Tworzenie stron internetowych

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Ogrodzieniec

Ten artykuł dotyczy Ogrodzieńca, miasta w woj. śląskim. Zobacz też: Ogrodzieniec (ujednoznacznienie).

Ogrodzieniec
Pomnik Jana Pawła II w Ogrodzieńcu
Herb Ogrodzieńca
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	zawierciański
Gmina	Ogrodzieniec gmina miejsko-wiejska
Data założenia	XI w.
Prawa miejskie	1409-1870, od 1973
Burmistrz	Andrzej Mikulski
Powierzchnia	28,56 km²
Wysokość	390 – 420 m n.p.m.
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	4 302[1] 150,6 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 32
Kod pocztowy	42-440
Tablice rejestracyjne	SZA
Położenie na mapie województwa śląskiego Ogrodzieniec
Położenie na mapie Polski Ogrodzieniec
50°27′04″N 19°31′08″E/50,451111 19,518889
TERC (TERYT)	2416064
SIMC	0941748
Urząd miejski pl. Wolności 25 42-440 Ogrodzieniec
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Remiza OSP

Ogrodzieniec – miasto w Polsce położone w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Ogrodzieniec.

Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 4401 mieszkańców^[2].

Położenie[edytuj]

Miasto położone jest na obrzeżach Zagłębia Dąbrowskiego, w środkowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, na granicy dwóch mezoregionów: Wyżyny Częstochowskiej i Obniżenia Górnej Warty (Wyżyna Woźnicko-Wieluńska).

Według danych z 1 stycznia 2011 r. powierzchnia miasta wynosiła 28,56 km²^[3].

Położone na wysokości od 390 do 420 m n.p.m.^{[potrzebny przypis]}

W centrum miasta krzyżują się drogi wojewódzkie nr 791 i nr 790. Od południa i zachodu do miasta przylega znaczny kompleks leśny, od północy złoża wapienne oraz nieczynny kamieniołom eksploatowany kiedyś przez cementownię Wiek, od północnego zachodu łąki przechodzące w dolinę Czarnej Przemszy, a od wschodu – pola uprawne.Na terenie miasta znajduje się 1207 budynków (stan na luty 2004) oraz 112 gospodarstw rolnych (stan na sierpień 2008)^{[potrzebny przypis]}.

Demografia[edytuj]

Piramida wieku mieszkańców Ogrodzieńca w 2014 r.^[1]:

Historia[edytuj]

Początki miasta sięgają prawdopodobnie XI w. Rozwijało się tu grodzisko rolników, myśliwych i smolarzy. W 1241 r. Ogrodzieniec został najechany przez Tatarów, którzy spalili miasto i zamek. Po najeździe drewniany dotąd zamek został odbudowany z kamienia.

Pierwsze zapiski historyczne o Ogrodzieńcu pochodzą z 1346 r.^[4] Pod koniec XIII w. wybudowano w mieście zajazd. Położenie Ogrodzieńca sprzyjało rozwojowi handlu, którym trudnili się przeważnie Żydzi. W XIII i XIV w. w puszczach ogrodzienieckich organizowano polowania na grubą zwierzynę. W 1595 roku miasto położone w powiecie lelowskim województwa krakowskiego było własnością wojewody krakowskiego Mikołaja Firleja^[5]. W 1629 roku właścicielem miasta był Mikołaj Firlej^[6]. W 1651 r. kościół został zamieniony na zbór ariański^[7].

W 1784 r. Ogrodzieniec otrzymał przywilej na organizację 12 jarmarków rocznie. W 1795 r. był w zaborze pruskim (Nowy Śląsk), a od 1815 r. w zaborze rosyjskim (Królestwo Polskie). W 1886 r. były tu 162 domy (w tym 26 murowanych) i około 1000 mieszkańców (w tym 163 Żydów).

Wojska niemieckie zajęły miejscowość 4 dni po rozpoczęciu II wojny światowej. 8 października 1939 r. ziemię ogrodzieniecką wcielono do III Rzeszy. Podczas okupacji hitlerowskiej planowano zniemczenie nazwy miejscowości na Bonerburg (od Bonerów – XVII-wiecznych właścicieli zamku Ogrodzieniec), ale zmiana ta nie weszła nigdy w życie. Miejscowość została wyzwolona 18 stycznia 1945 roku przez oddziały 21 armii I Frontu Ukraińskiego^[8].

Do 1956 r. miejscowość znajdowała się w powiecie olkuskim, do 1975 r. i od 1999 r. w powiecie zawierciańskim.

