Tworzenie stron internetowych

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: Nisko (ujednoznacznienie).

Nisko
Ulica Juliusza Słowackiego w centrum miasta za Placem Wolności
Herb Niska Flaga Niska
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	niżański
Gmina	Nisko gmina miejsko-wiejska
Prawa miejskie	20 października 1933
Burmistrz	Julian Ozimek
Powierzchnia	60,96 km²
Wysokość	156 m n.p.m.
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	15 391[1] 252,5 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 15
Kod pocztowy	37-400
Tablice rejestracyjne	RNI
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Nisko
Położenie na mapie Polski Nisko
50°31′10″N 22°08′30″E/50,519444 22,141667
TERC (TERYT)	1812054
SIMC	0980530
Hasło promocyjne: Jesteś z Niska, mierz wysoko!
Urząd miejski pl. Wolności 14 37-400 Nisko
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Nisko

Nisko – miasto w województwie podkarpackim, w powiecie niżańskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Nisko. Położone nad rzeką San, od północnego zachodu graniczące ze Stalową Wolą.

Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 15 453 mieszkańców^[2].

Położenie[edytuj]

Według danych z 1 stycznia 2010 r. powierzchnia miasta wynosiła 60,96 km²^[3]. Na północy ograniczone jest rzeką San, a na południu pozostałościami Puszczy Sandomierskiej. Od zachodu graniczy ze Stalową Wolą, natomiast od wschodu z wsiami Wolina, oraz Racławice.

Przez miasto przebiegają szlaki komunikacyjne: linia kolejowa nr 68 Przeworsk-Rozwadów, droga krajowa nr 77 Stalowa Wola-Leżajsk (Lipnik – Przemyśl), droga krajowa nr 19 Lublin-Rzeszów (Kuźnica Białostocka – Barwinek).

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. tarnobrzeskiego.

Nisko jest podzielone na dzielnice: Barce, Malce, Moskale, Warchoły, Podwolina, Centrum.

Historia[edytuj]

Czasy prehistoryczne[edytuj]

Do tej pory zinwentaryzowano około 150 stanowisk ze śladami prehistorycznych kultur. Badania archeologiczne dowodzą, że osadnictwo na tych terenach sięga znacznie wcześniejszego okresu niż 1439 r., kiedy to ukazała się pierwsza wzmianka o Nisku. Odkrycia dokonane na tzw. „Skrzyńskiej Górze” pochodzą z epoki neolitu.

Średniowiecze[edytuj]

Pierwszą wzmiankę o Nisku znajdujemy w dokumencie z 15 kwietnia 1439 r., w którym król Władysław Warneńczyk zapisał Mikołajowi Czajce z Jawora 200 grzywien na wsiach Nysky, Zaoszicze (Zaosice w Sandomierskiem) i Pyelaskowicze (Pilaszkowice w Lubelskiem)^[4][5]. O Nisku wspomina również Jan Długosz w 1429 roku w dukumencie Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis^[6], jednakże autor wspomina w nim o ziemi nisieckiej, dlatego budzi kontrowersje i nie jest on uznawany jako pierwsza wzmianka.

Dawna nazwa miejscowości Niżsko zachowała się do dziś w formie przymiotnikowej niżański^[7][8].

W wiekach X-XIII nastąpił drugi etap rozwoju osady w Nisku, w jego efekcie powstało dzisiejsze miasto. W tym samym czasie założono, na wzgórzu nad Sanem, osadę w Krzeszowie. Ludność, osiedlająca się w Puszczy Sandomierskiej we wczesnym średniowieczu, zajmowała się hodowlą, rolnictwem i rzemiosłem (garncarstwo, tkactwo, obróbka metali, kości rogu itp.). Wynikało to z konieczności przystosowania się do warunków panujących w puszczy. Po wytrzebieniu grubej zwierzyny, dotychczasowi łowcy musieli przeobrazić się w rolników i rzemieślników.

