Tworzenie stron internetowych

	Paniówki
	Paniówki
	Herb Paniówek
	; Paniówki – widok z Zamku w Chudowie
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	gliwicki
Gmina	Gierałtowice
Sołectwo	Paniówki
Liczba ludności (2008)	2297
Strefa numeracyjna	(+48) 032
Kod pocztowy	44-177
Tablice rejestracyjne	SGL
SIMC	0214340
	Położenie na mapie województwa śląskiego Paniówki
	Położenie na mapie Polski Paniówki
	50°14′06″N 18°46′59″E/50,235000 18,783056
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa miejscowości

Paniówki (niem. Klein Paniow, śl. Pańůwki, czes. Paniovky) – wieś w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie gliwickim, w gminie Gierałtowice. Wedle urzędowego podziału terytorialnego kraju, w obrębie Paniówek wyróżniona jest 1 część miejscowości: Borek^[1].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa katowickiego.

Nazwa[edytuj]

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego wydany w latach 1880-1902 podaje dwie polskie nazwy miejscowości Paniówek oraz Paniówki, a także niemiecką Paniow Klein^[2]. Dokument z 1361 roku, wystawiony przez Kazimierza III Wielkiego wymienia Paniowki in terra Bythomiensis^[3].

Niemiecki nauczyciel i językoznawca-amator Heinrich Adamy w swoim dziele o nazwach miejscowości na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu jako najstarszą nazwę wymienia "Paniow" podając jej znaczenie "Herrschaftlicher Sitz"^[4].

Położenie[edytuj]

Paniówki sąsiadują z Chudowem, Przyszowicami, Rudą Śląską, Zabrzem i Mikołowem. Znajdują się niemal w centrum Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (GOP-u). Poprzez drogę krajową nr 44 łączą dwa największe miasta regionu Katowice z Gliwicami oraz Knurowem.

Historia[edytuj]

Paniówki według niektórych źródeł są starsze niż sąsiednie Paniowy (dzielnica Mikołowa)^{[potrzebny przypis]}. Później została założona gmina Paniówki.

Paniówki znalazły się w granicach królestwa Czech. Od 1763 po trzech wojnach śląskich pomiędzy Prusami i Austrią znalazły się w granicach Królestwa Prus, a następnie po zjednoczeniu Prus z Niemcami w 1871 w granicach Niemiec.

W 1910 roku w miejscowości mieszkało 1096 mieszkańców z czego 1061 mówiło po polsku, 26 po polsku i niemiecku, a 9 w języku niemieckim. W wyborach komunalnych z listopada 1919 roku wszystkie głosy oddano na listy polskie, które uzyskały wszystkie 12 mandatów^[5]. Po podziale Górnego Śląska w 1922 r. Paniówki znalazły się w granicach Polski, w województwie śląskim. Obecnie należą do w gminy Gierałtowice w województwie śląskim.

W okresie międzywojennym w miejscowości stacjonował komisariat Straży Granicznej i placówka II linii SG „Paniówki”^[6].

Parafia i kościół pw. św. Urbana w Paniówkach[edytuj]

Kościół pw. św. Urbana

Osobny artykuł: Parafia św. Urbana w Paniówkach.

Parafia Paniówki istnieje od 1936 roku. Zanim powstała, wierni uczęszczali do kościoła w Paniowach, będącego kościołem filialnym parafii w Bujakowie.

Uroczyste poświęcenie kościoła nastąpiło 26 listopada 1936 roku, zaś 28 grudnia 1945 roku została powołana kuracja Paniówki, do której przyłączono również sąsiednią parafię Chudów. 2 grudnia 1951 roku oddano do użytku plebanię, a w 1990 roku dom pogrzebowy.

Edukacja[edytuj]

Budynek szkoły w Paniówkach

W Paniówkach działają Publiczna Szkoła Podstawowa i Publiczne Gimnazjum.

Przedszkola[edytuj]

Przedszkole w Paniówkach (budynek Ochotniczej Straży Pożarnej)

Szkoły podstawowe[edytuj]

Szkoła podstawowa im. Jana Pawła II w Paniówkach

Gimnazja[edytuj]

Gimnazjum nr 2 w Paniówkach. Do gimnazjum w Paniówkach uczęszczają także uczniowie z sąsiedniego Chudowa, dawniej uczęszczali również uczniowie z Borowej Wsi.

Inne[edytuj]

Oprócz szkół w Paniówkach znajduje się także świetlica środowiskowa, w której odbywają się zajęcia dla dzieci i młodzieży, m.in. nauka gry na gitarze klasycznej, pomoc w nauce i wiele innych. Świetlica znajduje się w niedawno wyremontowanym budynku starej szkoły, w którym znajduje się również filia Gminnej Biblioteki Publicznej, ośrodek zdrowia i biuro sołtysa.

