Tworzenie stron internetowych

Jelenia Góra

Poznaj naszą ofertę w zakresie tworzenia stron www oraz sklepów internetowych. Nasza firma oferuje sklepy www które przyciągną klientów w mieście Jelenia Góra. Zapewniemy szczególne podejście do Twojego biznesu. Atrakcyjne ceny i fachowe wykonanie zapewni Ci sukces. Adres w internecie jest jedną z metod na pozyskanie klientów dla Twojego biznesu, kreatywnie wykonana strona jest jednym z elementów który zachęcają klienta do skorzystania z Twojej oferty. Nowoczesne technologie jakie wykorzystujemy zapewniają skuteczne wykonanie naszej usługi.

Strony internetowe

Jeżeli chesz mieć własną stronę internetową, a Twoja firma znajduje się w miejscowości Jelenia Góra - dobrze trafiłeś. Projektujemy, wdrażamy i tworzymy strony internetowe dla każdego. Napewno chesz aby klient wpisując w wyszukiwarkę nazwę "Twojej firmy + Jelenia Góra" uzyskał informację o Twojej stronie oraz ofercie Twojej firmy. Dlatego jeżeli chcesz aby Twoja firma była dobrze widoczna kiedy wyszuka się informacje o mieście Jelenia Góra warto stworzyć stronę korzystająć z naszych usług.
Pamietaj! jeśli "Strony Internetowe Jelenia Góra" to tylko My.

Sklepy internetowe

Chcesz aby twój sklep był popularny i aby ludzie mogli go łatwo znaleźć, aby wpisując w wyszukiwarkę "sklep Jelenia Góra" mogli trafić do twojej witryny i szybko oraz wygodnie zrobić zakupy? Potrzebujesz wydajnego i profesjonalnie wykonanego sklepu internetowego? Napisz teraz do nas. Projektujemy profesjonalne sklepy internetowe, dzięki naszym usługom możesz sprzedawać szybko i wygodnie w Internecie, na terenie miasta Jelenia Góra i w całej Polsce!

Portfolio

Poniżej mozesz zobaczyć kilka nszych prac. Pamiętaj każdy sklep projektujemy indywidualnie pod konkretne potrzeby..

O mieście: Jelenia Góra

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skocz do: nawigacja, szukaj
Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: inne miejscowości o nazwie Jelenia Góra.
Jelenia Góra
Jelenia Góra
Herb Flaga
Herb Jeleniej Góry Flaga Jeleniej Góry
Państwo  Polska
Województwo  dolnośląskie
Powiat miasto na prawach powiatu
Data założenia XII wiek
Prezydent Marcin Zawiła
Powierzchnia 109,22 km²
Wysokość 347-1416 m n.p.m.
Populacja (25.08.2017)
• liczba ludności
• gęstość

79 750[1]
740,6 os./km²
Strefa numeracyjna
75
Kod pocztowy 58-500 do 58-588
Tablice rejestracyjne DJ
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa lokalizacyjna województwa dolnośląskiego
Jelenia Góra
Jelenia Góra
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Jelenia Góra
Jelenia Góra
Ziemia50°54′14″N 15°44′11″E/50,903889 15,736389
TERC
(TERYT)
0261011
SIMC 0935802
Urząd miejski
plac Ratuszowy 58
58-500 Jelenia Góra
Strona internetowa
BIP

Jelenia Góra (wymowa i, łac. Cervimontium, Mons Cervi, niem. Hirschberg im Riesengebirge, czes. Jelení Hora, dawniej Hiršberk, Hornšperk) – miasto na prawach powiatu w południowo-zachodniej Polsce, w województwie dolnośląskim, w śródgórskiej Kotlinie Jeleniogórskiej, nad rzeką Bóbr. Miasto jest również siedzibą powiatu jeleniogórskiego, Zarządu Karkonoskiego Parku Narodowego oraz polską stolicą Euroregionu Nysa.

Historyczne miasto na Dolnym Śląsku. Jelenia Góra była stolicą województwa jeleniogórskiego w latach 1975-1998. Obecnie ma status miasta na prawach powiatu.

Jelenia Góra liczy 81 010 mieszkańców i jest czwartym pod względem liczby ludności (po Wrocławiu, Wałbrzychu i Legnicy) miastem w województwie dolnośląskim.

Geografia[edytuj]

Położenie[edytuj]

Miasto położone w północnej części Kotliny Jeleniogórskiej. Od zachodu otaczają miasto Góry Izerskie i Pogórze Izerskie, od północy Góry Kaczawskie, od wschodu Rudawy Janowickie, a od południa Karkonosze. Centrum miasta znajduje się ok. 1 km na wschód od zbiegu rzeki Bóbr i rzeki Kamiennej.

Ludność[edytuj]

Pierwsze zapiski pochodzące z połowy XVI w. wspominają o populacji liczącej ok. 3,5 tys. mieszkańców. Na przełomie XVIII i XIX w. liczba mieszkańców wynosiła ok. 6 tys. osób, aby wzrosnąć do początku XX w. do ok. 20 tys. W latach I wojny światowej utrzymywała się na poziomie stałym z początku wieku, następnie stopniowo rosła i w 1939 Jelenią Górę zamieszkiwało ponad 35 tys. osób. Po II wojnie światowej miasto liczyło 39 tys. mieszkańców, w tym ponad 31 tys. Polaków. Po utworzeniu w 1975 województwa jeleniogórskiego i przyłączeniu do miasta okolicznych miejscowości, m.in. Cieplic Śląskich-Zdroju liczba ludności wzrosła do 80 tys. W kolejnych latach populacja miasta rosła, głównie jednak na skutek przyłączania kolejnych okolicznych wsi. W 1996 wynosiła 93 570 mieszkańców[2]. Po reformie administracyjnej w 1998 i utworzeniu województwa dolnośląskiego, liczba mieszkańców Jeleniej Góry systematycznie spada. W grudniu 2004 wynosiła tylko 87 643[3], a w czerwcu 2010 spadła do 84 306 osób.

  • Wykres liczby ludności Jeleniej Góry na przestrzeni ostatnich 4 stuleci[4]

Największą populację Jelenia Góra odnotowała w 1998 – według danych GUS 93 901 mieszkańców[5].

  • Piramida wieku mieszkańców Jeleniej Góry w 2014 roku[6].


Piramida wieku Jelenia Gora.png

 Zobacz też: Ludność Jeleniej Góry.

Klimat[edytuj]

Średnia temperatura i opady dla Jeleniej Góry
Miesiąc Sty Lut Mar Kwi Maj Cze Lip Sie Wrz Paź Lis Gru Roczna
Średnie temperatury w dzień [°C] 1 0 6 9 16 20 20 22 18 13 6 4 11
Średnie temperatury w nocy [°C] -7 -10 -3 0 4 9 11 9 5 2 -2 -2 2
Opady [mm] 33 61 43.2 61 61 73.7 142.2 76.2 33 63.5 40.6 55.9 741,7
Źródło: Weatherbase[7] 15.12.2008

Pochodzenie nazwy[edytuj]

Wzmianka miejscowości w 1384 r. jako Hirsb(er)g.

Nazwa miasta, wymieniana w źródłach historycznych, wydaje się spójna. Niemieckojęzyczna nazwa Hirschberg, zapisywana odmiennie na przebiegu wieków (np. Hyrzberc 1281 r., Hyrspergk 1305 r., Hirssbergk 1355 r., Hirsberg 1521 r.). Po wcieleniu tutejszych ziem do Polski w 1945 roku, miastu została nadana nazwa Jelenia Góra – bowiem Jelenia Góra pisana także łącznie istniała w języku polskim przed 1945 rokiem. W XVI i XVII w. pojawia się łacińskie określenie Mons Cervi, Cervimontia, Mons Cervinus, Cervigera[8].