Intensyfikacja procesów osadniczych nastąpiła z chwilą nadawania ziem Puszczy Sandomierskiej możnym radom i Kościołowi. Rodziły się własności ziemskie, m.in. Tarnowskich i Gryfitów, duże posiadłości kościelne. Królewszczyzny ulegały poważnemu zmniejszeniu. W XIII wieku, skutkiem najazdów tatarskich, ludność Ziemi Sandomierskiej, wypędzona ze zrujnowanych siedzib, skolonizowała północne obszary puszczy. Wtedy założono m.in. osadę Bieliny.

Od wczesnego średniowiecza do XVI wieku z tytułu własności królewskiej Nisko i okolice były eksploatowane gospodarczo jako miejsce wielkich polowań, a następnie wyrębu i spławu drewna Sanem i Wisłą. Nisko stanowiło centrum życia gospodarczego i kulturalnego ludności z południowych obrzeży Puszczy Sańsko-Wiślanej.

Czasy nowożytne[edytuj]

W drugiej połowie XVI wieku miały miejsce na tych terenach wystąpienia i bunty o charakterze antyfeudalnym. Powodem konfliktu było nadużywanie władzy i wyzysk chłopów przez starostę sandomierskiego Andrzeja Firleja. W związku z tym w 1577 i 1578 r. chłopi z Niska, Zalesie (powiat stalowowolski), Pława, Zarzecza wnieśli do króla Stefana Batorego, w czasie jego pobytu w Tarnogrodzie i Zamchu, „żałobę” o sprawiedliwość i opiekę. Spowodowało to zaostrzenie konfliktu, który z czasem objął całe starostwo sandomierskie.

W zaistniałym sporze król stanął po stronie chłopów. Andrzej Firlej został wezwany do Warszawy przez króla. Tam też na sejmie walnym koronnym w dniu 10 listopada 1583 r. wydano korzystny dekret dla chłopów. Następnie na zjazdach w obecności starosty Firleja w marcu 1583 roku w Niepołomicach i kwietniu tegoż roku w Sandomierzu podjęto dalsze orzeczenia, które w dużym stopniu ulżyły niedoli poddanych w majątkach królewskich.

W XVII wieku cały region znalazł się w latyfundium rodziny Lubomirskich. Nisko, podobnie jak inne osady, np. Ryki, Tuszów czy Lubartów specjalizowało się w uprawie żyta. Gospodarcze zubożenie i zahamowanie rozwoju przyniosły wojny szwedzkie. 28 marca 1656 roku Stefan Czarniecki stoczył tu bitwę z ustępującymi ku Wiśle wojskami szwedzkimi Karola Gustawa i był bliski zwycięstwa.

 Osobny artykuł: Bitwa pod Niskiem.

Nisko było miejscem kilku centralnych obozowań i zwoływań szlachty (niemal konfederacji) z całego kraju np. w 1713 czy w 1740 r.

Okres rozbiorów[edytuj]

Po pierwszym rozbiorze Polski w 1772 r. byłe dobra królewskie stały się własnością funduszu religijnego. Rząd austriacki podjął akcję rozwoju hut żelaza i szkła. Z powodu braku odbiorców i złych dróg transportowych rozwój przemysłu skończył się fiaskiem. Rząd austriacki wystawił Nisko na licytację. Z dniem 14 lipca 1834 r. nowym właścicielem Niska został Łowczy Dworu Karol Reinchenbach. Natomiast majątek Sopot koło Niska zakupił magnat pochodzenia polsko-czeskiego Eugeniusz hr. Kinsky.

W 1867 r. dobra w Nisku, należące do rodziny Reinchenbachów, nabył hr. Roger de Miremout (pochodzenia austriacko-francuskiego). Staraniem hr. Rogera Resseguiera, który wykorzystał w tym celu koneksje z dworem austriackim, ustanowiono w Nisku siedzibę władz administracyjnych z funkcją starosty. W tym czasie ponownie uruchomiono huty żelaza, fabrykę zapałek, a także założono warsztaty kowalsko-ślusarskie. Po śmierci hr. Rogera Resseguiera majątek odziedziczył jego syn Oliver, który wcześniej w 1868 roku wstąpił w związek małżeński z Marią Kinsky, córką Eugeniusza.

