Tworzenie stron internetowych

Świdnica

Zobacz naszą ofertę w zakresie tworzenia stron www oraz sklepów internetowych. Nasza firma oferuje sklepy www które przyciągną klientów w mieście Świdnica. Zapewniemy szczególne podejście do Twojego biznesu. Konkurencyjne ceny i dobre wykonanie zapewni Ci sukces. Adres w internecie jest jedną z metod na pozyskanie klientów dla Twojego biznesu, profesjonalnie wykonana strona jest jednym z elementów który zachęcają klienta do skorzystania z Twojej oferty. Aktualne rozwiązania jakie wykorzystujemy zapewniają skuteczne wykonanie naszej usługi.

Strony internetowe

Jeżeli chesz mieć własną stronę internetową, a Twoja firma znajduje się w miejscowości Świdnica - dobrze trafiłeś. Projektujemy, wdrażamy i tworzymy strony internetowe dla każdego. Napewno chesz aby klient wpisując w wyszukiwarkę nazwę "Twojej firmy + Świdnica" uzyskał informację o Twojej stronie oraz ofercie Twojej firmy. Dlatego jeżeli chcesz aby Twoja firma była dobrze widoczna kiedy wyszuka się informacje o mieście Świdnica warto stworzyć stronę korzystająć z naszych usług.
Pamietaj! jeśli "Strony Internetowe Świdnica" to tylko My.

Sklepy internetowe

Chcesz aby twój sklep był popularny i aby ludzie mogli go łatwo znaleźć, aby wpisując w wyszukiwarkę "sklep Świdnica" mogli trafić do twojej witryny i szybko oraz wygodnie zrobić zakupy? Potrzebujesz wydajnego i profesjonalnie wykonanego sklepu internetowego? Napisz teraz do nas. Projektujemy profesjonalne sklepy internetowe, dzięki naszym usługom możesz sprzedawać szybko i wygodnie w Internecie, na terenie miasta Świdnica i w całej Polsce!

Portfolio

Poniżej mozesz zobaczyć kilka nszych prac. Pamiętaj każdy sklep projektujemy indywidualnie pod konkretne potrzeby..

O mieście: Świdnica

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skocz do: nawigacja, szukaj
Ten artykuł dotyczy miasta na Dolnym Śląsku. Zobacz też: inne znaczenia nazwy Świdnica.
Świdnica
Kamienice w Świdnicy
Kamienice w Świdnicy
Herb
Herb Świdnicy
Państwo  Polska
Województwo  dolnośląskie
Powiat świdnicki
Gmina gmina miejska
Aglomeracja wałbrzyska
Prawa miejskie 1267
Prezydent Beata Moskal-Słaniewska
Powierzchnia 21,76 km²
Wysokość ok. 250 m n.p.m.
Populacja (30.06.2016)
• liczba ludności
• gęstość

58 183[1]
2 673,9 os./km²
Strefa numeracyjna
74
Kod pocztowy 58-100 do 58-105 Świdnica Śląska
Tablice rejestracyjne DSW
Położenie na mapie powiatu świdnickiego
Mapa lokalizacyjna powiatu świdnickiego
Świdnica
Świdnica
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa lokalizacyjna województwa dolnośląskiego
Świdnica
Świdnica
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Świdnica
Świdnica
Ziemia50°50′40″N 16°29′30″E/50,844444 16,491667
TERC
(TERYT)
0219011
SIMC 0984657
Urząd miejski
ul. Armii Krajowej 49
58-100 Świdnica
Strona internetowa
BIP

Świdnica (łac. Svidnica[2], niem. Schweidnitz, czes. Svídnice) – miasto w województwie dolnośląskim, siedziba powiatu świdnickiego. Miasto leży historycznie na Dolnym Śląsku, na Przedgórzu Sudeckim, nad rzeką Bystrzycą. Od 2004 r. siedziba diecezji świdnickiej. Od 2015 w Świdnicy rezyduje Biskup Diecezji Wrocławskiej Kościoła Ewangelicko – Augsburskiego w RP[3]. W niektórych koncepcjach Świdnicę zalicza się do aglomeracji wałbrzyskiej.

Osada wspominana już w 1243 r.[4][5], po raz pierwszy wzmiankowana jako miasto już 3 września 1267 r.[5] Niegdyś stolica księstwa świdnicko-jaworskiego. Obecnie ośrodek przemysłowy[6] (rozwinięty przemysł motoryzacyjny, elektrotechniczny, maszynowy oraz spożywczy), z jedynym w Polsce Muzeum Dawnego Kupiectwa oraz instytucjami kultury i oświaty[6], Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji. Według danych z 2010 r. Świdnica była siódmym co do wielkości miastem województwa.

Według danych z 31 grudnia 2011 r. miasto miało 60 213 mieszkańców[7]. Najnowsze dane (2014): liczba mieszkańców wynosi 59 002.

Położenie[edytuj]

Świdnica położona jest w południowej części województwa dolnośląskiego w powiecie świdnickim na Równinie Świdnickiej nad Bystrzycą. Leży na skraju Sudetów oraz Gór Wałbrzyskich na wysokości od 225 do 265,9 m n.p.m.

Według danych z 1 stycznia 2012 roku powierzchnia miasta wynosiła 21,76 km²[7]. Miasto stanowi 2,93% powierzchni powiatu.

Według danych z roku 2002 Świdnica ma obszar 21,76 km², w tym: użytki rolne 41%, użytki leśne 1%[8]

Klimat (1979-2015)[edytuj]

Średnia temperatura i opady dla Świdnicy
Miesiąc Sty Lut Mar Kwi Maj Cze Lip Sie Wrz Paź Lis Gru Roczna
Rekordy maksymalnej temperatury [°C] 13.7 16.6 20.2 28.6 31.0 33.5 35.8 37.3 34.8 25.2 17.4 13.6 37,3
Średnie temperatury w dzień [°C] 1.3 2.6 7.2 13.2 18.6 21.3 23.3 23.3 18.2 13.0 6.3 2.5 12,6
Średnie dobowe temperatury [°C] -1.6 -0.9 2.8 7.5 12.7 15.7 17.4 17.0 12.6 8.1 3.2 -0.2 7,9
Średnie temperatury w nocy [°C] -4.7 -4.3 -1.0 2.2 6.6 10.0 11.7 11.2 7.8 3.9 0.2 -3.0 3,4
Rekordy minimalnej temperatury [°C] -27.7 -25.7 -16.6 -7.5 -3.5 1.0 4.5 3.7 -0.2 -7.2 -16.4 -24.8 -27,7
Opady [mm] 34 29 37 32 54 68 87 69 50 33 35 38 566
Średnia liczba dni z opadami 10 8 10 8 10 12 12 10 9 7 9 10 115
Źródło: Na podstawie 35-lecia 1979-2013[9]

Demografia[edytuj]

 Osobny artykuł: Ludność Świdnicy.

Dane z 30 czerwca 2016[10]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
Jednostka osób  % osób  % osób  %
Populacja 58 183 100 30 626 52,6 27 557 47,4
Gęstość zaludnienia
[mieszk./km²]
2742 1444,9 1297,1

Piramida wieku mieszkańców Świdnicy w 2014 roku[1].

Piramida wieku Swidnica.png

Nazwa[edytuj]

Nazwa Świdnica wśród innych nazw śląskich miejscowości w urzędowym pruskim dokumencie z 1750 roku wydanym w języku polskim w Berlinie[11].