Polską nazwę Jelenia Góra oraz Hyrszberg w książce „Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej” wydanej w Głogówku w 1847 wymienił śląski pisarz Józef Lompa[9].

Historia[edytuj]

Panorama Jeleniej Góry, widok z Szybowcowej Góry
22-metrowa wieża widokowa zbudowana w 1911 roku na Wzgórzu Krzywoustego
Jeleniogórski rynek
Czarny Kocioł Jagniątkowski i Śnieżne Kotły – widok z Góry Witosza

Prawdopodobnie na terenie miasta istniał nieznany z nazwy słowiański gród, którego założenie polska tradycja przypisuje Bolesławowi III Krzywoustemu w latach 1108-1112[10]. Z piastowskich początków zachowało się jeleniogórskie grodzisko – obecnie Góra Bolesława Krzywoustego, które miało również podgrodzie[10]. Początki Jeleniej Góry w dzisiejszej postaci datują się jednak przypuszczalnie dopiero na połowę XIII w. i związane są z akcją osadniczą prowadzoną przez Bolesława II Rogatkę za pomocą kolonistów niemieckich[potrzebny przypis]. Dokładna data uzyskania praw miejskich pozostaje nieznana, wiadomo jednak, że sto lat po założeniu osada cieszyła się już statusem miasta[10].

Friedrich Bernhard Werner: „Śląskie domy modlitwy” (1748 – 52) – Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego

Pod panowaniem książąt jaworsko-świdnickich miasto prężnie się rozwijało. W 1392 r. Jelenia Góra przeszła pod panowanie czeskie. Od zasiadających na praskim tronie Jagiellonów otrzymała szeroką samodzielność i prawo bicia własnej monety, a w 1519 r. ważny przywilej corocznych jarmarków. W II połowie XVI w. w mieście i okolicach rozpoczęła się produkcja płócien lnianych zwanych woalami. Handel nimi okazał się z czasem bardzo zyskowny. Produkcję przerwała wojna trzydziestoletnia, podczas której miasto przeżyło swój najtrudniejszy okres. Wszystkie wieże – kościoła, ratusza i bram miejskich uległy spaleniu. Odbudowa spalonego i zrujnowanego miasta, pozbawionego pomocy z zewnątrz, była wolna i długotrwała. W 1639 r., w czasie szalejącej wichury zawaliła się wieża ratusza wraz z fragmentem budynku, którego już nie odbudowano. Nowy ratusz został wzniesiony w drugiej połowie XVIII w. W okresie wojny trzydziestoletniej i panującego chaosu wewnętrznego dokonano samowolnej zmiany herbu Jeleniej Góry oraz falsyfikacji dyplomu herbowego. Po wojnie i odbudowie Jelenia Góra stała się jednym z bogatszych miast na Śląsku. Miejscowi kupcy zrzeszali się w konfraterni kupieckiej zajmującej się eksportem do wszystkich krajów europejskich, a także na kontynent amerykański.

Ratusz i Plac Ratuszowy przed II wojną światową

Ten pomyślny rozwój miasta przerwany został w 1742 r., kiedy to Śląsk został zbrojnie wcielony do państwa pruskiego, co odcięło miasto od dotychczasowych rynków zbytu. W tym też czasie zmieniła się koniunktura na rynkach światowych, a rękodzielnicza produkcja spod Karkonoszy została wyparta przez tańsze wyroby mechanicznych tkalni angielskich. Oba te czynniki doprowadziły do całkowitego upadku tkactwa w Jeleniej Górze i okolicach. Nadejście XIX wieku było jednak dla Jeleniej Góry pomyślne. Kilku przemysłowców zbudowało tu bowiem swoje fabryki. Wzrastał też gwałtownie ruch turystyczny w Karkonoszach, dla którego Jelenia Góra oraz inne miejscowości wchodzące obecnie w jej skład, stanowiła naturalną bazę wypadową. Do miasta przyjeżdżało coraz więcej gości. Na ich potrzeby wznoszono hotele i pensjonaty, otwierano restauracje, rozpoczęto produkcję żywności oraz pamiątek. Do dalszego wzrostu gospodarczego przyczyniło się doprowadzenie do Jeleniej Góry linii kolejowych – w r. 1866 od strony Zgorzelca i w roku 1867 od strony Wrocławia[11]. Sieć kolejowa została później rozbudowana o linie do Kowar (1882), Karpacza (1896), Szklarskiej Poręby (1902) i Lwówka Śląskiego (1906)[11].

Okolice hotelu Drei Berge (obecnie Hotel Europa) przed II wojną światową

W 1911 roku do Jeleniej Góry dotarł pierwszy gaz przesłany z Gazowni Miejskiej w Wałbrzychu i znacząco poprawiło rozwój miasta[12]. W czasie II wojny światowej miasto nie doznało żadnych zniszczeń[11] i zostało zajęte przez wojska radzieckie dopiero po kapitulacji Niemiec. 8 maja 1945 r. z miasta uciekł dotychczasowy burmistrz z NSDAP, a następnego dnia powołano nowe władze miejskie (z udziałem komunistów z KPD) wraz z nowym burmistrzem z SPD. Tego samego dnia do miasta wkroczyły oddziały Armii Czerwonej[13]. Jelenia Góra została pod dzisiejszą nazwą przyłączona do Polski (administracyjnie nazwę zatwierdzono w maju 1946[14]), zaś jej ludność uległa przymusowemu wysiedleniu do Niemiec. Na jej miejsce przybywali polscy przesiedleńcy. Już w sierpniu 1945 roku rozpoczął swą działalność miejscowy teatr, funkcjonowało archiwum, przymierzano się do otwarcia muzeum, rozpoczynano naukę w wielu nowych szkołach. Otwarto wiele nowych zakładów przemysłowych, w tym jedyne w kraju zakłady optyczne. W 1971 roku rozpoczęto wyburzanie większości zabytkowych kamienic w obrębie rynku oraz ulicy Kopernika. Obecna zabudowa placu ratuszowego powstała w latach 70. i jest stylizowana na dawną (pozostawiono sześć fasad dawnych kamienic). Jelenia Góra była po wojnie wydzielonym miastem powiatowym, zaś w r. 1975 została stolicą nowego województwa, na co miała wpływ nie tylko jej silna pozycja gospodarcza w regionie, ale i kulturalna. W 1973 do Jeleniej Góry włączono Goduszyn i Czarne, a 2 lipca 1976 przyłączone zostały Cieplice Śląskie-Zdrój, Sobieszów i Maciejowa, co spowodowało konieczność przemianowania 102 ulic[15]. Powstał w ten sposób największy ośrodek miejski w Sudetach Zachodnich.

Obecnie Jelenia Góra posiada status miasta na prawach powiatu. 1 stycznia 1998 przyłączono do Jeleniej Góry Jagniątków, co spowodowało przesunięcie granic administracyjnych miasta aż do granicy Polski z Czechami.