Był to okres dynamicznego rozwoju Niska i okolic. Resseguierowie wybudowali duży tartak, młyn i browar. W 1896 r. rozpoczęto budowę kolei na trasie Rozwadów-Nisko-Przeworsk. Od 1877 r. istniała poczta konna do Rzeszowa, prowadzona przez Majerów. Od 1900 r. do Rzeszowa wiodła bita droga, łącząca się z powstałą wcześniej, obecną ulicą Sandomierską, po której obu stronach stały drewniane domki. W 1875 r. wybudowano budynek starostwa (obecnie UGiM), jako że od roku 1855^[9] Nisko było siedzibą powiatu. W 1894 r. powstała cegielnia ręczno-konna, a w cztery lata później mechaniczna. W. 1870 r. zorganizowano liczący 12 łóżek pierwszy szpital, mieszczący się przy ul. Sandomierskiej (budynek internatu Szkoły Elektrycznej). W osiem lat później uruchomiono pierwszą aptekę.

W latach 1870–1900 Nisko miało 2 sklepy spożywcze, 3 mięsno-wędliniarskie, 3 mięsno-wołowe (żydowskie), 7 przemysłowych, 2 restauracje, piwiarnie, ciastkarnie, sklep monopolowy i z artykułami kolonialnymi.

Przełom dziewiętnastego i dwudziestego wieku to czas masowej emigracji do Ameryki. W rejestrze Ellis Island wpisanych jest około 700 osób przybyłych z Niska w latach 1898–1923^[10].

Pod koniec XIX wieku wybudowano w Nisku koszary, w których stacjonował 4 Batalion Strzelców Polowych, a następnie IV batalion 40 Pułku Piechoty (od 1907 do 1914 roku)^[11]. W 1902 r. istniało już przedszkole na obecnej ulicy 3 Maja, prowadzone przez siostry zakonne.

Od 1906 r. w majątku Resseguierów było światło elektryczne. W mieście działała własna straż pożarna. Istniał już 40 łóżkowy szpital przy ulicy I. Paderewskiego, świadczący usługi dla okolicznej ludności i miejscowych zakładów pracy: młyna, cegielni, garbarni. O jakości usług lekarskich może świadczyć fakt, że już 25 marca 1846 roku lekarz Buchta zastosował w Nisku znieczulenie eterowe trzecie tego typu w Polsce. W 1904 roku ze składek społeczeństwa powstał budynek Towarzystwa Gimnastycznego „SOKÓŁ”. Te dwie instytucje odegrały wielką rolę w kształtowaniu polskości u młodych ludzi. Świadczy o tym ilość młodzieży niżańskiej, która wzięła udział w walkach o niepodległość. Gimnazjaliści walczyli w legionach Piłsudskiego, a w 1918 uczniowie starszych klas poszli ochotniczo bronić Lwowa. Najwięcej jednak młodzieży walczyło w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 roku.

Czasy II Rzeczypospolitej[edytuj]

Po odzyskaniu niepodległości przy budynku Gimnazjum został odsłonięty pomnik Orląt, upamiętniających poległych uczniów: Stefana Kościółka, Mariana Zarębę. Podczas I wojny światowej miasto zostało dość znacznie zniszczone. Z chwilą uzyskania niepodległości w dniu 31 października 1918 roku, odbył się na plantach wiec z udziałem mieszkańców Niska i okolic. W czasie wiecu poinformowano ludność o podpisaniu kapitulacji przez dowództwo austriackie oraz o powstaniu polskich władz w Krakowie. Przystąpiono do organizacji władz powiatowych. Starostą został profesor gimnazjalny Stanisław Ćwikowski, który mianował nowych wójtów i utworzył porządkową straż obywatelską. Następnie w krótkim czasie została zorganizowana władza powiatowa i lokalna. Tereny niżańskie weszły w nowy etap rozwoju w wolnej, niepodległej Polsce. Rosła liczba mieszkańców – w 1921 r. Nisko liczyło 5103 obywateli. Ludność znajdowała zatrudnienie w administracji, na kolei, poczcie, w zakładach drzewnych i cegielni oraz handlu. 19 stycznia 1937 r. w kancelarii notariusza Karola Hettlingera w Warszawie podpisano umowę o założeniu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością pod nazwą Zakłady Południowe – Sp. z o.o. w Nisku. 20 marca 1937 r. ścięto pierwsze sosny w lasach wsi Pławo, należące uprzednio do Frankego, przygotowując teren pod inwestycje Centralnego Okręgu Przemysłowego.

