaniczne), agencji żeglugowych, firm brokerskich, transportowych i spedycyjnych (C. Hartwig Gdynia S.A., ATC Cargo S.A., Chipolbrok S.A., Maersk Sp. z o.o. Mirtrans Sp. z o.o.), oraz wielu innych. Od kwietnia 2010 siedzibę w Gdyni ma polska spółka DNV – Det Norske Veritas. DNV Academy Gdynia to pierwsze Centrum Szkoleń w wirtualnej rzeczywistości dla branży morskiej.

Przemysł[edytuj]

W Gdyni siedziby mają zakłady przemysłu spożywczego (w tym przetwórstwa rybnego): Dalmor S.A., Wilbo S.A. Ponadto w mieście swoje siedziby posiadają firmy z branży budowlanej (AB Inwestor, Hossa S.A., Allcon S.A., Ekolan S.A., Invest Komfort S.A., Mega S.A., MTM). Branżę elektroniczną reprezentuje producent sprzętu radiowego nadawczo-odbiorczego – Radmor S.A. (kiedyś Zakłady Radiowe Radmor S.A.). Spośród innych inwestorów w Gdyni zaistniał działający w branży telekomunikacyjnej Vector S.A., lokując w mieście swoje zakłady. Od 1997 działa tu także filia szwedzkiego koncernu Dellner Couplers AB, zajmującego się produkcją sprzęgów kolejowych i tramwajowych.

Usługi[edytuj]

W latach 90. XX w. w Gdyni obok istniejącego od początków miasta przemysłu portowo-stoczniowego zaczął się rozwijać sektor finansowy oraz nowoczesnych technologii. Mają tu swoje siedziby spółki prowadzące działalność o charakterze bankowym (Nordea Bank S.A., oddziały i filie banku o zasięgu ogólnokrajowym), telekomunikacyjnym i informatycznym (Polkomtel S.A., Prokom Investments, Prokom Software S.A., Thomson Reuters, Misys). Branżę telewizji kablowej reprezentują Vectra S.A. oraz Multimedia Polska – dwie kolejne firmy, których siedzibą również jest Gdynia.

Handel[edytuj]

Miejska Hala Targowa przed remontem

W Gdyni znajduje się szereg centrów handlowych: Centrum Handlowe „Riviera” (poprzednia nazwa „Wzgórze”), Centrum Handlowe Kwiatkowskiego, Centrum Handlowe Szperk, Centrum Handlowe Witawa, Centrum Handlowe Batory, Dom Towarowy „Chylonia”, Trójmiejskie Centrum Handlowe „Klif” oraz zespół Miejskich Hal Targowych.

Budżet[edytuj]

Roczny dochód budżetu miasta w przeliczeniu na jednego mieszkańca w 2006 wyniósł 3103,60 zł. Taki poziom dochodów budżetowych sytuuje miasto powyżej średnich dla wszystkich podregionów województwa pomorskiego, dla całego województwa oraz dla całego kraju. Średni zarobek jednego mieszkańca wynosił 2914,02 zł.

• Budżet na rok 2007:
  • dochody: 886 618 337 zł^[13]
  • wydatki: 1 044 051 122 zł^[14]

• Budżet na rok 2008:
  • dochody: 884 459 850 zł^[15]
  • wydatki: 1 058 673 004 zł^[16]

• Budżet na rok 2009:
  • dochody: 924 958 471 zł^[17]
  • wydatki: 1 103 080 045 zł^[18]

• Budżet na rok 2011:
  • dochody: 1 067 919 977 zł^{[potrzebny przypis]}
  • wydatki: 1 252 746 064 zł^{[potrzebny przypis]}

Demografia[edytuj]

Ludność[edytuj]

 Zobacz też: Ludność i powierzchnia Gdyni.

Pod koniec 2012 w Gdyni mieszkało 248 726 mieszkańców. Gęstość zaludnienia Gdyni wyniosła więc 1841 osób na km². Na 100 mężczyzn w mieście przypadało 111 kobiet. Przyrost naturalny w Gdyni jest ujemny i w 2012 wynosił – 175 osób. Saldo migracji według tych samych danych było również ujemne i wynosiło -340 osób^[19]. Struktura wiekowa uwidacznia, zgodne z ogólnokrajową tendencją, stopniowe starzenie się ludności miasta – pod koniec 2008 ludność w wieku poprodukcyjnym stanowiła 18,8% całkowitej liczby mieszkańców, zaś wartości dla ludności w wieku przedprodukcyjnym oraz produkcyjnym osiągnęły odpowiednio 16,5% i 64,7%^[20]. Liczba zawartych związków małżeńskich w 2012 wyniosła 1122^[19]. Pod koniec grudnia 2013 bezrobocie w Gdyni wynosiło 6,4%^[21].

Ulica Chylońska ma najwięcej mieszkańców w całym Trójmieście. W czwartym kwartale 2016 r. liczba osób zameldowanych wynosiła 7046.^[22]

• Wykres liczby ludności Gdyni na przestrzeni ostatnich 140 lat

Największą populację Gdynia odnotowała w 1998 – według danych GUS 253 521 mieszkańców^[23].

• Piramida wieku mieszkańców Gdyni w 2014 roku^[24].

Wspólnoty religijne[edytuj]

Kolegiata Najświętszej Marii Panny Królowej Polski

Kościół św. Michała Archanioła

Cmentarz w Gdyni Witominie

W Gdyni dominuje wyznanie rzymskokatolickie. Znajduje się tu ponad 30 kościołów katolickich (z których najstarszy – zabytkowy pw. św. Michała Archanioła w Oksywiu – pochodzi z XIII w.), a także polskokatolicki pw. Wniebowzięcia NMP (parafialny). W mieście znajdują się także zbory różnych kościołów protestanckich, w tym: dwóch kościołów zielonoświątkowych, zbór Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego, baptystów, Wspólnoty Kościołów Chrystusowych, Kościół Boży w Chrystusie, Kościoła Chrześcijańskiego „Słowo Wiary” i Chrześcijańskiego Centrum „Nowa Fala”. Spośród innych kościołów w Gdyni działa także Kościół Nowoapostolski. Działalność kaznodziejską prowadzi też 8 zborów Świadków Jehowy korzystających z dwóch Sal Królestwa w Gdyni i jednej w Gdańsku^[25].

Gdynia dysponuje 3 cmentarzami komunalnymi: w Witominie, Kosakowie i Małym Kacku.