Zabytki[edytuj]

Zabytki Śródmieścia Jeleniej Góry[edytuj]

Kościół Podwyższenia Krzyża Św

Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są[16]:

  • miasto (ośrodek historyczny)
  • kościół pw. św. Erazma i Pankracego – najstarsza świątynia w mieście z 1552 roku, posiada wysoką (51 m) wieżę. W 1909 r. przy północnej nawie wzniesiono neogotycką klatkę schodową. Przy wejściu do zakrystii od strony północnej pomnik św. Jana Nepomucena z 1709 roku, który w 1812 r. strącono z mostu na Bobrze, a po odrestaurowaniu w 1886 r. przeniesiono w obecne miejsce
  • zespół kościoła ewangelickiego z lat 1709-1718: kantorówka, ob. dom parafialny, ul. 1 Maja 45, cmentarz z kaplicami:
    • kościół Podwyższenia Krzyża Św. z lat 1709-1718 – największa świątynia w mieście, może w nim zasiąść 4020 osób, a drugie tyle zmieści się na stojąco. Zbudowany w latach 1709–1718 w wyniku zmuszenia cesarza austriackiego przez króla szwedzkiego Karola XII do wyrażenia zgody na budowę przez protestantów sześciu tzw. „kościołów łaski”. Od 1957 r. jest kościołem katolickim, a zarazem garnizonowym. Nad główną kopułą góruje wysoka na 66 m wieża. Jako jeden z niewielu kościołów na świecie posiada organy umieszczone za ołtarzem, a nie nad wejściem głównym[17].
  • kościół pw. NMP, obecnie cerkiew prawosławna pw. Świętych Piotra i Pawła; zbudowana w latach 1737–1738 – XVIII w. Na północnej ścianie kościoła znajdują się krzyże pokutne. W 1925 r. przejęta przez władze miejskie pełniła funkcję galerii. Parafia prawosławna przejęła świątynię w 1948 r. i sprowadziła ikonostas aż z Lubelszczyzny, ul. 1 Maja / Klonowica,
Ul. Konopnickiej oraz średniowieczna Basteja w której mieści się Kaplica pw. św. Anny
  • kościół – kaplica pw. św. Anny – umieszczona wewnątrz średniowiecznej bastei, którą w 1514 r. – XVI w. gruntownie przebudowano. W portalu nad wejściem do kaplicy widnieje napis: „HonorI Magnae ChrIstI aVlae DIVae Annae ereCta” (wzniesiono na chwałę wielkiej babki Chrystusa św. Anny) z ukrytą datą 1715 r. Na wysokości bruku (od strony południowo-zachodniej) znajduje się fragment (górna część) krzyża pokutnego, ul. Konopnickiej
  • dawne kolegium jezuickie, ul. Kopernika 1, z lat 1709-1711
  • cmentarz komunalny, ul. Sudecka 44, z początku XX w.
  • kaplica-krematorium, z 1914 r.
Mury obronne (XV w.)
  • mury obronne z basztami – prawdopodobnie pierwsze mury powstały w XIV w. Główne umocnienia sięgały ok. 8 m wysokości, grubość w koronie wynosiła 1,5 metra. Na przedmurzu znajdowała się sucha fosa (m.in. dzisiejsza ulica Bankowa oraz Podwale), której fragmenty w późniejszych czasach wykorzystywane były jako ogrody (koniec XVIII w.). Później część fosy między Bramą Zamkową a Bramą Wojanowską wykorzystywano jako ogród zoologiczny. W murze znajdowały się trzy bramy – Zamkowa wychodząca na kierunek północno-zachodni, Wojanowska po stronie wschodniej oraz brama przy ul. Długiej w południowo-zachodniej części obmurowań. Przy każdej z bram znajdowała się wieża, która bronić miała wjazdów do miasta. Mury miejskie straciły na znaczeniu w XVIII w na skutek przemian w technice wojskowej oraz intensywnego rozwoju miasta poza ich obrębem. Ostateczną decyzję o ich rozbiórce podjęto w 1862 r. Do dziś z wielu obronnych fortyfikacji (podwójne mury obronne, 3 bramy z wieżami, 36 bastei) zachowały się tylko fragmenty tych obwarowań: Baszta Wojanowska z basteją kryjącą kaplicę Św. Anny, fragmenty murów wplecione w inne budowle m.in. przy ul. Jeleniej oraz Baszta Zamkowa i Baszta Grodzka (z XV w.)
    • Brama Wojanowska i baszta Wojanowska – stanowiły część średniowiecznego kompleksu obronnego który strzegł drogi do Wojanowa. Lochy pełniły funkcję więzienia. W 1480 r. wieża wskutek silnego wiatru zawaliła się grzebiąc 5 osób. Szybko ją odbudowano dodając zegar i kopułę z latarnią i w takim stanie przetrwała do dziś. Brama, zwana Wojanowską, której strzegła owa wieża, znajdowała się u wylotu obecnej ul. Konopnickiej. Wyburzono ją w 1755 roku, a obrys uwidoczniono później w bruku ciemniejszą kostką. W roku 1756 postawiono tutaj barokową bramę spełniającą funkcję porządkowo-rogatkową. Na filarach umieszczono herby: pruski, śląski, miejski oraz inskrypcję. W 1869 r. bramę rozebrano i przeniesiono do koszar przy ul. Obrońców Pokoju. Po renowacji w 1998 roku wróciła na dawne miejsce
  • baszta Zamkowa znajduje się przy ulicy Podwale oraz Jasnej. Pierwotnie stanowiła umocnienie Bramy Zamkowej. Zniszczona prawdopodobnie w wielkim pożarze w 1549 r. 13 II 1550, podczas remontu, zawaliła się zabijając trzech robotników. Wieża w obecnym kształcie powstała w 1584, a dzisiejszą postać uzyskała w XIX w. Po remoncie oraz znaczącej przebudowie pełni funkcję punktu widokowego. W wieży znajduje się pięć kondygnacji, na trzecim i czwartym piętrze znajdują się charakterystyczne otwory strzelnicze w kształcie krzyża (strzelnice kluczowe). Na chorągiewce na szczycie budowli wizerunek jelenia i rok budowy.