Turystyka[edytuj]

Przez miejscowość przebiegają następujące szlaki turystyczne:

Zabytki[edytuj]

Romański kościół pw. św. Urbana
Budynek szkoły podstawowej i gimnazjum

Tempo Paniówki podczas meczu

Sport i rekreacja[edytuj]

Pływalnia[edytuj]

W Paniówkach znajduje się Gminna Kryta Pływalnia „Wodnik”. Obiekt został otwarty 18 stycznia 2010 r. Oprócz basenu pływackiego znajdują się tam także: brodzik (o wymiarach 12,5 m x 6 m i głębokości od 0,1 do 1 m), tunel wodny, zjeżdżalnia wodna (o długości 63 m), 4 wanny spa, grota solna oraz gabinet „AquaSpa”^[7]^[8].

LKS Tempo Paniówki[edytuj]

W Paniówkach działa Ludowy Klub Sportowy Tempo Paniówki, grający obecnie w klasie okręgowej grupie katowickiej IV oraz młodzieżówka. Planuje się również założenie (do 2010 r.) drużyny siatkarskiej mężczyzn.

Klub[edytuj]

Pełna nazwa: Ludowy Klub Sportowy Tempo Paniówki – LKS Tempo Paniówki
Liga: Klasa okręgowa – grupa katowicka IV (szósty poziom rozgrywek)
Rok założenia: 1920
Adres: ul. Dworska 10

Władze[edytuj]

Prezes: Józef Organiściok
Trener: Jerzy Weroński

Ulica Gliwicka w Paniówkach nocą

Komunikacja i transport[edytuj]

Tranzyt[edytuj]

Przez Paniówki przechodzi droga krajowa nr 44. W bardzo niewielkiej odległości od miejscowości znajdują się dwa zjazdy na autostradę A4, w tym węzeł Sośnica, z którego można zjechać także na autostradę A1.

Komunikacja[edytuj]

Dzięki dobrej komunikacji drogowej miejscowość posiada łatwy dostęp do kilku większych miast w okolicy, m.in. Gliwic, Katowic, Zabrza i Mikołowa.

Przez Paniówki przejeżdżają autobusy sieci KZK GOP (linie 41, 120, 669, 936), MZK Tychy (linia 33).

Przypisy

↑ SIMC: Borek – 0214356.
↑ Paniówki w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich Tom VIII, str. 842
↑ Roman Szołtysek, "Paniówki", Towarzystwo Miłośników Zabrza, str. 17-19, ISBN 83-7164-012-9
↑ Heinrich Adamy: Die Schlesischen Ortsnamen ihre entstechung und bedeutung. Breslau: Verlag von Priebotsch`s Buchhandlung, 1888, s. 83.
↑ "Encyklopedia Powstań Śląskich", Wydawnictwo Instytutu Śląskiego w Opolu, Opole. 1982, str.372
↑ Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. T. II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999, s. 26. ISBN 83-87424-77-3.
↑ Paniowki.pl - Oficjalny serwis miejscowości Paniówki (pol.). paniowki.pl. [dostęp 2011-09-06].Nieznane pola: 1.
↑ Sąsiednie Paniówki mają nowy basen - Wiadomości Knurów – miastoKnurów.pl (pol.). Miasto Knurów - miejski portal informacyjny - miastoKnurów.pl, 2011-01-19. [dostęp 2011-09-06].

[1] SIMC: Borek – 0214356.

[2] Paniówki w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich Tom VIII, str. 842

[3] Roman Szołtysek, "Paniówki", Towarzystwo Miłośników Zabrza, str. 17-19, ISBN 83-7164-012-9

[Adamy-4] Heinrich Adamy: Die Schlesischen Ortsnamen ihre entstechung und bedeutung. Breslau: Verlag von Priebotsch`s Buchhandlung, 1888, s. 83.

[5] "Encyklopedia Powstań Śląskich", Wydawnictwo Instytutu Śląskiego w Opolu, Opole. 1982, str.372

[6] Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. T. II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999, s. 26. ISBN 83-87424-77-3.

[7] Paniowki.pl - Oficjalny serwis miejscowości Paniówki (pol.). paniowki.pl. [dostęp 2011-09-06].Nieznane pola: 1.

[8] Sąsiednie Paniówki mają nowy basen - Wiadomości Knurów – miastoKnurów.pl (pol.). Miasto Knurów - miejski portal informacyjny - miastoKnurów.pl, 2011-01-19. [dostęp 2011-09-06].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]