Na terenie miasta działalność religijna prowadzą następujące kościoły i związki wyznaniowe:

• baptyści
• Beit Trójmiasto (judaizm postępowy)
• Kościół Boży
• Chrześcijańskie Centrum „Nowa Fala”
• Kościół Adwentystów Dnia Siódmego
• Kościół Chrystusowy
• Kościół Chrześcijański „Słowo Wiary”
• Kościół Jezusa Chrystusa Świętych Dni Ostatnich
• Kościół rzymskokatolicki
• Kościół Nowoapostolski
• Kościół Polskokatolicki w RP
• Kościół zielonoświątkowy
• Świadkowie Jehowy

Komunikacja[edytuj]

Dworzec Główny

 Osobny artykuł: Transport w Gdyni.

Według projektu „Planu zabudowy gminy Gdynia” (Bebaungsplan der Gemeinde Gdingen) Hermanna z 1913 Drogą Oksywską (obecnie ul. Świętojańska) miał jeździć tramwaj konny^[26]. Początki komunikacji miejskiej w Gdyni sięgają 1927 roku, kiedy to uruchomiono pierwszą linię autobusową z placu Kaszubskiego na Oksywie. Współcześnie transport miejski organizowany jest przez samorząd, natomiast wykonują go wyłaniane w przetargach spółki komunalne i prywatne. Ponadto w Gdyni znajduje się stacja kolejowa Gdynia Główna, na której zatrzymują się pociągi SKM oraz dalekobieżne. Gdynia jest połączona z Warszawą (przez Sopot i Gdańsk) linią kolejową E65.

Komunikacja morska[edytuj]

Obiekty przystosowane dla jednostek pływających w Gdyni:

• port Gdynia
  • terminal promowy Stena Line
• przystań morska „Dalmor”^[27]
• przystań morska „Żegluga Gdańska”^[28]
• przystań morska „Marina Gdynia”^[29] – Basen Jachtowy im. M. Zaruskiego 54°31′02″N 18°33′09″E/54,517222 18,552500
• przystań morska „Gdynia-Oksywie”^[30] przy osiedlu Osada Rybacka 54°33′33″N 18°33′09″E/54,559167 18,552500
• przystań morska „Gdynia-Obłuże”^[31] przy osiedlu Kolonia Rybacka 54°34′15″N 18°32′58″E/54,570833 18,549444

Kultura[edytuj]

 Osobny artykuł: Kultura w Gdyni.

Pomnik Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych

Kina[edytuj]

 Osobny artykuł: Kina w Gdyni.

W Gdyni istnieją 2 multipleksy: Multikino oraz otwarty w październiku 2013 Helios. Pozostałe obiekty w ograniczonym stopniu zajmują się projekcją filmów. Są nimi DKF Żyrafa^[32] działająca przy Klubie Filmowym, DKF Pod wiszącą skałą w IX Liceum Ogólnokształcącym w Gdyni^[33], oraz Grom. Historyczne kina, takie jak Goplana czy istniejące od okresu międzywojennego Warszawa zostały zamknięte i przekształcone w budynki pełniące inne funkcje.

Teatry[edytuj]

Teatr Muzyczny im. Danuty Baduszkowej

• Teatr Muzyczny im. Danuty Baduszkowej – największy teatr w Gdyni, istnieje od 1958, obiekt dysponuje drugą pod względem wielkości sceną w kraju. Instytucja prowadzona jest wspólnie przez miasto i samorząd województwa pomorskiego. Prócz ramowych spektakli odbywa się w nim corocznie Gdynia Film Festival, Ladies’ Jazz Festival oraz okazjonalnie spektakle Festiwalu Szekspirowskiego.
• Teatr Miejski im. Witolda Gombrowicza – funkcjonuje od 1991.
  • Funkcjonuje przy nim Scena Letnia TM, wystawiająca dla publiczności w lipcu i sierpniu spektakle na plaży w Orłowie.
• Scena teatralna przy Centrum Kultury w Gdyni (w lecie sztuki wystawiane są na scenie letniej na plaży w Orłowie)
  • Grupa teatralna SAM (przy Centrum Kultury w Gdyni)
  • Grupa teatralna Scena 138 (teatr amatorski)
• Teatr Gdynia Główna – scena teatralna na terenie dworca Gdynia Główna, zorganizowana w 2013
• Fundacja Teatru Czwarte Miasto (grupa teatralna bez stałej siedziby)
• Teatr Portowy – impresariat, spektakle odbywają się w Sali Koncertowej Portu Gdynia
• Teatr Gościnny – impresariat, istnieje przy Klubie Muzycznym „Ucho”.

Galerie[edytuj]

Dom w Gdyni-Orłowie, gdzie w 1920 mieszkał Stefan Żeromski. Obecnie wystawa dotycząca pisarza

• Debiut
• Desa
• Domek Żeromskiego
• Galeria „Tygiel”
• Galeria 78
• Galeria Engel
• Galeria obrazów „Urszula”
• Galeria Tiffany
• Graffiti
• Profile
• Salon Sztuki Orientalnej
• Strych
• Towarzystwo Miłośników Gdyni
• Galeria Sojo-Art
• Galeria sztuki współczesnej „od czasu do czasu”

Muzea[edytuj]

Muzeum Miasta Gdyni

ORP „Błyskawica”

Dar Pomorza

Muzeum Emigracji zbudowano w byłym dworcu morskim

Muzeum Marynarki Wojennej

• Akwarium Gdyńskie
• Muzeum Emigracji - Otwarte 2015.05.16 podczas „Nocy Muzeów 2015” w budynku byłego „Dworca Morskiego”
• Centrum Nauki Experyment
• Domek Abrahama
• Domek Żeromskiego
• Gdyńskie Muzeum Motoryzacji
• Izba dydaktyczna Nadleśnictwa Gdańsk
• Muzeum Marynarki Wojennej
• Muzeum Miasta Gdyni – najmłodszy budynek, muzeum otworzone zostało 16 listopada 2007^[34]
• Planetarium (obecnie niedostępne dla turystów)
• Sala Tradycji Akademii Morskiej
• Skansen Rybołówstwa Morskiego

Do Nabrzeża Pomorskiego przycumowane są dwie jednostki pływające, które pełnią funkcje pływających obiektów muzealnych.

• Niszczyciel ORP „Błyskawica”, funkcję okrętu muzeum pełni od 1976. Wybudowana w brytyjskiej stoczni jednostka służyła w Marynarce Wojennej RP w latach 1939-1946, powróciła do Polski w 1947 i służyła w Marynarce Wojennej do 1969. W 1976 przycumowała w Gdyni jako pływające muzeum.
• Żaglowiec „Dar Pomorza”, funkcję statku muzeum pełni od 1983. W 1929 został zakupiony we Francji i pełnił funkcję fregaty szkolnej Szkoły Morskiej w Gdyni.