Nazwa „Świdnica” wywodzi się od staropolskiej nazwy krzewu świdwy oznaczającej jeden z jadalnych rodzajów derenia. Jest to więc nazwa ściśle związana z położeniem topograficznym miasta. Miasto leży nad rzeką, a miejsce w którym gród się rozrósł porośnięte było krzewami derenia[2]. Niemiecki językoznawca Heinrich Adamy swoim dziele o nazwach miejscowości na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia jako najwcześniejszą zanotowaną nazwę miejscowości w łacińskim dokumencie z 1070 roku – Svidnica podając jej znaczenie „Hornstrauch, Hartriegelplatz”, czyli po polsku „Dereń, miejsce derenia”[2].

Nazwę miejscowości w zlatynizowanej staropolskiej formie „Suidenicz” wymienia spisany ok. 1300 roku średniowieczny łaciński utwór opisujący żywot świętej Jadwigi Vita Sanctae Hedwigis[12]. W spisanym po łacinie dokumencie średniowiecznym z 1310 roku miasto wymienione jest pod zlatynizowaną staropolską nazwą Swidennicz[13]. Miejscowość wymieniona została w łacińskim dokumencie z 1342 roku gdzie miasto zanotowano jako „Swydenicz”[14]. Występująca od XV w. niemiecka forma Schweidnitz czy Schweidenitz stanowi adaptację fonetyczną wcześniejszej nazwy słowiańskiej.

Jeszcze w 1750 roku nazwa „Swidnica” wymieniona jest w języku polskim przez Fryderyka II pośród innych miast śląskich w zarządzeniu urzędowym wydanym dla mieszkańców Śląska[15]. Polską nazwę Świdnica w książce „Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej” wydanej w Głogówku w 1847 wymienił śląski pisarz Józef Lompa[16]. Świdnica wymieniona jest również w 1896 roku przez śląskiego pisarza Konstantego Damrota[17]. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego wydany na przełomie XIX i XX wieku notuje nazwę miasta pod polską nazwą Świdnica oraz niemiecką Schweidnitz[18]. Obecna nazwa została administracyjnie zatwierdzona 7 maja 1946[19]

Czasem spotyka się nazwę Świdnica Śląska, lecz jest ona nieoficjalna i nieurzędowa. Funkcjonuje ona przede wszystkim z uwagi na nazwy placówek pocztowych miasta, np.: „UP Świdnica Śląska 1” przy pl. Grunwaldzkim[20].

Symbole miasta[edytuj]

Herb Świdnicy nad książęcą lożą w Kościele Pokoju
  • Herb Świdnicy – czteropolowy herb Świdnicy został przywrócony przez Radę Miejską w dniu 28 stycznia 1999 roku. Na tarczy podzielonej na cztery równe pola, w czarnych polach – pierwszym i czwartym – znajduje się złota korona, w drugim polu srebrnym czerwony gryf, a w trzecim srebrnym polu czarny dzik. Gryf znajdujący się na tarczy herbowej w srebrnym polu symbolizuje dzielność rycerską. Dzik jest znakiem odwagi i męskości, natomiast korona jest symbolem władzy i zwycięstwa.[potrzebny przypis]
  • Hejnał Świdnicy – uchwałę o ustanowieniu hejnału Rada Miejska w Świdnicy przyjęła 29 czerwca 2000 roku. Autorem jest świdnicki kompozytor Marek Banaszczyk.
  • Logo miasta – logo zawiera panoramę miasta, jego zabudowy miejskiej z wieżami wyróżniającymi się z tejże zabudowy. Logo to złożone jest z barw czerwonej, żółtej oraz czarnej. W dolnej części umieszczone jest hasło „Rynek z tradycjami”. Znak ma uproszczoną stylistykę i formę aby nie klasyfikować go do jedynie znaku informującego o tradycjach historycznych miasta. W dolnej części logo jest czarna wstęga symbolizującą drogę, trasę. Nawiązuje ona do łatwości komunikacyjnej Świdnicy, o jej dostępności, usytuowania komunikacyjnego. Hasło „Rynek z tradycjami” ściśle łączy się z bogatymi, kilkusetletnimi tradycjami handlowymi Świdnicy, jak też nawiązuje do starej, zabytkowej części miasta. Ma ono za zadanie promować Świdnicę poprzez graficzne ujęcie miasta. Ma zachęcać do odwiedzin oraz poprzez skojarzenie ukazywać historię i tradycję miasta.[potrzebny przypis]

Historia[edytuj]

Matthäus Merian Schweidnitz 1650 r. („Topographia Bohemiae, Moraviae et Silesiae”Martin Zeiller)
Matthäus Merian Schweidnitz 1650 r.; („Topographia Bohemiae, Moraviae et Silesiae”Martin Zeiller)
 Osobny artykuł: Historia Świdnicy.

Podczas prac archeologicznych prowadzonych na terenie powiatu świdnickiego odkryto w Świdnicy ślady osady plemion z kręgu kultury łużyckiej oraz rozległe cmentarzysko ciałopalne z bogato wyposażonymi grobami. Około 700 lat p.n.e. w okolicach dzisiejszej ul. Piekarskiej istniała wioska rybacka, nieopodal której znajdowała się przeprawa przez Bystrzycę. Po okresie wielkich migracji ludów na obszarze tym gospodarowało plemię Ślężan. Około roku 990 obszar obecnej Świdnicy został włączony do państwa Polan przez księcia Mieszka I, a od 1164 należał do księstwa wrocławskiego.

W XI lub w XII wieku istniała tutaj drewniana osada targowa z kościołem, którą zlokalizowano przy przejściu przez Bystrzycę podsudeckiego szlaku handlowego łączącego Ruś i Niemcy, który istniał od czasów rzymskich[21], która w XII w. przekształciła się w kasztelanię piastowską[22]. Nie jest znana dokładna data uzyskania przez Świdnicę praw miejskich, pierwsza wzmianka historyczna z 1267 roku mówi o osadzie typu miejskiego, a z 1274 o wójcie świdnickim. Najstarsza pieczęć miejska z 1280 roku ukazująca kroczącego gryfa. Inicjatorem lokacji była księżna Anna – żona Henryka Pobożnego, albo jej syn Henryk III. Za rządów książąt wrocławskich 1242-1290 Świdnica otrzymała szereg przywilejów przyśpieszających rozwój miasta. Nota historyczna z 1284 wspomina o istnieniu szkoły miejskiej, trzy lata później do miasta przybyli franciszkanie. W latach 1291–1392 Świdnica pełniła funkcję stolicy niezależnego księstwa świdnicko-jaworskiego, którym rządzili książęta piastowscy i które uczynili jednym z najpotężniejszych na Śląsku[21]. Dzięki tym sprzyjającym okolicznościom Świdnica rozwijała się dosyć szybko, dynamicznie rozwijało się rzemiosło oraz handel. Ten ostatni wspomagało nadane w 1285 roku tzw. prawo mili. Również w tym roku rozpoczęto budowę murów miejskich z bramami (przypuszcza się, że pierwotnie istniały tylko Bramy Dzierżoniowska i Strzegomska), a w 1284 roku powstała pierwsza szkoła. W 1290 roku miasto uzyskało prawo bicia własnej monety, tzw. florenów. W 1300 roku wprowadzono tzw. Prawo łaski, z okresu którego pochodzi wiele kapliczek i krzyży pojednania, tzw. pokutnych. W pierwszych latach XIV Świdnica była pod względem wielkości trzecim miastem na Śląsku (po Wrocławiu i Legnicy) i liczyła ok. 9500 mieszkańców[21]. Niestety w tym czasie dotarła do miasta inkwizycja dominikańska, w 1315 po raz pierwszy dokonano egzekucji, na stosie spalono 50 osób, w tym kobiety i dzieci[21]. W latach 1329–1336 rozbudowano miejski ratusz, położono kamień węgielny pod nowy kościół 1330 oraz wydano nakaz, aby wszyscy świdniccy mieszczanie mieli jakiś wyuczony zawód (1340). W 1344 roku rozpoczęto brukowanie miejskich ulic. Rozwoju miasta nie powstrzymał wielki pożar w roku 1313, po którym zaprowadzono księgi miejskie, jak również nieudane wielotygodniowe oblężenie miasta przez Jana Luksemburskiego w 1345[21], ani pożar 31 lipca 1361 roku, w wyniku którego spłonęła cała zabudowa, a po którym miasto lokowano ponownie na prawie magdeburskim (1363) nadanym przez Bolka II[22].