Zabytki[edytuj]

• Kościół Przemienienia Pańskiego w Ogrodzieńcu z XVIII w.
• Ruiny prochowni z XIX w.

Przemysł[edytuj]

Ważny ośrodek produkcji cegieł i materiałów budowlanych. W latach 1913-1999 działała tu cementownia „Wiek” – jeden z największych zakładów w regionie. Drugim ważnym budynkiem przemysłowym była zamknięta w 1998 r. fabryka „PMIB Izolacja Ogrodzieniec” produkująca materiały ociepleniowe z wykorzystaniem azbestu.

Edukacja[edytuj]

• Zespół Szkolno-Przedszkolny, ul. Kościuszki 67
• Gimnazjum Publiczne, os. Orzeszkowej 13

Turystyka[edytuj]

 Zobacz też: Muzeum Historii Naturalnej w Ogrodzieńcu.

Ważny ośrodek turystyczny leżący na Szlaku Orlich Gniazd. Przez centrum miasta przebiega Szlak Warowni Jurajskich. Miejscowość nie obejmuje terenu zamku Ogrodzieniec, który znajduje się w sąsiedniej wsi – Podzamcze.

Wspólnoty wyznaniowe[edytuj]

Tutejsi wyznawcy Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Przemienienia Pańskiego.

Współpraca międzynarodowa[edytuj]

Ta sekcja od 2011-09 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać (wiarygodne) źródła, najlepiej w formie dokładnych przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tej sekcji. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Miasta i gminy partnerskie:

• Bogács
• Spiskie Podgrodzie
• Melissano
• Groß-Bieberau
• Forbach

Zobacz też[edytuj]

• Zamek Ogrodzieniec

Przypisy

Bibliografia[edytuj]

• Iwona Rajca: Sołectwa gminy Ogrodzieniec (pol.). 2007-12. [dostęp 2010-03-06].
• Marta Kossakowska: Rys historyczny gminy Ogrodzieniec (pol.). 2006-12. [dostęp 2010-03-06].
• Marta Kossakowska: Zamki i warownie gminy Ogrodzieniec (pol.). 2006-12. [dostęp 2010-03-06].

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Portal turystyczno-informacyjny Miasta i Gminy Ogrodzieniec
• Zdjęcia z Ogrodzieńca
• Ogrodzieniec w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. VII: Netrebka – Perepiat. Warszawa, 1886.
• Strona o Gminie Ogrodzieniec

p • d • e Gmina Ogrodzieniec Siedziba gminy: Ogrodzieniec Sołectwa Fugasówka • Giebło • Kolonia • Gulzów • Kiełkowice • Mokrus • Podzamcze • Ryczów • Ryczów-Kolonia • Żelazko Pozostałe miejscowości Markowizna • Śrubarnia

p • d • e Miasta województwa śląskiego Miasta powiatowe Będzin • Bielsko-Biała • Bieruń • Bytom • Cieszyn • Chorzów • Częstochowa • Dąbrowa Górnicza • Gliwice • Jastrzębie-Zdrój • Jaworzno • Katowice • Kłobuck • Lubliniec • Mikołów • Mysłowice • Myszków • Piekary Śląskie • Pszczyna • Racibórz • Ruda Śląska • Rybnik • Siemianowice Śląskie • Sosnowiec • Świętochłowice • Tarnowskie Góry • Tychy • Wodzisław Śląski • Zabrze • Zawiercie • Żory • Żywiec Miasta gminne Blachownia • Czechowice-Dziedzice • Czeladź • Czerwionka-Leszczyny • Imielin • Kalety • Kłobuck • Knurów • Koniecpol • Koziegłowy • Krzanowice • Krzepice • Kuźnia Raciborska • Lędziny • Łaziska Górne • Łazy • Miasteczko Śląskie • Ogrodzieniec • Orzesze • Pilica • Poręba • Pszów • Pyskowice • Radlin • Radzionków • Rydułtowy • Siewierz • Skoczów • Sławków • Sośnicowice • Strumień • Szczekociny • Szczyrk • Toszek • Ustroń • Wilamowice • Wisła • Wojkowice • Woźniki • Żarki

p • d • e Powiat zawierciański Miasta Łazy • Ogrodzieniec • Pilica • Poręba • Szczekociny • Zawiercie Gminy miejskie Poręba • Zawiercie Gminy miejsko-wiejskie Łazy • Ogrodzieniec • Pilica • Szczekociny Gminy wiejskie Irządze • Kroczyce • Włodowice • Żarnowiec