Biblioteki[edytuj]

• Miejska Biblioteka Publiczna

Inne instytucje kultury[edytuj]

• Centrum Kultury w Gdyni
• Towarzystwo Przyjaciół Gdyni

Film[edytuj]

• Od 1986 w Gdyni odbywa się Gdynia Film Festival (od 2010, w maju, wcześniejsze edycje miały miejsce we wrześniu). Podczas festiwalu w Teatrze Muzycznym wyświetlane są filmy fabularne produkcji polskiej, a najlepszym z nich przyznawane są Złote Lwy. W mieście działa Gdyńska Szkoła Filmowa, która w 2015 wejdzie w skład Gdyńskiego Centrum Filmowego usytuowanego w Kompleksie Forum Kultury^[35].
• Pomorskie Warsztaty Filmowe (organizowane przez Pomorską Fundację Filmową w Gdyni)

Teatr[edytuj]

• Teatr Miejski w Gdyni im. Witolda Gombrowicza od 2006 gości Festiwal Polskich Sztuk Współczesnych R@port. W jego ramach odbywają się inscenizacje sztuk współczesnych polskich autorów, a najlepszym spektaklom przyznawane są nagrody pieniężne.
• W poprzednich latach w Gdyni odbywał się też Festiwal Teatrów Muzycznych.

Muzyka i taniec[edytuj]

Open’er Festival (2009)

W Gdyni organizuje się festiwale muzyki popularnej jak i muzyki poważnej.

• muzyka poważna: Gdynia Classica Nova (dawniej Festiwal Muzyki Sakralnej), Koncerty Muzyki Promenadowej (na Kamiennej Górze)
• muzyka dawna: Festiwal Anima Musica
  • W 2012 zorganizowano też Gdyński Weekend z Muzyką Dawną
• blues i muzyka jazzowa: Ogólnopolski Przegląd Młodych Zespołów Jazzowych i Bluesowych Gdyńskiego Sax Clubu, Gdynia Blues Festival, Ladies'Jazz Festival
• muzyka świata:
  • Od 2005 w mieście odbywa się też festiwal muzyki tradycyjnej i etnicznej Globaltica, na którym koncertowali już m.in. Sinéad O’Connor, Cesária Évora, Diana Krall, Goran Bregović czy Seal.
  • W dniach 19-21 maja 2006 w Gdyni gościł Festiwal Kultury Afrobrazylijskiej, na którym zaprezentowano m.in. pokaz capoeiry.
• muzyka popularna (szeroko rozumiana): miasto jest gospodarzem Open’er Festival, jednego z największych corocznie organizowanych festiwali w Europie. Występują na nim twórcy muzyki elektronicznej, rocka oraz hip-hopu.

Sztuki wizualne[edytuj]

Do gdyńskich festiwali z zakresu szeroko rozumianych sztuk wizualnych zaliczyć można festiwal form multimedialnych Transvizualia oraz plenerowy festiwal rytmu i ognia Frog.

Literatura i pokrewne[edytuj]

• Od 2006 wręczana jest Nagroda Literacka Gdynia, z którą związane są także imprezy cykliczne: festiwal literacki „Literaturomanie” oraz Jesienne Spotkania z Laureatami. Nagroda w formie pamiątkowych statuetek (Kostek Literackich) przyznawana jest autorom najlepszych książek z dziedziny prozy, poezji i eseistyki.
• Ogólnopolski Konkurs Recytatorski

Imprezy masowe i plenerowe[edytuj]

Red Bull Air Race Gdynia – 2014

Do większych imprez kulturalnych, które odbywają się co roku, należy zaliczyć CudaWianki – cykl wydarzeń, tj. koncerty, parady i happeningi, które inaugurują sezon letni w Gdyni.

Media[edytuj]

W Gdyni wydawane są tytuły prasowe związane z tematyką morską („Bandera”, Namiary na Morze i Handel, Przegląd Hydrograficzny) oraz lokalne gazety – Dziennik Bałtycki (dodatek lokalny) oraz Nasze Miasto. Swoją siedzibę mają tu dwaj operatorzy telewizji kablowej – Vectra oraz Multimedia Polska i należąca do tej spółki telewizja Tele-Top. O istotnych gdyńskich wydarzeniach na bieżąco informuje telewizja regionalna Pomorska.TV. W przeszłości z Gdyni nadawały również dwie lokalne rozgłośnie radiowe: Eska Nord i Radio Hello.
Od listopada 2009 w Gdyni ukazuje się „Bliza” – gdyński kwartalnik artystyczny, którego redaktorem naczelnym jest pisarz Paweł Huelle^[36].

Od listopada 2014 roku w Gdyni ponownie reaktywowano tygodnik miejski Kurier Gdyński, wydawany przez Wydawnictwo Polskapresse.

Ochrona zdrowia[edytuj]

Uniwersyteckie Centrum Medycyny Morskiej i Tropikalnej GUM

Szpitale publiczne[edytuj]

• Uniwersyteckie Centrum Medycyny Morskiej i Tropikalnej w Gdyni
• Szpitale Wojewódzkie w Gdynia Sp. z o.o.^[37]
  • Szpital Morski im. PCK w Gdyni
  • Szpital św. Wincentego a Paulo Sp. z o.o. (d. Szpital Miejski im. J. Brudzińskiego w Gdyni)

Edukacja[edytuj]

Akademia Morska – gmach główny przy ul. Morskiej 83

Akademia Marynarki Wojennej

W Gdyni istnieje 46 przedszkoli, 41 szkół podstawowych, 33 gimnazja, 19 liceów, 25 techników, 10 szkół branżowych I stopnia oraz 52 szkoły o charakterze policealnym^[38]. Wśród tej ostatniej kategorii jest 8 szkół wyższych.

Organizacje pozarządowe[edytuj]

Fundacja Gospodarcza powstała w 1990. Jako jedna z pierwszych organizacji pozarządowych w Polsce rozpoczęła działalność na rzecz wspierania przedsiębiorczości, podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników, przeciwdziałania bezrobociu. Obecnie Fundacja prowadzi głównie działalność szkoleniową, m.in. kursy spawania i egzaminy na uprawnienia PRS Polski Rejestr Statków i DNV Det Norske Veritas. Jest też operatorem Pomorskiego Miasteczka Zawodów.