Pod koniec panowania Bolka II w 1368 roku Świdnica była stolicą księstwa rozciągającego się od Czech po Wielkopolskę, Górny Śląsk i wschodnie przedmieścia Berlina. W 1389 miał miejsce bunt mieszczan wywołany próbą przejęcia przez patrycjat części dochodu z opłat wnoszonych przez rzemieślników na rzecz cechów[21]. W końcu XIV wieku Świdnica była drugim po Wrocławiu miastem Śląska, posiadając 0,9 km² powierzchni i od 6 do 8 tysięcy mieszkańców. W obrębie murów miejskich było prawie 500 budynków (w tym zamek, dom kupiecki oraz kramy), a drugie tyle na przedmieściach. Mury obronne miasta posiadały 7 bram: Dolną (pierwotnie Dzierżoniowska, na obecnym pl. Wolności), Strzegomską (ob. ul. Basztowa; pierwotnie znajdowała się bliżej ul. Kotlarskiej i została przeniesiona w nowe miejsce w 1443 r.), Witoszowską (u zbiegu ul. Łukowej i pl. Grunwaldzkiego), Kraszowicką (u zbiegu ul. Trybunalskiej i al. Niepodległości), Poszewniczą (Poszewników, zwana później Piotrową, u zbiegu ul. Bohaterów Getta i ul. M. Konopnickiej), Kapturową (u zbiegu ul. Franciszkańskiej i pl. św. Małgorzaty) oraz przebitą w 1360 Bramę Mikołajską (zwaną też Furtą Szkolną, zlokalizowaną między Bramami Dolną i Kraszowicką)[23]. W latach 1323–1485 do bram dobudowano kaplice.

Miasto słynęło z produkcji piwa, w Pradze, Toruniu, Wrocławiu, Brzegu, Oleśnicy, Heidelbergu, Pizie i Krakowie istniały specjalne „Piwnice Świdnickie”, gdzie podawano piwo warzone w Świdnicy[22]. W latach 1380–1382 na rynkach europejskich doszło do konfliktu, po którym świdnickie piwo ostatecznie wywalczyło sobie miejsce na europejskich stołach. Ponadto miasto nad Bystrzycą było znane także z innych wyrobów, takich jak noże, sukno, płótna. Odbywały się tutaj także duże targi bydła, rozwijało się także winiarstwo.

W 1392 po śmierci Agnieszki – wdowy po Bolku II – na mocy układu z 1353 Świdnica przeszła w ręce królów czeskich, choć już za życia księżnej Agnieszki czescy starostowie z ramienia króla Wacława IV sprawowali współrządy nad miastem. W 1429 mieszczanie obronili się przed najazdem husytów, razem z Wrocławiem Świdnica tworzyła koalicję antyhusycką[21]. W 1452 ustanowiono nowy herb, który był używany do roku 1966. W 1457 rada miejska doprowadziła do wycofania nadanych Żydom przywilejów i zakazała im pobytu w granicach miasta. W czasach rządów Macieja Korwina jako króla czeskiego rozpoczęto budowę dodatkowego pierścienia umocnień, którą zakończono w początku XVI w. W tym czasie w Świdnicy, liczącej wtedy nieco ponad 12 tysięcy mieszkańców, działało ponad 650 zakładów rzemieślniczych. W 1504 roku w mieście powstała jedna z najstarszych na Śląsku loterii miejskich, a rok później uruchomiono pierwszy młyn papierniczy. W latach 1517–1528 w piwnicach ratusza bito półgrosze świdnickie, które miały mniejszą wartość od ówczesnych półgroszy polskich. Fakt ten doprowadził do wielkiej afery i reformy monetarnej w 1526 roku. Szacuje się, że piwnice ratusza świdnickiego na przestrzeni 12 lat opuściło 77 mln sztuk półgroszówek. W 1520 wybuchło powstanie rzemieślników skupionych w cechach, którzy zaprotestowali przeciw rabunkowej polityce patrycjatu. Przywódcy ruchu zostali zwabieni podstępnie do Wrocławia i tam straceni; pomimo tego patrycjat nie odzyskał już całkowitej władzy nad miastem, a wręcz został zmuszony do wprowadzenia ustępstw min. członkowie cechów mieli prawo kontroli ksiąg rachunkowych oraz akceptacji nowych podatków nakładanych na podlegające Świdnicy 18 wsi[21].

Monarchia Habsburgów[edytuj]

Początki panowania Habsburgów (od 1526) zapisały się wielkim pożarem w 1528, podczas którego spłonęła zachodnia część miasta wraz z ratuszem miejskim i zamkiem królewskim. Wraz z niezbędną odbudową miasta podniesiono poziom higieny i zdrowia. Już od XIII wieku w mieście pracował medyk, działały łaźnie miejskie, a od 1403 roku funkcjonował nawet okulista. Istniało także stanowisko fizyka miejskiego, nadzorującego stan sanitarny Świdnicy. W 1560 roku wydano zarządzenie zakazujące hodowli krów, świń, wylewania ścieków przed domy, mycia się w miejskich fontannach i studniach oraz wyrzucania śmieci i odpadków na ulice. Zakazy te miały chronić miasto przed epidemią, jednakże okazały się nieskuteczne. Zarazy i inne masowe choroby zdziesiątkowały mieszkańców w 1413, 1497 i 1585 roku. W latach 1600–1601 wybudowano pierwszy drewniany wodociąg miejski (w 1672 przebudowany na kamienny). W 1611 roku uruchomiono pocztę konną łączącą Wrocław i Drezno, w Świdnicy wyznaczono tzw. pierwsze staje[22], Świdnica liczyła wówczas 9 tysięcy mieszkańców, rok później król polski uprzywilejował Świdnicę w handlu bydłem z Rzecząpospolitą[24], w mieście działało wówczas 1188 rzemieślników[21]. W tym czasie kościół św. Stanisława i św. Wacława wzbogacił się o wieżę o wysokości 103 m, będącą świadectwem bogactwa i zamożności miasta. Przed wojną trzydziestoletnią Świdnica była szybko rozbudowującym się miastem z dobrze rozwiniętym handlem i rzemiosłem. Istniało 14 kościołów, szpital, ratusz, apteki, zakłady rzemieślnicze w liczbie 168, fontanny, mennica, ogrody, łaźnie, szkoły, a wszystko to skryte za podwójnym rzędem murów obronnych.

