Tworzenie stron internetowych

	Ogrodzieniec
	Ogrodzieniec
	; Pomnik Jana Pawła II w Ogrodzieńcu
	Herb Ogrodzieńca
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	zawierciański
Gmina	Ogrodzieniec; gmina miejsko-wiejska
Data założenia	XI w.
Prawa miejskie	1409-1870, od 1973
Burmistrz	Andrzej Mikulski
Powierzchnia	28,56 km²
Wysokość	390 – 420 m n.p.m.
Populacja (30.06.2016); • liczba ludności; • gęstość	; 4 302; 150,6 os./km²
Strefa numeracyjna;	(+48) 32
Kod pocztowy	42-440
Tablice rejestracyjne	SZA
	Położenie na mapie województwa śląskiego Ogrodzieniec
	Położenie na mapie Polski Ogrodzieniec
	50°27′04″N 19°31′08″E/50,451111 19,518889
TERC; (TERYT)	2416064
SIMC	0941748
	Urząd miejski pl. Wolności 25; 42-440 Ogrodzieniec
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Ten artykuł dotyczy Ogrodzieńca, miasta w woj. śląskim. Zobacz też: Ogrodzieniec (ujednoznacznienie).

Remiza OSP

Ogrodzieniec – miasto w Polsce położone w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Ogrodzieniec.

Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 4401 mieszkańców^[2].

Położenie[edytuj]

Miasto położone jest na obrzeżach Zagłębia Dąbrowskiego, w środkowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, na granicy dwóch mezoregionów: Wyżyny Częstochowskiej i Obniżenia Górnej Warty (Wyżyna Woźnicko-Wieluńska).

Według danych z 1 stycznia 2011 r. powierzchnia miasta wynosiła 28,56 km²^[3].

Położone na wysokości od 390 do 420 m n.p.m.^{[potrzebny przypis]}

W centrum miasta krzyżują się drogi wojewódzkie nr 791 i nr 790. Od południa i zachodu do miasta przylega znaczny kompleks leśny, od północy złoża wapienne oraz nieczynny kamieniołom eksploatowany kiedyś przez cementownię Wiek, od północnego zachodu łąki przechodzące w dolinę Czarnej Przemszy, a od wschodu – pola uprawne.Na terenie miasta znajduje się 1207 budynków (stan na luty 2004) oraz 112 gospodarstw rolnych (stan na sierpień 2008)^{[potrzebny przypis]}.

Demografia[edytuj]

Piramida wieku mieszkańców Ogrodzieńca w 2014 r.^[1]:

Historia[edytuj]

Początki miasta sięgają prawdopodobnie XI w. Rozwijało się tu grodzisko rolników, myśliwych i smolarzy. W 1241 r. Ogrodzieniec został najechany przez Tatarów, którzy spalili miasto i zamek. Po najeździe drewniany dotąd zamek został odbudowany z kamienia.

Pierwsze zapiski historyczne o Ogrodzieńcu pochodzą z 1346 r.^[4] Pod koniec XIII w. wybudowano w mieście zajazd. Położenie Ogrodzieńca sprzyjało rozwojowi handlu, którym trudnili się przeważnie Żydzi. W XIII i XIV w. w puszczach ogrodzienieckich organizowano polowania na grubą zwierzynę. W 1595 roku miasto położone w powiecie lelowskim województwa krakowskiego było własnością wojewody krakowskiego Mikołaja Firleja^[5]. W 1629 roku właścicielem miasta był Mikołaj Firlej^[6]. W 1651 r. kościół został zamieniony na zbór ariański^[7].

W 1784 r. Ogrodzieniec otrzymał przywilej na organizację 12 jarmarków rocznie. W 1795 r. był w zaborze pruskim (Nowy Śląsk), a od 1815 r. w zaborze rosyjskim (Królestwo Polskie). W 1886 r. były tu 162 domy (w tym 26 murowanych) i około 1000 mieszkańców (w tym 163 Żydów).