Integrowaniem i koordynowaniem współpracy Gdyni z organizacjami pozarządowymi, szeroko rozumianą animacją społeczną oraz promowaniem działań NGO’sów zajmuje się powołane w 1996 Gdyńskie Centrum Organizacji Pozarządowych. W jego ramach realizowany jest m.in. projekt „DOKI – gdyński inkubator aktywności”, mający na celu zachęcenie młodych gdynian do wolontariatu i większej aktywności w przestrzeni miejskiej, kampania społeczna „1% Mały procent, wielka sprawa”, mająca na celu promocję przekazywania 1% podatku na gdyńskie organizacje pożytku publicznego oraz Gdyńskie Warsztaty Podróżnicze „Szerokie Horyzonty”.

Szkoły wyższe[edytuj]

Największymi państwowymi uczelniami w mieście są Akademia Marynarki Wojennej oraz Akademia Morska, które związane są z nadmorskim charakterem Gdyni. Pierwsza z nich została zlokalizowana na Oksywiu w 1946 decyzją marsz. Polski Michała Rola-Żymierskiego. Podlega Ministrowi Obrony Narodowej, kształci oficerów i podchorążych oraz osoby cywilne. Druga, która została przeniesiona w 1930 z Tczewa do Gdyni, edukuje przyszłych oficerów marynarki handlowej oraz specjalistów związanych z gospodarką morską. Ponadto w Śródmieściu znajdują się dwa wydziały Uniwersytetu Gdańskiego: Wydział Biologii oraz Wydział Oceanografii i Geografii. Rozbudowa ich siedziby, mieszczącej się w jednym budynku, została ukończona w 2004.

W Gdyni funkcjonują też uczelnie prywatne, takie jak Pomorska Wyższa Szkoła Humanistyczna, Wyższa Szkoła Administracji i Biznesu im. Eugeniusza Kwiatkowskiego, Wyższa Szkoła Komunikacji Społecznej, Wyższa Szkoła Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych i Politycznych oraz Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku Wydział Ekonomii i Zarządzania w Gdyni.

W styczniu 2010 z inicjatywy środowiska filmowego w mieście powstała też Gdyńska Szkoła Filmowa. Jej program nauczania obejmuje zarówno zajęcia z filmu fabularnego, jak i filmu dokumentalnego, prowadzone szczególnie pod kątem nauczania reżyserii i sztuki operatorskiej filmu^[39].

Turystyka[edytuj]

Molo w Orłowie

„Dar Pomorza”

Hotel Mercure Gdynia

Bulwar Nadmorski im. Feliksa Nowowiejskiego

Gdynia posiada rozległe nadmorskie tereny spacerowe. Zalicza się do nich Molo Południowe, będące przedłużeniem Skweru Kościuszki – cumują tam jednostki muzealne – niszczyciel „ORP Błyskawica” oraz żaglowiec „Dar Pomorza”. Na Molu Południowym znajduje się także Akwarium Gdyńskie, a do Helu, Gdańska, Sopotu i Kaliningradu pływają z niego statki białej floty. W gdyńskiej marinie prowadzone są szkolenia żeglarskie, można także czarterować jachty. Trasy spacerowe mieszkańców to Bulwar Nadmorski oraz kilka kilometrów piaszczystych plaż, które ciągną się do Sopotu i dalej do Gdańska. Dostępny jest również port – przy Nabrzeżu Francuskim, gdzie stawały polskie transatlantyki, w sezonie cumują duże wycieczkowce. Okolice Kapitanatu Portu są dostępne dla każdego. Z Nabrzeża Pilotowego można obserwować wchodzące i wychodzące statki oraz rzucić okiem na port wojenny Gdynia. Panoramę miasta podziwiać można z Kamiennej Góry, willowo-parkowej dzielnicy Gdyni. W północnej części miasta – w dzielnicy Babie Doły, ok. 300 m. od brzegu, znajdują się ruiny niemieckiej torpedowni (druga torpedownia na Oksywiu należy do Marynarki Wojennej). Gdynia jest skomunikowana z resztą Trójmiasta – kolejką SKM z Gdyni Głównej jedzie się do Sopotu 14 minut, a do Gdańska 35 minut. Jako jedno z 4 polskich miast posiada sieć trolejbusową. W 2013 przy ul. Świętojańskiej kosztem 8 mln zł powstał infobox - budynek składający się z 3 kontenerów, z makietą miasta o rozmiarach 8 x 4 m, miejscem zabaw dla dzieci, centrum informacji kulturalnej oraz 22-metrową wieżą widokową z panoramiczną windą^[40].

W Gdyni nad morzem wyznaczono 4 strzeżone letnie kąpieliska: Gdynia Śródmieście, Gdynia Redłowo, Gdynia Orłowo, Gdynia Babie Doły^[41].

W administracyjnych granicach Gdyni, jak i wokół miasta znajdują się lasy i tereny zielone oraz pagórkowaty krajobraz, będący pozostałością polodowcowej pradoliny.

Hotele[edytuj]

Baza hotelowa miasta Gdyni w 2015 składała się z 2 obiektów czterogwiazdkowych (Hotel Courtyard by Marriott, Hotel Nadmorski), 7 obiektów trzygwiazdkowych (Hotel Kuracyjny, Hotel Willa Lubicz, Hotel Mercure Gdynia, Hotel Blick, Hotel Hotton, Hotel Neptun, Hotel Różany Gaj), 4 obiektów dwugwiazdkowych (Hotel Antares, Hotel Dom Marynarza, Hotel Morski, Hotel Witomino) oraz obiektów nieskategoryzowanych (Quadrille Conference&SPA, Dworek Mitro, Villa Gdynia, itp).

Szlaki[edytuj]

Szlak Trójmiejski (45,9 km) → trasa: Gdynia Dworzec PKP – Gdańsk Dworzec PKP
Szlak Wejherowski (55 km) → trasa: Sopot Kamienny Potok SKM – Wejherowo Dworzec PKP
Szlak Zagórskiej Strugi (56 km) → trasa: Gdynia Wzgórze Św. Maksymiliana SKM – Wejherowo Dworzec PKP
Szlak Źródło Marii (10,5 km) → trasa: Gdynia Wielki Kack – Gdańsk Osowa PKP

Ścieżki rowerowe[edytuj]

Ścieżki na terenach leśnych^[42]

• Bernadowo – Mały Kack (4,8 km)
• Bernadowo – Orłowo (4,5 km)
• Chwarzno – Działki Leśne (3,4 km)
• Chylonia – skrzyżowanie leśnych tras nr 6 i 7 (3,6 km)
• Dąbrowa – Chwarzno (2,9 km)
• Demptowo – Chwarzno (3,1 km)
• Gołębiewo – plaża Gdynia (5,6 km)
• Karwiny – Obwodnica Trójmiasta (4,2 km)
• Osowa – Źródło Marii (4,4 km)
• Polanka Redłowska – Orłowo (3,4 km)
• Pustki Cisowskie – Cisowa (4,4 km)
• Wiczlino – Chwarzno (2,6 km)
• Wielki Kack – Dąbrowa (8,7 km)
• Wielki Kack – Osowa (4,4 km)
• Wielki Kack – Witomino-Leśniczówka (3,1 km)
• Witomino – Chwarzno (3,7 km)
• Witomino – Demptowo (3,6 km)

Łącznie: 70,4 km

Spotkania podróżników[edytuj]

Od 1999 na początku wiosny odbywają się Ogólnopolskie Spotkania Podróżników, Żeglarzy i Alpinistów – Kolosy.