Friedrich Bernhard Werner: „Śląskie domy modlitwy” (1748 – 52) – Kościół Pokoju (XVII w.)

W trakcie trwania wojny trzydziestoletniej miasto było wielokrotnie oblegane, czego skutkiem były znacznie niszczące miasto pożary oraz wybuch epidemii, który doprowadził do spadku liczby ludności o 40%[22] i upadku rzemiosła i handlu. Odbudowę miasta przerwał jeden z największych w historii miasta pożarów w 1716.

W granicach Prus i Niemiec[edytuj]

W wyniku pierwszej wojny śląskiej, Monarchia Habsburgów utraciła Śląsk wraz ze Świdnicą na rzecz Królestwa Prus, co miało wpływ na obniżenie znaczenia gospodarczego i powolny upadek miasta. W 1741 dokonano modernizacji i rozbudowy fortyfikacji[21]. Na przełomie XVII/XVIII wieku pod Świdnicą wybuchł bunt chłopski, wojska pruskie stłumiły bunt i surowo ukarały chłopów. Podczas wojny siedmioletniej Świdnica była oblegana przez wojska austriackie, a następnie pruskie, co doprowadziło do znacznych zniszczeń. Pod koniec XVIII w. w mieście pojawiły się pierwsze manufaktury, między innymi skórzana i papiernicza. Od 1807 miasto zajęły wojska napoleońskie, w tym samym roku w mieście wprowadzono olejne oświetlenie ulic (w 1863 zamienione na gazowe)[22]. W 1811 rozpoczęło działalność miejskie gimnazjum, a w 1822 teatr. Po wojnie prusko-austriackiej w 1866 roku Świdnicę ogłoszono miastem otwartym, a rok później rozpoczęto likwidację fotyfikacji[24]. Po zwycięstwie nad Francją i zjednoczeniu Niemiec w roku 1871 wzrosło tempo uprzemysłowienia, w mieście powstały wytwórnie tkanin lnianych i bawełnianych, zamszu oraz fabryka liczników elektrycznych. Konsekwencją tego procesu był dynamiczny rozwój przestrzenny i architektoniczny miasta. Już w 1844 roku Świdnica uzyskała połączenie kolejowe z Jaworzyną Śląską, w 1855 z Dzierżoniowem, w 1898 do Wrocławia przez Kobierzyce, a w 1904 z Jedliną-Zdrojem[21]. Do 1914 r. zabudowa wykroczyła daleko poza mury starego miasta, przybierając wokół pierścienia dawnych murów obronnych wielkomiejski charakter. Krajobraz miasta wzbogacił się o szereg reprezentacyjnych gmachów publicznych, obiektów architektury rezydencjonalnej i zieleni miejskiej o wysokiej jakości. Według spisu z 1910 r. miasto liczyło sobie 31329 mieszkańców, w tym 61% ewangelików, 38,5% katolików i 0,5% wyznania mojżeszowego[25]. W 1911 roku do Świdnicy dotarł pierwszy gaz przesłany z Gazowni Miejskiej w Wałbrzychu i znacząco poprawiło rozwój miasta[26]. Pomiędzy 1918 a 1939 w mieście działała największa na Śląsku spółka handlująca artykułami kolonialnymi. Podczas II wojny światowej hitlerowcy zorganizowali w Świdnicy podobóz obozu koncentracyjnego Groß-Rosen oraz trzy jenieckie oddziały robocze obozu w Zgorzelcu i obóz pracy przymusowej[24].

W granicach Polski[edytuj]

Wojska radzieckie wkroczyły do Świdnicy 8 maja 1945, byli to żołnierze 52 Armii 1 Frontu Ukraińskiego[27]. Po zakończeniu II wojny światowej miasto zostało zajęte przez Armię Czerwoną i znalazło się na terytorium Polski. Nastąpił napływ ludności z Polski centralnej i wschodniej oraz wysiedleńców z Kresów Wschodnich. W 1961 miasto liczyło 40873 mieszkańców i stanowiło ważny ośrodek administracyjno-usługowy i kulturalny[21]. W okresie PRL częściowo rozebrana została zabytkowa substancja budowlana Starego Miasta (m.in. zabudowa ulic Siostrzanej i Pańskiej przestała istnieć), a na przedmieściach rozwinięto na dużą skalę ekstensywną zabudowę osiedlową w technologii wielkiej płyty[28]. W 1974 w uznaniu wkładu w budownictwo socjalistycznej ojczyzny i z okazji 30-lecia Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej miasto odznaczone Orderem Sztandaru Pracy I klasy[29]. Istotna część miasta została zajęta na potrzeby wojsk radzieckich – w latach 1984–1990 ulokowano tu dowództwo Północnej Grupy Wojsk Armii Radzieckiej.

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa wałbrzyskiego. Od 1999 roku miasto należy do województwa dolnośląskiego ze stolicą we Wrocławiu. W październiku 2013 roku Świdnica wstąpiła do aglomeracji wałbrzyskiej.[potrzebny przypis]

W okresie 1945-1989 istniały tu duże zakłady produkcyjne, utworzone w większości na bazie znacjonalizowanych przedsiębiorstw niemieckich, m.in.: Fabryka Wagonów Świdnica, Zakłady Wytwórcze Aparatury Precyzyjnej „MERA-PAFAL”, Zakłady Elektroniki Samochodowej Elmot, Świdnicka Fabryka Urządzeń Przemysłowych, Dolnośląskie Zakłady Białoskórniczo-Rękawicznicze „Renifer”, Dolnośląskie Zakłady Magnetyzowe, Dolnośląskie Fabryki Mebli oraz Świdnickie Zakłady Artykułów Technicznych.

Architektura[edytuj]

Zabytki[edytuj]

Kościół Pokoju – wnętrze

W Świdnicy znajduje się kościół Pokoju wzniesiony w systemie szachulcowym w 1657 roku wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. W 1905 została wzniesiona w stylu neoromańsko-bizantyjskim cerkiew św. Mikołaja Cudotwórcy, będąca dawną ewangelicką kaplicą cmentarną.

Świdnica z racji swego historycznego znaczenia posiada wiele cennych zabytków architektury sakralnej, mieszczańskiej, jak i przemysłowej. Uniknięcie zniszczeń w czasie II wojny światowej pozwoliło zachować drugi co do wielkości (po Wrocławiu) zespół zabytkowej architektury na Dolnym Śląsku. Jej wschodni fragment uległ częściowemu wyburzeniu i został zastąpiony przez socjalistyczną architekturę mieszkaniową niskiej jakości, przez co spójność urbanistyczna całego kompleksu uległa nieodwracalnemu zniszczeniu. W 1967 r., podczas rozbiórki bloku śródrynkowego, doprowadzono do zawalenia się wieży ratuszowej, która została odbudowana w latach 2010–2012. Mimo to do dziś przetrwało wiele zabytkowych domów, głównie w Rynku i przylegających do niego ulicach. Od kilku lat starówka jest sukcesywnie restaurowana, a zatwierdzony przez Zarząd Miasta plan rewitalizacji i rewaloryzacji starego miasta zakłada kompleksowe prace renowacyjnej miejskiej starówki. Nocą wiele obiektów starego miasta jest iluminowanych.[potrzebny przypis]

Miasto przez lata było dużym ośrodkiem przemysłowym i gospodarczym. Spuścizną po okresie uprzemysłowienia jest kilkanaście zabytków techniki i architektury przemysłowej.