Ratusz nocą
Ratusz w świetle dnia
Plac Ratuszowy
  • ratusz – pochodzi z lat 1747–1749, wzniesiony został w stylu klasycystycznym. W podziemiach, gdzie do 1945 r. funkcjonowała restauracja, zachowały się ślady wcześniejszych budowli gotyckiej i renesansowej. Około 1910 r. budynek ratusza połączono z sąsiednimi kamienicami zwanymi „siedem domów” zaadoptowanymi na potrzeby magistratu. W średniowieczu służyły one jako apteka, garkuchnia, ławy chlebowe itp. W 2000 r. w pierwszej z tych kamieniczek odkryto studnię o głębokości 20 m. Warto wiedzieć, że w dawnych czasach w jeleniogórskim ratuszu stał drewniany posąg Bolesława Krzywoustego w szatach królewskich, pl. Ratuszowy
  • budynek biurowy z łącznikiem
  • Teatr im. C. K. Norwida – budynek wzniesiony w latach 1903–1904 według projektu Alfreda Daehmela w stylu secesyjnym. Główna sala widowiskowa posiada ok. 550 miejsc z trzema balkonami i pomieszczeniem foyer. W 1945 r. uruchomiono tutaj pierwszy teatr na Ziemiach Odzyskanych w którym debiutowali m.in.: Adam Hanuszkiewicz i Kazimierz Dejmek, al. Wojska Polskiego 38
  • dom, ul. Armii Krajowej (dawne Czerwonej) 9, z czwartej ćw. XIX w.
  • kamienica, ul. Bankowa 8, z l. 1886, 1906, 1922
  • domy, ul. Długa 4/5, 6, 7, 8, 11, 13,14, 18, 19, 20, 21, z XVIII w., XIX w., 1903 r., pocz. XX w.
  • willa z ogrodem, ul. Grabowskiego 7, z k. XIX w.
  • dom, ul. Grodzka 1, 2, 3, 4, 5, 6, z XVIII w., XIX w.
  • dom, ul. Groszowa 6, z poł. XVIII w.
  • dom, ul. Grottgera 1, z k. XIX w.
  • zespół willowy, ul. Jana Pawła II (dawne Legnicka) 10, z 1902 r.: willa, budynek gospodarczy, ptaszarnia, leżakownia
  • domy, ul. Jasna 1, 2, 3, 5, 7, 11, 14, z XVII w., XIX w., XX w.
  • domy, ul. Kasprowicza 15, 56, z XVIII w., XX w.
  • „Dom Sierot”, ul. Kilińskiego 16, z XVIII w. /XIX w.
  • willa, ul. Klonowicza 7, z 1882 r. i nr 14, z 1906 r.
  • szkoła, ul. Kochanowskiego 18, z l. 1913-1914
  • dom, ul. Konopnickiej 3, 6, 8, 10, 21, z XVII w., XVIII w., XIX w., XX w.
  • willa z ogrodem, ul. Krasickiego 6, z 1893 r.
  • dom, ul. Krośnieńska 15, z XIX w., XX w.
  • teatr, ob. kino „Tatry”, ul. Krótka 3, z k. XIX w.
  • domy, ul. Krótka 4, 5, 6, 12,22, 23/24, z XVIII w., XIX w.
  • pałac z ogrodem, ul. Kruszwicka 3, z czwartej ćw. XIX w.
  • dom, ul. Piłsudskiego (dawne 22 Lipca) 5, z XVIII w.
  • kamienice, ul. 1 Maja 9-15-19-23-27-72, z końca XIX w., początku XX w.
  • dom, ul. 1 Maja 3, 5, 8, 10, 23, 25, 26, z XVIII w.–XX w.
  • dom handlowy, ul. 1 Maja 27, z lat 1904-1905
  • Poczta Główna, ob. dom mieszkalno/usługowy, ul. 1 Maja 28, z połowy XVIII w., l. 1873-77
  • kamienica, ul. 1 Maja 40, z drugiej połowy XVIII w., 1866 r.
  • dawne szkoła, ul. 1 Maja 50, z XVIII w.
  • kamienica, ul. 1 Maja 54, z XVIII w., 1899 r.
  • zajazd, ob. dom kultury, ul. 1 Maja 60, z drugiej poł. XVIII w., XX w.
  • dom, ul. 1 Maja 84, z k. XIX w.
  • hotel, ob. dom wycieczkowy PTTK, ul. 1 Maja 88, z 1909 r.
  • Muzeum Towarzystwa Karkonoskiego – jedyny obiekt w regionie wzniesiony specjalnie na potrzeby muzealne w latach 1912-1914. Powstał z inicjatywy i dla potrzeb zbiorów Towarzystwa Karkonoskiego (Riesengebirgsverein), ul. Matejki 28
  • dom, ul. Miarki 11, z czwartej ćw. XIX w.
  • zespół willowy, ul. Mickiewicza 12 i 12a, z 1902 r: willa, oficyna, ogród, ogrodzenie
  • Dwór myśliwski w Jeleniej Górze, obecnie dom mieszkalny, ul. Nadbrzeżna 22 a, z drugiej poł. XVIII w., koniec XIX w.,
  • park, 1855-57, z lat 1927-1929
  • willa, ul. Nowowiejska 77, z 1905 r.
  • dom, ul. Obrońców Pokoju 3, 15, z XVIII w., XIX w.
  • dom, ul. Pocztowa 6-7, z pocz. XX w.
  • dom, Archiwum Państwowe – najstarszy zachowany budynek, wzniesiony na początku XVIII w. przez kupca Glafeya na bielarnię płótna. W XIX wieku mieściła się tutaj wytłaczarnia soku dla produkcji win owocowych. Od 1945 r. jest siedzibą archiwum miejskiego. W latach 1947-1949 r. zdeponowano tu część skarbu ukrytego w Zamku Czocha, przy ul. Podwale 27
  • domy, pl. Ratuszowy 1, 2, 3, 10, 11, 11a, 16, 19, 20, 21, 22, 26, 27, 29, 31, 32, 32, 50, a, 51, 52, 55, z XVI-XVIII w. XX w.
  • dom, ul. Sobieskiego 2, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16, 18, 20/22, 24, 25, 26, 28, 30, 32, z XVIII w., XIX w.
  • dawne przytułek, ob. dom, z XVII, 1706 r., ul. Spółdzielcza 6
  • domy, ul. Sudecka 24 i 26 (dawne ul. Świerczewskiego 22, 26), z XVIII w. -XIX w.,
  • dom, ul. Szkolna 2, 6, 7, 8, 9, z XVIII w., XIX w.
  • domy, ul. Wojska Polskiego 1, 9, 48, 56, z XIX w., XX w.
  • dom, ul. Wolności 2, 7, 29, 38, 71, z XVII w., XVIII w., XIX w. i willa secesyjna, ul. Wolności 131, z pocz. XX w.
  • dom, ul. Wzgórze Kościuszki 2, z ok. 1800 r.
  • kamienice, ul. Zamenhofa 1-2-3-4-5, z l. 1908-1910
  • dom, ul. Zaułek 18, z 1703 r.