Przyroda[edytuj]

Parki i rezerwaty[edytuj]

 Osobny artykuł: Pomniki przyrody w Gdyni.

Trójmiejski Park Krajobrazowy

Został utworzony w 1979. Jego ogólna powierzchnia wynosi 20 104 ha. Park obejmuje część wysoczyzny morenowej wraz z jej strefą krawędziową, w obrębie której występują liczne rozcięcia erozyjne z bardzo atrakcyjnymi geomorfologicznie i krajobrazowo dolinami. Występującymi najczęściej zbiorowiskami roślinności są fitocenozy lasów bukowo-dębowych, bukowych i grądowych, w dnach rozcięć spotyka się lasy łęgowe olszowo – jesionowe. Na terenie Parku w granicach administracyjnych Gdyni znajdują się dwa rezerwaty przyrody i kilkanaście pomników przyrody. Położenie Parku i nagromadzenie w nim obiektów przyrodniczych czyni go jednym z najbardziej interesujących rejonów dla badań przyrodniczych i ochrony środowiska.

Rezerwat Kępa Redłowska

Stanowi utworzony w 1938 rezerwat krajobrazowy o powierzchni 118,16 ha. Położony w granicach administracyjnych Gdyni, między Orłowem a Kamienną Górą. Celem ochrony jest zachowanie naturalnych lasów bukowych oraz stanowisk jarzęba szwedzkiego i rokitnika zwyczajnego. Rezerwat daje możliwość obserwacji panoramy Gdyni oraz procesów abrazji morskiej. Jest to pierwszy rezerwat utworzony w województwie gdańskim i jeden z najstarszych w Polsce.

Rezerwat przyrody Kacze Łęgi

Jest to rezerwat leśno – florystyczny o powierzchni 8,97 ha utworzony w 1983, leżący w dolinie rzeki Kaczej. Obejmuje odcinek potoku z niewielkim dopływem oraz dobrze zachowany fragment lasu łęgowego z okazałym drzewostanem i wieloma drzewami pomnikowymi. Rezerwat chroni pozostałość dawnej szaty roślinnej dolin rzecznych (łęg wiązowy) w formie typowej dla roślinności dna dolin niewielkich rzek.

Rezerwat Cisowa

Rezerwat leśny o powierzchni 24,76 ha, utworzony w 1983 w celu zachowania fragmentów buczyny i łęgu jesionowo – olszowego oraz stanowisk roślin chronionych i rzadkich.

Klify[edytuj]

Klif Orłowski

Strukturami przyrodniczymi występującymi tylko w strefie nadmorskiej, a także najbardziej naturalnymi miejscami pierwotnymi są klify. Warunki siedliskowe spowodowały wykształcenie tu fitocenoz z wieloma gatunkami roślin rzadkich i chronionych. Klify aktywne, w szczególności Klif Orłowski, stanowią naoczne źródło wiedzy geologicznej. Zarówno klify aktywne, jak i martwe posiadają walory krajobrazowe, co może je kwalifikować do ochrony także jako zespoły przyrodniczo-krajobrazowe. Klif Redłowski ma wysokość 60 m.

Miasto – ogród Kamienna Góra[edytuj]

Zespół obejmuje obszar Kamiennej Góry, na który składają się park „Kamienna Góra”, skarpy klifów od strony Zatoki oraz dzielnica domów jednorodzinnych – rezydencji pochodzących głównie z okresu międzywojennego. Na terenach zielonych występują fragmenty naturalnych drzewostanów porastających klify i niektóre fragmenty zboczy. Wśród drzew dominują buki, klony, często spotyka się dęby, czereśnie, jarzębiny i graby. Licznie występują drzewa i krzewy gatunków i odmian ozdobnych, np. klon jesionolistny, cypryśniki, żywotniki, cisy i jałowce. Wśród terenów zielonych duże obszary zajmują skwery i zieleńce. Ten fragment Gdyni zaliczany jest do dobrze zagospodarowanych.

Zespół dworsko-parkowy[edytuj]

Znajduje się przy ul. Folwarcznej 2 w Orłowie. Drzewostan tworzą w nim głównie drzewa rodzime jak: buki, klony, graby, olsze, wierzby, cisy i topole, a z gatunków obcych występują tu między innymi kasztanowce, daglezje i grochodrzewy. Na jego terenie znajdują się dwa pomniki przyrody (kasztanowce) oraz wiele drzew o rozmiarach drzew pomnikowych (np. buk o średnicy 135 cm.).

Zespół dworsko-parkowy Kolibki[edytuj]

Stajnie w Kolibkach

Umiejscowiony jest przy al. Zwycięstwa 291 (Orłowo – Kolibki). W skład jego wchodzą – zespół budynków i tzw. „Park Marysieńki”. Obecnie jest tu szkółka jeździecka. Wśród drzew występujących na tym terenie dominują gatunki rodzimego pochodzenia (klon zwyczajny, buk zwyczajny, dąb szypułkowy, lipa drobnolistna, jesion wyniosły, klon, jawor) z niewielką domieszką drzew obcych (np. kasztanowiec). We wschodniej części parku występuje także bardzo stary jesion wyniosły, posiadający rozmiary drzewa pomnikowego (średnica 173 cm).

Skwer Plymouth[edytuj]

Położony jest u zbiegu Ulicy Świętojańskiej i Alei Piłsudskiego, naprzeciwko gmachu Urzędu Miasta. Swoją nazwę zawdzięcza jednemu z siostrzanych miast – brytyjskiemu Plymouth. W nawiązaniu do nazwy skweru w jego krajobraz wkomponowane zostały żonkile sprowadzone z Anglii oraz charakterystyczna brytyjska budka telefoniczna.