W Świdnicy znajduje się także historyczny cmentarz żydowski oraz zespół barokowych rzeźb w Rynku.

Miasto Świdnica jest jednym ze współzałożycieli Ligi Polskich Miast i Miejsc UNESCO, powołanej 26 czerwca 2004 roku.

Zieleń miejska[edytuj]

 Osobny artykuł: Parki w Świdnicy.

Świdnica jest miastem o stosunkowo dużym udziale zieleni miejskiej w ogólnej powierzchni miasta. Istnieje tutaj kilkanaście parków, skwerów, liczne są klomby i zadrzewienia przy placach i ulicach świdnickich.

Parki miejskie:

Park Młodzieżowy, widok od ulicy Armii Krajowej
  • Park Centralny
  • Park Pionierów
  • Park Młodzieżowy
  • Park Saperów
  • Park Ułanów
  • Park Sikorskiego
  • Park Strzelnica
  • Park Szkolny
  • Park Harcerski

W dniu 28 lipca 1995 roku, uchwałą Rady Miejskiej, ochroną objęto 77 drzew spełniających kryteria do uznania ich za pomniki przyrody[30], spośród 223 zaproponowanych. Park Młodzieżowy przy ulicy Armii Krajowej dysponuje największą liczbą pomników przyrody. Znajduje się tam 12 drzew objętych ochroną. Wśród owych roślin można wyróżnić gatunki takie jak: platan klonolistny, cis pospolity, żywotnik olbrzymi, sosna czarna, miłorząb dwuklapowy, dąb szypułkowy, topola czarna, buk zwyczajny, klon zwyczajny, srebrzysty kasztanowiec biały.

Osiedla mieszkalne[edytuj]

Świdnica nie jest podzielona między jednostki pomocnicze. Wyróżnia się tylko jedną część miasta: Kraszowice. Ponadto funkcjonuje zwyczajowy podział na osiedla:

Kamienice mieszczańskie w rynku Starego Miasta

Gospodarka[edytuj]

Główna siedziba Sonel S.A. w Świdnicy

W okresie PRL w mieście funkcjonowała m.in. Fabryka Wagonów Towarowych i Urządzeń Przemysłowych produkująca m.in. wyposażenie cukrowni, zakłady przemysłu elektrotechnicznego, precyzyjnego, skórzanego, meblowego i wełnianego[31]. Po transformacji ustrojowej część zakładów postawiona została w stan upadłości.

Od kwietnia 2004 roku na terenie miasta istnieje podstrefa Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej „Invest Park”. Od czerwca 2005 roku budowę fabryki rozpoczął „Electrolux”, zakończyły się również prace budowlane fabryki Colgate-Palmolive. Na terenie Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej „Invest Park” ulokowały się też – „Klingenburg International” Sp. z o.o. (producent urządzeń klimatyzacyjnych i wentylacyjnych), „Nifco Poland” Sp z o.o. (producent pierścieni, nitów i zacisków z tworzyw sztucznych) oraz Galess Sp. z o.o. (usługi galwanizerskie). Poza podstrefą inwestycje typu „greenfield” rozpoczęły – „IMP Comfort” Sp. z o.o. (producent tkanin technicznych) i „Krause” Sp. z o.o. (producent drabin i rusztowań aluminiowych), w 2008 roku na terenie strefy powstała nowa siedziba Sonel S.A. W Świdnicy znajduje się także fabryka wagonów należąca do amerykańskiego koncernu Greenbrier (dawniej Wagony Świdnica SA).

Infrastruktura techniczna[edytuj]

Miejski Zakład Energetyki Cieplnej
  • Świdnickie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji (spółka z udziałem miasta zaopatrująca w wodę mieszkańców miasta Świdnica) zarządza siecią wodociągową łącznej długości 173 km, na której wykonane jest 2671 przyłączy do budynków. Na sieci kanalizacyjnej o długości 147 km wykonane jest 2766 przyłączy do budynków. Miasto Świdnica zaopatrywane jest z dwóch ujęć wody podziemnych: przy ul. Bokserskiej oraz w Pszennie.
  • Miejski Zakład Energetyki Cieplnej w Świdnicy zaopatruje w ciepło ponad 40% ogółu mieszkań i podmiotów gospodarczych[potrzebny przypis] w Świdnicy. Ciepło jest produkowane w 6 ciepłowniach przy ul. Pogodnej, Bohaterów Getta, Saperów, Sikorskiego, Zarzecze (planowane wyburzenie 2017)[32], Zawiszów.

Transport[edytuj]

Transport drogowy[edytuj]

Ulica Szarych Szeregów – główna droga wjazdowa do Świdnicy. Widok w kierunku Pszenna

Świdnica leży na skrzyżowaniu tras wojewódzkich i krajowych co ułatwia dojazd z miasta do większości dużych ośrodków województwa i kraju. Najważniejszą trasą biegnącą przez miasto jest trasa nr 35. Oprócz niej z miasta wybiega kilka dróg wojewódzkich i lokalnych.

Ponadto ze Świdnicy wybiegają drogi lokalne do Bystrzycy Górnej, Wirów, Żarowa oraz Jaworzyny Śląskiej. Świdnica położona jest w odległości ok. 30 km od autostrady A4, do której dojazd ułatwia otwarta w roku 2011 droga powiatowa nr 3396D. Droga ta omija tereny zabudowane (w tym miasto Żarów) i potocznie zwana jest „łącznikiem”[33]. Miasto ma obwodnicę, która wybudowana w 1974 roku odciąża zabytkowe centrum Świdnicy i ogranicza ruch pojazdów ciężkich w samym mieście. Projekt pod nazwą „Budowa drogi powiatowej nr 3396D na odcinku pomiędzy drogą krajową nr 5 a drogą wojewódzką nr 382 i ul. Stęczyńskiego w Świdnicy” realizowany był w ramach Działania 3.1 Infrastruktura drogowa, w Priorytecie 3 Rozwój infrastruktury transportowej na Dolnym Śląsku(„Transport”) Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Dolnośląskiego na lata 2007–2013. Całkowity koszt inwestycji wyniósł blisko 109 mln zł (z czego ok. 90 mln zł pochłonęła budowa samej drogi), co klasyfikuje ją jako jedną z największych inwestycji realizowanych ze środków wojewódzkich i największą w historii powiatu w Polsce. Budowa współfinansowana była przez 6 samorządów: powiat świdnicki – główny inwestor, urząd marszałkowski, miasto Świdnica oraz gminy: Świdnica, Żarów i Jaworzyna Śląska.

Nawierzchnia wykonana została z betonu cementowego 30/37, zaś podbudowa z chudego betonu.Dzięki podjęciu decyzji o zmianie nawierzchni bitumicznej na betonową decydenci samorządowi zyskali drogę o lepszych właściwościach bez zwiększania kosztu jej budowy. Uzyskali tez wydłużoną, 5-letnią gwarancję od wykonawcy. Ciekawostką jest, iż również rondo nr 1 zostało wykonane w technologii betonowej i był to pierwszy, eksperymentalny obiekt tego typu w Polsce.

Realizacja inwestycji przyczyniła się do znacznego skrócenia czasu przejazdu a co za tym idzie do spadku kosztów czasu pasażerów (oszczędność kosztów czasu w przewozach pasażerskich) i do spadku kosztów czasu kierowców zawodowych (oszczędność kosztów czasu w przewozach towarowych). Razem oszczędności czasu pasażerów i kierowców (nie zdyskontowane) wyniosły w 2012 r. wg obliczeń 12 411 519,42 zł[34].