inne zabytki:

  • fontanna z barokowym posągiem Neptuna z połowy XVIII w. która symbolizuje wodę, ale i szerokie kontakty handlowe miasta z całym światem
Pałac Paulinum obecnie Hotel Pałac Paulinum

Zabytki Cieplic[edytuj]

Cieplice Park Zdrojowy widok na Śmielec

Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są obiekty[18]:

  • miasto – ośrodek historyczny, z XVII-XIX w.
  • kościół par. pw. św. Jana Chrzciciela, zbudowany w latach 1712-1714 w stylu barokowym, koniec XVIII w., początek XX w.
  • dzwonnica, z lat 1709-1711
  • kościół pw. MB Nieustającej Pomocy, ul. Wolności 213, z końca XIX w.
  • kościół ewangelicki Zbawiciela, zbudowany w latach 1774-1779
  • pastorówka, z 1744 r., 1930 r.
  • klasztor cystersów, obecnie pijarów, ul. Cieplicka 9/11, z 1550 r., 1671 r., XIX/XX w.,
  • park „Zdrojowy” › zespół pałacowy Schaffgotschów, pl. Piastowski 25/27
  • pawilon zdrojowy, w parku Zdrojowym, z końca XVIII w.
  • galeria i Teatr Zdrojowy – galerię zbudowano w latach 1797-1800 według projektu wrocławskiego architekta Carla Gottlieba Geisslera. Wewnątrz urządzono restaurację (funkcjonującą do dziś), palarnię cygar, czytelnię i sporą salę koncertową. Teatr Zdrojowy został wzniesiony w latach 1833-1836, może pomieścić ok. 270 widzów. Ufundowany przez Schaffgotschów, zbudowany w stylu neoklasycystycznym. Obecnie scena należy do Zdrojowego Teatru Animacji, w parku Zdrojowym
  • pawilon spacerowy „Kursaal”, ob. dom zdrojowy „Edward”, Park Zdrojowy 4, z poł. XIX w.
  • park „Norweski”, z 1906 r.
  • pawilon „Norweski”, ob. Muzeum Przyrodnicze, w parku, ul. Wolności 268, zbudowany w 1906 r. przez właściciela tutejszej fabryki maszyn papierniczych Eugena Fullnera. Pawilon powstał na wzór restauracji „Frognerseteren” koło Oslo i taką funkcję pełnił w Cieplicach do 1967 r., w którym to z Pałacu Schaffgotschów przeniesiono Muzeum Ornitologiczne (obecnie Przyrodnicze)
  • osiedle robotnicze Fülnera przy ul. Barlickiego
    • domy nr 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 z 1899 r.
    • domy nr 9, 10, 11 z 1910 r.
  • szkoła rzemiosł artystycznych, ul. Cieplicka 34 A, z l. 1901-02
  • willa, ob. szkoła, ul. Cieplicka 34 B, z trzeciej ćw. XIX w.
  • dom, ul. Grunwaldzka 31, z drugiej poł. XVIII w.
  • zespół pensjonatu, ul. Hirszfelda 15 / PCK 12, z lat 1890-1900:
    • pensjonat
    • oficyna
    • park
  • pałac, ob. dom wczasowy, ul. Jagiellońska 2, z 1734 r., pocz. XIX w.
  • willa, ul. Juszczaka 5, z pocz. XX w.
  • d. klasztorny dom kuracyjny „Długi Dom”, ul. Ściegiennego (d. Kościelna) 5- 7, Długi Dom jest jednym z najstarszych budynków kuracyjnych uzdrowiska i najstarszą budowlą świecką w Cieplicach, powstał w 1537 r., przebudowany w latach 1689-1693
  • dom, ul. Leśnicza 3, z k. XVIII w.
  • młyn, ob. dom mieszkalny, ul. Mieszka I 11, z 1783 r.
  • zajazd, ob. hotel „Śnieżka”, pl. Piastowski 28 (d. 9), z 1750 r., XX w.,
  • d. hotel „Pruski”, ob. dom, pl. Piastowski 20, z 1817 r., po 1930 r.
  • d. hotel „Stadt Paris”, ob. dom, pl. Piastowski 24, z 1870 r., pocz. XX w.,
  • zespół pałacowy Schaffgotschów, pl. Piastowski 25/27, z XVIII w.:
  • zespół pensjonatu, ul. Podgórzyńska 6:
    • pensjonat, ob. dom dziecka „Dąbrówka”, z 1890 r., 1910 r.
    • budynek mieszkalno-gospodarczy, z 1910 r.
    • park, XIX/XX w.
  • pijalnia wód „Marysieńka”, ul. Ściegiennego (d. Traugutta), z XVIII w., 1814 r.
  • zakład leczniczy, ob. rozlewnia wód mineralnych, ul. Ściegiennego (d. Traugutta), z drugiej połowy XVIII w., XIX w.

Zabytki Sobieszowa[edytuj]

Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są obiekty[19]:

  • miasto
  • kościół pw. św. Marcina – pochodzi z początku XIV w., w latach 1778–1782 – XVIII w. został przebudowany przez cystersów
  • dzwonnica, z XVIII w.
  • zbór ewangelicki, ob. kościół rzym.-kat. pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa – wzniesiony w 1745 r. przez ewangelików. Od 1947 r. mieści się tu parafia rzymskokatolicka. W 1960 r. umieszczono tutaj obraz Chrystusa Dobrego Pasterza z otwartym sercem na tle Karkonoszy.
  • zamek Chojnik – zamek górny zbudowany został w 1364 r.; XV/XVI w. W 1392 r. zamek otrzymuje od księżnej Agnieszki (ród książąt piastowskich linii świdnicko-jaworskiej) rycerz Gotsche Schaff protoplasta rodu Schaffgotschów w którego rękach pozostaje do 1945 r. Obecnie mieści się tu najstarsze na Śląsku bractwo rycerskie, które co roku w sierpniu organizuje Turniej Kuszniczy „O złoty bełt Chojnika”. Do zamku prowadzą szlaki turystyczne z miejscowości Sobieszów, Jagniątków i Zachełmie
  • dom, ul. Cieplicka 53, z trzeciej ćw. XIX w.
  • willa, ul. Cieplicka 56, z drugiej poł. XIX w.
    • ogród
  • dom, ul. Cieplicka 160, z XVIII-XIX w.
  • willa z ogrodem, ul. Cieplicka 168, z k. XIX w.
  • dom, ul. Cieplicka 194, z drugiej poł. XIX w.
  • dom, ul. Cieplicka 215, z 1749 r.
  • pastorówka, ob. plebania, ul. Cieplicka 219, z 1751 r.
  • dom, ul. Bronka Czecha 11, po 1920 r.
  • zespół pałacowy Schaffgotschów, ul. Karkonoska 4, z pierwszej poł. XVIII-XIX w.:
    • pałac Schaffgotschów, barokowy, wzniesiony w latach 1705-1712, według projektu Eliasa Scholza z Bolesławca, obecnie szkoła, która została przeniesiona na ul. Leśną 5, ul. Cieplicka 196
    • oficyna
    • budynek mieszkalno-gospodarczy
    • obory
    • spichrz
    • stodoła.

Zabytki Jagniątkowa[edytuj]

Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są obiekty[20]:

Zabytki Czarnego[edytuj]

Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są obiekty[20]:

  • dwór Czarne w (Jeleniej Górze-Czarne) – kamienny pałac z XVI wieku. W 1559 r. zbudował go i otoczył fosą Caspar Schaffgotsch. Przebudowany w XVII-XIX w. Po 1947 r. przejęty przez PGR dwór zaczął popadać w ruinę. Obecnie mieści się tutaj Ośrodek Kultury Ekologicznej Czarne i dzięki jego działaniom wraca do świetności; ul. Strumykowa 2

inne zabytki:

Zabytki Maciejowej[edytuj]

Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są obiekty[20]:

  • kościół pw. św. Piotra i Pawła w Maciejowejrzymskokatolicki kościół parafialny, zbudowany w 1319 r., XV-XVII w. położony jest w środku wsi łańcuchówki, na pagórku, u zbiegu potoków Radomierki i Komara. Stoi pośrodku cmentarza założonego na planie owalnym. Cmentarz otoczony jest murem, który w części wschodniej wzmocniony jest kilkoma skarpami. W 1913 r. przy okazji sprzedaży wsi wymieniony jest m.in. także patronat kościoła, a 30 stycznia 1386 r. datowana jest wzmianka o ołtarzu św. Mikołaja „in ecclesia parochiali in Meinwalde”. W 1646 r., podczas wojny trzydziestoletniej nastąpił pożar kościoła. W 1687 r. zostaje zbudowany nowy wielki ołtarz. Z początkiem 1707 r. kościół uległ ponownemu pożarowi. Po pożarze odbudowano wieżę i resztę kościoła. Czterokondygnacyjna wieża zwieńczona jest barokowym hełmem z przeźroczem. Na szczycie pierwotnie XV-wiecznej wieży wisi chorągiewka z datą 1707. Główny ołtarz z rokokową i klasyczną ornamentyką pochodzi z 2 połowy XVIII w. Po bokach znajdują się dwie małe bramki zwieńczone barokowymi rzeźbami św. Józefa i św. Ekspedyta. Obraz św. Jana Nepomucena prawdopodobnie został przemalowany ok. 1900. W jego zwieńczeniu umieszczone są cztery putta z symbolami św. Jana Nepomucena: zamkiem, sercem, palmą, palcem na ustach. Barokowa chrzcielnica z połowy XVIII w. została wykonana z marmuru wojcieszowskiego. Obecnie znajdujący się na ścianie południowej świątyni obraz Pożegnanie Apostołów Piotra i Pawła do 1911 r. umieszczony był w głównym ołtarzu. Wystrój dopełniają liczne epitafia z XV w. poświęcone rodzinie Zedlitzów. W 1946 erygowano tutaj polską parafię.
  • kościół ewangelicki, z XVIII w.
  • zajazd, z drugiej poł. XVII w., XIX w.
  • park pałacowy, z XVIII w., 1873 r.:
    • mauzoleum
    • wieża widokowa
  • młyn, obecnie dom, ul. Wrocławska 69, z l. 1880-1900

inne zabytki:

  • zamek w Maciejowej – niewiele wiadomo na temat zamku. Wiadomo że został on zbudowany w XII w., a zburzony został w XV w. podczas wojen husyckich. Po dziś dzień zachowały się niewielkie fragmenty murów książęcego zamku ukryte wśród leśnych drzew.

