Tworzenie stron internetowych

Ten artykuł dotyczy wsi. Zobacz też: artykuł o gminie.

Wola Uhruska
Siedziba Urzędu Gminy w Woli Uhruskiej
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	włodawski
Gmina	Wola Uhruska
Liczba ludności (2013)	1723[1]
Strefa numeracyjna	(+48) 82
Kod pocztowy	22-230
Tablice rejestracyjne	LWL
SIMC	0110645
Położenie na mapie województwa lubelskiego Wola Uhruska
Położenie na mapie Polski Wola Uhruska
51°19′20″N 23°37′30″E/51,322222 23,625000
Multimedia w Wikimedia Commons

Wola Uhruska, kościół pw. Ducha Świętego

Stacja Uhrusk w Woli Uhruskiej

Wola Uhruska – wieś położona w województwie lubelskim, w powiecie włodawskim, w gminie Wola Uhruska, przy drodze wojewódzkiej nr 816 Dorohusk-Włodawa i linii kolejowej Chełm-Włodawa, na wschodnim krańcu Łuku Uhruskiego. Jest rozlokowana na stoku tego wzniesienia.

Miejscowość jest siedzibą gminy Wola Uhruska oraz rzymskokatolickiej parafii Ducha Świętego należącej do dekanatu Hańsk w diecezji siedleckiej. W Woli Uhruskiej znajduje się też Sala Królestwa miejscowego Chrześcijańskiego Zboru Świadków Jehowy^[2].

W latach 1947–1954 Wola Uhruska należała do gminy Sobibór, a w latach 1975–1998 do województwa chełmskiego. Do miejscowości należą przysiółki Nadbużanka i Stara Wieś - miejsce pierwotnej lokalizacji wsi oraz Choina i Zadwórki^[3].

Historia[edytuj]

Miejscowość wzmiankowana po raz pierwszy w 1531 r. Początkowo wchodziła w skład dóbr uhruskich należących do rodu Uhrowieckich herbu Suchekomnaty i należała do parafii rzymskokatolickiej w Uhrusku. W 1799 r. właścicielami wsi byli: Feliks Ledóchowski, Julian Dzierżaniowski, Aleksander Iżycki, Józef Skomorowski i Karol Szaniawski. W 1827 r. miejscowość liczyła 29 domów i stu mieszkańców, do których należało 598 mórg ziemi. Według "Słownika geograficznego Królestwa Polskiego" wieś liczyła 26 domów i 243 mieszkańców^[4]. W 1887 r. do wsi doprowadzono linię kolejową Chełm–Brześć. W tym samym roku wybudowano też dworzec kolejowy. W 1900 r. miejscowość odwiedził car Mikołaj II, który w drodze powrotnej z Chełma do Petersburga wziął udział w odsłonięciu pomnika cara Aleksandra II. W 1920 r. z płyty piaskowca carskiego monumentu zbudowano nagrobek na mogile żołnierzy polskich poległych w wojnie z bolszewikami. W latach 1915, 1927 i 1935 wieś spustoszyły silne pożary. Po ostatnim z nich w części – Stara Wieś pozostało tylko kilku gospodarzy. Inni przenieśli się w pobliże stacji kolejowej, dając początek Nowej Wsi.

Według spisu z 30 września 1921 r. miejscowość należała do gminy Sobibór. Posiadała 52 domy i 395 mieszkańców, w tym 184 mężczyzn oraz 211 kobiet, w tym 144 rzymskokatolików, 185 prawosławnych, 8 ewangelików i 58 wyznania mojżeszowego. 394 osoby deklarowały narodowość polską a 1 inną.

W 1921 r. powołano do życia Spółkę Huta Szkła Nadbużanka. W roku 1928 hutnicy z własnych składek pobudowali kapliczkę – było to miejsce kultu religijnego, tutaj odprowadzano zmarłych, tutaj odbywały się majówki, obchodzono rocznice wydarzeń państwowych W 1948 r. hutę upaństwowiono. W latach 1954–62 przeprowadzono jej gruntowną modernizację. Na początku lat 90. XX wieku huta została zamknięta.

21 lipca 1944 r. pod Wola Uhruska toczyły zacięte walki z Niemcami radzieckie jednostki 8 Armii Gwardii 1 Frontu Białoruskiego, które sforsowały tu Bug, zdobywając przyczółek obejmujący wsie Bytyń, Wola Uhruska, Uhrusk i Siedliszcze. Po drugiej wojnie światowej część mieszkańców pochodzenia ukraińskiego została wysiedlona do ZSRR. W 1946 r. w Woli Uhruskiej mieszkało 608 katolików oraz 103 wyznawców prawosławia. Według wykazu liczbowego ludności narodowości ukraińskiej zamieszkującej w 1947 r. powiat włodawski w Woli Uhruskiej było 7 rodzin i 20 osób tej narodowości.

W 1947 r. zorganizowany został ośrodek zdrowia, w którym zatrudniono lekarza i pielęgniarkę.

Według danych statystycznych z 1966 r. w gromadzie Wola Uhruska mieszkało 5337 osób, w tym w Woli Uhruskiej – 961 osób: 477 mężczyzn i 484 kobiety, a w Nadbużance – 321 osób, w tym 151 mężczyzn i 170 kobiet.

W latach 1982-1984 wybudowany został kościół rzymskokatolicki pw. Ducha Świętego. W 1986 erygowana została parafia.

W 2010 r. (według stanu z 12 marca) we wsi mieszkało 1756 osób^[5].

Atrakcje turystyczne[edytuj]

Wola Uhruska, zabytkowa wieża ciśnień

Wola Uhruska na starych mapach

Wola Uhruska na mapie Rzeczypospolitej z 1772 r.

Wola Uhruska na mapie Galicji Zachodniej, 1808 r.

Wola Uhruska na mapie Reymanna, XIX w.

Wola Uhruska na mapie topograficznej Królestwa Polskiego, 1839 r.

Wola Uhruska na mapie Rosji Zachodniej, 1915 r.

Wola Uhruska na mapie Wojskowego Instytutu Geograficznego z 1933 r.

W miejscowości znajduje się m.in. stara wieża ciśnień i stary dom pożydowski z okresu dwudziestolecia międzywojennego. Około 500 metrów na wschód od miejscowości znajduje się rzeka Bug. Na jej starorzeczu została utworzona plaża z pomostem i altanką. Można tam również wypożyczyć sprzęt rekreacyjny np. kajaki, czy rowery wodne. W okresie letnim są tam ratownicy WOPR.

W Woli Uhruskiej znajduje się Gminny Ośrodek Sportu i Rekreacji, gdzie można wypożyczać rowery, organizować ogniska, czy skorzystać z internetu. Latem organizowane tam są festyny m.in. "Nadbużańskie Klimaty" i "Kresy `92", na których są przedstawiane prace malarskie, czy też rzeźbiarskie, artystów nie tylko z Polski, ale także z Białorusi i Ukrainy. W 2008 roku w ramach programu "Moje boisko - Orlik 2012" powstał kompleks boisk. Jedno do piłki nożnej, a drugie wielofunkcyjne - do gry w koszykówkę, siatkówkę i tenisa.

Przypisy

Bibliografia[edytuj]

• Gmina Wola Uhruska na tle Euroregionu Bug. Jezyk i kultura, red. F. Czyżewski, Wola Uhruska 2003.
• A. Wawryniuk: Powiat włodawski. Historia, geografia, gospodarka, polityka, Chełm 2010, s. 629-631