Tworzenie stron internetowych

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Sejny

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: Sejny (ujednoznacznienie).

Sejny
Ulica Piłsudskiego w Sejnach
Herb Sejn Flaga Sejn
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Powiat	sejneński
Gmina	gmina miejska
Burmistrz	Arkadiusz Adam Nowalski
Powierzchnia	4,49 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	5 554[1] 1 237,0 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	16-500
Tablice rejestracyjne	BSE
Położenie na mapie powiatu sejneńskiego Sejny
Położenie na mapie województwa podlaskiego Sejny
Położenie na mapie Polski Sejny
54°06′24″N 23°20′55″E/54,106667 23,348611
TERC (TERYT)	2009011
SIMC	2009011
Urząd miejski ul. Piłsudskiego 25 16-500 Sejny
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa
BIP

Sejny (lit. Seinai) – miasto powiatowe w północno-wschodniej części województwa podlaskiego, w powiecie sejneńskim. Położone na Pojezierzu Wschodniosuwalskim, nad Marychą (lewy dopływ Czarnej Hańczy).

Miasto ma 5641 mieszkańców (31 grudnia 2012)^[2].

Prywatne miasto duchowne położone było w końcu XVIII wieku w powiecie grodzieńskim w województwie trockim^[3].

Położenie[edytuj]

Sejny zajmują obszar 4,49 km² (2002)^[4], w tym:

• użytki rolne: 65%
• użytki leśne: 2%

Miasto zajmuje obszar 4,49 km² (1 stycznia 2011)^[5], stanowiąc 0,52% powierzchni powiatu.

Niedaleko Sejn znajduje się przejście graniczne z Litwą.

W latach 1975–1998 w województwie suwalskim.

Pochodzenie nazwy[edytuj]

Jerzy Grodziński, który latach 1593–1602 założył nad rzeką Sejną miasteczko, nazwał je od swojego imienia Juriewo. Ta nazwa jednak się nie przyjęła – miasteczko nazwano Sejny od przepływającej przez nie rzeki (dziś Marycha). Słowo seina w języku jaćwieskim oznacza trawy porastające w tamtym czasie bujnie brzegi i zakola rzeki. Z języka jaćwieskiego wywodzi się więcej nazw (jezior, miejscowości itd.) w okolicach miasta.

Warunki naturalne[edytuj]

Klimat umiarkowany ciepły, przechodzący w kontynentalny.

Historia[edytuj]

Defilada polskiej kawalerii w Sejnach (1920 r.)

Dom Litewski i Konsulat Republiki Litewskiej w Sejnach

Synagoga w Sejnach

Dawny urząd pocztowy, wcześniej gimnazjum hebrajskie

Rondo w Sejnach

• w 1422 roku Suwalszczyzna weszła w skład Wielkiego Księstwa Litewskiego
• 22 grudnia 1522 roku ziemię nad Sejną otrzymał od króla Zygmunta I jego dworzanin, kniaź Iwan Wiśniowiecki hetman wojsk królewskich, który wzniósł w nim dwór, odziedziczony przez kolejno jego syna Dymitra, drugiego syna Andrzeja, a potem jego córkę Annę z mężem Mikołajem Sapiehą
• 1593 rok Jerzy Grodziński, leśniczy przełomski i starosta przeroski, kupił dwór od Sapiehów i w latach 1593–1602 założył przy nim miasteczko, które w późniejszym czasie nazwano Sejny
• 1602 rok Sejny jako miasto prywatne Grodziński zapisuje sprowadzonym z Wilna dominikanom
• z Sejnami jako starosta związany był Jan Kostka^[6][7], herbu Dąbrowa, zm. w 1623 r, syn Krzysztofa i Anny Pileckiej,
• 1655–1660 spalone i zniszczone przez Szwedów
• ponowny rozwój w 2. poł. XVIII w., kiedy zbudowano murowany ratusz i drewniane hale targowe na 21 kramów
• od 1795 w zaborze pruskim, rok później, gdy władze pruskie skonfiskowały dobra zakonne, Sejny stały się miastem królewskim
• od 1807 w Księstwie Warszawskim
• od 1815 w Królestwie Polskim
• w latach 1818–1925 siedziba biskupstwa
• 1818 rok – wielki pożar miasta i w latach następnych przebudowa, która ukształtowała jego dzisiejszy wygląd
• 23 sierpnia 1919 powstanie sejneńskie
• 19 lipca 1920 – zajęte przez wojska litewskie przy współdziałaniu z bolszewikami

 Osobny artykuł: Bitwa o Sejny.

• do 1939 na obszarze powiatu suwalskiego województwa białostockiego
• do września 1939 garnizon macierzysty Batalionu KOP „Sejny”
• w latach 1807–1925, 1956–1975 i od roku 1999 miasto powiatowe
• w okresie PRL-u 1945–1989 miasto nie zanotowało większego rozwoju. Powstały tylko dwa liczące się zakłady przemysłowe: Zakład Mleczarski i Państwowy Ośrodek Maszynowy

Demografia[edytuj]

Miasto liczy 5641 mieszkańców (31 grudnia 2012)^[2].

Około 8% populacji stanowią Litwini^[8].

• Piramida wieku mieszkańców Sejn w 2014 roku^[1].
  

Wielonarodowość i wielokulturowość[edytuj]

Sejny od wieków zamieszkują nie tylko Polacy. Gdy zostało założone, dla rozpowszechnienia handlu i przemysłu, sprowadzono Żydów, którzy zasiedlali je do II wojny światowej (w 1885 roku stanowili 75% mieszkańców, a w 1931 24%^[9]). Mieszkali i nadal mieszkają w Sejnach także Litwini. Miasto zamieszkiwali również Rosjanie, Niemcy, Białorusini oraz wiele innych. Każda z tych narodowości wniosła do życia miasta własną kulturę i tradycję^{[potrzebny przypis]}.