Zabytki Strupic[edytuj]

Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisany jest[21]:

  • kościół fil. pw. św. Jerzego, z XV-XVIII w.
Widok na największą dzielnicę Jeleniej Góry, Zabobrze i Góry Kaczawskie
Widok na największą dzielnicę Jeleniej Góry, Zabobrze i Góry Kaczawskie

Gospodarka[edytuj]

Przedsiębiorstwo Farmaceutyczne Jelfa

W mieście działa ponad 12 000 podmiotów gospodarczych, z czego ponad 200 z udziałem kapitału zagranicznego[potrzebny przypis], m.in. Przedsiębiorstwo Farmaceutyczne Jelfa, Producent Maszyn Papierniczych PMPoland S.A. (dawniej Beloit, jeszcze wcześniej Fampa), Jelenia Plast, Draexlmaier, Dr Schneider oraz Zorka. Stopa bezrobocia w Jeleniej Górze w listopadzie 2010 r. wynosiła 10,04%[potrzebny przypis]. Na terenie miasta funkcjonują następujące galerie handlowe: Galeria Karkonoska, Galeria Sudecka, Dom Handlowy, Pasaż Grodzki oraz (od 14.10.2015) Nowy Rynek (pow. 56 tys. m kw., 115 lokali, parking na 800 miejsc, koszt budowy 200 mln zł).

Transport[edytuj]

Transport drogowy[edytuj]

Jelenia Góra leży na skrzyżowaniu ważnych dróg. Najważniejszą z nich jest droga krajowa nr 3 Świnoujście-Jakuszyce która łączy Jelenią Górę z Morzem Bałtyckim, a dalej z krajami skandynawskimi. Trasami biegnącymi przez Jelenią Górę są:

drogi lokalne do miejscowości: Karpacz, Wojanów.

Transport kolejowy[edytuj]

Historia[edytuj]

Początki kolei żelaznych w Jeleniej Górze sięgają II połowy XIX wieku. W roku 1866 powstała pierwsza linia kolejowa Jelenia Góra – Zgorzelec. Po 2-letniej budowie, 15 sierpnia 1867 uruchomiono liczącą 125 km dwutorową linię kolejową Wałbrzych – Jelenia Góra – Krysin pod Zgorzelcem, zelektryfikowaną w latach 1916-1923 (po zakończeniu II wojny światowej, w I półroczu 1945 zlikwidowano trakcję elektryczną i częściowo rozebrano drugi tor). Ponowna elektryfikacja tej linii kolejowej miała miejsce w latach 1965-1966 i w 1986[22]. Kolejną linią kolejową była 105-km 1-torowa linia Jelenia Góra-Żagań, którą po 7-letniej budowie otwarto 28 sierpnia 1909. Na początku XX w. oddano do użytku Kolej Izerską.

W latach 1991–1996 zamknięto dla ruchu pasażerskiego odcinek Lwówek Śląski – Żagań, a w lipcu 2005 Jelenia Góra–Lwówek Śląski. W grudniu 2007 wznowiono przewozy pasażerskie na 61 km odcinku Jelenia Góra – Lwówek Śląski – Zebrzydowa.

Dworzec kolejowy w Jeleniej Górze

Jelenia Góra nie jest obecnie ważnym węzłem kolejowym. W granicach administracyjnych miasta znajdują się cztery dworce kolejowe i wiele bocznic przeładunkowych. Większość z tych dworców jest zdewastowana i powoli zamienia się w ruinę. Kierunki linii kolejowych to: Wrocław, Węgliniec, Lwówek Śląski i Jakuszyce. Na niektórych z nich ruch był w ostatnich latach zawieszany i wznawiany. Zlikwidowano linie do Karpacza oraz przez Kowary i Kamienną Górę do Marciszowa.

Linie kolejowe[edytuj]

Komunikacja autobusowa[edytuj]

Miasto jest siedzibą przedsiębiorstwa PKS Tour, oferującego połączenia krajowe, regionalne oraz podmiejskie. 24.10.2015 otwarto nowy dworzec autobusowy, połączony z galerią handlową Nowy Rynek. Planowana jednocześnie budowa nowego zaplecza PKS przy ul. Sobieskiego z warsztatami, lakiernią, stacja paliw, myjnią, stacją kontroli pojazdów, parkingiem na 100 autobusów oraz motelem na 30 osób nie doszła do skutku.

W Jeleniej Górze funkcjonuje komunikacja miejska obsługiwana przez Miejski Zakład Komunikacji w Jeleniej Górze. Ruch prowadzony jest na 26 (stan 1 czerwca 2016) liniach autobusowych, w tym dwóch nocnych oraz jednej linii TESCO[24]. 14 marca 2013 roku uruchomiono również specjalne połączenie umożliwiające klientom dotarcie do sklepu Real[25] (obecnie Auchan, stan 1 lipca 2016); kursuje od ul. Orzeszkowej (osiedle Czarne) po Auchan[26].

Lotnictwo[edytuj]

Lokalne lotnisko sportowe zarządzane przez Aeroklub Jeleniogórski oferuje czarterowe loty krajowe i zagraniczne.

Kultura[edytuj]

Jelenia Góra jest miastem z szerokim zapleczem instytucji kulturalnych. Działają w niej między innymi teatr, filharmonia, kina oraz biuro wystaw artystycznych. W mieście odbywają się festiwale, jak Krokus Jazz Festiwal, Międzynarodowy Festiwal Filmowy „Zoom Zbliżenia”, Międzynarodowy Festiwal Teatrów Ulicznych w Jeleniej Górze czy Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej „Silesia sonans”.