Dla Niska otwarły się nowe, wielkie perspektywy, nawet osiedle i ośrodek przemysłowy w Stalowej Woli do 1946 r. przynależne były do starostwa niżańskiego, a robotnicy rekrutowali się z okolic i miasta Niska. Prawa miejskie otrzymało Nisko 20 października 1933 r. do tego czasu było jedną z dwu wsi, w których mieściły się siedziby powiatów. W 1932 r. Nisko zyskało herb przedstawiający jodłę i biegnącą z góry na dół wstęgę rzeki San.

II wojna światowa[edytuj]

Podczas kampanii wrześniowej w 1939 w okolicach Niska był bombardowany Szkolny Pociąg Pancerny i stacja kolejowa. W czasie okupacji – Nisko było bastionem polskości. Utworzono tu Obwód AK Nisko z siedzibą w Stalowej Woli. Tu działały Bataliony Chłopskie, „Roch”, „Straż”. Represje hitlerowskie stosunkowo wcześnie dotknęły miasto. Już 6 listopada 1939 r. zarządzeniem Land-komisarza Ehausa 150 nauczycieli z całego powiatu zostało wezwanych na konferencje. Wszystkich aresztowano i osadzono w więzieniu w Rzeszowie.

Kolejne represje nastąpiły wiosną 1940, kiedy to aresztowano prawie całą inteligencję niżańską. Równie okrutny los spotkał żołnierzy i policjantów. Wielu z nich oddało życie na różnych frontach II wojny światowej, w obozach koncentracyjnych i sowieckich łagrach. Nazwiska ich upamiętniają tablice umieszczone na ścianach miejscowego kościoła parafialnego.

 Osobny artykuł: Operacja Nisko.

Nisko i okolice znalazły się w centrum zainteresowania okupanta niemieckiego jako stolica terytorium żydowskiego, ośrodka emigracyjnego w skali europejskiej. Adolf Eichmann, naczelny „ekspert do rozwiązania kwestii żydowskiej” w hitlerowskich Niemczech, uznał Nisko i okolice za najbardziej nadające się do założenia wydzielonego „państwa żydowskiego”. Pierwszy „Durchgangslager bei Nisko” zlokalizowany został w Zarzeczu. 18 października 1939 roku na stacje kolejową w Nisku przybył 1000-osobowy konwój Żydów z Wiednia i Pragi, do którego sam SS-Hauptsturmfuhrer Adolf Eichmann wygłosił „mowę powitalną”.

Teren przyległy do obszaru niżańskiego stanowił bazę partyzancką, dla oddziałów partyzantów polskich i sowieckich, które nękały skutecznie okupanta, ale w odwecie na ziemi niżańskiej dokonywane były częste aresztowania i pacyfikacje.