Najwięcej dróg należy do dróg lokalnych (80,4 km), natomiast 5,5 km dróg należy do dróg krajowych. [potrzebny przypis]

Komunikacją miejską wewnątrz miasta zajmuje się Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne. Obsługuje ono 17 linii autobusowych[35].

Transport kolejowy[edytuj]

Na początku lat 90. zamknięto dla pociągów pasażerskich linię kolejową nr 285 do Jedliny-Zdroju, a w 2000 r. zlikwidowano połączenie na odcinku prowadzącym do Wrocławia przez Sobótkę.

W czasach stacjonowania w Świdnicy Armii Czerwonej miasto posiadało bezpośrednie połączenie kolejowe z Moskwą.[potrzebny przypis]

Obecnie z połączeń pasażerskich przez Świdnicę kursuje autobus szynowy w relacji Polanica-ZdrójKłodzko GłówneKamieniec ZąbkowickiJaworzyna ŚląskaLegnica obsługiwanej przez Koleje Dolnośląskie. Najbliższym węzłem kolejowym, z którego odjeżdżają pociągi dalekobieżne, jest odległa o 10 km Jaworzyna Śląska. W grudniu 2013 Koleje Dolnośląskie uruchomiły bezpośrednie połączenie Świdnica MiastoWrocław Główny (przez Jaworzynę Śląską, w której następuje zmiana kierunku jazdy). Również to połączenie obsługiwane jest przez autobusy szynowe. Jednocześnie oddano do użytku wyremontowany budynek dworca Świdnica Miasto[36].

Trasa Kamieniec ZąbkowickiLegnica wykorzystywana jest w także w ruchu towarowym. Wyprowadzone są od niej bocznice do Miejskiego Zakładu Energetyki Cieplnej oraz zakładów Specjalnej Strefy Ekonomicznej.

Ruch towarowy w Świdnicy odbywa się się również na linii Świdnica Miasto – Świdnica Przedmieście – Pszenno, z której też wyprowadzone są bocznice do zakładów przemysłowych – największa do Fabryki Wagonów.

Zlokalizowane w mieście stacje kolejowe to:

Dworzec kolejowy Świdnica Miasto

Transport lotniczy[edytuj]

W Świdnicy nie ma lotniska które mogłoby obsługiwać loty pasażerskie. Najbliższe lotnisko pasażerskie znajduje się w oddalonym o 55 km Wrocławiu. W pobliskich Świebodzicach znajduje się lądowisko dla awionetek, które może przyjmować niewielkie samoloty.

W 2007 przy ul. Leśnej otworzono oficjalnie sanitarne lądowisko.

Turystyka[edytuj]

Fontanna na rynku świdnickim

W punkcie Informacji turystycznej przy ul. Wewnętrznej 2 turyści mogą uzyskać informacje dotyczące bazy hotelowo-gastronomicznej, o organizowanych imprezach czy o historii Świdnicy. Informacja oferuje również do sprzedaży albumy fotograficzne miasta, foldery, mapy, oraz liczne pamiątki związane ze Świdnicą. W 2014 roku uruchomiono wypożyczalnię rowerów miejskich.[potrzebny przypis]

Wyróżniającą miasto ciekawostką jest znajdujący się na jego obrzeżach jedyny w Europie pomnik mężczyzny, który ze spuszczonymi spodniami siedzi na ceglanym wychodku załatwiając potrzebę fizjologiczną, zwany Srającym Chłopkiem (lub bardziej swojsko Bolkiem Myślicielem). Ufundowany został w 1928 przez mieszkańców miasta z okazji powstania miejskich wodociągów, pierwotnie znajdował się przy ulicy Bokserskiej obok pierwszego budynku tej firmy. Po wybudowaniu oczyszczalni ścieków na rogatkach miasta został przeniesiony do Zawiszowa, 1 km od Świdnicy, przed oczyszczalnię ścieków „Bystrzyca”. Parokrotnie przemalowywany, obecnie stoi na wolnym powietrzu (przedtem zamknięty w altance).

Edukacja[edytuj]

W Świdnicy są 2 żłobki, 9 przedszkoli, 11 szkół podstawowych, 5 gimnazjalnych, a ponadto:

Uczelnie:

Szkoły ponadgimnazjalne:

  • Zespół Szkół nr 1
  • I Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kasprowicza
  • Zespół Szkół Ogólnokształcących (II Liceum Ogólnokształcące)
  • Zespół Szkół Ogólnokształcących nr III im.Marii Skłodowskiej-Curie (III Liceum Ogólnokształcące Humanistyczno-Artystyczne)
  • Zespół Szkół nr 3 (IV Liceum Ogólnokształcące)
  • Zespół Szkół Hotelarsko-Turystycznych im. Tony Halika
  • Zespół Szkół Ekonomicznych im. Wincentego Stysia
  • Zespół Szkół Mechanicznych im. Mikołaja Kopernika
  • Zespół Szkół Budowlano-Elektrycznych im. Jana III Sobieskiego
  • Liceum Ogólnokształcące Szkoła Mistrzostwa Sportowego w Kolarstwie

Inne:

  • Szkoła Policealna Służb Społecznych (dawne Studium Medyczne)
  • Społeczna Szkoła Podstawowa, Gimnazjum i Przedszkole – Akademia Przedszkolaka

Służba zdrowia[edytuj]

W Świdnicy funkcjonuje 12 przychodni, 17 aptek, szpital, wiele prywatnych praktyk lekarskich.

Apteka „Pod Bykami” mieści się w kamienicy przy ul. Długiej 45 – prawdopodobnie najstarszej w mieście[37]

Przychodnie:

  • Nr 1 – NZOZ „Ars Medica”
  • Nr 2 – NZOZ „Mieszko”
  • Nr 4 – NZOZ „Eskulap”
  • Nr 5 – NZOZ „BHMed”
  • Nr 6 – NZOZ „Kolmed”
  • Nr 7 – NZOZ „Medyk”
  • Nr 8 – NZOZ „AR-Vita”
  • Przychodnia Rehabilitacyjna
  • Przychodnia dla Dzieci
  • Poradnia Rehabilitacyjna
  • Poradnia Odwykowa
  • Przyzakładowy Zakład Opieki Zdrowotnej
  • Zakład Balneologiczny

Szpitale:

  • Regionalny Specjalistyczny Szpital Powiatowy „Latawiec” – jest to szpital położony na peryferiach miasta, w jego południowo-zachodniej części. Posiada lądowisko dla helikopterów.

Kultura[edytuj]

Pałac Opatów Lubiąskich obecnie Miejska Biblioteka Publiczna
Muzeum Dawnego Kupiectwa

Przed II wojną światową miasto było siedzibą Teatru Krajowego w Świdnicy, a Państwowy Teatr Świdnica działał do ok. 1951 roku. W mieście działa Młodzieżowy Dom Kultury, Świdnicki Ośrodek Kultury, Miejska Biblioteka Publiczna, 1 kino, kilkanaście galerii, liczne stowarzyszenia, kółka artystyczne itp.