Park Rady Europy[edytuj]

Park Rady Europy

Jest to obszar zieleni położony między Teatrem Muzycznym a Skwerem Kościuszki, nieopodal Hotelu Gdynia. Łączy on miasto z Bulwarem Nadmorskim i miejską plażą.

Architektura[edytuj]

 Osobny artykuł: Architektura Gdyni.

Fontanna między Skwerem Kościuszki a Molem Południowym, w tle budynki Sea Towers

Gdynia jako miasto powstałe dopiero w okresie międzywojennym jest pozbawiona stylów architektonicznych cechujących starsze miasta. Zbudowana w stylu modernizmu była nazywana białym miastem. W czasie działań wojennych zabudowa nie uległa poważniejszym zniszczeniom, dzięki czemu zachowało się historyczne Śródmieście. W latach 70. i 80. XX w. zaczęły się pojawiać budynki z wielkiej płyty. Na obszarze Gdyni znajduje się również kilka wieżowców, m.in. zespół Sea Towers.

Bezpieczeństwo[edytuj]

Przestępczość[edytuj]

W okresie od stycznia do września 2007 zarejestrowano w Gdyni 6145 przestępstw, o 859 przestępstw (tj. o 12,3%) mniej niż w 2006, co wskazuje na poprawę stanu bezpieczeństwa w Gdyni. W dalszym ciągu utrzymuje się korzystna tendencja, według której Gdynia jest najbezpieczniejszym z miast wchodzących w skład Trójmiasta^[43]. Wskaźnik wykrywalności przestępstw był niższy od średniej wojewódzkiej, wyniósł 50,3%. Najwyższy udział (85,7%) wśród stwierdzonych przestępstw miały trudne do wykrycia przestępstwa kryminalne, których wykrywalność wyniosła 50,8%. W okresie od stycznia do września 2007 stwierdzono 103 kradzieży samochodów osobowych, tj. mniej o 137 (o 57,1%) od dokonanych w 2006. Osobny problem stanowią wypadki drogowe z ofiarami w ludziach (48) w rejonie gdyńskim – ich liczba była o 6 wyższa w porównaniu do I kwartału 2006. W wypadkach poszkodowanych zostało 61 osób, w tym dwie zginęły na miejscu wypadku.

Komenda Portu Wojennego Gdynia

Wojsko[edytuj]

 Osobny artykuł: Garnizon Gdynia.

W mieście funkcjonują jednostki związane z Marynarką Wojenną i jednostkami pomocniczymi oraz przynależące do Sił Powietrznych. Port wojenny Gdynia stanowi jedną z baz morskich NATO. Stacjonujące w nim okręty biorą udział w organizowanych corocznie manewrach głównie na obszarze Morza Bałtyckiego.

Sport[edytuj]

Hala Sportowo-Widowiskowa Gdynia

Narodowy Stadion Rugby

Stadion Miejski w Gdyni

W Gdyni funkcjonują sekcje i kluby sportowe reprezentujące różne dyscypliny sportu – od piłki nożnej, przez koszykówkę, na żeglarstwie skończywszy. Dla mieszkańców oddano też do użytku kilka basenów. Jeden działa przy Akademii Morskiej, 4 udostępniono na terenie placówek edukacyjnych a 3 pozostałe istnieją samodzielnie.

Kluby sportowe[edytuj]

Gdynia jest reprezentowana przez kilka klubów piłkarskich, do najstarszych należą Arka Gdynia (Puchar Polski w 1979 i 2017) oraz Bałtyk Gdynia. Inne istniejące kluby to powstały w 2006 Klub Piłkarski Gdynia oraz NKS Błyskawica Gdynia założony w 2008^{[potrzebny przypis]}. Istnieje także klub rugby RC Arka Gdynia (Puchar Europy Regionów w 2005). Z Gdynią związana jest drużyna koszykarska Lotos Gdynia, która występuje w PLKK i od 1999 w Eurolidze kobiet. W latach 2000-2007 istniała też męska drużyna koszykówki Viking Gdynia. Z przyczyn finansowych jej działalność została zamknięta 11 października^[44]. Od sezonu 2009/2010 Gdynię reprezentuje drużyna Asseco Prokom Gdynia, która przeniosła swoją siedzibę z Sopotu. Piłka ręczna jest reprezentowana przez żeński zespół piłkarek GTPR Gdynia, który w maju 2003 wywalczył awans do I ligi. Uczniowski Klub Sportowy Morświn powstał w celu popularyzowania łucznictwa wśród dzieci, młodzieży i dorosłych. Lekkoatletyką zajmuje się Klub Sportowy Zorza. Prowadzi on szkolenia w konkurencjach biegowych od 400 m i finansuje go budżet gminy Gdynia. Lekkoatletyka jest również domeną Klubu Lekkoatletycznego Gdynia. Jego członkowie biorą udział w zawodach o zasięgu wojewódzkim, krajowym, jak i międzynarodowym. Klub Sportowy Złoty Tur zrzesza w sobie zawodników trenujących armwrestling. Amatorzy, jak i zawodowcy paralotniarstwa mogą zrzeszać się od 2002 w Glide Club Gdynia. Klub prowadzi działalność w Gdyni i w okolicach (również na Kaszubach). Treningiem judo trudni się Uczniowski Klub Sportowy Viking. Do innych klubów, które również zajmują się judo i których zawodnicy biorą udział w zawodach należą Galeon Gdynia, Skra Gdynia, Opty Gdynia, Cisowa Gdynia oraz Flota Gdynia. Ticada wprowadza w tajniki profesjonalnego nurkowania i aktywnych form turystyki. Prócz szkoleniem nurków zajęła się dodatkowo szkoleniem narciarskim, strzeleckim i spadochronowym oraz prowadzeniem sklepu ze specjalistycznym sprzętem.

Do działalności sportowej należy GOSiR (Gdyński Ośrodek Sportu i Rekreacji). Dysponuje on kilkoma obiektami do gry, w tym Stadionem Miejskim do gry w piłkę nożną (z którego korzysta m.in. Arka i Bałtyk Gdynia) i stadionem rugby. Na przyległej działce znajduje się będąca własnością Urzędu Miasta Gdyni Hala Sportowo-Widowiskowa, z której korzystają m.in. Asseco Prokom, Lotos Gdynia i GTPR Gdynia.