Tuż po wycofaniu się wojsk hitlerowskich, w Nisku i przylegających miejscowościach stacjonowały oddziały NKWD, prowadzące śledztwa i wywiady. Powtarzały się przypadki pojedynczych rozstrzeliwań Polaków. W październiku, a głównie w listopadzie NKWD prowadziło masowe aresztowania byłych żołnierzy AK i wywiozło ich do bazy w Przemyślu. W niedalekim Ulanowie aresztowano ponad 70 ludzi, w sąsiednim Przędzelu 18, w Nisku 7. Aresztowanych wywożono przeważnie do Borowicz. Wielu z nich nie powróciło. Rozpoczęły się równocześnie aresztowania przez PUBP i WUBP zwłaszcza wśród środowisk akowskich i powracających zdemobilizowanych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Grupy akowskie, które uniknęły aresztowań, wobec nowego terroru okupacyjnego tworzą nowe oddziały partyzanckie jak np. oddział „Wołyniaka”, „Tarzana” i inne. Nieliczne i małe oddziały są stopniowo zostały zlikwidowane przez oddziały KBW i UB. Mieszkaniec Niska młody Tadeusz Gajda ps. „Tarzan” został ujęty w okolicy Tarnowa i stracony. Stracony został również jego ojciec ujęty w Mielcu przez UB. Na terenie Niska powstała organizacja WIN, której członkowie zostali aresztowani w październiku 1946 i bądź zamordowani, bądź skazani na długie lata więzienia. Ponadto w tym okresie aresztowano i stracono członków organizacji niepodległościowych, w tym Adama Mireckiego ps. „Adaś”, byłego dowódcę okręgu Lublin NOW.

Okres powojenny[edytuj]

30 lipca 1944 r. początek powojennego rozwoju miasta Niska. Rozbudowało się ono znacznie. Do 1973 roku Nisko było miastem powiatowym, kiedy to włączono go do nowo powstałego powiatu Stalowa Wola. Od 1975 r. stało się siedzibą władz miejsko-gminnych. Podczas kolejnej reformy administracyjnej na skutek społecznych protestów i poparcia okolicznych gmin od 1 lutego 1991 r. ustanowiono w Nisku siedzibę Urzędu Rejonowego, który obejmował 8 gmin: Bojanów, Harasiuki, Jarocin, Jeżowe, Krzeszów, Nisko, Rudnik nad Sanem, Ulanów.

Od 1 stycznia 1999 roku Nisko jest siedzibą powiatu. Powiat Niżański usytuowany jest w Kotlinie Sandomierskiej, w województwie podkarpackim stanowi lokalną wspólnotę samorządową tworzoną przez mieszkańców powiatu oraz terytorium obejmujące: gminę Nisko, Rudnik nad Sanem, Ulanów, Harasiuki, Jarocin, Jeżowe, Krzeszów.Ma on powierzchnię 786 km², a zamieszkuje go ok. 68 000 ludzi.

Geografia[edytuj]

Park przy Placu Wolności

Okolice Niska są typowym obszarem nizinnym zaliczanym przez geografów do Kotliny Sandomierskiej. Na północ od miasta znajduje się koryto rzeki San. Jej brzegi pełne są starorzeczy, a porastają je m.in. olszyna, wierzby i czeremchy. Wzdłuż zabudowy miejskiej ciągnie się otwarta przestrzeń z polami i łąkami, na południu ograniczana przez lasy Puszczy Sandomierskiej pełne drzew zarówno liściastych (dęby, buki, brzozy), jak i iglastych (sosny, jodły, świerki). W runie leśnym można znaleźć mchy, porosty, paprocie, jagody oraz różne gatunki traw.

Nisko zbudowane jest na glebach piaszczystych, niesprzyjających rozwojowi rolnictwa. Jeszcze na początku XX wieku ogromny problem dla lokalnej społeczności stanowiły wędrujące wydmy, które niszczyły uprawy oraz zabudowania. Ich pozostałości można było oglądać jeszcze w latach 90. przed zbudowaniem Osiedla 1000-lecia.

Edukacja[edytuj]

Uczelnie[edytuj]

• Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w Nisku (siedziba w Gimnazjum nr 1)
• Wydział Transportu i Elektrotechniki Politechniki Radomskiej (siedziba w RCEZ)
• Wydział Zamiejscowy Wyższej Szkoły Bezpieczeństwa i Ochrony w Warszawie (siedziba w Gimnazjum nr 1)

Szkoły ponadgimnazjalne[edytuj]

Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Czarnieckiego

• Regionalne Centrum Edukacji Zawodowej (były Zespół Szkół Elektrycznych)
• Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Czarnieckiego w Nisku

Szkoły podstawowe i gimnazja[edytuj]