Do instytucji kultury w Świdnicy należą:

  • Świdnicki Ośrodek Kultury[38]
  • Młodzieżowy Dom Kultury
  • Miejska Biblioteka Publiczna
  • Muzeum Dawnego Kupiectwa
  • Muzeum Broni i Militariów
  • Dolnośląska Biblioteka Pedagogiczna filia w Świdnicy
  • Kino Cinema 3D w Galerii Świdnickiej – 4 sale, ul. Miłego Dnia 1
  • Towarzystwo Regionalne Ziemi Świdnickiej
  • Klub Osiedlowy Spółdzielni Mieszkaniowej przy ul. M. Skłodowskiej-Curie 23

Lista imprez kulturalno-rozrywkowych odbywających się cyklicznie w Świdnicy:

  • Czas na teatr / Teatr na czasie
  • Dni Gór
  • Dni Świdnicy
  • Festiwal Bachowski[39]
  • Festiwal Filmów Dokumentalnych „Okiem Młodych”[40]
  • Festiwal Piosenki Przedszkolnej
  • Festiwal Teatru Otwartego
  • Festyn Sobótkowy
  • Forum Teatrów Niezależnych „Transformacje”
  • Giełda Staroci, Numizmatów i Osobliwości
  • Konkurs Recytatorski „Pegazik”
  • Ogólnopolski Konkurs Recytatorski
  • Otwarta Scena Amatora
  • Przegląd muzyczny „Truskawka”
  • Salon Poezji
  • Świdnicka Środa Literacka
  • Świdnicki Festiwal Filmowy „Spektrum”[41]
  • Świdnicki Przegląd Zespołów Kolędniczych
  • Świdnickie Noce Jazzowe
  • Wielka Rapsodia Świdnica.

Większość tych imprez organizuje Świdnicki Ośrodek Kultury, który jest animatorem życia kulturalnego w mieście.

Świdnica od 4 października 2003 nosi tytuł Stolicy Dziecięcych Marzeń, który nadała jej Międzynarodowa Kapituła Orderu Uśmiechu na swoim pierwszym w historii posiedzeniu poza Warszawą.

Media[edytuj]

 Osobny artykuł: Media w Świdnicy.

Świdnica posiada własną telewizję, radio internetowe oraz kilka tytułów lokalnej prasy.

Telewizja:

  • Telewizja Teletop Sudety
  • Interaktywna Telewizja Świdnica ITVS

Radio:

  • Radio Świdnica

W Świdnicy ukazuje się kilka tytułów prasowych, zarówno lokalnych, jak i ogólnopolskich. Do gazet z terenu miasta należą:

  • Doba.pl
  • Wiadomości Świdnickie
  • Swidnica24.pl
  • Tygodnik Świdnicki
  • Expressem
  • Dzisiaj Świdnica
  • Niedziela (edycja świdnicka)

Administracja i władze[edytuj]

Świdnica ma status gminy miejskiej. Rada Miejska w Świdnicy składa się z 23 radnych[42]. Organem wykonawczym samorządu jest prezydent miasta, którym obecnie jest Beata Moskal-Słaniewska.

Miasto jest też siedzibą samorządu powiatu świdnickiego.

Mieszkańcy Świdnicy wybierają posłów z okręgu wyborczego nr 2, senatorów z okręgu wyborczego nr 4 i Parlamentarzystów Europejskich z okręgu wyborczego nr 12.

Wojsko[edytuj]

Świdnica ze względu na swoje położenie i posiadaną infrastrukturę wojskową była do początku lat 90. XX w. dużym garnizonem wojskowym. Na terenie miasta znajdowało się kilka kompleksów koszarowych, zajmowanych przez garnizon Wojska Polskiego oraz garnizon Armii Radzieckiej. W budynkach byłych koszar znajduje się m.in. siedziba starostwa powiatowego, urzędu miasta, urzędu skarbowego i zakładu ubezpieczeń społecznych.

Religia[edytuj]

Zespół poklasztorny kapucynów z 1680 roku, oraz kościół św. Antoniego wybudowany w latach 1682–1688

Na terenie miasta działalność religijną prowadzą następujące kościoły i związki wyznaniowe:

inne niezabytkowe kościoły:

Sport[edytuj]

W Świdnicy działa wiele klubów sportowych, największe z nich to:

  • KS Tytan – kulturystyka, fitness
  • Akademia Piłkarska Świdnica – piłka nożna chłopców
  • MKS Polonia Świdnica – piłka nożna, boks, akrobatyka sportowa
  • MKS Świdnicasiatkówka kobiet
  • Hermes Świdnica – Świdnicki Klub Biegacza
  • Biegowa Świdnica
  • Świdnicki Klub Piłki Ręcznej (ŚKPR) – piłka ręczna
  • Klub Sportowy GRYF Świdnica piłka nożna chłopców
  • Polonia Świdnica – piłka nożna
  • UKS Taekwon-do Gryf – sekcja Taekwon-do (6-14 lat) oraz sekcja MMA (powyżej 14 roku życia)
  • Automobilklub Sudecki
  • Klub Karate Kyokushinkai Świdnica
  • Gambit Świdnica – szachy
  • Okręgowy Związek Akrobatyki Sportowej
  • Polski Związek Wędkarski
  • KKS Śnieżne Wrony Świdnica – koszykówka
  • Sportowy Klub Taekwon-do TIGER
  • Grupa Capoeira Esporao
  • Świdnicki Klub Aikido
  • GLKS Świdnica
  • Black Griffin Świdnica Rugby Club
  • E-Sport GG Team PRO

Od wielu lat w mieście Świdnica odbywa się rajd samochodowy cyklu Rajdowych Samochodowych Mistrzostw Polski. Starsi mieszkańcy pamiętają go jako Rajd Elmot, obecnie jest to Rajd Świdnicki KRAUSE. Organizatorem jest Automobilklub Sudecki.

Największe sukcesy odnosił w sekcji siatkówki kobiet klub MKS Świdnica. To właśnie w nim od najmłodszych lat trenowała Dorota Świeniewicz, dwukrotna złota medalistka mistrzostw Europy. Ze Świdnicy pochodzi także siatkarka Anna Werblińska.

Miasta partnerskie[edytuj]

Miasto Kraj Data podpisania umowy
Biberach an der Riß Niemcy 1990
Police nad Metují Czechy 1994
Trutnov Czechy 1998
Kazincbarcika Węgry 1999
Dystrykt Tendring Wielka Brytania 1999
Niżyn Ukraina 10.12.2001
Rejon Święciański Litwa 2002
Stanisławów Ukraina 19.09.2008

Urodzeni w Świdnicy[edytuj]

Świdnica w kulturze[edytuj]

  • Świdnicy swoją dwutomową powieść historyczną pt. Rapsodia świdnicka osadzoną w latach 1339–1404, w okresie zmierzchu dominowania wpływów polskich na Dolnym Śląsku, poświęcił Władysław Jan Grabski. Ukończona w 1953 r., otrzymała zezwolenie cenzury na publikację pod koniec 1955 (Wydawnictwo Pallottinum w Poznaniu)[45]. W 1985 r. ukazało się jej siódme wydanie.