Ulokowanie Gdyni nad morzem przyczyniło do pojawienia się klubów żeglarskich, jak Jacht Klub Morski – Gryf i Yacht Klub Polska Gdynia. Oba kluby mają przedwojenną tradycję – pierwszy istnieje od 1928 a drugi powstał w 1924. YKP Gdynia funkcjonował pierwotnie w Warszawie i jego pierwszym komandorem był gen. Mariusz Zaruski.

Przy Marynarce Wojennej, ale poza strukturą Wojska Polskiego działa Wojskowy Klub Sportowy „Flota” Gdynia. Podzielony jest na sekcje – od podnoszenia ciężarów po tenis ziemny.

W Gdyni istnieje również klub hokejowy – GKH Gdynia. Nieoficjalną datą powstania klubu jest 23 grudnia 2001. Tego dnia otwarto pierwsze sztuczne lodowisko w Gdyni. Nie miało ono pełnego wymiaru, pozwoliło jednak na pierwsze treningi gdyńskiej drużyny. GKH Gdynia uczestniczy w trójmiejskiej amatorskiej lidze hokejowej od samego początku, czyli od roku 2005. Największym sukcesem gdyńskiej drużyny było wicemistrzostwo ligi w sezonie 2007/2008 kiedy to ulegli w wielkim finale drużynie Golwell Gdańsk 2-4.

Nauta Gdynia[edytuj]

Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej „Nauta Gdynia” to klub piłkarski założony w 1983, występujący w niższych ligach piłkarskich okręgu gdańskiego. Klub powstał z inicjatywy braci Jerzego i Andrzeja Kwidzyńskich i opierał się na bazie pracowników stoczniowego Zakładu Transportu Samochodowego. Blisko drużyny przez cały okres istnienia klubu był jej prezes oraz kierownik Wiesław Grota. Przez wiele lat o obliczu zespołu decydowali bracia: Stefan i Marian Rozengart oraz Krzysztof i Sławomir Wiśniewscy. Sezon 2000/2001 zakończył się sukcesem w postaci awansu Nauty do V ligi, który to awans był wkładem w obchody 75-lecia Stoczni Remontowej „Nauta” SA. Sezon 2002/2003 klub zakończył na 5 miejscu w rozgrywkach V ligi, co było jego największym sukcesem. W przerwie zimowej sezonu 2003/2004, na skutek braku finansowego zaplecza, zespół wycofał się z rozgrywek i został rozwiązany. Drużyna Nauty swoje mecze rozgrywała na boisku Ogniska TKKF Checz w Gdyni–Chyloni. Brak własnego boiska oraz zaplecza finansowego, w sposób zasadniczy uniemożliwiało założenie drużyn młodzieżowych oraz utrudniało funkcjonowanie drużyny. Przez drużynę Nauty przewinęło się wielu znanych na Wybrzeżu^{[przez kogo?]} zawodników i wychowanków Arki bądź Bałtyku Gdynia, m.in. wieloletni trener zespołu Zbigniew Bieliński.

Cykliczne imprezy sportowe[edytuj]

• Operacja Żagle Gdyni (zlot żaglowców z całego świata)
• Herbalife Triathlon Gdynia
• PTC Gdynia Open – zawody snookera

W 2014 odbyły się zawody RedBull Air Race.

Gdynia w kulturze[edytuj]

Donald Pleasence, jeden z odtwórców roli Ernsta Stavro Blofelda

• W 1927 w Gdyni, Gdańsku i Pucku nakręcono film sensacyjny Zew morza w reż. Henryka Szary. Ten pierwszy polski film sensacyjny i pierwszy nagrany na morzu został zrekonstruowany cyfrowo w 2013 r.
• W powieści Operacja Piorun pióra Iana Fleminga Gdynia jest miejscem narodzin Ernsta Stavro Blofelda, szefa organizacji WIDMO (SPECTRE), jednego z najgroźniejszych przeciwników Jamesa Bonda. Miało to miejsce w 1908 roku (kiedy tak naprawdę, miasto jeszcze nie istniało).
• Gdynia jest miejscem akcji filmu kryminalnego Ostatni kurs.
• W Gdyni rozgrywa się akcja odcinka serialu 07 zgłoś się pt. Dlaczego pan zabił moją mamę?
• O powstaniu Gdyni jest film fabularny Miasto z morza.
• Losy Gdyni od założenia aż po wojnę opisuje Trylogia Tak Trzymać!.
• Gdynia na planszy Monopoly Świat - jesienią 2008 r. Gdynia jako pierwsze w historii miasto polskie znalazła się na planszy Monopoly^[45]

Miasta partnerskie[edytuj]

Ulica Morska na odcinku w dzielnicy Leszczynki

Plac Kaszubski

Ulica Świętojańska

Gdynia utrzymuje kontakty partnerskie z następującymi miastami^[46]:

Miasto	Państwo	Data podpisania porozumienia
Aalborg	Dania	1987-08-044 sierpnia 1987
Baranowicze	Białoruś	1993-02-066 lutego 1993
Brooklyn	Stany Zjednoczone	1991-02-1414 lutego 1991
Haikou	Chiny	2006-04-2424 kwietnia 2006
Kaliningrad	Rosja	1994-10-2727 października 1994
Karlskrona	Szwecja	1990-03-2929 marca 1990
Kilonia	Niemcy	1985-06-2525 czerwca 1985
Kłajpeda	Litwa	1993-01-1212 stycznia 1993
Kotka	Finlandia	1988-03-099 marca 1988
Kristiansand	Norwegia	1991-09-2121 września 1991
Kunda	Estonia	2001-02-2424 lutego 2001
Lipawa	Łotwa	1999-10-1212 października 1999
Plymouth	Wielka Brytania	1976-09-1111 września 1976
Seattle	Stany Zjednoczone	1994-04-2323 kwietnia 1994
Związek Wybrzeża Opalowego	Francja	2004-11-2525 listopada 2004
Zhuhai[47]	Chiny	2017-05-1717 maja 2017

Nagrody i wyróżnienia[edytuj]

Ta sekcja od 2011-10 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać (wiarygodne) źródła, najlepiej w formie dokładnych przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tej sekcji. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

2002 r.

• kwiecień – Nagroda Europy od Rady Europy
• 25 maja – I miejsce w konkursie „Profesjonalna gmina przyjazna inwestorom”
• 25 września – Honorowe Wyróżnienie w konkursie „Gmina Fair play”
• wrzesień – Główna Nagroda Ministra Infrastruktury za zrealizowany projekt modernizacji ulicy Świętojańskiej

2003 r.

• 14 października – wyróżnienie za organizację regat „The Cutty Sark Tall Ships’ Races 2003”
• 17 listopada – IV miejsce w Wielkim Rankingu Miast

2004 r.