Zespół Szkół nr 3

• Gimnazjum nr 1 im. kard. Stefana Wyszyńskiego w Nisku (Nisko-Centrum)
• Zespół Szkół nr 2 (Nisko-Centrum):
  • Gimnazjum nr 2
  • Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5
• Zespół Szkół nr 3 (Nisko-Warchoły):
  • Publiczna Szkoła Podstawowa nr 3
  • Gimnazjum nr 3
• Publiczna Szkoła Podstawowa nr 1 (Nisko-Centrum)
• Publiczna Szkoła Podstawowa nr 4 (Nisko-Podwolina)
• Publiczna Szkoła Podstawowa nr 6 (Nisko-Malce)

Przedszkola i żłobki[edytuj]

• Przedszkole nr 1
• Niepubliczne Przedszkole „Żaczek” (dawniej Przedszkole nr 2)
• Niepubliczne Przedszkole „DOMmisia”
• Niepubliczne Przedszkole „Akademia Przedszkolaka”
• Niepubliczny Punkt Przedszkolny „Słoneczko”
• Żłobek Miejski

Kościoły i związki wyznaniowe[edytuj]

Kościół św. Jana Chrzciciela w Nisku

Katolicyzm

• Kościół rzymskokatolicki

W Nisku znajduje się 5 parafii należących do dekanatu Nisko:

• Parafia św. Józefa Oblubieńca
• Parafia Matki Bożej Fatimskiej
• Parafia Świętego Jana Chrzciciela
• Parafia Matki Bożej Królowej Polski
• Parafia Miłosierdzia Bożego

Restoracjonizm

• Świadkowie Jehowy – Sala Królestwa przy ulicy Zielonej 23 w Nisku^[12].

Demografia[edytuj]

• Piramida wieku mieszkańców Niska w 2014 roku^[1].

Sport[edytuj]

Budynek klubu MKS Sokół Nisko

W Nisku działa kilka klubów sportowych:

• MKS Sokół Nisko kultywujący tradycje założonego w 1919 roku Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, prowadzi obecnie sekcje piłki nożnej, kiedyś podnoszenia ciężarów.
• AKS (Amatorski KS) Orkan Nisko prowadzący sekcje siatkówki seniorów, juniorów i juniorek;
• KS Podwolina, klub piłkarski w jednej z dzielnic miasta;
• UKS Wiking, klub uprawiający mało znaną dziedzinę sportu – armwrestling (siłowanie się na rękę);
• PUKS (Parafialno – Uczniowski KS) Samson Nisko zajmuje się młodzieżą szkolną i prowadzi sekcje piłki ręcznej juniorów, lekkoatletyki.

Na terenie gminy Nisko, działalność prowadzą jeszcze kluby piłkarskie: KP Zarzecze, SKS Racławice.

Infrastrukturę sportową w mieście tworzy przede wszystkim stadion miejski, na którym mecze rozgrywa Sokół Nisko, oraz drużyna rezerw i juniorów. Stadion posiada zadaszoną trybunę z siedziskami dla 430 osób w tym 4 niepełnosprawnych. Stadion jest cały czas unowocześniany. Rozgrywki halowe odbywają się w Hali LO przy ulicy Słowackiego oraz Hali Gimnazjum na ulicy 1000-lecia – tu mecze rozgrywa Orkan. W czerwcu 2006 roku do użytku została oddana nowa hala sportowa przy Regionalnym Centrum Edukacji Zawodowej (ul. Sandomierska). Jest to największa sala gimnastyczna w Nisku, posiadająca boisko siatkarskie o wymiarach olimpijskich. Istnieją także pełnowymiarowe boiska piłkarskie w dzielnicy Moskale, Podwolina, Barce oraz na terenie Jednostki Wojskowej.