Litwini[edytuj]

W Sejnach znajduje się konsulat Republiki Litewskiej, działa szkoła podstawowa i gimnazjum z litewskim językiem nauczania Žiburys („Światełko”), która prowadzi także przedszkole.

Gospodarka[edytuj]

W Sejnach rozwija się przemysł spożywczy.^{[potrzebny przypis]} Największym zakładem tej branży jest mleczarnia Sejnmlek z zakładem serowarskim i proszkownią. Ponadto mieści się tu gorzelnia i zakłady drzewne.

Transport[edytuj]

Miasto położone jest przy drodze krajowej nr 16 prowadzącej do granicy z Litwą (w Ogrodnikach). Ma dobre połączenie drogowe z Augustowem i Suwałkami. Przewozy autobusowe zapewnia przedsiębiorstwo PKS Suwałki.

Zabytki[edytuj]

Bazylika Nawiedzenia NMP i klasztor dominikański. W głębi kościół Matki Boskiej Częstochowskiej – dawny zbór ewangelicki

Biała synagoga

• Kaplica św. Agaty – kaplica postawiona na placu św. Agaty przed bazyliką, zbudowana około 1789 r. z fundacji parafian. Na jej postawienie wpływ miały liczne pożary nawiedzające miasto. W kaplicy znajduje się obraz św. Agaty z połowy XVIII w. Fresk na sklepieniu wyobrażający „Kuszenie Chrystusa” namalował w latach 50. XX wieku Stanisław Kaźmierczyk. Na dachu stoi figura św. Agaty wykonana w drewnie lipowym w 1828. Kute ogrodzenie budowli w 1904 jest dziełem miejscowych rzemieślników.
• klasztor Dominikanów z XVII w.
• Bazylika Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny
• poewangelicki kościół Matki Boskiej Częstochowskiej z połowy XIX w.
• figura Matki Bożej Sejneńskiej słynąca wieloma cudami i łaskami. Sprowadzona do Sejn w 1602, jej koronacja odbyła się 7 września 1975
• ratusz miejski z 1846
• Biała Synagoga z lat 1860–1870
• Synagoga zbudowana na miejscu Starej Synagogi
• pomnik powstania sejneńskiego
• pomnik Antoniego Baranowskiego
• pomnik wdzięczności poległym w walce
• układ urbanistyczny miasta
• kamienice w centrum

Muzeum Ziemi Sejneńskiej

Poza tym w Sejnach znajduje się Muzeum Ziemi Sejneńskiej w którym eksponowane są zbiory archeologiczne, numizmatyczne, dominikanów i biskupów w Sejnach.

Kultura[edytuj]

W Sejnach odbywa się m.in. Międzynarodowy Koncert Organowy Młodych i Baltic-Satelid. Ponadto działa ośrodek „Pogranicze – sztuk, kultur, narodów”, który przekazuje historię, kulturę, tradycje i wielonarodowość Sejn.

W 2006 roku powstała orkiestra dęta przy OSP Sejny.

Religia[edytuj]

Kaplica św. Agaty

 Osobny artykuł: Sejny (stolica biskupia).

• Kościół rzymskokatolicki
  • Parafia Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Sejnach
• Wschodni Kościół Staroobrzędowy – Diaspora^[10]
• Świadkowie Jehowy
  • Zbór z Salą Królestwa (ul. 22 Lipca 22)^[11]

Sport[edytuj]

W Sejnach działa piłkarski klub sportowy Pomorzanka, założony w 1957 roku. Drużyna mecze rozgrywa na stadionie miejskim przy ul. Konarskiego 23A, mieszczącym 1000 widzów. Trenerem jest Wojciech Milewski. Obecnie Pomorzanka Sejny występuje w klasie okręgowej w grupie podlaskiej. Posiada drużyny młodzieżowe: juniorów młodszych, żaków i orlików.

Związani z Sejnami[edytuj]

• Maria Andrejczyk – rekordzistka Polski w rzucie oszczepem

Sejny w mediach i utworach[edytuj]

Ratusz miejski w Sejnach

• Do Sejn – utwór Lonstara z płyty Co to jest to country.

Współpraca międzynarodowa[edytuj]

Miasta i gminy partnerskie: Onikszty^{[potrzebny przypis]}

Zobacz też[edytuj]

• Stary cmentarz żydowski w Sejnach
• Nowy cmentarz żydowski w Sejnach
• Diecezja augustowska

Przypisy

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Sejny w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. X: Rukszenice – Sochacze. Warszawa, 1889.

p • d • e Miasta województwa podlaskiego Miasta powiatowe Augustów • Białystok • Bielsk Podlaski • Grajewo • Hajnówka • Kolno • Łomża • Mońki • Sejny • Siemiatycze • Sokółka • Suwałki • Wysokie Mazowieckie • Zambrów Miasta gminne Brańsk • Choroszcz • Ciechanowiec • Czarna Białostocka • Czyżew • Dąbrowa Białostocka • Drohiczyn • Goniądz • Jedwabne • Kleszczele • Knyszyn • Krynki • Lipsk • Łapy • Michałowo • Nowogród • Rajgród • Stawiski • Suchowola • Supraśl • Suraż • Szczuczyn • Szepietowo • Tykocin • Wasilków • Zabłudów

p • d • e Powiat sejneński Miasta Sejny Gminy miejskie Sejny Gminy wiejskie Giby • Krasnopol • Puńsk • Sejny