• 6 marca – Nagroda Honorowa Polskiego Związku Żeglarskiego Rejs Roku 2003 za zorganizowanie The Cutty Sark Tall Ships 2003
• 16 kwietnia – I miejsce konkursie na najlepszą promocję turystyki w kategorii „Impreza”
• 24 kwietnia – I miejsce w konkursie „Samorząd przyjazny oświacie”
• maj – nagroda Magazynu Sportów Wodnych „Żagle” im. Leonida Teligi.
• lipiec/sierpień – I miejsce w konkursie „Nad wodą bezpiecznie”
• 27 sierpnia – nagroda w wakacyjnym Turnieju Miast „Dziennika Bałtyckiego”

2005 r.

• 13 stycznia – nagroda za „Żeglarską Imprezę Roku 2004”
• I kwartał – laureat konkursu „Europrodukt – Inicjatywa samorządowa – 2004”
• I kwartał – nagroda Złotej Strony Miesiąca
• I kwartał – wyróżnienie za Lotne Miejskie Punkty Informacji Turystycznej
• 8-10 kwietnia – nagroda główna w konkursie „Najlepsza impreza turystyczna w 2004 roku”

2006 r.

• 10 marca – nagroda za najlepszą imprezę roku 2005
• 24 kwietnia – I miejsce w konkursie „Bramy Kraju”
• kwiecień – wyróżnienie za modernizację Mariny Gdynia
• kwiecień – wyróżnienie za święto ul. Świętojańskiej
• 11 maja – I miejsce w konkursie „Samorząd Przyjazny Oświacie”
• 18 września – I miejsce w konkursie „Innowacyjna gmina”
• listopad – III miejsce w rankingu „Sukces kadencji 2002 – 2006”

2007 r.

• 6 stycznia – nagroda „Wektora 2006” dla Wojciecha Szczurka
• 18 kwietnia – wyróżnienie w konkursie „Złote Formaty”
• 4 czerwca – I miejsce w rankingu miesięcznika „Forbes”
• 13 lipca – IV miejsce w rankingu samorządów „Rzeczpospolitej”
• 15 lipca – II miejsce w konkursie „Na najlepiej oświetloną gminę i miasto 2007 roku”
• 15 lipca – II miejsce w konkursie „Oświetlenie wnętrz obiektów użyteczności publicznej”
• październik – I miejsce w badaniu socjologicznym Diagnoza Społeczna 2007
• 23 listopada – I miejsce w konkursie „Samorząd Przyjazny Przedsiębiorczości”

2008 r.

• 14 lutego – I miejsce w rankingu miesięcznika „Forbes”
• 31 marca – nagroda „Cała Polska czyta dzieciom” dla Wojciecha Szczurka
• 19 kwietnia – wyróżnienie w konkursie „Najlepsza promocja turystyki województwa pomorskiego 2007”
• 19 kwietnia – I miejsce w konkursie „Samorząd przyjazny oświacie”
• 23 czerwca – statuetka „Najatrakcyjniejsze miasto dla biznesu w Polsce” według miesięcznika Forbes
• 17 lipca – III miejsce w konkursie „Najlepsze miasto” według tygodnika „Rzeczpospolita”
• Sierpień – Gdynia znalazła się na międzynarodowej planszy gry Monopoly, w wyniku głosowania internetowego, walka o miejsce na planszy gry z tzw. dzikiej karty^[45].
• 14 listopada – Wojciech Szczurek najlepszym prezydentem w Polsce
• Grudzień – najlepiej umeblowane miasto w Polsce
• 8 grudnia – Gdynia została okrzyknięta Innowacyjną Gminą w konkursie Krajowi Liderzy Innowacji 2008.

2009 r.

• 17 kwietnia – Nagroda Główna w Konkursie Publiczności w kategorii Miasto za najatrakcyjniejsze stoisko 12 – tych Gdańskich Targów Turystycznych
• 23 kwietnia – Nagroda Specjalna Magazynu Elle za imprezę „Gdynia Design Days 2008”.
• 24 kwietnia – Gdynia zajęła pierwsze miejsce w kategorii „miast od 150 do 300 tys. mieszkańców” w rankingu magazynu Forbes’a „Miasta najatrakcyjniejsze dla biznesu”.
• 25 maja – wyróżnienie Gdyńskiej Kampanii 1% przez tygodnik Newsweek Polska
• 8 czerwca – wyróżnienie honorowe Gdyni przez Krajową Radę Izby Urbanistów za najlepszy miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, uchwalony w latach 2004-2007

• Według raportu przedstawionego w 2007 przez prof. Janusza Czapińskiego na podstawie badań^[48], standard życia w Gdyni jest najwyższy w Polsce.

Zobacz też[edytuj]

• Bulwar Nadmorski im. Feliksa Nowowiejskiego
• Dzielnice Gdyni
• Historia Gdyni
• Honorowy Obywatel Gdyni
• Molo Południowe
• Pomniki w Gdyni
• Port Gdynia
• Skwer Kościuszki w Gdyni
• Zabytki Gdyni

Przypisy

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Strona internetowa Gdyni
• Historia Żydów w Gdyni na portalu Wirtualny Sztetl
• Gdynia na starych i nowych fotografiach
• Gdynia przed 1939 na zdjęciach NAC
• Gdynia w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. II: Derenek – Gżack. Warszawa, 1881.
• Gdynia Portem Polskich Transatlantykow

p • d • e Województwo pomorskie Miasta na prawach powiatu Gdańsk (siedziba) • Gdynia • Słupsk • Sopot Powiaty bytowski • chojnicki • człuchowski • gdański • kartuski • kościerski • kwidzyński • lęborski • malborski • nowodworski • pucki • słupski • starogardzki • sztumski • tczewski • wejherowski Inne zagadnienia Podział administracyjny • Herb • Flaga

p • d • e Miasta województwa pomorskiego Miasta powiatowe Bytów • Chojnice • Człuchów • Gdańsk • Gdynia • Kartuzy • Kościerzyna • Kwidzyn • Lębork • Malbork • Nowy Dwór Gdański • Pruszcz Gdański • Puck • Słupsk • Sopot • Starogard Gdański • Sztum • Tczew • Wejherowo Miasta gminne Brusy • Czarna Woda • Czarne • Czersk • Debrzno • Dzierzgoń • Gniew • Hel • Jastarnia • Kępice • Krynica Morska • Łeba • Miastko • Nowy Staw • Pelplin • Prabuty • Reda • Rumia • Skarszewy • Skórcz • Władysławowo • Ustka • Żukowo