Komunikacja[edytuj]

Plac Wolności

Dworzec kolejowy i autobusowy w Nisku

Komunikacja miejska[edytuj]

Masowa komunikacja drogowa na terenie Niska obsługiwana jest w całości przez Stalową Wolę. Wzdłuż ulicy Sandomierskiej przebiega podmiejska trasa autobusów ZMKS Stalowa Wola, na której kursują dwie linie: 1 i 4, zaś linia 2 kursuje ulicą Sopocką dochodząc do ulicy Sandomierskiej przy Jednostce Wojskowej. Cena biletów to 3,00 zł (ulgowy: 1,50 zł)^[13]. PKS Stalowa Wola obsługuje wszystkie dalsze połączenia. Autobusy jeżdżą trasą: ul. Sandomierska – ul. 1000-lecia – ul. Kolejowa. Również w 2012 roku ZMKS uruchomił linie 12 (do Przędzela) i 18.

Transport drogowy[edytuj]

Nisko leży przy skrzyżowaniu ważnych dróg krajowych, przez miasto przechodzą drogi:

• Droga krajowa nr 77 (Lipnik (powiat opatowski) – Przemyśl)
• Droga krajowa nr 19 (Kuźnica Białostocka (przejście graniczne z Białorusią) – Rzeszów – Barwinek)
• Droga wojewódzka nr 872 (Nisko – Jasienica)

Na lata 2017–2021 planowane są następujące drogi ekspresowe:

• Droga ekspresowa S19 (Kuźnica Białostocka – Barwinek) – Obecny etap prac (2017): przygotowywanie gruntu na wysokości Sokołowa Małopolskiego, oraz budowa drugiej jezdni we wsi Nienadówka w powiecie rzeszowskim (w stronę Rzeszowa, dotychczas otwarta jezdnia w stronę Niska, pasy w obie strony), planowany czas dotarcia robót do Niska: 2020 rok
• Droga ekspresowa S74 (Lipnik (powiat opatowski) – Nisko) – Obecny etap prac: planowanie przebiegu trasy.
• Węzły komunikacyjne drogi ekspresowej S19 i DK77 (Nisko Wschód) oraz S74 i S19 (Nisko Północ)

Transport kolejowy[edytuj]

W Nisku znajduje się pięć stacji kolejowych: Nisko Malce (nieczynna), Nisko Moskale, Nisko Osiedle, Nisko Centrum, Nisko Podwolina. Na wszystkich zatrzymują się połączenia regionalne, na stacji Nisko także pociągi pospieszne.

Położenie miasta[edytuj]

Widok na osiedle Tysiąclecia

Gmina Nisko usytuowania jest w Kotlinie Sandomierskiej, na skraju Puszczy Sandomierskiej, w północnej części województwa podkarpackiego na skrzyżowaniu ważnych szlaków komunikacyjnych: droga krajowa nr 19 – Kuźnica Białostocka (granica z Białorusią) – Lublin – Rzeszów – Barwinek (granica ze Słowacją) i droga krajowa nr 77 – Lipnik – Sandomierz – Przemyśl. Przechodzi też również linia kolejowa nr 68 Rozwadów – Przeworsk. Jest jedną z siedmiu gmin powiatu niżańskiego. Siedziba Urzędu Gminy i Miasta znajduje się w mieście Nisko. Gmina pod względem obszaru zajmuje drugie miejsce w powiecie niżańskim po gminie Harasiuki. Sąsiaduje z gminami: Stalowa Wola, Pysznica, Bojanów, Rudnik nad Sanem, Ulanów i Jeżowe.

Główną rzeką przepływającą przez teren gminy jest San wraz z dopływami. Leży ona w obrębie stykających się trzech mezoregionów: Płaskowyżu Kolbuszowskiego, Płaskowyżu Tarnogrodzkiego i Równiny Biłgorajskiej. Na zachód i południe gminy rozciąga się Puszcza Sandomierska, na północ Lasy Janowskie, zaś na wschód Puszcza Solska. Tutejszy klimat charakteryzuje się upalnymi latami z niewielką ilością opadów, zimami dość łagodnymi, umiarkowanie śnieżnymi.

Płaskowyż Kolbuszowski zajmuje środkową część Kotliny Sandomierskiej, wznosi się od 220 do 270 m n.p.m. i ma charakter rolniczo-leśny.