Wojska niemieckie zajęły miejscowość 4 dni po rozpoczęciu II wojny światowej. 8 października 1939 r. ziemię ogrodzieniecką wcielono do III Rzeszy. Podczas okupacji hitlerowskiej planowano zniemczenie nazwy miejscowości na Bonerburg (od Bonerów – XVII-wiecznych właścicieli zamku Ogrodzieniec), ale zmiana ta nie weszła nigdy w życie. Miejscowość została wyzwolona 18 stycznia 1945 roku przez oddziały 21 armii I Frontu Ukraińskiego^[8].

Do 1956 r. miejscowość znajdowała się w powiecie olkuskim, do 1975 r. i od 1999 r. w powiecie zawierciańskim.

Zabytki[edytuj]

Kościół Przemienienia Pańskiego w Ogrodzieńcu z XVIII w.
Ruiny prochowni z XIX w.

Przemysł[edytuj]

Ważny ośrodek produkcji cegieł i materiałów budowlanych. W latach 1913-1999 działała tu cementownia „Wiek” – jeden z największych zakładów w regionie. Drugim ważnym budynkiem przemysłowym była zamknięta w 1998 r. fabryka „PMIB Izolacja Ogrodzieniec” produkująca materiały ociepleniowe z wykorzystaniem azbestu.

Edukacja[edytuj]

Zespół Szkolno-Przedszkolny, ul. Kościuszki 67
Gimnazjum Publiczne, os. Orzeszkowej 13

Turystyka[edytuj]

Zobacz też: Muzeum Historii Naturalnej w Ogrodzieńcu.

Ważny ośrodek turystyczny leżący na Szlaku Orlich Gniazd. Przez centrum miasta przebiega Szlak Warowni Jurajskich. Miejscowość nie obejmuje terenu zamku Ogrodzieniec, który znajduje się w sąsiedniej wsi – Podzamcze.

Kościół Przemienienia Pańskiego
Figurka nieopodal kościoła

Wspólnoty wyznaniowe[edytuj]

Tutejsi wyznawcy Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Przemienienia Pańskiego.

Współpraca międzynarodowa[edytuj]

Miasta i gminy partnerskie:

Zobacz też[edytuj]

Zamek Ogrodzieniec

Przypisy

↑ ^a^b http://www.polskawliczbach.pl/Ogrodzieniec, w oparciu o dane GUS.
↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2010 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2011-06-10. ISSN 1734-6118.
↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2011 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2011-08-10. ISSN 1505-5507.
↑ ks. Tomasz Folga: Historia parafii Ogrodzieniec (pol.). [dostęp 2010-03-06].
↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 110.
↑ Własność ziemska w powiecie sandomierskim w roku 1629, w:Przegląd Nauk Historycznych 2012, r. XI, Nr 2, s. 66.
↑ Marta Kossakowska: Historia (pol.). [dostęp 2014-03-02].
↑ Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa ”Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945”, Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, str. 299

Bibliografia[edytuj]

Iwona Rajca: Sołectwa gminy Ogrodzieniec (pol.). 2007-12. [dostęp 2010-03-06].
Marta Kossakowska: Rys historyczny gminy Ogrodzieniec (pol.). 2006-12. [dostęp 2010-03-06].
Marta Kossakowska: Zamki i warownie gminy Ogrodzieniec (pol.). 2006-12. [dostęp 2010-03-06].

Linki zewnętrzne[edytuj]

Portal turystyczno-informacyjny Miasta i Gminy Ogrodzieniec
Zdjęcia z Ogrodzieńca
Ogrodzieniec w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. VII: Netrebka – Perepiat. Warszawa, 1886.
Strona o Gminie Ogrodzieniec

[populacja2016-1] ttp://www.polskawliczbach.pl/Ogrodzieniec, w oparciu o dane GUS.

[Ludno.C5.9B.C4.872010-12-2] Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2010 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2011-06-10. ISSN 1734-6118.

[3] Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2011 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2011-08-10. ISSN 1505-5507.

[4] s. Tomasz Folga: Historia parafii Ogrodzieniec (pol.). [dostęp 2010-03-06].

[5] Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 110.

[6] Własność ziemska w powiecie sandomierskim w roku 1629, w:Przegląd Nauk Historycznych 2012, r. XI, Nr 2, s. 66.

[7] Marta Kossakowska: Historia (pol.). [dostęp 2014-03-02].

[8] Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa ”Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945”, Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, str. 299

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]