Zobacz też[edytuj]

Przypisy

  1. ab http://www.polskawliczbach.pl/Swidnica, w oparciu o dane GUS.
  2. abc Heinrich Adamy: Die Schlesischen Ortsnamen ihre entstechung und bedeutung. Breslau: Verlag von Priebotsch’s Buchhandlung, 1888, s. 8.
  3. http://wroclaw.tvp.pl/19158368/swidnica-ma-dwoch-biskupow-konsekracja-ks-pytla.
  4. Agnieszka Dudzińska, Dobiesław Karst, Stanisław Kotełko, Jadwiga Makota, Wiesław Rośkowicz: Dzieje Świdnicy w datach. 2009, s. 9. ISBN 978-83-927888-4-3.
  5. ab Krzysztof Czarnecki, Jarosław Komorowski, Jadwiga Makota, Wiesław Rośkowicz, Radosław Skowron, Waldemar Skórski: Świdnica poprzez wieki. Wrocław: Typoscript, 1991, s. 9. ISBN 83-85417-00-1.
  6. ab Encyklopedia Popularna PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.; on-line: [1].
  7. ab Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. „Powierzchnia i Ludność w Przekroju Terytorialnym”, 2013-07-26. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. ISSN 1505-5507. 
  8. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset (pol.). regioset.pl. [dostęp 2010-09-14].
  9. European Climate Assessment & Dataset. [dostęp 2014-08-27].
  10. l, Ludność. Stan i struktura oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stanu w dniu 30.06.2016 r.), „stat.gov.pl” [dostęp 2017-05-17] (pol.).
  11. Pruski dokument z roku 1750 ustalający urzędowe opłaty na Śląsku – „Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750”.
  12. „Monumenta Poloniae Historica”, Tom IV, Akademia Umiejętności w Krakowie, Lwów 1884, „Vita Sanctae Hedwigis”, s. 549.
  13. Georg Korn, Breslauer Urkundenbuch, Erster Theil, Breslau, Verlag von Wilhelm Gottlieb Korn 1870, s. 82.
  14. Colmar Grünhagen 1870 ↓, s. 242.
  15. „Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750”.
  16. Józef Lompa, Krótki rys jeografii Śląska dla nauki początkowej, Głogówek 1847, s. 11.
  17. Konstanty Damrot, Die älteren Ortsnamen Schlesiens, ihre Entstehung und Bedeutung: mit einem Anhange über die schlesisch-polnischen Personennamen: Beiträge zur schlesischen Geschichte und Volkskunde, Verlag von Felix Kasprzyk, Beuthen 1896.
  18. Świdnica w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego Tom XI, s. 645.
  19. Zarządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 r. (M.P. z 1946 r. Nr 44, poz. 85).
  20. Wyszukiwarka placówek pocztowych Poczty Polskiej.
  21. abcdefghijkl Miasta polskie w Tysiącleciu, przewodn. kom. red. Stanisław Pazyra, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wrocław – Warszawa – Kraków, 1965–1967, tom II, s. 592–595.
  22. abcdef Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas: Dolny Śląsk – przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka, 1977, s. 178–186.
  23. Fortyfikacje Świdnicy, Muzeum Kupiectwa w Świdnicy.
  24. abc Słownik geograficzno-krajoznawczy Polski, PWN, Warszawa 1998, s. 838, ​ISBN 83-01-12677-9
  25. Świdnica. Zarys monografii miasta. Wrocław: Silesia, 1995, s. 179. ISBN 83-85689-36-2.
  26. Polska Spółka Gazownicza, Oddział Wrocław.
  27. Wielka Encyklopedia Powszechna PWN, tom 11, s. 338.
  28. Cyprian Skała, Świdnica i okolice, Wyd. PLAN, Jelenia Góra, 2005, ​ISBN 83-60044-13-9​ s. 10, 15.
  29. Janina Rutkowska, Mały przewodnik po Polsce, Wydawnictwo „Sport i Turystyka”, Warszawa 1975, s. 281.
  30. Kopia Uchwały Nr XVI/152/95 Rady Miejskiej w Świdnicy z dnia 28 lipca 1995 r.
  31. Praca zbiorowa: Mały przewodnik po Polsce hasło „Świdnica”. Warszawa: 1980, s. 281.
  32. „Wyburzą kotłownię na Zarzeczu w Świdnicy” Świdnica24.pl 20 września 2016.
  33. [2].
  34. Malinowski, Ł., Budowa drogi powiatowej nr 3396D jako regionalny czynnik rozwojowy, „Drogownictwo”, nr 7-8, 2014 [dostęp 2016-12-01].
  35. Zestawienie przystanków na linii autobusowej (pol.). mpk.swidnica.pl. [dostęp 2011-09-08].
  36. [3].
  37. http://muzeum-kupiectwa.pl/index.php?page=apteka-pod-bykami.
  38. Świdnicki Ośrodek Kultury | Strona internetowa Świdnickiego Ośrodka Kultury, www.sok.com.pl [dostęp 2016-05-24].
  39. 2016 intro | XVII Międzynarodowy Festiwal Bachowski 2016, www.bach.pl [dostęp 2016-05-24].
  40. l, Okiem Młodych, www.okiemmlodych.pl [dostęp 2016-05-24].
  41. SPEKTRUM, Spektrum [dostęp 2016-05-24] (pol.).
  42. Zarządzenie Nr 78 Wojewody Dolnośląskiego z dnia 29 marca 2010 r. ws. ustalenia liczby radnych (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego z 2010 r. Nr 63, poz. 966).
  43. Sala Królestwa, ul. Stawki 7, Świdnica.
  44. Dane według raportów wyszukiwarki zborów (www.jw.org) z 15 stycznia 2017.
  45. Władysław Jan Grabski: Rapsodia Świdnicka. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1971.

Bibliografia[edytuj]

  • Colmar Grünhagen: Codex Diplomaticus Silesiae T.9 Urkunden der Stadt Brieg. Breslau: Josef Max & COMP., 1870.
  • „Raport o stanie miasta”, Praca Zbiorowa UM Świdnica 1999
  • „Strategia Rozwoju Miasta Świdnicy ze szczególnym uwzględnieniem strategii mieszkaniowej na lata 2000–2015”, Praca Zbiorowa Uniconsult, Warszawa 1999
  • „Dolny Śląsk”, C. Skała, Pascal Bielsko-Biała 2005, ​ISBN 83-7304-523-6​.
  • „Świdnica-Mini informator”, Praca Zbiorowa UM Świdnica IT Świdnica 2002
  • „Świdnica”, W. Rośkowicz, Mirwal Art. Wałbrzych 1997, ​ISBN 83-907363-6-5​.
  • „Dolny Śląsk na weekend”, C. Skała, W. Brygier, Pascal Bielsko-Biała, 2005, ​ISBN 83-7304-420-5​.
  • „Świdnica-Panorama Miasta”, W. Zdziarski, Marago Bydgoszcz, 2002
  • „Sudety” C. Skała, Pascal Bielsko-Biała, 2006, ​ISBN 83-7304-582-1​.
  • „Świdnica” Plan Miasta wyd. PPWK Warszawa-Wrocław 1993
  • M. Wolny, Ludność niemiecka w Świdnicy po II wojnie światowej, cz. 1, Lata 1945–1950, „Rocznik Świdnicki”, t. 29:2001, s. 118–143
  • M. Wolny, Ludność niemiecka w Świdnicy po II wojnie światowej, cz. 2, Lata 1950–1959, „Rocznik Świdnicki”, t. 30:2002, s. 80–93
  • M. Wolny, Ludność żydowska w Świdnicy w latach 1945–1970, „Rocznik Świdnicki”, t. 31:2003, s. 128–157
  • Świdnica. Zarys monografii miasta, red. Wacław Korta, Wrocław-Świdnica 1995, ​ISBN 83-85689-36-2​.
  • Atlas historyczny miast polskich. Świdnica, wprow. Marta Młynarska-Kaletynowa, Wrocław 2008, ​ISBN 978-83-229-2959-9​.

Linki zewnętrzne[edytuj]

'