  • Festiwal „Silesia Sonans” – organizowany przez Parafię Podwyższenia Krzyża Świętego w Jeleniej Górze, jest drugim, po „Wratislavia Cantans”, wydarzeniem muzycznym na Dolnym Śląsku. Powstał w 1998 roku i jest dziełem ks. płk dr Andrzeja Bokieja. To z jego szlachetnej pasji zrodziła się idea przywrócenia świetności zabytkowym organom oraz uczynienia z Kościoła Garnizonowego miejsca spotkań ludzi sztuki wielkiego formatu. Od przeszło dekady Silesia Sonans cieszy się ciągle rosnącym zainteresowaniem słuchaczy oraz przychylnymi opiniami krytyki muzycznej, prezentując arcydzieła muzyki organowej, kameralnej i symfonicznej, zarówno świeckiej i religijnej.
  • Teatr im. C. K. Norwida – największa w mieście instytucja kulturalna. Powstała z połączenia dwóch scen: animacji (istniejącej 26 lat) oraz dramatu (z 56 letnią historią). Mieści się w secesyjnym budynku z 1904 roku, który ostatni remont przeszedł w latach 1999-2000. Jest organizatorem odbywających się festiwali teatrów ulicznych oraz jesiennych spotkań teatralnych.
  • Teatr Maska – scena działająca przy Osiedlowym Domu Kultury w Jeleniej Góry od 1995 r. W tym czasie powstało około 20 spektakli.
  • Muzeum Karkonoskie – działające obecnie w Jeleniej Górze muzeum ma długą historię. Uroczyste otwarcie odbyło się w 1914 roku. W czasie wojny muzeum pełniło funkcję składnicy dzieł sztuki. Po wojnie wiele eksponatów wywieziono do innych polskich muzeów. Posiada 3 oddziały, w tym Dom Carla i Gerharta Hauptmannów w Szklarskiej Porębie, w którym prezentowana jest twórczość pisarza. Posiada w zbiorach ponad 23 tysiące eksponatów. Jest właścicielem największego w kraju zbioru szkła artystycznego.
  • Skansen Uzbrojenia Wojska Polskiego – największy na Dolnym Śląsku skansen tego typu. Znajduje się na terenie dawnej jednostki wojskowej. Od 2005 roku w Łomnicy została otwarta wystawa plenerowa, na której prezentowany jest sprzęt radiolokacyjny z całej Polski.
  • Muzeum Przyrodnicze – muzeum mieściło się w cieplickim Parku Norweskim (aktualnie nieczynne). Zbudowane w 1909 r. na podstawie projektu restauracji Frognersteren mieszczącej się pod Oslo. Zbiory opierały się głównie na nieistniejącej już kolekcji Schaffgotschów. Znajdowała się w nim największa w Polsce ekspozycja ptaków.
  • Muzeum Miejskie Dom Gerharta Hauptmanna – muzeum mieści się w dawnym domu noblisty. Dodatkową atrakcją jest założony przez Hauptmanna ogród.
Tramwaj – kiosk z pamiątkami (plac Ratuszowy)
  • Tramwaje Jeleniogórskie 1897-1969 – upamiętnieniem faktu funkcjonowania w Jeleniej Górze komunikacji tramwajowej są trzy wozy tramwajowe, ustawione w zajezdni (od 1997)[27], w Podgórzynie Górnym przy tzw. Skałce oraz na placu Ratuszowym, gdzie znajduje się również symboliczny odcinek dawnej trasy tramwajowej. Funkcjonująca w zajezdni MZK stała wystawa dotycząca historii tramwajów jeżdżących po Jeleniej Górze została zlikwidowana.
  • Filharmonia Dolnośląska – pierwszą instytucją związaną z muzyką poważną w Jeleniej Górze była Orkiestra Symfoniczna, która powstała w 1964 roku. 1 marca 1974 roku doszło do otwarcia pierwszej sali koncertowej. W 1976 roku Orkiestra Jeleniogórska otrzymała status Państwowej Orkiestry Symfonicznej, której dyrektorem i kierownikiem artystycznym został Stefan Strahl. Obecnym dyrektorem naczelnym jest Tomasz Janczak. Ciekawostką może być fakt, że orkiestra nagrała 5 płyt kompaktowych z utworami znanych kompozytorów. Orkiestra bierze także udział w wielu festiwalach muzyki poważnej oraz utrzymuje kontakty z innymi orkiestrami.
  • Jeleniogórskie Centrum Kultury (JCK) – powstało po połączeniu Miejskiego Ośrodka Kultury i Regionalnego Centrum Kultury. Ośrodek ten pracuje przy większości wydarzeń kulturalnych w mieście (Liga Rocka, Finał WOŚP, Wrzesień Jeleniogórski, Krokus Jazz Festiwal, Festiwal Filmów Komediowych „Barejada”, Międzynarodowe konferencje z zakresu nowych technik edukacyjnych) prowadzi także wiele warsztatów.
  • Osiedlowy Dom Kultury (ODK) – miejsce gdzie odbywają się warsztaty oraz zajęcia pozalekcyjne dla dzieci i młodzieży. Ponadto przy instytucji działa teatr i galerie. ODK jest organizatorem festiwalu filmowego „Zoom Zbliżenia”.
  • Młodzieżowy Dom Kultury (MDK) – instytucja pracująca głównie z dziećmi i młodzieżą. Prowadzi warsztaty, organizuje przeglądy oraz konkursy.
Jelonek – symbol Jeleniej Góry
  • Jeleniogórskie Centrum Informacji i Edukacji Regionalnej – Książnica Karkonoska – powstała w 1947 roku. Posiada 6 filii na terenie miasta i powiatu. Swoją obecną formę zyskała po reformie administracyjnej w 1999 roku. Współpracuje z bibliotekami za granicą. Na koniec 2007 roku zbiory Grodzkiej Biblioteki Publicznej liczyły ogółem 287.899 jednostek bibliotecznych.
  • Biuro Wystaw Artystycznych – samorządowa instytucja kultury istniejąca od 1976 roku. Prezentuje głównie sztukę współczesną, niekomercyjną oraz jak najbardziej aktualną. Najczęściej pojawiającymi się odwołaniami jest natura oraz fotografia. Dyrektorem biura jest Janina Hobgarska.
  • Galeria Promocje – działa od 1987 przy ODK. Głównymi celami jest upowszechnianie sztuki oraz edukacja kulturalna dzieci i młodzieży.
  • Galeria Hall – działająca przy ODK galeria prezentuje głównie pracę „pod szkłem”. Nowe wystawy pojawiają się w cyklu kwartalnym. W galerii prezentowane są także prace powstałe podczas konkursów plastycznych dla dzieci i młodzieży.

Pozostałe galerie[edytuj]

  • Galeria Muflon
  • Galeria Antyków i Antykwariat Księgarski
  • Galeria „Korytarz” JCK
  • Galeria „Pod Brązowym Jeleniem” JCK
  • Galeria N... przy DODN
  • JTF Jeleniogórskie Towarzystwo Fotograficzne
  • Koja Galery ART.& ANTIC
  • Galeria Prinz
  • Karkonoski Salon Sztuki
  • Pasaż Grodzki
  • Galeria „Nowy Rynek”
  • Galeria Sudecka (przy Auchan)

Kina[edytuj]

  • Kino Lot
  • Kino Grand
  • DKF „Klaps”
  • kino Helios w Galerii Sudeckiej.

Stałe imprezy kulturalne[edytuj]

Kabarety[edytuj]

W Jeleniej Górze zostały założone Kabaret Paranienormalni i Kabaret Paka.

Z Jeleniej Góry wywodzą się również Jadwiga i Tadeusz Kutowie, którzy założyli jeden z pierwszych teatrów prywatnych w Polsce – Teatr Nasz.

Zespoły muzyczne, muzycy i kompozytorzy[edytuj]

Z Jeleniej Góry pochodzą: grupa punkrockowa Fort BS, grupa muzyczna Leniwiec, W Tym Sęk, Wojciech Jarociński (Wolna Grupa Bukowina), kompozytorzy: Sławomir Stanisław Czarnecki, Wojciech Jasiński, wokaliści Jacek Jaguś i Sebastian Rutkowski, akordeonista Marcin Wyrostek, piosenkarz R’n’B i raper Paweł „Pablo Novacci” Nowak oraz raperzy Dikey, JNR, Magik, LaikIke1 i Bęsiu.

Inne[edytuj]

W Jeleniej Górze, w Parku Miejskim na Wzgórzu Kościuszki znajduje się zbudowany z kamienia model przekroju geologicznego przez Sudety Zachodnie oraz pozostałości po średniowiecznej szubienicy. W parku wytyczona została trasa krajoznawcza z przystankami, rozpoczynająca się przy LOK.

Opieka zdrowotna[edytuj]

Wojewódzkie Centrum Szpitalne Kotliny Jeleniogórskiej

Szpitale publiczne[28][edytuj]

  • Wojewódzkie Centrum Szpitalne Kotliny Jeleniogórskiej
  • Szpital Specjalistyczny MSWiA

Oświata[edytuj]

Religia[edytuj]

Na terenie miasta działalność religijną prowadzą następujące kościoły wspólnoty religijne:

Buddyzm[edytuj]

Judaizm[edytuj]

Po obecności religii żydowskiej w Jeleniej Górze pozostał tylko nowy cmentarz żydowski oraz wzmianki o starym cmentarzu i synagodze.