Równina Biłgorajska to kraina leśno-łąkowa, z pięknymi borami sosnowymi, licznymi wydmami, torfowiskami i jeziorkami. Płaskowyż Tarnogrodzki charakteryzuje się obecnością gleb lessowych sprzyjających rozwojowi rolnictwa.

W skład gminy wchodzi miasto Nisko, które oficjalnie uzyskało status miasta w 1930 roku oraz 6 sołectw: Kończyce, Nowa Wieś, Nowosielec, Racławice, Wolina i Zarzecze. Zarzecze to stara wieś królewska, wzmiankowana w XIX w., leżąca na trasie do Ulanowa, a Racławice są jedną z najstarszych w okolicy wsi. Kilka lat temu utworzono nowe sołectwo Malce.

Miasta partnerskie[edytuj]

Planty Miast Partnerskich w Nisku

Nisko prowadzi współpracę na zasadzie partnerstwa miast z pięcioma zagranicznymi miejscowościami^[14]:

• Hecklingen (Niemcy)
• Gorodok (Ukraina)
• Fehérgyarmat (Węgry)
• Semerovo (Słowacja)

Ludzie związani z Niskiem[edytuj]

 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Niskiem.

• Roman Zdankiewicz (zm. 1882) – starosta niżański
• Elżbieta Jaworowicz (ur. 1946) – dziennikarka TVP, autorka programu interwencyjnego „Sprawa dla reportera”.
• Zbigniew Niemczycki (ur. 1947) – polski przedsiębiorca, jeden z najbogatszych Polaków.
• Danuta Hübner (ur. 1948) – polska polityk, była minister ds. europejskich w rządzie Leszka Millera, pierwszy polski komisarz w Unii Europejskiej ds. polityki regionalnej.
• Stanisław Dąbek (1892–1939) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego. Podczas kampanii wrześniowej w 1939 był dowódcą Morskiej Brygady Obrony Narodowej i p.o. dowódcą Lądowej Obrony Wybrzeża.
• Witold Karaś (ur. 1951) – polski piłkarz i trener, grał na pozycji napastnika. Jest wychowankiem Zenitu Nisko.
• Zdzisław Londoński – filozof, historyk literatury, dyrektor gimnazjum i liceum w Nisku, w maju 1940 r. wywieziony do Oświęcimia i tam zamordowany.
• Stanisław Stroński (1882-1955) – profesor filologii, endecki polityk i publicysta.
• Mirosław Żuławski (1913-1995) – pisarz, dyplomata.

Galeria zdjęć[edytuj]

Zobacz też[edytuj]

• Synagoga w Nisku
• Cmentarz żydowski w Nisku

Przypisy

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Oficjalna strona Niska
• Nisko w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. VII: Netrebka – Perepiat. Warszawa, 1886.

p • d • e Miasta województwa podkarpackiego Miasta na prawach powiatu Krosno • Przemyśl • Rzeszów • Tarnobrzeg Miasta powiatowe Brzozów • Dębica • Jarosław • Jasło • Kolbuszowa • Lesko • Leżajsk • Lubaczów • Łańcut • Mielec • Nisko • Przeworsk • Ropczyce • Sanok • Stalowa Wola • Strzyżów • Ustrzyki Dolne Miasta gminne Baranów Sandomierski • Błażowa • Boguchwała • Brzostek • Cieszanów • Dukla • Dynów • Głogów Małopolski • Iwonicz-Zdrój • Jedlicze • Kańczuga • Kołaczyce • Narol • Nowa Dęba • Nowa Sarzyna • Oleszyce • Pilzno • Pruchnik • Przecław • Radomyśl Wielki • Radymno • Rudnik nad Sanem • Rymanów • Sędziszów Małopolski • Sieniawa • Sokołów Małopolski • Tyczyn • Ulanów • Zagórz • Zaklików

p • d • e Powiat niżański Miasta Nisko • Rudnik nad Sanem • Ulanów Gminy miejsko-wiejskie Nisko • Rudnik nad Sanem • Ulanów Gminy wiejskie Harasiuki • Jarocin • Jeżowe • Krzeszów