Katolicyzm[edytuj]

Jelenia Góra ma 11 parafii rzymskokatolickich, skupionych w trzech dekanatach: Jelenia Góra Wschód, Jelenia Góra Zachód i Szklarska Poręba, które należą do diecezji legnickiej. W mieście znajduje się także Kolegium Zakonu oo. Pijarów.

Prawosławie[edytuj]

Protestantyzm[edytuj]

Starokatolicyzm[edytuj]

Świadkowie Jehowy[edytuj]

Media[edytuj]

Czasopisma[edytuj]

Telewizja[edytuj]

Radio[edytuj]

Sport i rekreacja[edytuj]

W Jeleniej Górze istnieje ponad 60 klubów, stowarzyszeń i związków sportowych, m.in. MKS „Karkonosze” Jelenia Góra, Klub Sportowy „Sudety” (dawniej Miejski Klub Sportowy „Sudety” Jelenia Góra). Obecnie istnieją: 4 hale widowiskowo-sportowe, 2 hale sportowe, 3 stadiony lekkoatletyczne, 1 basen kryty w szkole przy ulicy Moniuszki, basen otwarty przy ulicy Sudeckiej oraz [Aquapark (Termy Cieplickie)]] w Cieplicach przy parku zdrojowym; lotnisko sportowe wykorzystywane przez Aeroklub Jeleniogórski, kompleks kortów tenisowych, liczne sale treningowe, siłownie, salony odnowy biologicznej. Od 1990 roku miasto wraz z pobliskimi miejscowościami jest organizatorem Rajdu Karkonoskiego. Również w latach 1952–1956, 1979, 1986 oraz 1999–2007 przez miasto przebiegała trasa Tour de Pologne i w roku 2012 ta impreza powróciła do Jeleniej Góry.

Znani jeleniogórscy sportowcy[edytuj]

Rada Miasta[edytuj]

Ugrupowanie Kadencja 2002-2006[31] Kadencja 2006-2010[32] Kadencja 2010-2014[33] Kadencja 2014-2018[34]
Sojusz Lewicy Demokratycznej 10 (SLD-UP) 5 (LiD) 5 5
Jeleniogórzanie z Zofią Czernow 4 - - -
Prawo i Samorządność dla Jeleniej Góry 3 - - -
Wspólne Miasto 2 5 1 -
Rodzina Karkonoska 1 - - -
Samoobrona 3 - - -
Prawo i Sprawiedliwość - 4 4 6
Platforma Obywatelska - 7 10 8
Jelenia Góra - Nasz Dom - 2 - -
Razem dla Jeleniej Góry - - 3 -
Razem Zmieniamy Jelenią Górę Marcina Zawiły - - - 4

Współpraca międzynarodowa[edytuj]

Miasta i gminy partnerskie (stan 1 lipca 2016)[35]:

Zobacz też[edytuj]

Literatura[edytuj]

  • Erle Bach: Das alte Hirschberg zwischen Handel und Poesie. Eine 700jährige Stadt im Herzen Europas im Spiegel ihrer Geschichte. Husum Verlag 1992. ​ISBN 3-88042-619-8​.

Przypisy

  1. http://www.polskawliczbach.pl/Jelenia_Gora, w oparciu o dane GUS.
  2. Słownik Geografii Turystycznej Sudetów – t. 4 – Kotlina Jeleniogórska – pod. red. M. Staffa, wyd. pierwsze, Wrocław 1999 r., s. 169, pkt. 3.
  3. www.jeleniagora.pl.
  4. Ludność Jeleniej Góry.
  5. GUS Bank Danych Regionalnych, faktyczne miejsce zamieszkania, stan na 31 XII 1998.
  6. http://www.polskawliczbach.pl/Jelenia_Gora, w oparciu o dane GUS.
  7. Weatherbase: Historical Weather for Sandomierz, Poland (ang.). [dostęp 15.12.2008].
  8. Słownik Geografii Turystycznej Sudetów – t. 4 – Kotlina Jeleniogórska – pod. red. M. Staffa, wyd. pierwsze, Wrocław 1999 r., s. 169, pkt. 1.
  9. Józef Lompa, „Krótki rys jeografii Śląska dla nauki początkowej”, Głogówek 1847, s. 14.
  10. abc Janusz Czerwiński: Sudety. Przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka, 1996, s. 82. ISBN 83-7079-677-X.
  11. abc Janusz Czerwiński: Sudety. Przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka, 1996, s. 84. ISBN 83-7079-677-X.
  12. [1].
  13. Robert Primke „Wojna w dolinie Bobru. Bolesławiec – Lwówek Śląski – Jelenia Góra w 1945”, Archiwum-System 2009.
  14. Zarządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 r. (M.P. z 1946 r. Nr 44, poz. 85).
  15. Edward Basałyga 900 lat Jeleniej Góry strona 315
  16. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 20.9.2012]. s. 37-42.
  17. Maciej Broniewski, Barokowy prospekt organowy w kościele Łaski w Jeleniej Górze, Poznań, Wyd. Poznańskie, 2004, ​ISBN 83-7177-210-6​.
  18. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 7.9.2012]. s. 42,43.
  19. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 7.9.2012]. s. 43,44.
  20. abc Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 7.9.2012]. s. 43.
  21. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 7.9.2012]. s. 44.
  22. Ogólnopolska Baza Kolejowa (pol.). [dostęp 19 stycznia 2009].
  23. Michał Szymajda, Ostatnie pociągi Jelenia Góra – Lwówek Śląski. Co stanie się z linią? [zdjęcia], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2017-03-12] (pol.).
  24. Strona główna. Miejski Zakład Komunikacyjny sp. z o.o. w Jeleniej Górze. [dostęp 1 lipca 2016].
  25. Uruchomiono bezpłatną linię REAL. jg24.pl, 15 marca 2013. [dostęp 1 lipca 2016].
  26. Orzeszkowej – Auchan. KRY-CHA. [dostęp 1 lipca 2016].
  27. Tramwaj przy MZK niszczeje
  28. http://www.firmy.net/szpitale,jelenia-gora.html.
  29. Sala Królestwa Mieszka I 4a.
  30. Dane według raportów wyszukiwarki zborów (www.jw.org) z 15 stycznia 2017.
  31. Państwowa Komisja Wyborcza: Wybory samorządowe. wybory2002.pkw.gov.pl. [dostęp 2015-10-13].
  32. Geografia wyborcza - Wybory samorządowe - Państwowa Komisja Wyborcza. wybory2006.pkw.gov.pl. [dostęp 2015-10-13].
  33. Wybory Samorządowe 2010 - Geografia wyborcza - Województwo dolnośląskie - - m. Jelenia Góra. wybory2010.pkw.gov.pl. [dostęp 2015-10-13].
  34. Rada miejska w Jeleniej Górze. Podajemy skład w kadencji 2014-2018.
  35. Współpraca zagraniczna. Jelenia Góra. Oficjalna strona miasta. [dostęp 1 lipca 2016].
  36. Cervia, Włochy. Jelenia Góra. Oficjalna strona miasta. [dostęp 1 lipca 2016].
  37. Jelenia Góra, ul. Cervi. dolny-slask.org.pl. [dostęp 1 lipca 2016].

Bibliografia[edytuj]

Linki zewnętrzne[edytuj]

'